Την Πέμπτη 15 Μαρτίου2012, πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες της Συνοδικής Επιτροπής Τροποποιήσεως τουΚανονισμού περί Ιερών Μονών και καταρτίσεως Κανονισμού περί Ιερών Ησυχαστηρίων.
Αφού αναφέρουμε ότι η απόφαση που πάρθηκε αφορά τη λειτουργία των νεοϊδρυθέντωνησυχαστήριων και όχι των υπαρχόντων, τα οποία θα λειτουργούν όπως σήμερα,σας παραθέτουμε την εισήγηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μονεμβασίας καιΣπάρτης στη συγκεκριμένη ημερίδα.
ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ
ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΩΝ,
ΑΝΔΡΩΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ,
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΑΘΗΝΑ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012
Μακαριώτατε, Σεβασμιώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Σεβάσμιοι ἐκπρόσωποι τῶν Ἱερῶν Ἡσυχαστηρίωντῆς
Ἐκκλησίας μας,
Ἐκ προοιμίου ἐκφράζω σέ Σᾶς, Μακαριώτατε, τίς εὐγνώμονεςεὐχαριστίες, τίς προσωπικές, ἀλλά καί τῶν Σεβαστῶν Μελῶν καί τοῦ Γραμματέως τῆςΣυνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τοῦ Μοναχικοῦ βίου, γιατί τήν ταπεινή εἰσήγησή μας τήνἐκάματε ἀπόφασή σας καί ἀποδείξατε, γιά μία φορά ἀκόμη, ὅτι καί τόν Μοναχισμόἀγαπᾶτε ὅπως τοῦ πρέπει καί τούς κτύπους τῆς καρδιᾶς σας ταυτίσατε μέ ἐκείνουςτῶν ἐνασκουμένων πατέρων καί μητέρων, πού ἀποτελοῦν τή δόξα τῆς Ἐκκλησίας μαςκαί τούς πνευματικούς πνεύμονές της, χωρίς τούς ὁποίους ἡ πνευματική ζωή τῶνμελῶν της ὑστερεῖ καί ζημιώνεται καί ἀσφυκτιᾶ.
Χαιρετίζω μέ ἀνείπωτη χαρά τήν παροῦσα Σύναξή μας, ἡ ὁποίαπραγματοποιεῖται στόν χῶρο τῆς ἱστορικῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως ΘεοτόκουΠεντέλης καί στό φιλόξενο Διορθόδοξο Κέντρο τῆς Ἐκκλησίας μας.
Καί πῶς νά μή χαίρεται κανείς, ὅταν εὑρίσκεται ἀνάμεσα σέ ἀνθρώπους πούπασχίζουν μ’ ἕναν ἀσταμάτητο ἰσόβιο ἀγῶνα νά ἀναδειχθοῦν ἐπίγειοι ἄγγελοι καίοὐράνιοι ἄνθρωποι; Πῶς νά μή συγκινεῖται, ὅταν ἀναστρέφεται ἐκείνους τούςξεχωριστούς ἀζύγους, οἱ ὁποῖοι εἰσέρχονται καθημερινά στόν γνόφο τῆς θείαςπαρουσίας τοῦ Θεοῦ, ἀγγίζουν τά κράσπεδα τῆς ἁγίας περιβολῆς του, ἀναπνέουνἀδιάκοπα τόν Σωτῆρα Κύριο καί τῶν ὁποίων οἱ καρδιές λαμπαδιάζουν ἀπόἐξιδιασμένη ἀγάπη πρός τον Θεό, ἐνῶ στό πρόσωπό τους ἀντανακλᾶ ἡ γαλήνη τοῦπαραδείσου;
Ὁ Μοναχός μέ ἄσκηση ποικίλη κατορθώνει νά βλέπει τά ἀόρατα καί νάκατανοεῖ τά ἀπερινόητα, γιατί εἶναι τό σταμνί κάτω ἀπό τή βρύση τοῦ θείουἐλέους πού γεμίζει ἀπό τήν ἀφθόνως καί ἀενάως βρύουσα θεία Χάρη. Ἡ ἀποστολή τουεἶναι νά ἀποτελεῖ τό ἀντίβαρο ἔναντι κάθε μορφῆς ἐκκοσμικεύσεως τῆςχριστιανικῆς κοινωνίας καί παράδειγμα γιά τούς κοσμικούς, ὥστε νά μή λησμονοῦντήν οὐράνια καί μέλλουσα πατρίδα, «ἧς τεχνίτης καί δημιουργός ὁ Θεός». Μέἄλλα λόγια, ὁ Μοναχός ἀποτελεῖ ἀποκάλυψη θεία καί δόξα τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ«καύχημα Ἐκκλησίας ἡ μοναχική πολιτεία» κατά τόν ἅγιο Ἰσαάκ τόνΣύρο.
Παρά ταῦτα, στίς μέρες μας καί αὐτός δοκιμάζεται καί ἴσως αὔριοδοκιμασθεῖ περισσότερο καί ἀντιγράψει τή ζωή καί τά κατορθώματα τῶνΜοναχῶν ἄλλων ἐποχῶν, πού τίς «τρέμει ὁ λογισμός». Εἶναι ὑποχρεωμένος νά χάσειδικαιώματα ἐλευθερίας καί νά ὑποταχθεῖ σέ νόμους συντεταγμένης πολιτείας, νά τάδιεκδικήσει ἤ νά τά ὑπερασπιστεῖ μέσα ἀπό ἐπιταγές, εἴτε τῆς Ἐκκλησίας, πούὁριοθετοῦν οἱ ἱεροί Κανόνες, εἴτε τῆς Πολιτείας, πού προσδιορίζουν οἱ νόμοιτης.
Ὅταν π.χ. δίδονται χρήματα στή Μονή, αὐτή ὑποχρεοῦται νά δώσει τήσχετική ἀπόδειξη, εἴτε γιά τήν ἐπιβαλλόμενη, στίς μέρες μας προπάντων,διαφάνεια, εἴτε γιά τόν ἔλεγχο τῆς ἐφορίας. Ὅταν ἀγοράζεις ἤ ἐκποιεῖς, ἡἐκτίμηση γίνεται ἀπό κοσμική ἀρχή μέ τήν παρουσία δικηγόρου ἤ συμβολαιογράφου.Ὅταν ζημιωθεῖς, μπορεῖς νά συγχωρήσεις καί νά δώσεις καί τό ἱμάτιό σου, ὅταν,ὅμως, ζημιώσεις ἀκόμη καί ἀθέλητα, θά ὁρκισθεῖς ἐνώπιον τοῦ δικαστηρίου ἤ θάφυλακισθεῖς, μέχρι νά «δώσεις καί τόν τελευταῖο κοδράντη».
Ἤδη, ἡ ἵδρυση τῶν Ἡσυχαστηρίων ἀπαιτεῖ προϋποθέσεις πούδημιουργοῦν δυσφορία καί ἐμπόδια γιά τούς Μοναχούς, τῶν ὁποίων ἡ κύριαφροντίδα καί ὁ διακαής πόθος εἶναι ἡ βία τῆς φύσεως, ἡ ὁμοίωση μέτόν Θεό, ἡ βαθύτατη καί μόνη ἐμπειρία τῶν ἀκτίστων θείων ἐνεργειῶν, «ἡ βασιλείατοῦ Θεοῦ καί ἡ δικαιοσύνη Αὐτοῦ» καί καθημερινός λογισμός τους τό «σήμερον οὐκἐλυτρώθην, αὔριον λυτροῦμαι» κατά τόν ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιο, μαζί μέ τήνἀδιάκοπη προσευχή.
Γιά πολλά χρόνια ἔχουν σωρευθεῖ, δέ λέγω προβλήματα, ἀλλά σοβαράθέματα πού ἀφοροῦν στά Ἱερά Ἡσυχαστήρια καί ἀπασχολοῦν τήν ἹεράΣύνοδο, τούς Σεβ. Ἱεράρχες, εἰδικούς Πανεπιστημιακούς διδασκάλους, τό ὙπουργεῖοΠαιδείας ἀκόμη καί τά Δικαστήρια.
Οἱ εἰδικοί καί ἁρμόδιοι διατυπώνουν ὄχι ἀντίπαλες ἤ ἐχθρικές μεταξύ τουςθέσεις, ἀλλά διαφορετικές ἀπόψεις, οἱ ὁποῖες δημιουργοῦν σύγχυση καίδυσκολεύουν τήν ὁμαλή λειτουργία τῶν Ἱερῶν Ἡσυχαστηρίων.
Ἡ 866/1974 ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας στέκεται ἐμπόδιο γιάτήν ἵδρυση ἄλλων Ἡσυχαστηρίων, ἀλλά καί αὐτή ἑρμηνεύεται ποικιλοτρόπως, ὥστε ἡΔιεύθυνση τοῦ ἁρμοδίου Ὑπουργείου ἄλλους φακέλους νά ἐπιστρέφει ἀνεπίτρεπταστήν Ἱερά Σύνοδο καί ἄλλους νά προωθεῖ, καί μέ αὐτόν τόν τρόπο νάδημιουργοῦνται παράπονα, διαμαρτυρίες ἀκόμη καί καταφορά γιά δῆθεν ἀμέλεια τῆςἹερᾶς Συνόδου. Ἀκόμη καί μεταξύ τῶν Ἡσυχαστηρίων τῶν ἤδη λειτουργούντωνεἴτε νόμιμα εἴτε ἄτυπα διατυπώνονται ἐκ διαμέτρου ἀντίθετες ἀπόψεις, ὅπως π.χ.ὅτι τά Ἡσυχαστήρια δέν εἶναι Μονές καί οἱ ἱεροί Κανόνες δέν ἔχουν σ’ αὐτάἐφαρμογή, οἱ ὁποῖες ἔγιναν φανερές ἀπό τήν ἐπ’ ἐσχάτως σχηματισθεῖσαἀλληλογραφία καί τήν ὑποβολή εὐάριθμων σχεδίων Κανονισμοῦ.
Ὁ φόβος τῶν ἤδη λειτουργούντων, τροφοδοτούμενος ἀπό ἀνεύθυνες καί ἐνπολλοῖς κακόβουλες διαδόσεις περί δῆθεν διαλύσεως αὐτῶν ἤ ψηφίσεως Κανονισμοῦἐπαχθοῦς καί αὐθαίρετου χωρίς τή γνώμη τους, ἔχει δημιουργήσει ἕνα βαρύ κλῖμα,ὡς μή ὤφελε, σέ μία περίοδο δοκιμασίας τοῦ λαοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας μας, πούἀπαιτεῖ, ἄν μή τί ἄλλο, τήν ὁμόνοια, τήν ἑνότητα, τήν ἠρεμία καί τή γαλήνη τῆςψυχῆς μας, ὥστε ἐν καθαρᾶ καρδία νά ὑμνοῦμε τόν Θεό καί νά ἀντιμετωπίσουμε τήνἐνεστῶσα ἀνάγκη.
Ἀναθέσαμε, λοιπόν, μία μόνο εἰσήγηση καί μάλιστα σέ ἩγούμενοἩσυχαστηρίου πού διακρίνεται γιά τόν κρυστάλλινο ὀρθόδοξο λόγο του, γιά τήγνώση του, τό ἦθος του καί τήν ἐμπειρία του, γιά νά δοθεῖ χρόνος νά καταθέσετεκαί τίς δικές σας ἀπόψεις, ὥστε φεύγοντας νά ἔχουμε ἕτοιμο καί, ἄν εἶναιδυνατό, ἄρτιο τό σχέδιο τοῦ Κανονισμοῦ, προκειμένου νά ὑποβληθεῖ στήν ἹεράΣύνοδο γιά τήν ἔγκριση.
Τελειώνοντας ἐκφράζω τίς εὐγνώμονες εὐχαριστίες μου στά ἔντιμα καίξεχωριστά Μέλη τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τοῦ Μοναχικοῦ βίου καί στόνΓραμματέα αὐτῆς γιά τήν ἄψογη συνεργασία μας καί γιά τίς πολύωρες καί ὑπεύθυνεςσυνεδριάσεις, στίς ὁποῖες κατέθεταν μέ σοβαρότητα, ὑπευθυνότητα καί διάκριση τίςἀπόψεις τους, καθώς καί στόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Θερμοπυλῶν κ. Ἰωάννη,Ἡγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Πεντέλης, γιά τή φιλοξενία τῆς Ἡμερίδας μας καίεὔχομαι αἴσια τήν ἔκβαση αὐτῆς.
