Γράμμα τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου πρός τόν Μακ. Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. κ. Ἱερώνυμον.
Ἀριθμ. Πρωτ. 218
Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος,ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ λίαν ἀγαπητὲ καὶ περιπόθητε ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ τῆς ἡμῶνΜετριότητος κύριε Ἱερώνυμε, Πρόεδρε τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,τὴν Ὑμετέραν σεβασμίαν Μακαριότητα ἀδελφικῶς ἐν Κυρίῳ κατασπαζόμενοι, ὑπερήδισταπροσαγορεύομεν.
Ἐπικοινωνοῦντες διὰ τῶν μετὰ χεῖρας ἀδελφικῶν ἡμῶνΠατριαρχικῶν Γραμμάτων πρὸς τὴν Ὑμετέραν λίαν ἡμῖν ἀγαπητὴν καὶ περισπούδαστονΜακαριότητα καὶ τὴν περὶ Αὐτὴν Ἱερὰν Σύνοδον τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,ἐπιθυμοῦμεν ἵνα καταστήσωμεν Ὑμᾶς κοινωνοὺς τῆς ἣν δοκιμάζει ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ἀγωνίαςκαὶ θλίψεως ἐκ τῶν δηλώσεων, ἐκδηλώσεων καὶ ἐν γένει κινήσεων ἐντὸς τῶν κόλπωντῆς Ὑμετέρας Ἐκκλησίας, καθ' ἃς ἐκφράζονται θέσεις καὶ ἐκτιμήσεις καὶ ἀπόψεις ἥκιστασυμβιβαζόμεναι πρὸς τὸ Ὀρθόδοξον ἦθος καὶ ἔθος, προκαλοῦσαι εὐρυτέραν ἀπορίαν, ἐγκυμονοῦσαιδὲ καὶ κινδύνους καὶ ἀπροβλέπτους συνεπείας διὰ τὴν ἑνότητα αὐτῆς ταύτης τῆςκαθ' Ὑμᾶς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῷ συνόλῳ αὐτῆς.
Ὡς γνωστὸν καὶ ἐπιμεμαρτυρημένον ἱστορικῶς καὶμέχρι τῆς σήμερον, ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία περιβάλλει ἀνέκαθενδιὰ τιμῆς καὶ ἀγάπης τοὺς κατὰ καιροὺς ἐπὶ κεφαλῆς καὶ τοὺς Ἱεράρχας τῆς καθ' ὙμᾶςἉγιωτάτης Ἐκκλησίας, μετὰ στοργῆς δὲ καὶ γνησίας μητρικῆς ἀγάπης τὸν εὐσεβῆ ἙλληνικὸνΛαόν, τὸν ὁποῖον αὕτη, ἡ Κωνσταντινουπολῖτις Ἐκκλησία, ἐγαλούχησεν εἰς τὰνάματα τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν Ὀρθοδόξου πίστεως, εἰς ἣν ἐτήρησε τοῦτον ἐν καιροῖςδισέκτοις καὶ χαλεποῖς διὰ τὸ ἡμέτερον εὐσεβὲς Γένος, ὀρθοτομοῦσα τὸν λόγον τῆςἀληθείας. Ἡ ἐκκλησιαστική, ἔτι δὲ καὶ ἡ θύραθεν ἱστορία, μαρτυροῦσιν ἀψευδῶς περὶτῆς καὶ ἐν τῷ τομεῖ τούτῳ τῆς κυρίας καὶ καιρίας εὐθύνης τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦκαὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου θυσιαστικῆς προσφορᾶς αὐτοῦ, εὐρύτερον μὲνἐν τῷ στερεώματι τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας, ἰδιαιτέρως δέ, ἐν καυχήσειὁμολογοῦμεν καὶ ἡμεῖς, πρὸς τὸν ὁμαίμονα Ὀρθόδοξον Ἑλληνικὸν Λαόν.
Τῆς ὀφειλετικῆς ταύτης προσφορᾶς τοῦ καθ' ἡμᾶςΘρόνου οὔσης ἀποδεδειγμένης καὶ ἐκτιμωμένης ὑπ' αὐτοῦ τούτου τοῦ ἀνέκαθεν ἀφωσιωμένουτῇ Μητρὶ αὐτοῦ Ἐκκλησίᾳ εὐσεβοῦς Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν ἀοιδίμωνΠροκατόχων Ὑμῶν, τῶν Ἱεραρχῶν καὶ τοῦ κλήρου αὐτοῦ, ἰδίᾳ ἀπὸ τοῦ ἔτους 1850μέχρι τῆς σήμερον, ἔνιαι γνωσταὶ ἡμῖν τε καὶ Ὑμῖν ἐνέργειαι εἰς βάρος τοῦκύρους τοῦ πανιέρου θεσμοῦ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀτυχῶς ὁσημέραι αὐξανόμεναι,τείνουσι, θὰ συμφωνήσῃ ἀσφαλῶς καὶ ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης καὶ ἡ περὶ Αὐτὴν ἹερὰΣύνοδος τῆς καθ' Ἑλλάδα Ἐκκλησίας, ἵνα δημιουργήσωσι κρίσιν εἰς τούςκόλπους τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας, μὴ δυναμένην ἴσως ἐν τῷ μέλλοντι ἀκινδύνωςνὰ ἀντιμετωπισθῇ καὶ ἐλεγχθῇ, ἐὰν μὴ ἀπὸ τοῦδε ληφθῶσιν αἱ προσήκουσαι ἀποφάσεις,ἐκκλησιαστικαὶ καὶ ποιμαντικαί, πρὸς ἀντιμετώπισιν τῶν τάσεων τούτων.
Ὁμολογοῦμεν ὅτι μεγάλως ἀπασχολοῦσι τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν,πεποίθαμεν δὲ καὶ τὴν Ὑμετέραν, αἱ κινήσεις καὶ ἐκδηλώσεις ὁμαδοποιημένων προσώπων,εὐτυχῶς, τό γε νῦν, μικρᾶς ἐμβελείας, στόχον ἔχουσαι τὴν ἀμφισβήτησιν καὶ τὴνκριτικὴν ἀποφάσεων πανορθοδόξως ληφθεισῶν, συμφωνούσης καὶ προσεπικυρούσης καὶτῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, περὶ συμμετοχῆς τῆς ὅλης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τοὺςδιεξαγομένους μετὰ τῶν ἑτεροδόξων διμερεῖς καὶ πολυμερεῖς Θεολογικοὺς Διαλόγουςκαὶ τὰς διαχριστιανικὰς συναντήσεις ἐν τῷ Παγκοσμίῳ Συμβουλίῳ Ἐκκλησιῶν, τῷΣυμβουλίῳ Εὐρωπαϊκῶν Ἐκκλησιῶν καὶ ἄλλοις παρεμφερέσι διαχριστιανικοῖς ὀργανισμοῖς.Αἱ κινήσεις καὶ ἐκδηλώσεις αὗται, περιωρισμέναι καὶ ἀμελητέαι ἴσως κατ' ἀρχήν, ἔλαβονπροσφάτως ἀπαραδέκτους διαστάσεις, ὡς συνέβη, μεταξὺ ἄλλων, καὶ ἔν τινι ἹερᾷΜητροπόλει τῆς Ἁγιωτάτης Ὑμῶν Ἐκκλησίας ἐν ὀργανωθείσῃ ὑπὸ τοῦ οἰκείουΜητροπολίτου λαϊκῇ συνάξει, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν Θείαν Λειτουργίαν τῆςΚυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας διὰ τῆς ἐκφωνήσεως ὑπὸ τοῦ ἰδίου Μητροπολίτου "ἀναθεματισμῶν"κατὰ ἑτεροδόξων καὶ ἀλλοθρήσκων, ὡς καὶ πάντων τῶν μετεχόντων εἰς τὴν λεγομένηνΟἰκουμενικὴν Κίνησιν. Αἱ τοιαῦται ἐκδηλώσεις δὲν δύναται νὰ ὑποτιμῶνται ἢ νὰτιμῶνται διὰ τῆς ἐνεργοῦ παρουσίας καὶ συμμετοχῆς καὶ Ἱεραρχῶν τῆς καθ' Ὑμᾶς Ἐκκλησίας,δυστυχῶς δέ, μετὰ λύπης σημειοῦμεν, καὶ ἐκπροσώπων τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος,καθ' ὅτι ἐκφράζονται ἐν αὐταῖς θέσεις καὶ ἀπόψεις στρεφόμεναι κατὰ τῆς ἡγεσίας τῶνὈρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ τῶν συνοδικῶς εἰλημμένων ἀποφάσεων αὐτῶν, ἀλλὰ καὶ ἐσχάτωςδιὰ πρώτην φορὰν καὶ κατὰ αὐτοῦ τοῦ πανιέρου θεσμοῦ τοῦ ΟἰκουμενικοῦΠατριαρχείου, τοῦ διὰ τοῦ παραδείγματος καὶ τῆς θυσιαστικῆς μαρτυρίας καὶ τῶν ἀνὰτοὺς αἰῶνας ἀγώνων αὐτοῦ ὑπάρξαντος καὶ ὑπάρχοντος κήρυκος, προασπιστοῦ καὶφύλακος τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως καὶ μαρτυρίας καὶ τῆς κανονικῆς τάξεως ἐν τῇἉγιωτάτῃ ἡμῶν Ἐκκλησία.
Μετ' εὐλόγου ἐκπλήξεως διὰ τὰς ἀποδιδομένας κατὰτὰς ἐν λόγῳ ἐκδηλώσεις μονομερεῖς καὶ ἐπιλεκτικὰς ἀναφορὰς καὶ ἑρμηνείας, κατὰτῆς Ὀρθοδόξου μαρτυρίας τῆς καθ' ἡμᾶς πρωτοθρόνου Ἐκκλησίας καὶ τῆς συμμετοχῆςαὐτῆς εἰς τὰς ἐν λόγῳ διεκκλησιαστικὰς καὶ διαχριστριανικὰς συναντήσεις, ἐπὶ τῷτέλει τῆς ἐκπληρώσεως, ἄνευ οὐδεμιᾶς ὑποχωρήσεως ἐκ τῶν καιρίων τῆς ἀμωμήτου ἡμῶνὈρθοδόξου πίστεως, τῆς ἐντολῆς τοῦ καλέσαντος τοὺς πάντας καὶ μάλιστα τοὺςΧριστιανοὺς εἰς ἑνότητα (πρβλ. Ἰωάν. ιζ΄ 11), ὑπογραμμίζομεν, καὶ πάλιν,λόγῳ τῆς σοβαρότητος τοῦ θέματος, καὶ τὰς ἐκ τῶν τοιούτων εὐρυτέρων ἐνεργειῶν ὀδυνηρὰςσυνεπείας δι' αὐτὴν ταύτην τὴν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ καὶ διὰσύνολον τὴν Ἁγίαν ἡμῶν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν καὶ τὰς διορθοδόξους σχέσεις.
Ἡ καθ' Ὑμᾶς Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία, Μακαριώτατε Ἀδελφέ,συνῳδὰ καὶ ταῖς προβλεπομέναις ἐν τῷ Ἱδρυτικῷ τῆς Αὐτοκεφαλίας αὐτῆς Τόμῳδεσμεύσεσιν αὐτῆς, ἱστορικῶς ἀνέκαθεν συνεπορεύθη μετὰ τοῦ ΟἰκουμενικοῦΠατριαρχείου ἐν πᾶσι τοῖς κατὰ καιροὺς ἀναφυομένοις εὐρυτέροις καὶ γενικωτέροιςἐκκλησιαστικοῖς ζητήμασι, διορθοδόξοις, διαχριστιανικοῖς καὶ ἄλλοις, συμμετέσχεδὲ μάλιστα εἰς τὰς θεωρηθείσας καὶ ὁμοφώνως πανορθοδόξως ληφθείσας ἀποφάσειςπερὶ συμμετοχῆς εἰς τοὺς ἐν λόγῳ διαλόγους καὶ ἐν γένει εἰς τὴν λεγομένην ΟἰκουμενικὴνΚίνησιν.
Δὲν θὰ ἠθέλομεν νὰ ἀναφερθῶμεν συγκεκριμένως εἰςτὰς ὑπολανθανούσας μέχρι σήμερον καὶ ἐν τοῖς παρασκηνίοις, ἐν πολλοῖς, δρώσας εἰρημέναςκινήσεις, αἵτινες ἀσφαλῶς τελοῦν ἐν γνώσει τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος καὶ τῆς ἹερᾶςΣυνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐκ τῶν ὀργανουμένων ἐν τοῖς ὁρίοις τῶνδιαφόρων Ἱερῶν Μητροπόλεων συγκεντρώσεων, ἀλλὰ καὶ ἐκ τοῦ ἠλεκτρονικοῦ καὶ εὐρύτερονἐκκλησιαστικοῦ καὶ θύραθεν τύπου καὶ τῶν μέσων γενικῆς ἐνημερώσεως. Ἁπλῶς ὀφειλετικῶςἐπισημαίνομεν τὸν ὑφιστάμενον σοβαρὸν κίνδυνον ἐκ τῶν συνεπειῶν τῶν ἐκδηλώσεωντούτων καὶ τῶν ἐκφραζομένων καὶ διατυπουμένων προφορικῶς καὶ ἐγγράφως οὐχὶ ὑγιῶνὈρθοδόξων θέσεων καὶ ὑπογραμμίζομεν τὴν εὐθύνην καὶ τὸ χρέος ἡμῶν, τῶνταχθέντων ὑπὸ τῆς Θείας Προνοίας Ποιμένων καὶ ταγῶν τοῦ Ὀρθοδόξου λαοῦ τοῦ Θεοῦἐν τοῖς ὁρίοις ἑκάστης ἀδελφῆς αὐτοκεφάλου καὶ αὐτονόμου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας,πρὸς διατήρησιν τῆς ἑνότητος αὐτῆς καὶ τῆς μὴ δημιουργίας περαιτέρω διασπαστικῶνἑστιῶν, ἐγκυμονουσῶν, ὡς εἰκός, ἀπροβλέπτους συνεπείας.
Μετ' ἀγωνίας δὲ σημειοῦμεν ὅτι ἡ ἀνοχὴ τῶντοιούτων ἐνεργειῶν ὑπὸ τῆς ἡγεσίας τῶν Ἐκκλησιῶν ὑπερβαίνει τὰ τυπικὰ ὅρια ἑνὸςμονοσημάντου ζητήματος καὶ ἀξιολογεῖται ὡς πολυσήμαντον οὐσιαστικὸν ζήτημα διὰτὴν εὔρυθμον λειτουργίαν τῆς κανονικῆς τάξεως ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ,δυνάμενον νὰ ἐπιφέρῃ σύγχυσιν καὶ ἀναταραχὴν ἐν τῷ πληρώματι αὐτῆς. Ὑπὸ τὴν ἔννοιανταύτην ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, ἐν τῇ ὀφειλετικῇ μερίμνῃ αὐτῆς διὰ τὴν προστασίαν τοῦτε γράμματος καὶ τοῦ πνεύματος τῆς Ὀρθοδόξου παραδόσεως καὶ διὰ τὴν εὐστάθειανκαὶ ἑνότητα τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἠξιολόγησε τὸ ζήτημα τοῦτο ἐπὶτῇ βάσει τῶν ὁμοφώνων πανορθοδόξων ἀποφάσεων καὶ ἔκρινεν ὅτι θὰ ἔδει ὅπως ἑκάστηἘκκλησία τοποθετῆται μετὰ τῆς ἐπιβαλλομένης εὐθύνης καὶ τοῦ χρέους αὐτῆς ἔναντιτοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, πρὸς διατήρησιν ἀκλονήτου τῆς ἐμπιστοσύνης αὐτοῦ ἔναντιτῶν ποιμένων αὐτοῦ.
Μακαριώτατε,
Γνωρίζοντες τὰ ἀνωτέρω ὀφειλετικῶς τῇ ὙμετέρᾳΜακαριότητι καὶ τῇ κατ' Αὐτὴν Ἁγιωτάτη καθ' Ἑλλάδα Ἐκκλησία, παρακαλοῦμεν Ὑμᾶς ἀδελφικῶς,ἐξ ὁμοφώνου Συνοδικῆς ἀποφάσεως, ὅπως ἐν τῇ διακρινούσῃ τὴν Ὑμετέραν Ἐκκλησίανσυνεπείᾳ εἰς τὰς ἑκάστοτε λαμβανομένας πανορθοδόξους ἀποφάσεις καὶ ἐνεργείας, ὀφειλετικῶςὡς θυγάτηρ τὸ πάλαι καὶ νῦν προσφιλεστάτη Ἀδελφὴ Ἐκκλησία, ἔχουσα ὑπ' ὄψει τὰ ἀνωτέρωπερὶ τῶν ἐν πάσῃ ἁδρότητι περιγραφεισῶν ἐν λόγῳ κινήσεων καὶ τὰς ἐξ αὐτῶνπροβλεπομένας οὐχὶ εὐχαρίστους συνεπείας, τοποθετηθῆτε συνοδικῶς ἐπὶ τούτῳκαὶ ἀπορρίψητε καὶ καταδικάσητεταύτας ἐπισήμως ὡς ἀνεδαφικὰς καὶ ἐπικινδύνους, λάβητε δὲ καὶ ὡς ἐκκλησιαστικὸνσῶμα τὰς προσήκουσας ἀποφάσεις πρὸς εὐρυτέραν καταδίκην καὶ ἀπόρριψιν τῶν ἐνεργειῶντούτων καὶ τῶν ἐκφραζομένων ἀστηρίκτων ἐν πολλοῖς, ἀνορθοδόξων καὶ ἐρχομένων εἰςἀντίθεσιν πρὸς τὰς συνοδικὰς ἀποφάσεις τῶν Ἁγιωτάτων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν θέσεωντῶν ἐν λόγῳ ὁμάδων.
Οὕτως, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, σταθμίζουσα τὰς ὀδυνηρὰςσυνεπείας διὰ τὴν ἐσωτερικὴν ἑνότητα τῆς καθ' Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας καὶ εὐρύτεροντῆς Ὀρθοδοξίας, ἐπιφυλάσσεται, μετὰ τὴν ἀναμενομένην ἀπόκρισιν καὶ ἐπίσημοντοποθέτησιν τῆς Ὑμετέρας Ἐκκλησίας, ἵνα ὀφειλετικῶς προβῇ καὶ αὕτη εἰς τὰςδεούσας πανορθοδόξους ἐνεργείας διὰ τὴν ἔγκαιρον πρόληψιν ἐπαπειλουμένων ἀπευκταίωνκαταστάσεων.
Ἐπὶ δὲ τούτοις, ἐν ἀναμονῇ τῆς ἀποκρίσεως τῆς ὙμετέραςΜακαριότητος, περιπτυσσόμεθα Αὐτὴν ἀδελφικῶς μετὰ βαθείας καὶ ἀναλλοιώτου ἀδελφικῆςἀγάπης καὶ πάσης τιμῆς.
‚βιβ’ Μαρτίου ις’
Τῆς Ὑμετέρας σεβασμίαςΜακαριότητος
ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός
Οικουμενικό Πατριαρχείο
