Πατερική ή πατρομάχος η «μεταπατερική θεολογία»;
Του ΙωάννηΤάτση, Θεολόγου
Η ημερίδα που διοργάνωσε στα μέσαΦεβρουαρίου η Μητρόπολη Πειραιώς με θέμα «Πατερική θεολογία και μεταπατερικήαίρεση» αποκάλυψε σε όλο του το μέγεθος τον αιρετικό χαρακτήρα της λεγόμενης«μεταπατερικής θεολογίας». Σε μια προσπάθεια να αποδείξουν υπερβολικά καιλανθασμένα τα συμπεράσματα της ημερίδας αυτής, τις επόμενες ημέρες οΜητροπολίτης Δημητριάδος Ιγνάτιος και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος προέβησαν σεδύο πραγματικά πρωτότυπες ερμηνείες της «μεταπατερικής θεολογίας»...
Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος στην εγκύκλιότου για την Κυριακή της Ορθοδοξίας τόνισε σχετικά: «Δεν υπάρχει μεταπατερικότηταξεκομμένη από τη διαχρονική διδασκαλία των Αγίων Πατέρων, ξεκομμένη από τηναιώνια Αλήθεια της Ορθοδοξίας. Αυτό, που κάποτε καλούμε «μεταπατερική», δενείναι «αντιπατερική» θεολογία, αλλά θεολογία «μετά», δηλ. μ α ζ ί με τουςΑγίους Πατέρες».
Μια τέτοια ερμηνεία σύνθετης ελληνικήςλέξης προφανώς κινείται έξω από τα όρια των κανόνων της ελληνικής γλώσσας καιείναι τουλάχιστον ατυχής.
Λίγες μέρες αργότερα ο ΑρχιεπίσκοποςΙερώνυμος μιλώντας στη Σχολή Ευελπίδων είπε: «Ηεποχή μας έχει βγάλει κι αυτή Πατέρες. Η νεοπατερική, την είπανε μεταπατερική,δεν είναι άλλη θεολογία, είναι χρονικό πράγμα. Όπως θα λέγαμε η σύγχρονηθεολογία, οι σύγχρονοι θεολόγοι».
Απλοϊκός τρόπος για να δικαιολογηθούνμεγάλα θεολογικά ολισθήματα. Ποιοι είναι άραγε «οι σύγχρονοι θεολόγοι» στουςοποίους αναφέρεται ο Αρχιεπίσκοπος; Οι θεολογούντες διανοητές της «Ακαδημίας»του Βόλου ή μήπως οι σύγχρονοι άγιοι όπως ο Όσιος Ιουστίνος Πόποβιτς και οιάγιοι Γέροντες Παΐσιος, Πορφύριος κ.α.;
Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα δενβρίσκεται στις λέξεις αλλά στο περιεχόμενο που αυτές έχουν ή στους λόγους γιατους οποίους εισάγεται η χρήση τους. Για να ανεύρουμε το πραγματικό περιεχόμενοτης «μεταπατερικής θεολογίας» της «Ακαδημίας» του Βόλου αρκεί να θυμηθούμε όσαυποστήριζε ο Διευθυντής της «Ακαδημίας» Παντελής Καλαϊτζίδης: «H «επιστροφή στους Πατέρες» … είχεόμως και ορισμένες αρνητικές συνέπειες όπως…την έξαρση του αντιθετικού άξοναΑνατολή-Δύση και την καλλιέργεια αντιδυτικού, αντιοικουμενικού πνεύματος».Αποφαινόταν μάλιστα ότι «Οιπαραπάνω διαπιστώσεις καθιστούν επείγον το αίτημα της νέας σάρκωσης του λόγουκαι της συναφειακής ανάγνωσης των Πατέρων, θέτοντας ταυτόχρονα το ερώτημα τηςδυνατότητας ύπαρξης μιας μετα-πατερικής ορθόδοξης θεολογίας» που θα προχωρήσει στην ανάλυσηθεμάτων όπως «Επανεξέταση τουζεύγους καθολικότητα-αίρεση, εν σχέσει προς τα ζεύγη ετερότητα-αίρεση,διαφορά-ενότητα. Ανοχή και καταδίωξη των «αιρετικών» στα πατερικά κείμενα καιστη σημερινή πολιτισμική συνθήκη» αλλάκαι την, κατά Π. Καλαϊτζίδη «ατελήανθρωπολογία των Πατέρων: προβληματικές ανθρωπολογικές απόψεις της πατερικήςθεολογίας π. χ. για την γυναίκα (το κατ' εικόνα Θεού αποδίδεται σε αυτήν μόνοδια μέσου του άνδρα)… διάχυτος αντιφεμινισμός της Εκκλησίας και της πατερικήςθεολογίας, νέες ανθρωπολογικές προκλήσεις της βιοηθικής και βιοτεχνολογίας,κλπ». Κατέληγε δε ότι «Τα παραπάνω θέτουν επιτακτικά τοαίτημα μιας σύγχρονης ορθόδοξης μετα-πατερικής θεολογίας, και επανερμηνείας τηςπιστότητας στην πατερική παράδοση, καθώς στον ερμηνευτικό ορίζοντα της παρούσαςεισήγησης, το «επόμενοι τοις αγίοις Πατράσιν» δεν σημαίνει απλώς την συνέχιση,την επικαιροποίηση ή και την επανερμηνεία της παράδοσης αυτής, αλλά -κατά τοπροηγούμενο της πρωτοχριστιανικής και της πατερικής υπέρβασης- και την υπέρβασή της όπου και όταν χρειάζεται».
Αυτά και άλλα παρόμοια υποστήριζε οΠαντελής Καλαϊτζίδης το 2010 στο συνέδριο εκείνο για την «μεταπατερικήθεολογία». Τα επαναλάβαμε γιατί κάποιοι προσπαθούν να αμνηστεύσουν την«μεταπατερική θεολογία» και τους εισηγητές της και να εμφανίσουν τα πάντα ωςαποτέλεσμα παρανοήσεων. Η «μεταπατερική θεολογία» του Βόλου όμως δεν είναι άλλοτι παρά προσπάθεια υπέρβασης των αγίων Πατέρων και αμφισβήτησης όσωνδιδασκαλιών τους δεν «βοηθούν» τα σχέδια της οικουμενιστικής ψευτοενότητας.
Λόγω των χαρακτηριστικών της η«μεταπατερική θεολογία» είναι πράγματι πατρομάχος, αντιπατερική και για τούτοδεν μπορεί να της αποδίδεται το όνομα της θεολογίας αλλά της αίρεσης. Στο εξήςόσοι θέλουν να είναι «επόμενοι τοις αγίοις πατράσιν» ας κάνουν χρήση τουδόκιμου όρου πατερική θεολογία. Η μεταπατερικότητα συνδέεται άρρηκτα με τονοικουμενισμό και αποτελούν μαζί σύμπλεγμα αιρέσεως και κακοδοξίας.
