Αναγνώσματα: Απόστολος: Φιλ. δ΄,4 – 9.Ευαγγέλιο: Ιωάν. ιβ΄, 1-18
Ευσέβειακαι φιλαργυρία
Την θριαμβευτική είσοδο του Χριστούστα Ιεροσόλυμα, περιγράφει η σημερινή Ευαγγελική διήγηση της Κυριακής τωνΒαΐων, αδελφοί μου. Στο πρώτο μέρος, όμως, παρουσιάζεται μία λίαν ενδιαφέρουσασκηνή που διαδραματίζεται στο σπίτι του αναστημένου Λαζάρου, στη Βηθανία, όπουβρέθηκαν ο Ιησούς και οι Μαθητές Του, πριν εισέλθουν στην Αγία Πόλη για τηνεορτή του Πάσχα. Στη σκηνή αυτή θα επικεντρώσουμε τη σκέψη μας.
Ο Χριστός γίνεται αποδέκτης τηςευγνωμοσύνης της Μαρίας, της αδελφής του Λαζάρου, για την ανάσταση του αδελφούτης και την χαρά που έφερε και πάλι στο σπίτι τους. Την ευγνωμοσύνη της δείχνειμε το να αγοράσει μεγάλη ποσότητα πολύτιμου μύρου, ν’ αλείψει μ’ αυτό τα πόδιατου Ιησού και να το σπογγίσει με τα μαλλιά της. Η σκηνή είναι συγκλονιστική.Προκάλεσε, όμως, την υποκριτική ενόχληση του Ιούδα, ο οποίος διαμαρτυρήθηκεδήθεν για την σπατάλη του μύρου, τη στιγμή κατά την οποία τα χρήματα πουδόθηκαν γι’ αυτό θα μπορούσαν να δοθούν στους πτωχούς. Ο Ευαγγελιστής, πρινδιηγηθεί την αντίδραση του Ιησού, μάς ενημερώνει ότι το ξέσπασμα του Ιούδα δενήταν ειλικρινές, αλλά υποκριτικό, γιατί ο μετέπειτα προδότης ήταν κλέπτης καιφιλάργυρος και κρατούσε το ταμείο, από το οποίο αφαιρούσε διαρκώς χρήματα. ΟΚύριος τού ζήτησε να μην αντιδρά και παρομοίασε την πράξη της Μαρίας με τιςνεκρικές φροντίδες που επρόκειτο να δεχθεί την ημέρα του ενταφιασμού Του.
Ο Ιούδας ανήκε στη στενή ομάδα τωνΜαθητών του Χριστού. Διδάχθηκε, έζησε, είδε και άκουσε όσα και οι άλλοιΑπόστολοι. Παρόλα αυτά, δεν απέκτησε ποτέ την ευσέβεια και την ευλάβεια τωνυπολοίπων, γιατί ποτέ δεν κατάφερε να νικήσει το πάθος της φιλαργυρίας, τοοποίο τον είχε κυριεύσει. Κι έτσι οδηγήθηκε στην προδοσία και στην απώλεια. Ηπερίπτωσή του είναι πολύ διδακτική και θέτει το ερώτημα αν μπορούν νασυμβιβαστούν και να συνυπάρξουν η ευσέβεια και η πνευματική ζωή με την αγάπηστα χρήματα και την προσκόλληση στον υλικό πλούτο.
Ας ακούσουμε, με προσοχή, πώςπροσεγγίζει το τόσο σημαντικό αυτό θέμα ένας Άγιος Πατέρας της Εκκλησίας μας,του 18ου αι., ο Ηλίας Μηνιάτης, σε ένα από τα περισπούδαστα έργατου: «Τούτος δεν είναι οκαλός και αγαθός άνθρωπος, που δεν πεθύμησε την γυναίκα κανενός, που δεν πήρεκανενός τα πράγματα ή την τιμή;, πού φύλαξε με ακρίβεια τον νόμο, για τον οποίονόμο είναι άγιος; Ναι. Μα τούτος ο άγιος είναι φιλάργυρος…Καταραμένηφιλαργυρία, πόσο κυριεύεις τις ανθρώπινες ψυχές! που θέλει να πει: αληθινάεκείνος ο καλός δούλος του Θεού έχει πολλές και μεγάλες αρετές. Αυτός νακλέψει; Αυτός να ψευδομαρτυρήσει; Μη γένοιτο! Αυτός φυλάττει σωφροσύνη, κάνειπροσευχή, νηστεύει, είναι στον κόσμο, αλλά αρνήθηκε τον κόσμο, ζει στην έρημοκαι αποστρέφεται τις συνομιλίες με τους ανθρώπους, τις ταραχές στην αγορά, τηνματαιότητα και τα ξεφαντώματα του αιώνα μας. Ασχολείται μόνο με έργα αρετής,προσευχόμενος διαρκώς στον Θεό. Στην όψη και στη ζωή του φαίνεται ασκητής.Αλλά, αλίμονο! Ο ασκητής αυτός είναι φιλάργυρος. Νηστευτής, μα φιλάργυρος.Θαυματουργός, μα φιλάργυρος. Ένα του λείπει διά να τον θεωρήσουμε τέλειο άγιο. Πως αγαπά οπτωχός τα αργύρια. Ό,τι άλλο θέλεις. Θέλεις να νηστεύσει; Δεν τρώει κρέας σ’όλη του τη ζωή. Θέλεις να προσευχηθεί; Κάνει ολονυκτίες. Θέλεις να κάνεισκληραγωγίες; Ευχαριστιέται να περπατά με τα πόδια γυμνά και φορτωμένος σίδερα.Όλα μετά χαράς τα κάνει, μα μη τού αγγίξεις το γλωσσόκομον, γιατί τον χάνεις.Όλα τα άλλα τα κάνει μετά χαράς, τούτο μόνο τον λυπεί, τον πικραίνει και φεύγειλυπημένος. Τόσο είναι αληθινό πως ένας άνθρωπος μπορεί να φθάσει, με πολλέςαρετές, να είναι άγιος, μα τούτος ο άγιος μπορεί να είναι φιλάργυρος; Τόσοείναι αληθινό πως η φιλαργυρία κρατεί και κυριεύει τις ψυχές εκείνων που εμείςπροσκυνούμε σαν αγίους!»
Και συνεχίζει ο Άγιος ΗλίαςΜηνιάτης: «ερωτώ: έναςτέτοιος άγιος φιλάργυρος, μπορεί να είναι μαθητής και απόστολος του Χριστού;Όχι!… Πάλιν ερωτώ: ένας τέτοιος άγιος φιλάργυρος, με όλες τις αρετές, μπορεί νασωθεί; Δύσκολα. Το λέγει ο Χριστός: «δύσκολα οι πλούσιοι θα κληρονομήσουν τηνΒασιλεία των ουρανών…» Τα χρήματα είναι βάρη που κατεβάζουν κάτω»1.
Συγκλονιστική και άκρως διδακτική ηπεριγραφή του φιλάργυρου από τον Άγιο της Εκκλησίας μας. Χαρακτηριστική εικόνατου η μορφή του Ιούδα. Συμπέρασμα ζωής για όλους είναι ότι η αγάπη για ταχρήματα και τον υλικό πλούτο μπορεί να καταστρέψει και να ματαιώσει όλους τουςκόπους και τους αγώνες της πνευματικής ζωής, οδηγώντας τον άνθρωπο στηναπώλεια, όταν λαμβάνει την αρρωστημένη μορφή της φιλαργυρίας, η οποία επ’ουδενί συμβιβάζεται με την Χριστιανική ιδιότητα και την Εκκλησιαστική ζωή.ΑΜΗΝ!
Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου
1. Διδαχαί εις την Αγίαν καιΜεγάλην Τεσσαρακοστήν
