Μεγάλη Δευτέρα εσπέρας
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
"Την ώραν, ψυχή, του τέλους εννοήσασα, και την εκκοπήν τηςσυκής δειλιάσασα, το δοθέν σοι τάλαντον φιλοπόνως έργασαι, ταλαίπωρε,γρηγορούσα και κράζουσα. Μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού".
1.. Τό παραπάνω κοντάκιο τῆς Μ. Τρίτης σέ λίγες γραμμές μᾶς θέτει στήνπορεία τῆς ἀληθινῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. ῾Μή μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ᾽:μᾶς καλεῖ ὁ ὑμνογράφος, δηλ. ἡ ᾽Εκκλησία μας, νά μή μείνουμε ἔξω ἀπό τό νυμφώνατοῦ Χριστοῦ. Ποιός εἶναι ὁ νυμφώνας; Μά ὁ ἴδιος ὁ Χριστός καί ἡ σχέση μας μαζίΤου. ᾽Εκεῖνος εἶναι ὁ νυμφίος καί ὁ κάθε πιστός ἡ νύμφη ψυχή. Σκοπός μας εἶναι ἀκριβῶςνά παραμένουμε πάντοτε ἑνωμένοι μαζί Του, ὅπως συμβαίνει στή σχέση τοῦ νυμφίουμέ τή νύμφη. Αὐτό συνιστᾶ καί τόν Παράδεισο καί τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Γι᾽αὐτό ἄλλωστε καί ἦλθε καί ἔγινε ἄνθρωπος: νά μᾶς παραλάβει καί νά μᾶς ἐνσωματώσειστό ἅγιο Σῶμα Του, τήν ᾽Εκκλησία.
Νά μᾶς κάνει κλαδιά στό δέντρο πού εἶναι ᾽Εκεῖνος. ῾᾽Εγώεἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τά κλήματα᾽. Ὁ κάθε πιστός συνιστᾶ, μετά τό ἅγιοβάπτισμά Του, μέ τό ὁποῖο ἐνδύθηκε τόν Χριστό, μιά προέκταση ᾽Εκείνου, μιά ἄλληπαρουσία Του μέσα στόν κόσμο. Ποιά εἶναι ἡ ἀγωνία λοιπόν τοῦ πιστοῦ, γιά νά μήμένει ἐκτός νυμφῶνος; Νά διακρατεῖ τό ἔνδυμα πού ἐνδύθηκε στό βάπτισμα, τόν ἴδιοτόν Χριστό, καθαρό καί ἀρρύπωτο. ῾Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε᾽.Αὐτός εἶναι καί ὁ σκοπός ὅλης τῆς χριστιανικῆς ζωῆς: ῾Νά κρατήσουμε τήνκαθαρότητα τοῦ ἁγίου βαπτίσματος᾽ (ἀββᾶς Μάρκος ὁ ἀσκητής), δηλ. ῾νά κρατήσουμετό ἅγιον Πνεῦμα στή ζωή μας, μέ τό ὁποῖο γίναμε χριστιανοί᾽(ἅγιος Σεραφείμ τοῦΣάρωφ). Ἡ πραγματικότητα ὅμως τῆς ζωῆς ἔρχεται πολύ συχνά καί ἀναιρεῖ αὐτήν τήνἐπιθυμία. Ἡ ἀγωνία μή καί ρυπωθεῖ τό ἔνδυμα, μή δηλαδή καί χάσουμε τόνΧριστό, γίνεται πράξη. Κι αὐτό ἐκφράζει καί ὁ ὑμνωδός στό γνωστό ἐξαποστειλάριοτῶν ἡμερῶν: ῾Τόν νυμφῶνα σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, καί ἔνδυμα οὐκἔχω, ἵνα εἰσέλθω εἰς αὐτόν᾽! Δυστυχῶς, ἡ καθημερινότητα μᾶς ὁδηγεῖ συχνάσέ λήθη, σέ λησμονιά τῶν ὑποσχέσεών μας κατά τό βάπτισμα, καί ῾ξεσκίζουμε᾽κυριολεκτικά τό ἔνδυμα πού ἐλάβαμε, μέ τίς πολυποίκιλες ἁμαρτίες μας. Πότε ἡφιληδονία μας, πότε ἡ φιλαργυρία μας, πότε ἡ φιλοδοξία μας, τά κεντρικά αὐτάπάθη πού πηγάζουν ἀπό τή ρίζα ὅλων τῶν κακῶν, τή φιλαυτία, μᾶς κάνουν νάχάνουμε αὐτό πού θά᾽πρεπε νά εἶναι ἡ προτεραιότητα τῆς ζωῆς μας. ῾Ζητεῖτεπρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ᾽(ὁ Κύριος). ῾Ἡγοῦμαι πάντα σκύβαλα εἶναι, ἵναΧριστόν κερδήσω᾽ (ἀπ. Παῦλος).
2. Τί εἶναι ἐκεῖνο πού θά μποροῦσε νά μᾶς βοηθήσει νά μή ξεφεύγουμε ἀπότήν προτεραιότητά μας αὐτή; Οἱ ἅγιοί μας βεβαίως, στηριγμένοι στά εὐαγγελικάλόγια, μᾶς ὑπενθυμίζουν: νά μήν ἐκπίπτουμε ἀπό τήν ἀγάπη μας πρός τόν Κύριο. Νάὑποκαίουμε πάντοτε τήν καρδιά μας πρός Αὐτόν πού εἶναι ὁ Δημιουργός μας, ὁσυντηρητής μας, ὁ κριτής μας, κυρίως ὅμως ὁ νυμφίος ἀκριβῶς τῆς ζωῆς μας. ᾽Εκεῖνοςμᾶς τό ζητᾶ διαρκῶς: ῾Μείνατε ἐν τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐμῇ᾽! ῾᾽Εάν τις ἀγαπᾷ με, τόνλόγον μου τηρήσει᾽. Ἡ ἀγάπη μας λοιπόν πρός τόν Κύριο εἶναι ἐκεῖνο πούφυσιολογικά θά ἔπρεπε νά μᾶς κρατᾶ σ᾽ αὐτήν τή χαρισματική κατάσταση. Ὅμως, ἐπειδήδέν συμβαίνει συχνά αὐτό, οἱ ἅγιοί μας μᾶς ὑπενθυμίζουν ὅτι μποροῦμε νάβρισκόμαστε σ᾽αὐτήν τήν ἐγρήγορση πού ζητᾶ ὁ Κύριος, καί μέ χαμηλότερα μέσα καίμέ λιγότερο χαρισματικούς λογισμούς, πάντοτε ὅμως μέ τήν ἐπίγνωση ὅτι δένβρισκόμαστε στήν κανονική κατάσταση: δηλαδή μέ τήν αἴσθηση τοῦ θανάτου καί μέτό φόβο τῆς κολάσεως. Εἶναι αὐτό ἀκριβῶς πού μᾶς ὑπενθυμίζει καί ὁ ὑμνογράφοςτοῦ κοντακίου: ῾τήν ὥραν, ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα καί τήν ἐκκοπήν τῆςσυκῆς δειλιάσασα᾽. Εἶναι τό ἴδιο πού μᾶς καλεῖ καί ὁ ἅγιος ᾽Ανδρέας Κρήτης στόΜεγάλο Κανόνα: ῾Ψυχή μου, ψυχή μου, ἀνάστα, τί καθεύδεις; Τό τέλος ἐγγίζεικαί μέλλεις θορυβεῖσθαι᾽! Οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς θυμίζουν γενικότερα ὅτι μέτρεῖς τρόπους μπορεῖ ἕνας πιστός νά διακρατεῖται στό θέλημα τοῦ Θεοῦ: μέ τόφόβο (ἡ κατάσταση τοῦ δούλου), μέ τήν προσμονή τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ (ἡ κατάστασητοῦ μισθωτοῦ) καί μέ τήν ἀγάπη (ἡ κατάσταση τοῦ υἱοῦ). Ἡ τελευταία, ὅπως εἴπαμε,εἶναι ἡ φυσιολογική, ἀλλά καί τούς ἄλλους δέν τούς ἀπορρίπτει ὁ ἀγαθός Πατέραςμας.
3. Σέ ὅποια κατάσταση λοιπόν καί ἄν βρισκόμαστε, τό ζητούμενο εἶναι νά εἴμαστεσέ ἐγρήγορση γιά νά μή χάνουμε τή ζωντανή σχέση μας μέ τόν Χριστό, τό νυμφίο τῆςψυχῆς μας. Κι αὐτό πού καλούμαστε συγκεκριμένα νά κάνουμε εἶναι νά ἐργαζόμαστετό τάλαντο πού μᾶς δόθηκε, δηλαδή νά ἐνεργοποιοῦμε τά χαρίσματα πού λάβαμε κατάτό ἅγιο βάπτισμα καί τό χρίσμα μας. Ἡ ἐνεργοποίηση αὐτή – πορεία στήνπραγματικότητα πάνω στίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ - φέρνει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ τούςκαρπούς πού πρέπει νά ἔχουμε ὡς κλήματα στό ἀμπέλι τοῦ Χριστοῦ. Κι αὐτοί οἱκαρποί δέν εἶναι ἄλλοι ἀπό αὐτούς πού μᾶς ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρόςΓαλάτας ἐπιστολή: ῾Ὁ δέ καρπός τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη,μακροθυμία, ἀγαθωσύνη, χρηστότης, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια᾽. Ὅπου ἐπισημαίνουμετήν παρουσία αὐτῶν τῶν καρπῶν, σημαίνει ὅτι ψηλαφοῦμε τήν παρουσία τοῦ ἁγίουΠνεύματος, ἄρα τή ζωντανή σχέση μας μέ τόν ᾽Ιησοῦ Χριστό. Ὅπου ἀπουσιάζουν,σημαίνει ὅτι ἐκεῖ δέν ὑπάρχει παρουσία Χριστοῦ, ἔστω κι ἄν ὑπάρχει ἐπίκληση τοῦὀνόματός Του. Βρισκόμαστε ἐκτός νυμφῶνος! ῾Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε,Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τήν βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν, ἀλλ᾽ ὁ ποιῶν τό θέλημα τοῦπέμψαντός με Πατρός᾽ !
Αὐτή ἡ ἐργασία εἶναι ἡ προτεραιότητα τῆς ζωῆς ἑνός χριστιανοῦ καί γι᾽ αὐτό ἀπαιτεῖταιφιλοπονία. Ἡ ἐπίγνωση τῆς δωρεᾶς πού μᾶς δόθηκε - νά εἴμαστε πιά μέλη Χριστοῦ,νά φανερώνουμε τόν Χριστό - κατά φυσικό τρόπο κάνει ἕναν ἐν ἐπιγνώσει Χριστιανόνά ῾ἐργάζεται᾽ ὄχι ράθυμα καί χαλαρά, ἀλλά μέ φιλοπονία. Ὅσο συνειδητοποιεῖ ἕναςπιστός τήν πραγματικότητα αὐτή, τόσο καί θά ἐπεκτείνεται πρός τόν Χριστό, πούσημαίνει θά ἀνοίγεται πρός τό συνάνθρωπό του ἐν ἀγάπη, καί ἄρα ἀπό ἐδῶ θάβιώνει τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ!
Ακολουθείν
