«Ταύτην δε θυγατέρα Αβραάμ ούσαν… ουκ έδει λυθήναι… τη ημέρα τουΣαββάτου;» (Λουκ. ιγ΄ 16)
Δυοκαταστάσεις καταδίκασε με αποφασιστικότητα ο Ιησούς με τη διδασκαλία του. Ηπρώτη είναι εκείνη της αμαρτίας και η δεύτερη είναι εκείνη της υποκρισίας. Όμως,στη συνέχεα, διαφοροποιεί τη θέση του έναντι των προσώπων που είναι εκφραστέςαυτών των καταστάσεων.
Έτσι,ενώ τον βλέπουμε να αποστρέφεται την αμαρτία, εν τούτοις δεν αποστρέφεται τοναμαρτωλό άνθρωπο. Αντίθετα τον αγκαλιάζει με αγάπη και τον προσκαλεί σεμετάνοια. Συναναστρέφεται με τους «αμαρτωλούς» αδιαφορώντας για τα σχόλια τωνεπικριτών του ότι είναι «φίλος τελωνών και αμαρτωλών» (Λουκ. ζ΄24) και ότι«ούτος αμαρτωλούς προσδέχεται και συνεσθίει αυτοίς» (Λουκ ιε΄2).
Απαντώντας δεστους επικριτές του θα πει ότι δεν ήρθε στον κόσμο για να καλέσει σε μετάνοιατους δικαίους αλλά τους αμαρτωλούς. «Ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους, αλλ’αμαρτωλούς εις μετάνοιαν» (Ματθ θ΄13). Όμως, ενώ διαχωρίζει τους αμαρτωλούς απότην αμαρτία, εν τούτοις δε διαχωρίζει τους υποκριτές από την υποκρισία. Καιτούτο γιατί ο μεν αμαρτωλός αναγνωρίζει την ασθένειά του και αποδέχεται τηνπροσφερόμενη θεραπεία, μέσω της μετάνοιας, ο δε υποκριτής όμως δεν αναγνωρίζειασθένεια στον εαυτό του και άρα δεν μπορεί να αποδεχθεί και θεραπεία. Ουποκριτής αντιλαμβάνεται λανθασμένα την αρετή, ο υποκριτής καταπιάνεται με τοντύπο και όχι την ουσία της αρετής, που είναι η αγάπη. Ο υποκριτήςπροσποιείται το σεβασμό προς το νόμο του Θεού και ότι αυτός ο σεβασμόςεξαντλείται στην τυπική εφαρμογή των εντολών του Θεού, όπως έγινε σήμερα και μετον αρχισυνάγωγο ο οποίος αγανακτεί γιατί ο Ιησούς παραβίασε την εντολή τηςαργίας του Σαββάτου με τη θεραπεία της συγκύπτουσας.
Αυτή ηαγανάκτηση υποκρύπτει δολιότητα και μίσος κατά τον Ιησού που έκανε τη θεραπείακαι όχι σεβασμό στην ουσία της εντολής της αργίας του Σαββάτου. Οαρχισυνάγωγος προσποιείται ζήλο και σεβασμό στην εντολή του Θεού για τηνεργασία και την αργία, ενώ το πραγματικό του κίνητρο είναι ο φθόνος κατά τονΙησού, γιατί με τα θαύματα του προσείλκυε τους ανθρώπους. Παράλληλα με τηναγανάκτηση του ο αρχισυνάγωγος για την παραβίαση της εντολής του νόμου του Θεούαπό τον Ιησού, έκρυβε τη δική του αδυναμία να θαυματουργήσει. Ακόμα αν η περίαργίας του Σαββάτου εντολή έπρεπε να εφαρμοστεί κατά γράμμα τότε, αφού αυτόςείναι ο υπερασπιστής της εφαρμογής του νόμου του Θεού, πως γίνεται παραβάτης μετο να επιτρέπει την παραβίαση της αργίας του Σαββάτου προσφέροντας στα ζώατροφή και νερό; Αν για την αποτροπή της υλικής ζημιάς επιτρέπεται η παραβίασητης περί αργίας του Σαββάτου εντολής πόσο μάλλον για τη θεραπεία ενός ανθρώπουκαι μάλιστα μιας γυναίκας που, παρά το πρόβλημα υγείας που είχε, πήγε στησυναγωγή για να εκπληρώσει τα θρησκευτικά της καθήκοντα.Μοναδικό κίνητρο της ηαγάπη και ο σεβασμός προς το νόμο του Θεού.
Ηαληθινή ευσέβεια, λοιπόν είναι πρώτιστα ευσέβεια αγάπης. Αγάπης προς το Θεό,όπως κάνει η συγκύπτουσα αλλά ισοδύναμα και αγάπης προς το συνάνθρωπο. Η μιααγάπη συνυπάρχει με την άλλη και δεν μπορεί να αποχωρισθεί με την άλλη όπως τόνισε καθαρά ο Ιησούς στο νομικό. Έτσι απαντώντας στο ερώτημα τουνομικού «ποια είναι μεγαλύτερη εντολή στο νόμο» θα πει ο Ιησούς: «Ν’αγαπάς τον Κύριο το Θεό σου με όλη την καρδιά σου, με όλη τη ψυχή σου και μεόλο το νου σου. Αυτή είναι η πρώτη και πιο μεγάλη εντολή» Και δεύτερη, το ίδιοσπουδαία μ’ αυτή: «Ν’ αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου. Σ’ αυτές τιςδυο εντολές συνοψίζονται όλος ο νόμος και οι προφήτες» (Ματθ. κβ΄ 36-40). Μάλιστα,μέσα από την παραβολή του καλού Σαμαρείτη, υπέδειξε ότι «πλησίον» είναι ο κάθεσυνάνθρωπος, ακόμα και ο εχθρός.
Αυτή ηπρόσκληση του Ιησού για υπέρβαση της αγάπης προς τον εαυτό μας αποτελεί τηνκορυφαία προσφορά προς την ανθρωπότητα. Έτσι όταν μας παρέδιδε τηνκαινούργια εντολή μας έλεγε: «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους,καθώς εγώ ηγάπησα υμάς ίνα και υμείς αγαπάτε αλλήλους. Εν τούτω γνώσονταιπάντες ότι εμοί μαθηταί εστέ, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» (Ιωά. ιγ΄34-35).
Όπως ηαγάπη είναι γνώρισμα του Θεού έτσι και η αγάπη γίνεται το γνώρισμα τωνΧριστιανών. Και όχι μόνο. Αλλά η αγάπη οδηγεί στην αληθινή γνώση του Θεού.Κατά τον ευαγγελιστή Ιωάννη «Ο μη αγαπών ουκ έγνω τον Θεόν ότι ο Θεός αγάπηεστίν» (Α΄ Ιωάν. δ΄ 8). Μάλιστα η αγάπη που είναι δώρο και προσφορά τουΘεού προς τον άνθρωπο, βρίσκει την τέλεια έκφραση της όταν επιστρέφει σαν δώροστο συνάνθρωπο.
Δυστυχώςαυτή τη μεγάλη αλήθεια της θρησκείας είτε δεν την συνειδητοποίησε ή και τηναγνόησε ο αρχισυνάγωγος του σημερινού Ευαγγελίου. Έτσι εγκλώβισε τη θρησκεία σεκαθορισμένους τύπους και αδιαφόρησε για την ουσία, που είναι το έλεος και ηαγάπη.
Αυτότον τύπο «ευσέβειας» καθιέρωσε κατά καιρούς ο άνθρωπος με αποτέλεσμα και τονηθικό ξεπεσμό του. Έτσι, με την προσκόλληση στον τύπο μετέτρεψε τηνευσέβεια από θεοφιλή σε θεομίσητη γιατί, απογυμνώνοντας την από τηναγάπη, την έντυσε με τον ψεύτικο μανδύα της υποκρισίας και την σταθεροποίησεστο πάθος και την εμπάθεια. Αυτό το είδος της ευσέβειας καταδίκασε απερίφρασταο Ιησούς σαν επικίνδυνη εκδήλωση τόσο για εκείνον που την τροφοδοτεί, όσο καιγια τους γύρω του. «Γιατί, όπως είπε, κλείνετε στους ανθρώπους το δρόμο για τηβασιλεία των ουρανών. Ούτε εσείς μπαίνετε, ούτε το επιτρέπεται σε όσους θέλουννα μπουν… Αλίμονο σας γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, γιατί μοιάζετε μετάφους ασβεστωμένους, που εξωτερικά φαίνονται ωραίοι, εσωτερικά όμως είναιγεμάτοι κόκαλα νεκρών και κάθε λογής ακαθαρσία. Έτσι κι εσείς εξωτερικάφαίνεστε ευσεβείς στους ανθρώπους κι εσωτερικά είστε γεμάτοι υποκρισία καιανομία» (Ματ κγ΄ 14 και 27-28).
Αδελφοίμου, όταν η ευσέβεια εκφράστηκε με λόγια και έργα τότε μεγαλούργησε. Αντίθετα,όταν η ευσέβεια περιορίστηκε στους τύπους, τότε προκάλεσε ανεπανόρθωτη ζημιάτόσο στους άλλους όσο και στους ίδιους.
Στοόνομα της έγιναν «ιεροί πόλεμοι» και η αντιχριστιανική «Ιερά εξέταση». Στο«όνομα» της αγανάκτησε σήμερα ο αρχισυνάγωγος. Στο «όνομα» της αγανακτούν καισήμερα πολλοί. Ίσως ανάμεσα τους να είναι και ο εαυτός μας. Ας προσέξουμε όλοι.Ο αγιασμός τόσο της Κυριακής όσο και του εαυτού μας περνά μέσα από την αληθινήευσέβεια. Δηλαδή της αρμονίας ανάμεσα στα λόγια και στις πράξεις μας. Παρά τηνυπάρχουσα υποκρισία εντούτοις υπάρχει και στην εποχή μας πραγματική ευσέβεια. Αυτήας αποκτήσουμε κι εμείς. Αμήν.
Θεόδωρος Αντωνιάδης – Μητρόπολη Πάφου
