Επιστολή
του Συνδέσμου Θεολόγων Μακεδονίας – Θράκης
προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών
και την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος
για το μάθημα των Θρησκευτικών
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ
Γραφείο 404, Θεολογική Σχολή ΑΠΘ, 54624 Θεσσαλονίκη
τηλ. – fax: 2310 997113, mail: theologoi@gmail.com, http://theologoi.wordpress.com
Θεσσαλονίκη, 03 Μαΐου 2012
Αρ. Πρωτ.: 21
Μακαριώτατε, Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς,
Επειδή επίκειται η συνάντησή Σας με το Σύμβουλο Θεολόγων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου – Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου, με θέμα το νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά επιτρέψτε μας να σας εκθέσουμε επ΄ αυτού τις θέσεις του Συνδέσμου Θεολόγων Μακεδονίας Θράκης.
Α) Θεωρούμε βέβαιο ότι, εκ της θέσεώς του, ο κ. Γιαγκάζογλου θα επιχειρήσει και προφορικώς να υποστηρίξει το έργο του και να παραστήσει ενώπιόν Σας ένα Θρησκευτικό Μάθημα ιδανικό για το μαθητή, με επίκεντρο την Ορθόδοξη διδασκαλία και με τη σύμφωνη γνώμη των θεολόγων εκπαιδευτικών, χωρίς όμως όλα αυτά να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα:
1) Θα σας μιλήσει για Θρησκευτικό Μάθημα ορθόδοξο και θα σας πει ότι το νέο Μάθημα των Θρησκευτικών υπηρετεί την Ορθόδοξη Διδασκαλία.
Αλήθεια είναιότι, με απροκάλυπτο πλέον τρόπο, επιχειρείται η αλλοίωση του ορθόδοξου χαρακτήρα του μαθήματος, με αφαίρεση βασικών διδασκαλιών από τη Αγία Γραφή, την Εκκλησιαστική Ιστορία και τους Πατέρες της Εκκλησίας και με δυσανάλογη αντικατάστασή τους από διδασκαλίες δυτικών Ομολογιών και άλλων θρησκειών.
Είναι δε χαρακτηριστική η παντελής απουσία αναφοράς ακόμα και σ’ αυτό το πρόσωπο της Παναγίας στο Γυμνάσιο..
2) Θα σας μιλήσει για Θρησκευτικό Μάθημα πλουραλιστικό, με αναφορές και στις άλλες θρησκείες, δίνοντας στην έννοια «πλουραλισμός» γνωσιολογικό περιεχόμενο.
Αλήθεια είναι ότι ο σκοπός που υπηρετείται με αυτό το Πρόγραμμα δεν είναι ο -καθ’ όλα θεμιτός- πλουραλισμός γνώσεων, αλλά η συγκρητιστική αλλοίωση της Ορθόδοξης Διδασκαλίας, μέσα από ένα αλλοπρόσαλλο «ανακάτεμα» θρησκευτικών εννοιών και πληροφοριών.
Εξ ου και οι επίμονα «προτεινόμενες δραστηριότητες» (στην τρίτη Δημοτικού, την έκτη Δημοτικού και την πρώτη Γυμνασίου), όπως η επίσκεψη σε «Ναό, Συναγωγή ή Τέμενος»..
3) Θα σας μιλήσει για Θρησκευτικό Μάθημα που έχει παιδαγωγικές προϋποθέσεις, ισχυριζόμενος ότι έχει λάβει υπόψη του παιδαγωγικά επιστημονικά δεδομένα, ειδικά για το Θρησκευτικό Μάθημα στο Δημοτικό Σχολείο.
Αλήθεια είναιότι, σύμφωνα με στοιχειώδεις αρχές παιδαγωγικής, που υποστηρίζουν μεγάλοι παιδαγωγοί, όπως ο Piaget, o Bruner, O Vygotsky, ο Αusubel κ.ά, τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν μπορούν να αντιληφθούν, χωρίς προηγούμενες εμπειρίες και βιώματα, τους όρους, το περιεχόμενο και τη διδασκαλία τόσων άλλων θρησκειών ταυτόχρονα, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε θρησκευτική σύγχυση και συνακόλουθα σε θρησκευτικό μηδενισμό και, πάντως, όχι σε θρησκευτική χριστιανική μόρφωση.
4) Θα σας μιλήσει για αναγκαιότητα αλλαγής του Θρησκευτικού Μαθήματος, διότι η Ελλάδα είναι, πλέον, πολυπολιτισμική χώρα και η θρησκευτική εκπαίδευση πρέπει να προσαρμοστεί σ΄ αυτήν την πραγματικότητα.
Παρακαλούμε, θέσατε το ερώτημα “ποιός είναι ο δεύτερος εκδηλούμενος πολιτισμός στην Ελλάδα;”
Πέραν της Μουσουλμανικής Κοινότητας στη Θράκη, με το ειδικό εθνικό - ιστορικό υπόβαθρο (η οποία πάντως ουδόλως θίγεται, εδώ και χρόνια, στη θρησκευτική της εκπαίδευση και η οποία μάλιστα είναι και παραμένει αμιγώς μουσουλμανική και όχι “πλουραλιστική”, “πολυπολιτισμική” κ.λπ.) δεν υπάρχει άλλος εκδηλούμενος πολιτισμός.
Είναι δε εντελώς διαφορετικό το ζήτημα: α) των νομίμων οικονομικών μεταναστών, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα, διότι αυτοί εναρμονίστηκαν απόλυτα στο ελληνικό πολιτιστικό γίγνεσθαι, περισσότερο μάλιστα από πολλούς “έλληνες” και ποτέ δεν έχουν εκφράσει κανενός είδους έκδοχή του “πολιτισμού” τους ούτε κανένα αίτημα για πολυπολιτισμική αγωγή β) των παρανόμων οικονομικών μεταναστών που συνωστίζονται στο κέντρο της Αθήνας, διότι αυτοί όχι απλά δεν επιθυμούν να καταστούν φορείς του πολιτισμού τους στην Ελλάδα, αλλά επιδιώκουν κάθε στιγμή και με κάθε μέσο να φύγουν εντελώς από τη Χώρα και να μεταβούν στις ευρωπαϊκές χώρες προορισμού τους και γ) των εγκατεστημένων στην Ελλάδα αλλοδαπών διαφόρων εθνικοτήτων, διότι αυτοί αποτελούν απειροελάχιστο ποσοστό, απόλυτα σεβαστό μεν ως προς την τυχόν εκδηλούμενη πολιτιστική τους διαφορετικότητα, αλλά εξαιρετικά ασήμαντο για να συνιστά παράγοντα θεσμικής αλλαγής στη δημόσια εκπαίδευση.
5) Θα σας πει ότι οι επιχειρούμενες αλλαγές στο Θρησκευτικό Μάθημα έχουν τη συναίνεση της Κοινότητας των Θεολόγων.
Αλήθεια είναιη κάθετη διαφωνία, τόσο της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων, όσο και μεμονωμένα της πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών θεολόγων της χώρας, τόσο σε επίπεδο περιεχομένου, όσο και σε επίπεδο μεθοδολογίας.
Οι μόνοι που συμφωνούν είναι όσοι έχουν συμφέροντα γύρω από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και όσοι συνασπίστηκαν γύρω από το νεοσύστατο σωματείο θεολόγων με την επωνυμία “ΚΑΙΡΟΣ”, στο οποίο μάλιστα γενικός γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου είναι ο Συνεργάτης και Γραμματέας του κ. Γιαγκάζογλου στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο κ. Γεώργιος Παπαδόπουλος (κι ο οποίος φυσικά μετείχε και στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Προγράμματος Σπουδών)!!
6) Θα σας πει ακόμη ότι κίνητρο του Νέου Προγράμματος είναι το ενδιαφέρον, η αγάπη και η φροντίδα του για τον ορθόδοξο χαρακτήρα των Θρησκευτικών.
Το κίνητρο ωστόσο της προς την θρησκειολογική κατεύθυνση αλλαγής βρίσκεται ακριβώς στην προμετωπίδα του νέου πιλοτικού Προγράμματος Σπουδών: «Επιχειρησιακό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) – με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Έπρεπε να γίνει κάτι καινούριο, που να εξυπηρετεί άμεσα δύο άξονες: α) Το στόχο της αλλαγής ως καινοτομία, ως προϋπόθεση για να εγκριθεί το Πρόγραμμα και β) το στόχο που έχει διατυπώσει εδώ και καιρό γραπτώς σε άρθρο του, αναρτημένο στην ηλεκτρονική Ιστοσελίδα του Π.Ι. ο κ. Γιαγκάζογλου για το μάθημα των Θρησκευτικών που είναι ο εξής: «Είναι όντως ανάγκη, λοιπόν, το Θ.Μ. να αλλάξει φυσιογνωμία και χαρακτήρα. Είναι ανάγκη η θεολογία της πολυπολιτισμικότητας, όχι απλώς να το αγγίξει αλλά να το διαπεράσει».
Είναι κρίμα, όμως, να θυσιάζεται μ΄αυτόν τον απαράδεκτο τρόπο η ορθόδοξη ελληνική παιδεία, χάριν της υλοποίησης Οικονομικών Προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή χάριν των στόχων ενός μόνον του κ. Σ. Γιαγκάζογλου.
Β. Η κατάσταση στο χώρο της θρησκευτικής εκπαίδευσης, απόλυτα συνάδουσα με την καθόλου τυχαία οικτρή κατάσταση (οικονομική & πρωτίστως αξιακή) στην Ελλάδα, καθιστά περισσότερο επίκαιρη και αναγκαία από ποτέ τη φράση: «Καιροί ου Μενετοί».
“Καιροί ου Μενετοί”. Όχι ως σχήμα λόγου, αλλά ως έναυσμα για κατεπείγουσα συλλογική δράση, από όλους όσους ενδιαφέρονται για τη θρησκευτική εκπαίδευση των ελληνοπαίδων και τη συνέχιση της ζώσας ορθόδοξης εκκλησιαστικής παραδόσεως.
Γ. Είναι εμφανές ότι επιχειρείται ή θα επιχειρηθεί να αποσπαστεί η έγκριση (ακόμα και με τη μορφή της μή εναντίωσης) της Εκκλησίας στο μείζον θέμα της αποδόμησης του Θρησκευτικού Μαθήματος, από εκείνους οι οποίοι την απεργάζονται.
Επόμενη επιδίωξη θα είναι η έντεχνη εμφάνιση της Εκκλησίας ως συμφωνούσας, παράλληλα με την απόπειρα αποσιώπησης ή «περιθωριοποίησης» των απόψεων όσων Ιεραρχών επιχειρήσουν μεμονωμένα να εκφράσουν αντίθετη άποψη μεταγενέστερα.
Δ. Προς τούτο, επικαλούμενοι τη σοφία Σας, παρακαλούμε να επιφυλαχθείτε ιδιαίτερα σε όσα γράφονται ή περίτεχνα λέγονται, σχετικά με το νέο “ορθόδοξο” πλην “πλουραλιστικό” Θρησκευτικό Μάθημα.
Το Πρόγραμμα πρέπει να αποσυρθεί, διότι θα προξενήσει τεράστια βλάβη στη θρησκευτική μόρφωση της νεολαίας και να καταρτισθεί εξ αρχής νέο, με τη συνεργασία της Εκκλησίας και όλων των θεολογικών τάσεων, των Ενώσεων, των Συνδέσμων, των ειδικών επιστημόνων. Μία απλή ανάγνωση από Εσάς προσωπικά των νέων πιλοτικών Προγραμμάτων Σπουδών στα θρησκευτικά, αλλά και πληθώρας άρθρων και τοποθετήσεων έμπειρων και ειδικών επιστημόνων, αρκεί για να καταδείξει σε τι ολέθριες ατραπούς επιχειρείται να οδηγηθεί το Θρησκευτικό Μάθημα στην Ελλάδα από αυτούς που έπρεπε να το στηρίζουν. Η κατάσταση είναι κρίσιμη. Οι Θεολόγοι με όλα αυτά τα δεδομένα είναι διασπασμένοι και σε εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ τους. Φτάσαμε στο σημείο να αμυνόμαστε, όχι έναντι εκείνων που από ιδεολογικές ή κομματικές αφετηρίες αμφισβητούν την πίστη και την παράδοσή μας, ούτε έναντι της εκκοσμίκευσης και του σχετικισμού της μετανεωτερικότητας, που αμφισβητεί την αλήθεια και την παράδοση, αλλά έναντι συναδέλφων Θεολόγων!!
Είμαστε ειλικρινά στη διάθεσή σας για ο,τιδήποτε θεωρήσετε χρήσιμο.
Μετά βαθυτάτου σεβασμού και εν Χριστώ αγάπης,
Η Διοικούσα Επιτροπή
