Κυριακή ΙΑ΄ Λουκά - (Των Προαπατόρων)
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
α. Προσκεκλημένος ο Κύριος μαζί μεάλλους σε τραπέζι που έκανε πλούσιος Φαρισαίος, βρήκε την ευκαιρία αφενός ναδιδάξει τους παρόντες Ιουδαίους στο να επικεντρώνουν στην ουσία του Νόμου καιόχι στην τυπική κατανόησή του, μέσω θαύματος που πραγματοποίησε ημέρα Σάββατοσ’ έναν υδρωπικό, αφετέρου να ελέγξει τον εγωισμό τους, ο οποίος εκφραζόταν μετην εκζήτηση από αυτούς «των πρωτοκλισιών», των πρώτων θέσεων στα τραπέζια, μεπαράλληλο αποκλεισμό από αυτά όλων των πτωχών και καταφρονεμένων συνανθρώπωντους. Ένας από τους συνδαιτημόνες εξέφρασε τότε την άποψη πόσο ωραίο θα ήταν τοτραπέζι της Βασιλείας του Θεού, μαζί με τον Μεσσία και τους λοιπούς πατριάρχεςτου Ισραήλ. Και ο Κύριος απάντησε στην παρατήρηση με τη σημερινή παραβολή τουμεγάλου Δείπνου. Η παραβολή λοιπόν αυτή συνιστά την απάντηση του Κυρίου σε κάτιπου, κατά τους Ιουδαίους, αναφέρεται στα έσχατα, εκεί που θαφανερωθεί η Βασιλεία του Θεού. «Άνθρωπός τις εποίησε δείπνον μέγα καιεκάλεσε πολλούς».
β. 1. Εξαρχής λοιπόν είναι κατανοητόότι η παραβολή του μεγάλου Δείπνου ερμηνεύεται μέσα σε εσχατολογικά λεγόμεναπλαίσια, σ’ εκείνα δηλαδή τα πλαίσια που φανερώνουν τη Βασιλεία του Θεού. ΗΒασιλεία του Θεού είναι ένα στρωμένο τραπέζι. Με τη μόνη διαφορά ότι ο μενΙουδαίος που έδωσε την αφορμή αποδεχόταν το τραπέζι αυτό της Βασιλείας με τρόπουλιστικό, ο δε Κύριος το ανάγει στην αληθινή του διάσταση, δηλαδή ότι έχειπνευματικό χαρακτήρα. Έτσι ο άνθρωπος που παραθέτει το τραπέζι είναι ο ίδιος οΘεός, ο Οποίος καλεί τους ανθρώπους να μετάσχουν σ’ αυτό, να ενταχθούν δηλαδήστη Βασιλεία Του, συνεπώς να μετάσχουν στη ζωή Του – η μετοχή στον ίδιο τον Θεόείναι η ζωή της Βασιλείας. Η αναφορά σε Δείπνο και όχι σε άριστο, δηλαδή όχι σεένα απλό γεύμα, δεν είναι τυχαία. Για τους Ιουδαίους εκείνο που είχε βαρύνουσασημασία, εκείνο που είχε επισημότητα ήταν το Δείπνο, το βραδινό δηλαδή γεύμα,συνεπώς η παρομοίωση της Βασιλείας με Δείπνο δείχνει και τη σημασία πουαποδίδει ο ίδιος ο Θεός στην κλήση σ’ αυτό. Κι αυτό βεβαίως σημαίνει περαιτέρωότι η Βασιλεία του Θεού έχει χαρμόσυνο χαρακτήρα, δεδομένου ότι οι άνθρωποικαλούνται να μετάσχουν σε κάτι που από τη φύση του έχει το στοιχείο τηςκοινωνίας και της χαράς: να φάνε και να πιούνε. Κι είναι ευνόητο: η κλήση τουΘεού είναι πάντοτε κλήση χαράς, διότι ο Ίδιος είναι η πηγή της. Κλήση μετοχήςσ’ Αυτόν σημαίνει ο άνθρωπος να κοινωνήσει τη χαρά Του, να φύγεισυνεπώς από οτιδήποτε έχει το στοιχείο της θλίψης που φέρνει κάθε τι αμαρτωλό.
2. Στο Δείπνο λοιπόν της Βασιλείας οΚύριος κάλεσε πολλούς. Όχι όλους σε πρώτη φάση, διότι μέσα στο σχέδιο του Θεού,στην οικονομία Του, πρώτα κλήθηκαν οι Ιουδαίοι – αυτοί που θεωρούνταν οεκλεκτός λαός Του – και έπειτα όλοι οι άλλοι. Και μάλιστα στους πρώτους αυτούςυπήρξε μία διπλή πρόσκληση: μία αρχική, για να προετοιμαστούν, καιμία τελική, για να ανταποκριθούν όταν όλα θα ήταν έτοιμα. Η αρχική πρόσκλησηπραγματοποιήθηκε με τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, που κατά καιρούςστέλνονταν από τον Θεό, προκειμένου να κηρύξουν μετάνοια και να προετοιμάσουντο έδαφος για τον ερχομό του Μεσσία, ενώ η τελική με τον Ιωάννη τον Πρόδρομοκαι τον ίδιο τον Κύριο Ιησού, ο Οποίος ακριβώς ήλθε ως ο Μεσσίας, που φανέρωνεστο πρόσωπό Του αυτήν την Βασιλεία. Και ποιο το αποτέλεσμα; Η τελική πρόσκλησηβρίσκει απροετοίμαστους τους επίσημους πρώτους προσκεκλημένους. Οι οποίοι μεπαιδαριώδεις δικαιολογίες – ό,τι ο λόγος του Θεού χαρακτηρίζει «προφάσεις εναμαρτίαις» - αρνούνται την προσέλευσή τους, φανερώνοντας ότι η επιλογή και ηπροτεραιότητα της ζωής τους είναι οτιδήποτε άλλο, εκτός από τη Βασιλεία τουΘεού και το άγιο θέλημά Του.
3. Η απορριπτική στάση στην πρόσκλησητου Κυρίου οδηγεί σε διπλή αντίδρασή Του: αφενός διαγράφει διαπαντός τησυμμετοχή των Ιουδαίων στο τραπέζι της Βασιλείας Του, εφόσον βεβαίως θαδιατηρήσουν την ίδια στάση – «ουδέποτε γεύσεταί μου του Δείπνου» - αφετέρουεπιταχύνει, θα λέγαμε, την κλήση στους απλούς και καταφρονεμένους Ιουδαίους,ώστε και αυτοί να μετάσχουν του Δείπνου, όπως και φέρνει σ’ αυτό και τους εκτόςτης πόλεως των Ιουδαίων, δηλαδή όλους τους εθνικούς και ειδωλολάτρες. Κι αυτόφαίνεται να είναι το αρχικό θέλημα του Θεού, διότι ο πόθος Του είναι «ίναγεμισθή ο οίκος Του». Με άλλα λόγια στη Βασιλεία του Θεού είναι προσκεκλημένοιόλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη που ανήκουν ή τη φυλή καιτο έθνος τους. Ο Θεός βεβαίως αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους και η χαρά Τουείναι ακριβώς η συμμετοχή όλων των ανθρώπων σε Αυτόν – αυτό που κήρυσσαν έκτοτεκαι οι απόστολοι, σαν τον απόστολο Παύλο που διακήρυσσε: «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέΈλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ∙ πάντεςγαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού».
4. Το μεγάλο Δείπνο της παραβολής, ωςτο Δείπνο της Βασιλείας του Θεού, όπως είπαμε, στο οποίο οι άνθρωποι καλούνταινα φάνε και πιούνε, παραπέμπει ασφαλώς σε αυτό που συνιστά τον πυρήνα τηςΕκκλησίας, τη Θεία Ευχαριστία. Η ίδια η Εκκλησία ως το ζωντανό σώμα τουΧριστού είναι η επί γης φανέρωση της Βασιλείας αυτής. Αφού ο Ίδιος οΚύριος φανερώνει τη Βασιλεία του Θεού, δεν μπορεί παρά και η Εκκλησία, το σώμαΤου, να βρίσκεται στον κόσμο με τον ίδιο τρόπο. Συνεπώς αντιστοίχως κατανοείταικαι το τραπέζι της, η Θεία Ευχαριστία. Όλοι λοιπόν καλούνται σ’ αυτό τοτραπέζι, να κοινωνήσουν το σώμα και το αίμα του Υιού του Θεού ως ανθρώπου, γιανα γίνουν σύσσωμοι και σύναιμοι με Εκείνον και μέτοχοι της χαράς Του. Πόσοιόμως από τους χριστιανούς είναι έτοιμοι να αποδεχθούν την κλήση αυτή; Το «μετάφόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε», λεγόμενο από τον Κύριο διά χειλέωντου ιερέως, συναντά ή απουσιάζοντα ώτα χριστιανών, ή κεκλεισμένα τιςπερισσότερες φορές από «προφάσεις εν αμαρτίαις». Η παραβολή αυτή του Κυρίουδηλαδή βιώνεται και επιβεβαιώνεται καθημερινά, όπου υπάρχει Εκκλησία και όσο θαζει με τον τρόπο του Χριστού. Και από την άποψη αυτή το «ερωτώ σε, έχε μεπαρητημένον» των αρνητών της πρόσκλησης του Δείπνου γίνεται έμπρακτη άρνηση καιπρόφαση δικαιολογίας και από εμάς τους χριστιανούς, κάτι που σημαίνει ότι ηστάση μας αυτή καθρεπτίζει και την εδώ –στον κόσμο τούτο σχέση μας με τονΧριστό, και την μελλοντική, αν συνεχίζουμε βεβαίως την ίδια τακτική. Τα λόγιαπάντως του Κυρίου: «ουδέποτε γεύσεταί μου του Δείπνου» συνιστούν τη σαφήπροειδοποίησή Του.
γ. Η παραβολή του μεγάλου Δείπνουλέγεται λίγες σχετικά ημέρες προ της εορτής των Χριστουγέννων. Η Εκκλησία μαςεπίτηδες την θέτει σ’ αυτό το χρονικό σημείο, για να δείξει ότι αν δεν γίνουμεκι εμείς έτοιμοι προς μετοχή στο τραπέζι της Βασιλείας Του, τη Θεία Ευχαριστίαεν προκειμένω, δεν υπάρχει περίπτωση να εορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα, ωςγέννηση του Χριστού στις καρδιές μας. Και βεβαίως δεν χρειάζεται ναεπαναλάβουμε ότι δεν αρκεί να καθίσει κανείς στο τραπέζι της Βασιλείας, αλλά ναέχει και το κατάλληλο ένδυμα: την όσο το δυνατόν καθαρή ψυχή του, λουσμένη σταδάκρυα της μετανοίας του. Τότε πράγματι θα δει ότι όχι μόνο θα φάει και θα πιειτον προσφερόμενο «εκ του ουρανού καταβάντα άρτον», αλλά θα έχει και τον Ίδιοτον οικοδεσπότη να τον διακονεί, κατά την αψευδή διαβεβαίωση του Κυρίου: «περιζώσεταικαι ανακλινεί αυτούς και παρελθών διακονήσει αυτοίς».
Ακολουθείν
