Η ΕΚΛΟΓΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
Μιχαήλ Ε. Μιχαηλίδης, Θεολόγος
Στη παγκόσμια ιστορία, καθώς και στην εθνική ιστορία κάθε λαού, παρατηρούνται σταθμοί και γεγονότα ιδιαίτερης και καθοριστικής σημασίας. Τέτοια γεγονότα - όποια κι αν είναι - δεν είναι δυνατό να διαφύγουν της προσοχής των ανθρώπων
Ένα τέτοιο, και μέγα γεγονός, είναι, κατά καθολική ομολογία, ή εμφάνιση του Χριστού στον κόσμο, ή όλη ζωή, ή δράση και ή διδασκαλία Του, και ή εξάπλωση του Χριστιανισμού με πρώτο βασικό σταθμό, την εκλογή των δώδεκα αποστόλων.
Και την εκλογή των δώδεκα αποστόλων την ονομάζω «μεγάλη στιγμή της ανθρωπότητας», διότι έγιναν όλοι μαζί, το θεόπνευστο και θεοκίνητο όργανο της διάδοσης και επέκτασης της πνευματικής βασιλείας του Χριστού στη γη. Σύμφωνα με το λόγο του Παύλου: «Πώς ούν επικαλέσονται ον ουκ έπίστευσαν, πώς δε πιστεύσουσιν ου ουκ ήκουσαν, πώς δε ακούσουσι χωρίς κηρύσσοντος, πώς δε κηρύξουσιν εάν μή αποσταλώσι;» (Ρωμ. Γ 14-15).
Αναμφισβήτητα, μοναδική και ανεπανάληπτη ή στιγμή της κλήσης και εκλογής των δώδεκα μαθητών, εάν μάλιστα τούς δούμε να παλεύουν αργότερα, στην αρένα ενός άθεου και απάνθρωπου κόσμου. Ιδού ή σκηνή, όπως τη βλέπει ό ιερός Χρυσόστομος: «Άπεδύσαντο δώδεκα μόνοι προς άπασαν την οικουμένην, ήτινι συμπαρετάττετο κατ' αυτών και ό διάβολος μετά των απείρων αυτού δαιμόνων, και νενικήκασι». Σε τούτο τον καινούργιο πόλεμο, πάλεψαν οι απόστολοι ενάντια σ' όλη την οικουμένη και ενάντια στο διάβολο και όλους τούς δαίμονες, αλλά νίκησαν.
Κάτω από διάφορες συνθήκες κάλεσε ό Ιησούς τούς δώδεκα μαθητές, «ους και αποστόλους ωνόμασε» (Λουκ. στ' 13). Γιατί «απόστολοι;» Διότι, «τούτοις τοις δώδεκα άπέστειλεν ό Ιησούς λέγων... πορευόμενοι κηρύσσετε...» (Ματθ. Γ 5-7).
Τον κατάλογο των ονομάτων τον σημειώνει συμπληρωμένο ό Ματθαίος (Γ 2-4) και ό Λουκάς (στ' 14-16). Ή σειρά των ονομάτων κατά τον Ματθαίο: «Πρώτος Σίμων ό λεγόμενος Πέτρος και Ανδρέας ό αδελφός αυτού, Ιάκωβος ό τού Ζεβεδαίου και Ιωάννης ό αδελφός αυτού, Φίλιππος και Βαρθολομαίος (πρόκειται για τον Ναθαναήλ), Θωμάς και Ματθαίος, ό τελώνης, Ιάκωβος ό του Αλφαίου και Λεββαίος ό επίκληθείς Θαδδαίος, Σίμων ο Κανανίτης (η Ζηλωτής) και Ιούδας ό Ισκαριώτης».
Ή κλήση των πρώτων μαθητών κατά τον ευαγγελιστή Μάρκο, έγινε «παρά την θάλασσαν της Γαλιλαίας», και πρώτους αναφέρει: τον Σίμωνα (Πέτρον) και τον αδελφό του Ανδρέα, οι όποιοι «ήσαν αλιείς» (ψαράδες). Και προχωρώντας κάλεσε τους άλλους δύο αδελφούς - πάλι ψαράδες - τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, τα παιδιά του Ζεβεδαίου.
Υπέροχη ή προφητική και ιεραποστολική κλήση: «Δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς γενέσθαι αλιείς ανθρώπων». Αλλά υπέροχη και ή άμεση αποδοχή και ανταπόκριση των πρώτων τεσσάρων μαθητών: «Και ευθέως αφέντες τα δίκτυα... και τον πατέρα αυτών, άπήλθον οπίσω αυτού».
Με ιδιαίτερη χάρη, περιγράφει επίσης ό Ιωάννης ό ευαγγελιστής, την κλήση των δύο φίλων της Βηθσαϊδά, του Φίλιππου και του Ναθαναήλ, με τις ζωηρές και περιγραφικές εκφράσεις, όπως: «Ευρίσκει Φίλιππος τον Ναθαναήλ και λέγει αυτώ... Εύρήκαμεν Ίησούν τον υίόν του Ιωσήφ τον από Ναζαρέτ» ...καί στην αμφιβολία του Ναθαναήλ, άπαντα ό Φίλιππος με τη λακωνική πειραματική πρόσκληση: «'Έρχου και ίδε». Και μετά την προγνωστική απάντηση του Κυρίου «είδόν σε ύποκάτω της συκής», ό Ναθαναήλ ξεσπά σε θαυμασμό και ομολογία της θεότητος του Διδασκάλου: «Ραββί, σύ ει ό υιός του Θεού, συ ει ό βασιλεύς τού Ισραήλ» {Ίω. α' 44-52).
Ό τέταρτος ευαγγελιστής μάς παρέχει μια δευτερεύουσα, αλλά σημαντική πληροφορία, σχετικά με την κλήση των πρώτων δύο αδελφών, για την οποία οι άλλοι ιεροί ευαγγελιστές, στην απλότητα τους, σιωπούν. Ποιά εΐν' αυτή ή πληροφορία; Την αναφέρει λοιπόν ό Ιωάννης, μετά την πρώτη επίσκεψη των αδελφών Πέτρου και Ανδρέα στο σπίτι του Κυρίου. Αφού δηλώσει ότι οι δύο αδελφοί είχαν διατελέσει προηγουμένως μαθητές του Ιωάννου του Προδρόμου, σημειώνει: «Ευρίσκει ούτος, (ό Ανδρέας) πρώτος τον αδελφό τον ίδιον Σίμωνα και λέγει αύτώ' εύρήκαμεν τον Μεσσίαν ο εστί μεθερμηνευόμενον Χριστός και ήγαγεν αυτόν προς τον Ίησούν» (Ίω. α' 41-43).
Γι' αυτό και ό απόστολος Ανδρέας ονομάστηκε «Πρωτόκλητος», διότι αυτός έφερε πρώτος τον Πέτρο, όπως και στην περίπτωση του Φίλιππου και Ναθαναήλ, ό πρώτος έφερε τον δεύτερο στον Ιησού.
Απ' τούς άλλους μαθητές γνωρίζουμε τού Ματθαίου την ιδιαίτερη κλήση, όταν ό Κύριος τον είδε στο τελώνιο: «λέγει αύτώ- ακολουθεί μοι, και άναστάς ήκολούθησεν αύτώ» (Ματθ. θ' 9).
Επίσης γνωρίζουμε το ιδιαίτερο εκκλησιαστικό γεγονός της εκλογής διά ψήφων εν Αγίω Πνευματι, του αποστόλου Ματθία, στη θέση του Ιούδα πού πρόδωσε τον Κύριο, και το οποίο γεγονός έγινε μεταξύ της Αναλήψεως του Κυρίου και της Πεντηκοστής (Πράξ. α' 13-26).
Με τα πιο όμορφα εγκώμια στεφανώνει τούς αποστόλους του Χριστού, ό εξοχότερος βασιλιάς του άμβωνα, ό Ιερός Χρυσόστομος: «Πού ναν της Ελλάδος ό τύφος; Που των Αθηνών το όνομα; Που των φιλοσόφων ό κλήρος; Ό από Βηθσαϊδά, ό αγροίκος πάντων εκείνων περιεγένετο... Πολλώ φιλοσοφωτέρα ήν ή Πέτρου ψυχή των ψυχών εκείνων...».
Χαρακτηριστική είναι ή σύγκριση των αρχαίων φιλοσόφων με τούς αποστόλους, όπως τη βλέπουμε στον ειρμό τού όρθρου της Πέμπτης, της Γ' Εβδομάδος της Μ. Τεσσαρακοστής: «Ό Πέτρος ρητορεύει και Πλάτων κατεσίγησε, διδάσκει Παύλος, Πυθαγόρας έδυσε».
Στ' αλήθεια, ποιος φιλόσοφος θα μπορούσε να σταθεί μπροστά στον «πρώτο μετά τον ΕΝΑ»; Ορθά ειπώθηκε, πώς: «Ό Πλάτων και ό Παύλος υπήρξαν τα δύο μεγαλύτερα πνεύματα της ανθρωπότητας». Άλλ' ό Παύλος, ως θεολόγος, υπερέχει του Πλάτωνα και των άλλων φιλοσόφων, όσο απέχει ό ουρανός από τη γη.
Ωστόσο, ή υπεροχή των αποστόλων δε βρίσκεται στη φιλοσοφική τους διανόηση και στα λογικά τους επιχειρήματα, αλλά «δήλον ότι, ουκ εν σοφία ανθρωπινή το κήρυγμα γέγονεν, αλλά Θεού χάριτι», θα πει ό ιερός Χρυσόστομος. Αυτό ακριβώς είχε διακηρύξει και ό μέγας απόστολος των εθνών Παύλος, όταν έλεγε: «Επειδή και Ιουδαίοι σημείον οίτουσι και Έλληνες σοφίαν ζητούσιν, ημείς δε κηρύσσομεν Χριστόν έσταυρωμένον, Ίουδαίοις μεν σκάνδαλον, Έλλησι δε μωρίαν, αύτοίς δε τοις κλητοίς, Ίουδαίοις τε και Έλλησι, Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν» (Α' Κορ. α' 22-24).
Ας κρατήσουμε για τον εαυτό μας, το ηθικό συμπέρασμα του μεγάλου και ασύγκριτου ιερού Χρυσοστόμου: «Ζήλωσον τοίνυν την πολιτείαν των αποστόλων, και ουδέν έλαττον έξεις των αποστόλων. Ου γάρ τα σημεία αποστόλους έποίησεν, άλλ' ό βίος ό καθαρός».
