ECKANKAR
Μία ἀκόμη παραθρησκευτικὴ ὀργάνωσις
Τοῦ Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτωρος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ
Τό Eckankar ἀποτελεῖ χαρακτηριστική περίπτωση παραθρησκευτικῆς ὀργάνωσης, πού συγκροτεῖται ἀπό διάφορα στοιxεῖα, ἀποκρυφιστικά, γκουρουϊστικά, ἰνδουϊστικά,πανθεϊστικά κ.ἄ. Ἱδρυτής τῆς ὀργάνωσης ἦταν ὁ Ἀμερικανός Paul Twitchel (1908–1971), ὁ ὁποῖος ἀπό μικρό παιδί εἶχε μυηθεῖ ἀπό τόν πατέρα του σε ἀποκρυφιστικές πρακτικές, ὅπως τά λεγόμενα ἐξωσωματικά ταξίδια.
Ἡ ὀνομασία τῆς ὀργάνωσης προέρχεται ἀπό τή σανσκριτική λέξη (EkΟMkar), πού ἐμπεριέχει τό μάντρας ΟΜ. Ἡ ὀρ γάνωση δημιουργήθηκε το 1964 στό Σάν Φραντζίσκο ἀπό τόν P. Twitchel, ὅταν αὐτός ἔ φυγε ἀπό τήν κίνηση τοῦ γκουροῦ Sant Kirpal Singh. Ὁ ἴδιος ὁ P. Twitchel χαρακτήριζε τό Eckankar ὡς «Ἐπιστήμη τοῦ ταξιδιοῦ τῆς ψυχῆς» καί ἰσχυριζόταν ὅτι εἶναι ἡ ἀρχαιότερη μορφή θρησκείας ἀπ᾽ ὅσες ὑπάρχουν πάνω στή γῆ. Κατά τούς ἰσχυρισμούς, ἐπίσης, τῆς ὀργάνωσης τό Eckankar χαρακτηρίζεται ὡς «φυσικός δρόμος ἐπιστροφῆς στό Θεό», «ἡ παλαιότερη ὅλων τῶν διδασκαλιῶν» καί «ἡ πρωταρχική πηγή ἀπό τήν ὁποία ἐπήγασαν ὅλες οἱ ἄλλες πίστεις».
Ἡ ὕπαρξη τοῦ Eckankar και οἱ διδασκαλίες του σχετίζονται ἄμεσα μέ τή φανέρωση κατ᾽ ἐπανάληψη στόν P. Twitchel ἑνός θιβετιανοῦ γιόγκι τοῦ Rebazar Tarzs, πού εἶχε πεθάνει πρίν 500 χρόνια. Πρίν τη δημιουργία τοῦ Eckankar ὁ P. Twitchel εἶχε θητεύσει σέ διάφορες ὀργανώσεις, ὅπως στην Ἀδελφότητα τῆς Αὐτοπραγμάτωσης τοῦ Γιοκανάντα, τη Σαηεντολογία, καί τήν Ruhani Satsang Sikh.
Ὁ ἴδιος ὁ Twitchel αὐτοχαρακτηρίστηκε ὡς ὁ ὑπ᾽ ἀριθμόν 971 διδάσκαλος τοῦ Eckankar καί κάτοχος ἀρχαίας γνώσης, οὕτως ὥστε νά καθίσταται καθοδηγητής τῶν μυημένων, πού θά ἐνταχθοῦν καί θά ἀποδεχθοῦν τίς ἀντιλήψεις τῆς ὀργάνωσης. Ἡ μύηση περνᾶ ἀπό πολλά στάδια στό δρόμο γιά τήν ἐσωτερική ἐξέλιξη.
Ἀπό τούς ὀπαδούς του κάποιοι τόν θεωροῦσαν ὡς ἐνσάρκωση τῆς ἀνωτάτης κατάστασης θεϊκῆς συνειδητότητας. Βλέπουμε ἐν προκειμένῳ μιά τυπική νεοεποχίτικη θέση.
Τό «ταξίδι τῆς ψυχῆς» για τήν ἐν λόγῳ παραθρησκευτική ὀργάνωση σημαίνει τήν ἱκανότητα ἀναχώρησής της ἀπό το φυσικό σῶμα καί τήν μετάβασή της σέ ἄλλα κοσμικά ἐπίπεδα. Αὐτά κατά τήν ὀργάνωση εἶναι τό φυσικό, τό ἀστρικό, το αἰτιατό καί τό νοητικό. Βλέπουμε ἐδῶ μία διάκριση ἐπιπέδων τυπικά ἀποκρυφιστική. Ἡ πνευματική καθοδήγηση για τό ταξίδι τῆς ψυχῆς εἶναι ἀναγκαία, καθώς κατά τις ἀντιλήψεις τῆς ὀργάνωσης αὐτό συμβάλλει στήν ἀποφυγή δημιουργίας νέων καρμικῶν χρεῶν1. Φυσικά ἀπό το Eckankar δέν ἀπουσιάζουν και τά μάντρας, καθώς χρησιμοποιοῦνται οἱ λέξεις «Sugmad» καί «Hu». Ἡ ἐν λόγῳ παραθρησκευτική ὀργάνωση διαθέτει καί δικά της “ἱερά” κείμενα, πού εἶναι γνωστά ὡς Shariyatki- Sugmad.
Σήμερα, ἡ ὀργάνωση δραστηριοποιεῖται σέ ἀρκετές Εὐρωπαϊκές χῶρες, στίς ὁ ποῖες συμπεριλαμβάνεται και ἡ Ἑλλάδα, μέ πολύ μικρή προς τό παρόν ἀποδοχή στήν Πατρίδα μας. Τό παγκόσμιο κέντρο τῆς ὀργάνωσης μεταφέρθηκε, στά μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 1980, ἀπό τό Λάς Βέγκας στή Μinneapolis τῆς Μinnesota τῶν ΗΠΑ. Ἡ ἐκτίμηση, παλαιότερα, τοῦ R. Hummel, ὅτι διεθνῶς περί τά 2–3 ἑκατομμύρια ἄνθρωποι συμπαθοῦν το Eckankar πρέπει νά θεωρηθεῖ ὑπερβολική 2.
Ὁλοκληρώνοντας τήν ἀναφορά μας στήν ἐν λόγῳ κίνηση, πρέπει νά ἐπισημάνουμε, ὅτι ὁ Darwin Gross, πού ὑπῆρξε ὁ διάδοχος τοῦ P. Twitchel στήν ἡγεσία τοῦ Eckankar, το 1981 λόγῳ ἀμφισβήτησής του ἀποχώρησε. Τό 1983 ὁ Darwin Gross ἵδρυσε τή δική του παραθρησκευτική ὀργάνωση με τήν ὀνομασία «Ancient Teachings of the Masters» μέ ἐπίσημη ἕδρα στό Λάς Βέγκας. Οἱ ἀντιλήψεις της εἶναι παραπλήσιες μέ τοῦ Eckankar.
Σημειώσεις
1. Bλ. ECKANKAR, Eine überblick über Eckankar und seine Lehre, 1999, σ. 26.
2. Βλ. R.Hummel, Indische Mission und neue Frömmigkeit im Western, 1980, σ.195.
Ορθόδοξος Τύπος, 6/07/2012
