Αποστολικό Ανάγνωσμα: Ρωμ. ι΄ 1-10
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ματθ. η΄28-θ΄1
«Και ιδού πάσα η πόλις εξήλθεν εις συνάντησιν τω Ιησού, και ιδόντες αυτόν παρεκάλεσαν όπως μεταβή από των ορίων αυτών» (Ματθ. η΄ 34).
Τραγική η κατάσταση, όπως παρουσιάζεται σήμερα στη χώρα των Γεργεσινών. Τραγική η κατάσταση, τόσο σε ατομικό, όσο και σε επίπεδο κοινωνικό. Όλοι έχουν κυριαρχηθεί από το διάβολο. Οι δυο, φοβεροί στην όψη και επιθετικοί στη συμπεριφορά. Οι πολλοί, φοβεροί στα έργα και εξίσου επιθετικοί στη συμπεριφορά. Οι δυο έχουν χάσει το όνομά τους, αλλά και την αυτονομία τους. Μιλούν εξ’ ονόματος, αλλά παρά την φαινομενική «παντοδυναμία» τους, στο τέλος αναγνωρίζουν την ανωτερότητα του Ιησού ως Υιού του Θεού. Αναγνωρίζουν την ανωτερότητα του Ιησού, υποκλίνονται στη δύναμη του, αλλά δεν εγκαταλείπουν το καταστροφικό τους έργο. Για τούτο και ζητούν την άδεια για να πάνε στο κοπάδι των χοίρων.
Οι πολλοί δε συνειδητοποιούν ότι η καταστροφή είναι σαν προειδοποίηση και ταυτόχρονα έλεγχος για την αμαρτωλότητα τους, ,μια και μετέτρεψαν συνειδητά σε επάγγελμα την παράβαση του νόμου του Θεού. Αντί να αντιληφθούν ότι η αμαρτία δεν είναι ποτέ κέρδος, και ότι στο τέλος «πάσα παράβασις και παρακοή» λαμβάνει «ένδικον μισθαποδοσίαν», οι ίδιοι συνέχισαν το αυτοκαταστροφικό τους έργο. Για τούτο και παρακάλεσαν τον Ιησού να φύγει από την περιοχή τους. Είναι τραγικό, όχι ένας ή δυο, ούτε δέκα, αλλά «πάσα η πόλις» παρεκάλεσαν τον Ιησού να φύγει από την περιοχή τους.
Στο σύνολο τους οι άνθρωποι της αμαρτίας οριοθετούν την κυριαρχία τους πάνω στους άλλους ανθρώπους. Και οι δυο κατηγορίες διατυπώνουν αυτή την αντίληψη. Οι μεν δαιμονισμένοι με το «ήλθες ώδε», οι δε κατά τα άλλα υγιείς και «αξιοπρεπείς» με την παράκλησιν όπως «μεταβεί από των ορίων αυτών». Και οι μεν και οι δε προσπαθούν να κρατήσουν το έδαφος για τον εαυτό τους. Εκτοπίζουν το Θεό με το αιτιολογικό ότι η παρουσία του είναι είτε βασανιστική, είτε ζημιογόνα.
Κοινωνικά επικίνδυνη η στάση και των δυο κατηγοριών. Οι πρώτοι το επιβεβαίωσαν με την ως τώρα συμπεριφορά τους. Οι δεύτεροι δεν έδωσαν καμιά προειδοποίηση, για τούτο και είναι περισσότερο επικίνδυνοι. Και οι μεν και οι δε όντας απογυμνωμένοι από τη χάρη του Θεού οδηγούνται σε συμπεριφορές επικίνδυνες αλλά και καταστροφικές τόσο για τους ίδιους όσο και για το περιβάλλον τους πολλές φορές οι θεωρούμενοι ως «επικίνδυνοι» προκαλούν λιγότερους κινδύνους, γιατί δίνουν τη δυνατότητα στους άλλους να προσέχουν, παίρνοντας μέτρα προφύλαξης. Αντίθετα οι «τυπικά αξιοπρεπείς» εμπνέουν αρχικά εμπιστοσύνη και όταν εκδηλωθούν τα πραγματικά τους αισθήματα, τότε πλέον δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αντίδρασης με αποτέλεσμα η πτώση να είναι μοιραία και η καταστροφή να είναι ανεπανόρθωτη και ολοκληρωτική. Τέλος οι αναγνωρισμένοι ως «επικίνδυνοι» μπορούν να διακρίνουν τα περιορισμένα όρια των δυνατοτήτων σε σχέση με τις απεριόριστες δυνατότητες του Θεού, όπως έγινε σήμερα με τους δυο δαιμονισμένους των Γεργεσηνών. Αντίθετα οι ύπουλα φερόμενοι, ως «κύριοι και αξιοπρεπείς», λόγω της απληστίας τους, συμπεριφέρονται ως παντοδύναμοι και άρα ότι είναι πάνω από το νόμο του Θεού και των ανθρώπων. «Τι ημίν και σοι Ιησού υιέ του Θεού; Ήλθες προκαιρού βασανίσαι ημάς»; Με μια φωνή αναγνώρισαν τον Ιησού ως Υιό Θεού. Αναγνώρισαν ότι επιτελούν διαφορετικό έργο και ομολόγησαν την αδυναμία τους. Οι ως τώρα «πανίσχυροι» στα μάτια των ανθρώπων τρέμουν μπροστά στη δύναμη και την παρουσία του Θεού. Όμως, παρά το ότι αναγνωρίζουν την υπεροχή της δυνάμεως του Θεού και την ίδια στιγμή ομολογούν την αδυναμία τους, εντούτοις δεν μετανοούν, ούτε και επιδιώκουν τη σωτηρία. Αντίθετα, άτρεπτοι πια προς το καλό, επιμένουν στο καταστροφικό τους έργο, έστω και αν αυτό ζημιώνει τους ως τώρα συνεργάτες τους. Για τούτο και ζητούν από τον Ιησού να τους επιτρέψει να μπουν στο κοπάδι των χοίρων.
Ο Ιησούς επέτρεψε στους δαίμονες μα μπουν στο κοπάδι των χοίρων, όχι γιατί υποχώρησε στις απαιτήσεις τους, αλλά γιατί ήθελε να στείλει ένα μήνυμα στους ανθρώπους, ότι ο ίδιος ελευθερώνει, σε αντίθεση με τους δαίμονες που καταστρέφουν. παράλληλα προειδοποίησε τους παραβάτες του νόμου του Θεού και τους κάλεσε σε μετάνοια.
Δυστυχώς, ούτε η καταστροφή, αλλά ούτε και απελευθέρωση των δυο πρώην δαιμονισμένων δεν παρακίνησε σε μετάνοια τους κατοίκους των Γεργεσηνών. Αντίθετα παρακάλεσαν τον Ιησού να φύγει από την περιοχή τους.
Δαίμονες και άνθρωποι παρακαλούν τον Ιησού. Οι μεν πρώτοι για να φύγουν οι ίδιοι, οι δε δεύτεροι για να φύγει ο Ιησούς, έστω και αν αυτό τους οδηγούσε όλους στην αυτοκαταστροφή. Δαίμονες και άνθρωποι παρακαλούν τον Ιησού για διαφορετικό λόγο ο καθένας. Όμως κανένας από αυτούς δε ζητά βοήθεια και σωτηρία.
Δυστυχώς η εποχή μας δε διαφέρει από εκείνη των Γεργεσηνών. Οι συνεχιζόμενοι τοπικοί πόλεμοι, οι αυξανόμενες επιθέσεις αυτοκτονίας, αλλά και οι θλιβερές εικόνες μέσα και έξω από τα γήπεδα επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Με πια «λογική» καταστρέφουν περιουσίες και τραυματίζουν επικίνδυνα άλλους ανθρώπους; Τι να πούμε για το οικονομικό έγκλημα που συντελείται στις μέρες μας. Άνθρωποι και λαοί οδηγούνται καθημερινά στην εξαθλίωση και τον αργό θάνατο. Παρά ταύτα όμως κανένας δεν ευαισθητοποιείται αλλά και κανένας δεν διορθώνεται και δε μετανοεί. Αντί οι δοκιμασίες να γίνουν για τον καθένα από εμάς αφορμή για βελτίωση ζωής και συμπεριφοράς, αντίθετα, πολλές φορές τα βάζουν με και με το Θεό. Ας μην ξεχνούμε το του Αποστόλου Παύλου «Ον αγαπά κύριος παιδεύει, μαστιγοί δε πάντα υιόν ον παραδέχεται» (Εβρ. ιβ΄6).
Αδελφοί μου, θλιβερή η κατάσταση των δαιμονισμένων όμως θλιβερότερη είναι η συμπεριφορά των Γεργεσηνών. Γιατί, οι μεν πρώτοι δεν ελέγχουν τον εαυτό τους, οι δεύτεροι όμως ενήργησαν εν γνώσει τους και συνειδητά ζήτησαν από τον Ιησού να φύγει από την περιοχή τους. Η μεγαλύτερη τραγωδία των Γεργεσηνών δεν ήταν η οικονομική καταστροφή, αλλά η συνειδητή και καθολική απόρριψη της προσφοράς του Θεού για σωτηρία. Στη διάρκεια της ζωής μας βιώσαμε ή και βιώνουμε, άλλος πολύ και άλλος λιγότερο μια δοκιμασία. Ποια η δική μας αντίδραση; Μπορούμε να πούμε: Κύριε σε ευχαριστούμε για όλα. Καλοδεχούμενη η επίσκεψη σου, έστω και μέσα από τις δοκιμασίες. Σε παρακαλούμε βοήθησε μας να αντέξουμε. Αμήν.
Θεόδωρος Αντωνιάδης- Μητρόπολη Πάφου
