Οέν αγίοις πατήρ ημών Σπυρίδων ο θαυματουργός
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Ο άγιος Σπυρίδων άκμασε επί τηςβασιλείας Κωνσταντίνου του μεγάλου και Κωνσταντίου του υιού του. Ήταν στοντρόπο απλός και στην καρδιά ταπεινός. Απαρχής ήταν ποιμένας προβάτων, έπειταπαντρεύτηκε και μετά τον θάνατο της γυναίκας του καταστάθηκε επίσκοπος. Τόσοπολύ του δόθηκε από τον Θεό η χάρη των ιαμάτων, ώστε τα θαύματα έγιναν γι’αυτόν η επωνυμία του. Πράγματι: σε εποχή ξηρασίας έφερε βροχή, και πάλι εμπόδισετη μεγάλη βροχή με την προσευχή του. Άλλη φορά, διέλυσε σχέδιο σιτοκαπήλων, πουμελέτησαν να φέρουν πείνα, με το να πέσουν οι αποθήκες τους που είχαν τοσιτάρι. Ένα φίδι το μετέβαλε σε χρυσάφι, που το έδωσε σε πτωχό. Μετάτο ξεπέρασμα της συμφοράς από τον πτωχό, πάλι το χρυσάφι το αποκατέστησε σεφίδι. Κράτησε επίσης ρεύματα ποταμών, ενώ μία πόρνη που τόλμησε να τον αγγίξει,αφού είπε τα σχετικά με τη ζωή της, την έπεισε να εξομολογηθεί.Αυτούς που μεγαλοφρονούσαν για τη συλλογιστική τους δεινότητα τους έκλεισε τοστόμα στη Σύνοδο της Νικαίας με τη δύναμη του αγίου Πνεύματος. Και σε μιαγυναίκα που ζητούσε θησαυρό που είχε δώσει προς φύλαξη στην κόρη τουαγίου, η οποία όμως είχε πεθάνει, πήγε στον τάφο της και την ρώτησε πού είχεκρύψει τα χρήματα, κι αφού το έμαθε, τα έδωσε στην κάτοχο αυτών.
Απάλλαξε επίσης και τον βασιλιά Κωνστάντιο από μία ασθένεια που τονταλαιπωρούσε, ενώ ανάστησε και το παιδί μιας γυναίκας. Επιπλέον, έλεγξε καιεκείνον που ήθελε από πλεονεξία να πάρει μία αίγα του, ενώ η αίγα πήγαινε πίσωπρος τη μάνδρα της, θέλοντας να φύγει από εκείνον που την τραβούσε με τη βία.Όταν όμως πλήρωσε την τιμή της, έμεινε μαζί με τις άλλες που είχε αγοράσει οάνθρωπος. Θεράπευσε μάλιστα και την αφωνία του Διακόνου, ο οποίος ενώ ήταν ναπει μία μικρή ευχή, αυτός λόγω κενοδοξίας την έκανε μεγάλη, και αμέσως έχασε τηφωνή του. Στον άγιο φάνηκαν άγγελοι να τον υπηρετούν, λέγοντας «Και τω πνεύματίσου», όταν εκφωνούσε το «ειρήνη πάσι». Κι όταν άναψαν οι υπηρέτες λίγα φώτα μετα καντήλια, κάτι που έκανε τον όσιο να δυσανασχετήσει, εκείνοι έλεγαν ότιβρίσκονται λίγοι πιστοί στην Εκκλησία κι έτσι δεν χρειάζονται περισσότερα φώτα,φανερώθηκε όμως στον άγιο από τον Κύριο, ότι είχε θεατές περισσότερο αγγέλουςπου έψελναν μαζί του στις ευχές. Από την άλλη, ποιους δεν θα εκπλήξει το θαύματης ξαφνικής ανάβλυσης λαδιού κατά τον εσπερινό, όταν λόγω ένδειάς του το φωςήταν λιγοστό; Από πρόγνωση θεϊκή, ανέφερε τα μέλλοντα σε πολλούς. Και τονεπίσκοπο Τριφύλλιο, που στρεφόταν στα ωραία της ζωής αυτής, τον νουθέτησε και τονέπεισε να ποθεί τα μέλλοντα αγαθά. Και τη γυναίκα που είχε πέσει στο αμάρτηματης μοιχείας και δεν ήθελε να εξομολογηθεί το αμάρτημά της, προσπαθώνταςμάλιστα να πείσει τον άντρα της κατά τη γέννα ότι το παιδί ήταν δικό του,μολονότι αυτός έλειπε στη θάλασσα είκοσι μήνες και συνεπώς δεν είχε σχέσειςμαζί της, την επιτίμησε και την παρέδωσε σε θάνατο. Κατά το θέρος, που έκαιγε οήλιος, η κεφαλή του αγίου φαινόταν γεμάτη από δροσιά, δείγμα ότι ο Θεόςφανέρωνε την τιμή που θα γινόταν στο μέλλον σ’ αυτόν. Πόσο δε ήταν συμπαθής καιγεμάτος αγάπη προς τους ανθρώπους, φανέρωσε αυτό που συνέβη με εκείνους πουεπιχείρησαν να κλέψουν τα δικά του πρόβατα. Διότι όχι μόνον τους απάλλαξε απόαυτό που έπαθαν, που κρατήθηκαν ακίνητοι με αόρατο τρόπο, αλλά τους ελευθέρωσε,δίνοντάς τους και από ένα κριάρι, με την εξήγηση ότι δεν έπρεπε να θεωρηθείμάταια η αγρύπνια τους. Ο άγιος Σπυρίδων λοιπόν αφού κατεύθυνε καλά το ποίμνιοπου του εμπιστεύθηκε ο Θεός, μετατάχθηκε στην πολιτεία και τη διαγωγή τωναγγέλων. Τελείται δε η σύναξή του στο αποστολείο του Αγίου και κορυφαίουΠέτρου, που ήταν κοντά στην αγιότατη μεγάλη Εκκλησία».
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός πουεορτάσαμε τον μεγάλο άγιο, Νικόλαο τον θαυματουργό. Η θαυματουργία του, είχαμετονίσει, αποτελούσε και αποτελεί την προσωνυμία του, δεδομένου ότι κάθε έναςπου και μόνο θα επικαλεστεί το όνομά του, θα τον βρει πρόθυμο συμπαραστάτη του.Το ίδιο συμβαίνει και με τον επίσης μεγάλο σημερινό άγιο, όπως άλλωστε αναφέρεικαι το συναξάρι του: «επωνυμίαν αυτώ γενέσθαι τα θαύματα». Ο Θεός τονθαυμάστωσε με το ίδιο χάρισμα, διότι αγάπησε με πάθος, όπως λέει ο υμνογράφοςτου, τον Θεό και τον συνάνθρωπό του, γενόμενος έτσι δίοδος που φανερώνεται ηΒασιλεία του Θεού. «Τω πόθω τρωθείς Χριστού, ιερώτατε…θυσιαστήριον θείονγενόμενος». Είναι τέτοιο το χάρισμα αυτό του αγίου, ώστε στο απολυτίκιό του ουμνογράφος σ’ αυτό επικεντρώνει την προσοχή μας: «…και θαυματουργός(ανεδείχθης), θεοφόρε, Σπυρίδων, πατήρ ημών».
Ο άγιος δεν ανήκει στους διδασκάλουςτης Εκκλησίας, σε εκείνους δηλαδή, σαν τον άγιο Αθανάσιο, σαν τον άγιοΒασίλειο, σαν τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, που σε συγκεκριμένη κρίση πουπέρασε αυτή λόγω κάποιας αίρεσης, φωτίστηκαν από τον Θεό για να δώσουν απάντηση.Ανήκει όμως στους Πατέρες της, που κύριο γνώρισμά τους έχουν την εμπειρία τουΘεού και συνεπώς τη γνώση που δίνει αυτή η εμπειρία. Έτσι ο άγιος Σπυρίδων μεαυτήν την εκ Θεού εμπειρική γνώση του – απόρροια της ορθής μετοχής του στηνΑποστολική Παράδοση («αποστολικής διδασκαλίας γενόμενος έμπλεως») – μπόρεσε νασυμβάλει και αυτός με τον δικό του απλό τρόπο στην υπέρβαση της κρίσης πουπροκαλούσε στην εποχή του ο Αρειανισμός. «Εν τη του Πνεύματος αίγληκαταλαμπόμενος, το ζοφερόν καθείλεν ο σοφός Ιεράρχης Αρείου το ληρώδες∙ όθεναπλώς δογματίσας Τριάδα πιστώς, υπό σοφών εδοξάσθη και συνετών, και την σύνοδονεκύρωσεν». (Καταλαμπόμενος από το φως και τη δόξα του αγίου Πνεύματος,κατέστρεψε ο σοφός Ιεράρχης την τρέλλα του Αρείου. Γι’ αυτό, αφού δογμάτισε μεαπλό τρόπο και με πίστη την αγία Τριάδα, δοξάσθηκε από τους σοφούς και τουςσυνετούς Πατέρες, και έδωσε κύρος στη Σύνοδο). Το περιστατικό στηνΠρώτη Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.), που σηκώθηκε και έκανε θαύμα με ένακεραμίδι, για να δείξει ότι η αγία Τριάδα είναι τρεις υποστάσεις αλλά έχει μίαφύση ή ουσία, είναι γνωστό σε όλους. Ο λόγος του δηλαδή μπορεί να μην επαρκούσεμε τη χρήση αποδεικτικών επιχειρημάτων, η αλήθεια όμως που ζούσε βρήκε τρόπο ναεκφραστεί: το κεραμίδι ήταν ένα, αλλά αναλύθηκε στα εξ ων συνετέθη: το χώμα, τονερό, τη φωτιά που έψησε τον πηλό.
Δεν θα επιμείνουμε στις αρετές του –καρπός, όπως είπαμε, της χάρης του Θεού λόγω της αγάπης του προς Εκείνον: τηνπραότητά του, την ακακία του, τη μεγάλη του ταπείνωση. Αυτές θα αποτελούνπάντοτε τα προσανατολιστικά στοιχεία των πιστών κάθε εποχής, ιδίως της δικήςμας, που έχουν περισσέψει η οργή και τα νεύρα, η κακία, η αλαζονεία και ηυπερηφάνεια. Εκείνο όμως που δεν θέλουμε να το αφήσουμε στη λήθη, είναι ένα απότα θαύματά του, που αναφέρεται παραπάνω και στο συναξάρι του, και που νομίζουμεότι έχει άμεση αναφορά και στην οικονομική κρίση που περνά η πατρίδα μας.Πρόκειται για το σχέδιο των εμπόρων σίτου, που θέλησαν να προκαλέσουν μίατεχνητή κρίση, ώστε να αυξήσουν τις τιμές του σίτου, συνεπώς νααυξήσουν τα πλούτη τους εις βάρος του πτωχού λαού. Ο άγιος κατάλαβε αμέσως τηνπονηρία των εμπόρων και επενέβη: οι αποθήκες με το σιτάρι κατέπεσαν, το πονηρόσχέδιο διαλύθηκε.
Η αντιστοιχία με τη σημερινήεποχή είναι πασιφανής: και η σημερινή κρίση φαίνεται πια, μετά από όσα έχουνέλθει σε φως, ότι είναι τεχνητή. Τράπεζες και «εγκληματίες τηςοικονομίας», όπως έχουν χαρακτηριστεί, θεώρησαν ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή ναπροκαλέσουν τέτοια αναταραχή, ώστε με τον παγκόσμιο κλυδωνισμό που θα ερχόταν,να απομυζούσαν τεράστια κέρδη. Και βεβαίως η κατεξοχήν χώρα που την «πλήρωσε» -με τη βοήθεια ασφαλώς πολλών νεοελλήνων που με χαλαρή ηθική συνείδηση πίστεψανότι ήταν και η δική τους ώρα για εύκολο πλουτισμό – ήταν η πατρίδα μας. Η κρίσηαυτή, η οποία ταυτοχρόνως απεκάλυψε και την ηθική και πνευματική κρίση πουζούμε, είναι σε εξέλιξη, χωρίς να φαίνεται δυνατότητα άμεσης διαφυγής. Όμως ηΕκκλησία μας έχει άλλα όπλα, πέραν των οικονομικών θεωριών. Τα όπλα τηςπίστεως, το «βαρύ πυροβολικό» των αγίων μας. Και τέτοιο όπλο είναι και ο άγιοςΣπυρίδων. Τι θα ήταν εμπόδιο στον άγιο, με την παρρησία που έχει ενώπιον τουΘεού, να βοηθήσει στην υπέρβαση της κρίσεως; Τίποτε, πλην ενός: την πίστη καιτη μετάνοια των ίδιων των Ελλήνων. Το θαύμα που θα μπορούσε να κάνει ο άγιος,σ’ αυτό μόνο θα μπορούσε να προσκρούσει, που σημαίνει ότι τελικώς λύση υπάρχει– άλλου επιπέδου είπαμε – κι αυτή βρίσκεται μέσα μας. Πιστεύουμε ακράδαντα ότιαν οι Έλληνες συνειδητοποιήσουμε τη διάσταση αυτή και στραφούμε εν μετανοίαστον Θεό, θα δούμε τον Θεό και τους αγίους μας να επεμβαίνουν από εκεί που δεντο περιμένουμε. Τα ανάλογα παραδείγματα από την ιστορία είναι πάμπολλα. Τοερώτημα όμως παραμένει ανοικτό: έχουμε διάθεση να μετανοήσουμε; Έχουμε τηνταπείνωση να πιστέψουμε ότι η λύση βρίσκεται έξω από τα δικά μας «λογικά» χέριαή τους όποιους «ευφυείς» προγραμματισμούς μας;
Ακολουθείν
