Ο άγιος Χρυσόστομος διδάσκει
Γράφει ο Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης
Ένα από τα αγαπητά θέματα του μεγάλου διδάχου και πατέρα της εκκλησίας μας, του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ήταν ο γάμος και η οικογένεια.
Υπήρξε βαθύς γνώστης του ιερού ανθρωπίνου προσώπου, της ψυχής και της αδυναμίας του. Γνώριζε καλά τη σημασία της καλής οικογένειας στην κοινωνία. Η οικογενειακή συνοχή, η συζυγική ομόνοια και η γονεϊκή αγάπη δημιουργούν υπευθυνότητα και απαραίτητη στοργικότητα. Για τον θεοφόρο Χρυσόστομο μυστήριο αγάπης είναι ο γάμος. Δεν είναι, λέει, δύο άνθρωποι αλλά ένας. Ουσία και σύνδεσμος του γάμου είναι η θυσιαστική αγάπη των μελών του. Θα τονίσει ιδιαίτερα πως σκοπός του γάμου είναι η αλληλοβοήθεια των συζύγων προς κατάκτηση της αρετής. Ο γάμος, λέει και ξαναλέει, δεν είναι εμπόδιο για την κατόρθωση της αρετής. Ο γάμος είναι ασφάλεια, παρηγοριά και ανάπαυση.
Ο ίδιος όμως τονίζει πως όπως ο γάμος είναι λιμάνι, έτσι μπορεί να γίνει και ναυάγιο, για εκείνους που κακώς τον χρησιμοποιούν. Για τον λόγο αυτό διδάσκει πως το σπιτικό αποτελεί αγώνα και παλαίστρα αγωγής, ώστε τα μέλη του γυμνασμένα καλά να αντιμετωπίσουν και την αγορά του κόσμου. Για να ευημερήσει ο γάμος χρειάζεται απαραίτητα ανιδιοτέλεια των συζύγων, θυσιαστική αγάπη, αλληλοσεβασμός και αλληλοκατανόηση. Δεν δυσκολεύεται να πει πως ο σύζυγος θα πρέπει στη σύζυγο να μιλά χαριτωμένα, καλοσυνάτα, ευγενικά και στοργικά. Το ίδιο και η σύζυγος και οι γονείς προς τα παιδιά. Συνεχίζει ο άγιος απευθυνόμενος προς τον σύζυγο: ποτέ να μη της μιλάς άκομψα και πεζά, αλλά με φιλοφρόνηση και με πολλή εκτίμηση.
Η σύζυγος δεν θα πρέπει να καταδυναστεύεται, να δεσμεύεται, να φοβείται, να απειλείται και να υβρίζεται. Πώς θα υπάρχει αρμονία και γαλήνη όταν η γυναίκα είναι τρομοκρατημένη από τον άνδρα της; Η αναζήτηση συζύγου θέλει μεγάλη προσοχή, σπουδή, σύνεση και όχι βιασύνη και επιπολαιότητα. Θα πρέπει να ενδιαφέρει και η σημαντική εσωτερική ωραιότητα. Δυστυχώς σήμερα δεν αναζητείται το κάλλος της ψυχής, και γι’ αυτό έχουμε τόσα πολλά προβλήματα. Ο άγιος επιμένει. Να προτιμάται η ευγένεια της ψυχής, των τρόπων η αρετή και η επιείκεια, και όχι μόνο η κτηματική περιουσία και η σωματική ωραιότητα. Έτσι η συζυγία ισχυροποιείται, μένει αδιάλυτη και ηγεμονεύει η αγάπη. Τον γάμο τον θέλει ισόβιο και το διαζύγιο το θεωρεί ναυάγιο. Η ανδρική σκληρότητα προς το ασθενές φύλο είναι ανεπίτρεπτη. Θεωρεί ότι το ωραιότερο είναι η συνεχής, ιερή και πολύτιμη αγάπη μεταξύ των συζύγων, την οποία επαναλαμβάνει στα έργα του.
Την τεκνοποιία συνδυάζει με την καλλιτεκνία. Η γέννηση των παιδιών δίνει μεγάλη παρηγοριά στο ανδρόγυνο. Δίνει μάλιστα ιδιαίτερη σημασία στο θέμα της αγωγής των παιδιών. Θα έχει πλούσια ευλογία από τον Θεό η μητέρα αν αφιερώνει αρκετό χρόνο για να οδηγήσει τα παιδιά της στη φιλία της αρετής. Η αγωγή αξίζει και πρέπει να αρχίσει από πολύ νωρίς. Ο πατέρας με τον καλό του τρόπο θα πρέπει κι αυτός να διδάσκει ωφέλιμα τα παιδιά του. Όσους δεν φροντίζουν για την καλή αγωγή των παιδιών τους τους ονομάζει παιδοκτόνους. Αρκετοί εργάζονται μόνο για υλικό πλούτο και καθόλου για ψυχικό. Προτιμά τους γονείς να συγχωρούν τα άτακτα παιδιά τους, να δείχνουν κατανόηση και συμπάθεια. Ακόμη και στις πτώσεις των παιδιών, λέει ο άγιος, θα είναι προτιμότερο οι γονείς να είναι συγκαταβατικοί. Η απειλή κάποιας τιμωρίας να είναι πάντοτε διακριτική.
Κληρονομιά και μαγιά θεωρεί την καλή αγωγή που επηρεάζει και θεραπεύει. Χρησιμοποιεί εύστοχα διάφορα παραδείγματα και σαγηνεύει το ακροατήριό του ο έξοχος ιεροκήρυκας. Το μέλημα της πνευματικής προόδου είναι πρωταρχικό στη διδασκαλία του. Επαναλαμβάνει συχνά ότι οι καλοί γονείς θα πρέπει πάντοτε να διδάσκουν στα καλά τους παιδιά ότι στη ζωή τους αξίζει να προτιμούν πάνω από όλα την πνευματική πρόοδο.
Μακεδονία 4/11/2012
