Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος στη συνεδρίαση της Δευτέρας 5 Νοεμβρίου 2012 ασχολήθηκε με το μάθημα των Θρησκευτικών. Ενόψει της συνεδρίασης αυτής η Ολομέλεια των Συλλόγων Θεολόγων Ελλάδος εξέδωσε στις 2 Νοεμβρίου Ανακοίνωση – Ψήφισμα το οποίο επέδωσε προς τα μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος:
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ – ΨΗΦΙΣΜΑ
ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ
Προς τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος
Αθήνα, 2 Νοεμβρίου 2012
Μακαριώτατε,
Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς
Η Ολομέλεια των Συλλόγων Θεολόγων της χώρας, αποτελούμενη από τους εξής Συλλόγους: α) Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, β) Σύνδεσμος Θεολόγων Μακεδονίας – Θράκης, γ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Αγρινίου, δ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Άργους, ε) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Βόλου,
στ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Καλαμάτας, ζ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Καρδίτσας, η) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Κατερίνης, θ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Κέρκυρας, ι) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Κορίνθου, ια) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Λαμίας, ιβ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Λάρισας, ιγ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Λευκάδας, ιδ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Μυτιλήνης, ιε) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Πάτρας, ιστ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Πύργου, ιζ) Παράρτημα Π.Ε. Θεολόγων Τρικάλων, ενόψει της επικείμενης συνεδρίασης της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, όπου πρόκειται να συζητηθεί το θέμα του προτεινόμενου Προγράμματος Σπουδών για το Μάθημα των Θρησκευτικών, και με αφορμή τη σοβαρή αναταραχή που έχει δημιουργηθεί στο εκκλησιαστικό και θεολογικό κόσμο, σχετικά με την επιχειρούμενη μετατροπή του Μαθήματος των Θρησκευτικών σε Μάθημα Θρησκειολογίας – Κοινωνιολογίας της Θρησκείας, μέσα από το προτεινόμενο Πρόγραμμα, τοποθετείται ως εξής:
1. Διαφωνεί με τη γενική κατεύθυνση και φιλοσοφία του Προγράμματος. Η γραμμή αυτή κατατείνει στη θρησκειολογική γνωσιολογία, καθώς και στην κοινωνική και ανθρώπινη όψη των θρησκειών, που περισσότερο αρμόζει σε Πρόγραμμα Σπουδών για το Μάθημα της Κοινωνικής Αγωγής του μαθητή (Κοινωνιολογία), παρά σε Πρόγραμμα Σπουδών για το Μάθημα των Θρησκευτικών.
2. Εκφράζει τη ριζική αντίθεσή της με την εκτός τόπου και χρόνου επιχειρούμενη μετατροπή του χαρακτήρα του Μαθήματος των Θρησκευτικών. Σε μια περίοδο όπου η χώρα μαστίζεται από εμφανή πνευματική κρίση -πέραν της οικονομικής- θα έπρεπε να γίνεται προσπάθεια ώστε να ανακαινιστούν στην ελληνική κοινωνία όλα εκείνα τα στοιχεία που συνιστούν την ταυτότητα, την ιστορία, τον πολιτισμό και τις πανανθρώπινες αξίες του ελληνικού λαού, μεταξύ αυτών και το πολυσήμαντο στοιχείο του ορθόδοξου χριστιανισμού.
3. Θεωρεί, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις και γενικά αποδεκτές αρχές της παιδοψυχολογίας, ότι δεν είναι δυνατή μαθησιακά η συγκεχυμένη πρόσληψη τέτοιου είδους και τέτοιας ποσότητας θρησκειολογικών γνώσεων και πληροφοριών σε μαθητές 8 – 14 ετών. Είναι εμφανές ότι το Πρόγραμμα πάσχει σ' ό, τι αφορά τη συγκεκριμένη παιδαγωγική πτυχή.
4. Διαπιστώνει ότι με το Πρόγραμμα δεν καλύπτεται η συνταγματική επιταγή για την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών, όπως αυτή εξειδικεύεται στο θεμελιακό άρθρο 1 του Ελληνικού Εκπαιδευτικού Νόμου 1566/1985, που οριοθετεί ως ειδικότερο σκοπό οι μαθητές “να γίνονται ελεύθεροι, υπεύθυνοι, δημοκρατικοί πολίτες, να υπερασπίζονται την εθνική ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα της χώρας και τη δημοκρατία, να εμπνέονται από αγάπη προς τον άνθρωπο, τη ζωή και τη φύση και να διακατέχονται από πίστη προς την πατρίδα και τα γνήσια στοιχεία της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης” (ΦΕΚ Α' 167/1985).
5. Κρίνει ως άστοχη, μεταξύ άλλων, τη βασική επιδίωξη του Προγράμματος “να χειραφετήσει το μαθητή από ό, τι ονομάζεται “πρόσδεση στο παρελθόν» (ΠΣ, σελ. 21) και «να οικοδομήσει λογικά τη θρησκευτική αγωγή των παιδιών και των εφήβων» (ΠΣ, σελ. 21), φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να χαρακτηρίζει το Χριστό “ως δάσκαλο, συνοδοιπόρο και οδηγό” (ΠΣ, σελ. 48) και ταυτόχρονα να Τον παραλληλίζει ισότιμα και ισάξια με τους “μεγάλους δασκάλους θρησκειών του κόσμου: Μωάμεθ, Κομφούκιο και Βούδα” (ΠΣ, σελ. 48), αποδομώντας Τον ως Θεάνθρωπο στη συνείδηση των μαθητών· ή φτάνοντας επίσης στο σημείο να καταγράφει ως Αγίους ανθρώπους, μεταξύ άλλων, το “Βούδα, Κομφούκιο, Μωάμεθ, Βισνού (Κρίσνα), Δαλάι Λάμα, Γκάντι και πολλά άλλα πρόσωπα, ιστορικά και μυθικά”, (ΠΣ, σελ. 57).
6. Σημειώνει με έμφαση τη διαφαινόμενη διάκριση και άνιση μεταχείριση σε βάρος των ορθοδόξων μαθητών. Την ώρα που επιχειρείται η μετατροπή του χαρακτήρα του Μαθήματος των Θρησκευτικών σε Θρησκειολογία – Κοινωνιολογία των Θρησκειών, σε όλα τα σχολεία της χώρας, στα σχολεία της Θράκης όπου φοιτούν μαθητές της μουσουλμανικής κοινότητας θα διδάσκονται αποκλειστικά τη Θρησκεία του Ισλάμ. Προσπερνάται στην περίπτωση αυτή, το προσφιλές σύνθημα της συντακτικής επιτροπής “θρησκευτικά για όλους”, που δήθεν αποτελεί το γνώμονα του Προγράμματος.
7. Θεωρεί απαράδεκτο και καταγγέλλει το γεγονός ότι, για μια τέτοιας μορφής και έκτασης επιχειρούμενη μετατροπή του χαρακτήρα του Μαθήματος των Θρησκευτικών δεν ζητήθηκε η γνώμη ούτε της Εκκλησίας, ούτε των Θεολογικών Σχολών, ούτε των Θεολογικών Ενώσεων της χώρας, πριν από τη σύνταξη του Προγράμματος. Αντίθετα, η συντακτική επιτροπή εξέφρασε δήθεν ενδιαφέρον για διάλογο μετά την ολοκλήρωση και πιλοτική εφαρμογή των Προγραμμάτων, εμπαίζοντας ευθέως μ' αυτόν τον τρόπο το θεολογικό και εκκλησιαστικό κόσμο. Χωρίς τις απαραίτητες ζυμώσεις στο θεολογικό και εκκλησιαστικό κόσμο και κυρίως στον ίδιο το λαό, η αυταρχική επιβολή οποιουδήποτε Προγράμματος είναι αθέμιτη και καταδικασμένη να αποτύχει.
8. Εκφράζει την απορία της, γιατί η Εκκλησία της Ελλάδος δεν εξέφρασε μέχρι σήμερα επίσημα και στο πλαίσιο της ολομέλειας της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας την αυτονόητη ορθόδοξη τοποθέτησή της για την επιχειρούμενη μετατροπή του χαρακτήρα του Μαθήματος των Θρησκευτικών, παρότι κακοποιείται βάναυσα η διδασκαλία της και παύει να προβάλλεται στους μαθητές ο αγιοπνευματικός ρόλος της Πίστης στο Χριστό, ενώ παράλληλα το Ορθόδοξο Χριστιανικό Μήνυμα της Σωτηρίας απομυθοποιείται και υποβιβάζεται σε απλή θρησκειολογική πληροφορία.
9. Εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της με τις απαράδεκτες δημόσιες τοποθετήσεις της συντακτικής επιτροπής, στις οποίες προβάλλονται παραπλανητικές ανακρίβειες και αποπροσανατολιστικές αναφορές, εμφανίζοντας ότι το Πρόγραμμα δήθεν έχει ορθόδοξο χαρακτήρα, ενώ παράλληλα εξαπολύονται πρωτοφανείς για ήθος θεολόγων -και δη πανεπιστημιακών- ύβρεις και απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί, εναντίον όλων όσων ευλόγως διαμαρτύρονται και όσων ασκούν έγκριτη επιστημονική κριτική για την επιχειρούμενη μετατροπή. Δεν περιποιεί δε τιμή η αναφορά της συντακτικής επιτροπής σε “στράτευση” εκκλησιαστικών προσώπων, η οποία υποτιμά και προσβάλλει την προσωπικότητα και τη βούληση πλήθους σεβασμίων Ιεραρχών και σημαντικών προσωπικοτήτων του σύγχρονου ορθόδοξου χριστιανισμού, που έχουν εκφράσει ελεύθερα τη διαφωνία τους στο Πρόγραμμα.
Μακαριώτατε,
Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς
Εν κατακλείδι, δηλώνουμε πλήρως ικανοποιημένοι και συντασσόμαστε με την εκπεφρασμένη ορθοτόμο θέση της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, κατά την αναγόρευσή του ως επιτίμου Διδάκτορος του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας:
“Έχομεν πεισθή ότι η χριστιανική θρησκευτική αγωγή συντελεί εις το να αποκτήση ο νέος ηθικάς αρχάς συμπεριφοράς” λέγει η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης, συμπληρώνοντας: “και αν ακόμη προσωπικώς δεν μετέχομεν της Χριστιανικής Ορθοδόξου Πίστεως, θα πρέπει να επικροτήσωμεν την διδασκαλίαν αυτής εις τα δημόσια σχολεία, ιδία κατά το ηθικόν μέρος αυτής, διότι εξ αυτής θα προέλθουν μεγάλα κοινωνικά οφέλη”(περιοδικό ΕΚΚΛΗΣΙΑ, αριθμός 9, Οκτώβριος 2005, σελ. 725).
Τέλος, ζητούμε από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο να παραπεμφθεί τυχόν απόφαση για το θέμα του Προγράμματος Σπουδών για το Μάθημα των Θρησκευτικών, λόγω της εξαιρετικής σπουδαιότητάς του, στην επόμενη Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας.
2 Νοεμβρίου 2012,
ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
α) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
β) ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
γ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΑΓΡΙΝΙΟΥ
δ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΆΡΓΟΥΣ
ε) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΒΟΛΟΥ
στ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
ζ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
η) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
θ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
ι) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
ια) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΛΑΜΙΑΣ
ιβ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ
ιγ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
ιδ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ
ιε) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΠΑΤΡΑΣ
ιστ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΠΥΡΓΟΥ
ιζ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε. ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
