«ΕΤΕΧΘΗΥΜΙΝ ΣΗΜΕΡΟΝ ΣΩΤΗΡ, ΟΣ ΕΣΤΙ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΟΣ»
Το μεγάλο και δυσερμήνευτο γεγονός τηςΕνανθρωπήσεως του Θεού Λόγου αποτελεί τον πιο ελπιδοφόρο σταθμό της ανθρώπινηςιστορίας. Διότι εισήλθε ο Θεός στον κτιστό χρόνο και το χώρο, για να επιτελέσειτη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους και ολόκληρης της δημιουργίας Του. Ο αιώνιοςκαι άπειρος Δημιουργός του σύμπαντος κόσμου καταδέχτηκε να περιορισθεί στα κτίσματάΤου, ώστε να απαλλάξει την πλάση Του από την δυναστεία του κακού και τηςπτώσεως, καταστάσεις παρείσακτες στον κόσμο από το αρχέγονο πτωτικό δημιούργημάΤου το διάβολο.
Δεν είναι δυνατόν να κατανοηθείδιαφορετικά το μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως παρά μόνο υπό το πρίσμα τηςάμετρης αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο και την υπόλοιπη δημιουργία Του. Τοδιαβεβαίωσε ο ίδιος ο Χριστός: «ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τονυιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόλυται, αλλ’έχει ζωήν αιώνιον» (Ιωάν.3,16). Κάθε ορθολογιστική απόπειρα κατανόησης του μυστηρίουτης θείας οικονομίας οδηγεί αναπόφευκτα σε αδιέξοδο.
Για να πραγματοποιηθεί η ενανθρώπηση τουΘεού Λόγου προηγήθηκε η κένωσή Του από την άρρητη δόξα Του. Σύμφωνα με τοναπόστολο Παύλο ο προαιώνιος Λόγος ο «εν μορφή Θεού υπάρχων ουχ αρπαγμόν ηγήσατοτο είναι ίσα Θεώ, αλλ’ εαυτόν εκένωσεν εκένωσεν μορφήν δούλου λαβών, ενομοιώματι ανθρώπων γενόμενος, και σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος εταπείνωσενεαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ.2,6-8). Αυτόέχει μεγάλη σημασία και αποτελεί την ειδοποιό διαφορά του Χριστιανισμού με κάθεάλλη πίστη. Καμιά θρησκευτική παράδοση του προχριστιανικού και εξωχριστιανικούκόσμου δεν ενέταξε στην πίστη της ενανθρώπηση θεού, πολλώ δε μάλλοναυτοταπείνωση θεού για χάρη των ανθρώπων. Οι διάφορες «φυσικές» θρησκείεςομιλούν για μεταμορφώσεις θεών, ποτέ όμως για πραγματικές ενανθρωπήσεις. Ακόμηκαι τα αποτελέσματα των γενετησίων μίξεων θεών με θνητούς, οι λεγόμενοιημίθεοι, λογιζόταν ως υπεράνθρωποι και ποτέ ενσαρκωμένοι θεοί. Αξίζει επίσης ναεπισημάνουμε πως απώτερος σκοπός των μεταμορφώσεων των παγανιστικών θεών είναιπάντοτε ιδιοτελής. Αντίθετα η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου είναι απόλυταανιδιοτελής, πράξη άμετρης αγάπης, η σωτηρία του κόσμου. Ήλθε αποκλειστικά «οΥιός του Ανθρώπου ζητήσαι και σώσαι το απολωλός» (Λουκ.19,10). Δεν ήρθε στονκόσμο να δοξασθεί ο Ίδιος, αλλά να δοξάσει το όνομα του Θεού δια της επιτυχίαςτου έργου της σωτηρίας και της απολυτρώσεως του ανθρώπου. «Εγώ (Πάτερ) σεεδόξασα επί της γης, το έργον ετελείωσα ό δέδωκάς μοι ίνα ποιήσω … εφανέρωσάςσου το όνομα τοις ανθρώποις ους δέδωκάς μοι εκ του κόσμου» (Ιωάν.17,4-6)διαβεβαίωσε ο Ίδιος στην περίφημη αρχιερατική προσευχή Του.
Η θεολογία της Εκκλησίας επικεντρώθηκειδιαίτερα στο γεγονός της πραγματικής ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου, για νααντικρούσει σθεναρά τις αιρετικές πλάνες, οι οποίες πρέσβευαν το αντίθετο. Είχετο σκοπό της. Η πραγματική οντολογική ένωση της θείας φύσεως με την ανθρώπινηφύση στο θεανδρικό πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού σημαίνει το πραγματικό τηςσωτηρίας. Κατά τον απόστολο Παύλο ο Ιησούς Χριστός έγινε «άνθρωπος» (Α΄Τιμ.2,5)από το «σπέρμα Αβραάμ» (Γαλ.3,16) πραγματικός, καθ’ ότι «κεκοινώνηκε σαρκός καιαίματος και αυτός παραπλησίως μετέσχε των αυτών, ίνα δια του θανάτου καταργήσητον το κράτος έχοντα του θανάτου, τουτ’ έστι τον διάβολον, και απαλλάξητούτους, όσοι φόβω θανάτου δια παντός του ζην ένοχοι ήσαν δουλείας» (Εβρ.2,14),Εάν η
ενανθρώπηση του Λόγου ήταν φαινομενική ησωτηρία δε θα ήταν πραγματική, διότι «ώφειλε κατά πάντα τοις αδελφοίςομοιωθήναι, ίνα ελεήμων γένηται και πιστός αρχιερεύς τα προς τον Θεόν, εις τοιλάσκεσθαι τας αμαρτίας του λαού» (Εβρ.2,17-18). Τα θεωρητικά και συμβολικάσχήματα δεν σώζουν, παρά μόνο ο Ενανθρωπήσας Υιός του Θεού σώζει ως Θεάνθρωπος,δηλαδή ως αληθινός Θεός και συνάμα ως αληθινός άνθρωπος. Αυτός προσέλαβε στοθεανδρικό Του πρόσωπο τη βαριά πληγωμένη από το κακό και την αμαρτία ανθρώπινηφύση. Την έκανε δική του φύση εις το διηνεκές. Έτσι την έσωσε. Τα ανθρώπιναπρόσωπα σώζονται ως μέτοχοι της θεανθρωπίνης φύσεως του Χριστού, με τηνπροϋπόθεση βεβαίως να δεχτούν τη δωρεά της σωτηρίας από το Σωτήρα Χριστό. Κατάσυνέπεια μόνο ο Χριστιανισμός μπορεί να ομιλεί για πραγματική σωτηρία και καμιάάλλη θρησκευτική πίστη.
Ο Θεός Λόγος εισήλθε στην ιστορίαγια να επαναφέρει την κτίση Του στην προπτωτική της «καλή λίαν» κατάσταση,διότι, εξαιτίας της εισόδου του κακού στον κόσμο, διαστράφηκε και παρεξέκλινετου σκοπού της. Αυτό προφητεύθηκε στην Παλαιά Διαθήκη με αρκετή σαφήνεια, πως οΘεός σε μακρινούς καιρούς «ποιήσει καινά… ποιήσει εν τη ερήμω οδόν και εν τηανύδρω ποταμόν» (Εξοδ.43,19). Ο μεγάλοςπροφήτης Ιερεμίας προείδε την μελλοντική σωτηρία του κόσμου στο πρόσωπο τουΕνανθρωπήσαντος Λόγου του Θεού, αναφωνώντας: «έκτισε Κύριος σωτηρίαν ειςκαταφύτευσιν καινήν, εν σωτηρία περιελεύσονται άνθρωποι» (Ιερ.38,22).
Ο άνθρωπος ως προεξάρχων τηςδημιουργίας είχε βεβαίως τη μεγαλύτερη ανάγκη σωτηρίας και απολυτρώσεως, διότιμόνος αυτός, ως ελεύθερο ον, υιοθέτησε το κακό και την αμαρτία. Αυτός είχεεγείρει δια της αποστασίας του φραγμό έχθρας και μεσότοιχο διαχωρισμού απέναντιστο Θεό. Ο σαρκωθείς Λόγος έγινε αίτιος να καταλυθούν αυτά τα αιώνιαδιαχωριστικά και να επέλθει ξανά η κοινωνία με το Θεό. Ο απόστολος Παύλοςτόνιζε στους Χριστιανούς της Εφέσου: «Νυνί δε εν Χριστώ Ιησού υμείς οι ποτέ όντεςμακράν εγγύς εγενήθητε εν τω αίματι του Χριστού. Αυτός γαρ εστιν η ειρήνη υμών,ο ποιήσας τα αμφότερα εν και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας, την έχθραν. Εν τησαρκί αυτού τον νόμον των εντολών εν δόγμασι καταργήσας, ίνα τους δύο κτίση ενεαυτώ εις ένα καινόν άνθρωπον ποιών ειρήνην, και αποκαταλλάξη τους αμφοτέρουςεν ενί σώματι τω Θεώ δια του σταυρού, αποκτείνας την έχθραν εν αυτώ.»(Εφ.2,13-16). Ο Χριστός έγινε ο αληθινός συμφιλιωτής και μεσίτης των ανθρώπωνμε το Θεό. Αυτός είναι η μοναδική δίοδος, που οδηγεί στο θρόνο της Θεότητας.
Αυτός έγινε αίτιος επίσης και τηςσυμφιλίωσης των ανθρώπων μεταξύ τους. Η αμαρτία είχε διαρρήξει κάθε δεσμόμεταξύ των ανθρωπίνων προσώπων και είχε παγιώσει απίστευτες διαχωριστικέςκαταστάσεις και έχθρες ανάμεσά τους. Η ανθρώπινη ιστορία είναι ο αψευδήςμάρτυρας των αδιάκοπων αντιθέσεων και εξοντωτικών συγκρούσεων μεταξύ των ανθρώπων. Τώρα όμως ταανθρώπινα πρόσωπα που ενσωματώνονται στο θεανδρικό πρόσωπό Του αδελφοποιούνται,διότι αναγεννήθηκαν στην κοινή νοητή μήτρα, το Σώμα του Χριστού, δηλαδή τηνΕκκλησία Του. Οι πιστοί του Χριστού δεν είναι πια απλοί μέτοχοι της ανθρωπίνηςφύσεως, αλλά είναι «κλήσεως επουρανίου μέτοχοι» (Εβρ.3,1). Η πραγματική συναδέλφωση των ανθρώπων γίνεταιμόνο στο πρόσωπο του σαρκωμένου Λόγου, καθ’ ότι πλέον «ουκ ένι Έλλην καιΙουδαίος, περιτομή και ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά ταπάντα και εν πάσι Χριστός… εκλεκτοί του Θεού άγιοι και ηγαπημένοι»(Κολ.3,11-12).
Η μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων, η «μητρόπολιςκαι σεβασμία των εορτών» κατά τον ιερό Χρυσόστομο, πρέπει να αποτελεί ευκαιρίασε κάθε πιστό για προβληματισμό και περισυλλογή. Δεν πρέπει να μας συνεπαίρνει η κοσμική
επιφανειακή εορταστική ατμόσφαιρα των αγίωνημερών, στείρα από πνευματικές προεκτάσεις. Κέντρο της κορυφαίας εορτής πρέπεινα είναι ο σαρκωμένος Λόγος, ο Θεάνθρωπος Λυτρωτής και όχι ο άνθρωποςκαταναλωτής. Είναι ανάγκη να αποδεσμευτούμε ως πιστοί από τον καταναλωτικόοίστρο των ημερών και να στρέψουμε το βλέμμα μας προς την Βηθλεέμ για να δούμεμε τους νοητούς μας οφθαλμούς το πραγματικό φως του κόσμου στο πρόσωπο τουνηπιάσαντος Θεού, στο Οποίο κατοικεί πλέον αιώνια «παν το πλήρωμα της Θεότητοςσωματικώς» (Κολ.1,19). Ας αποφασίσουμε από αυτά τα Χριστούγεννα ναενστερνιστούμε στην καρδιά μας το Σωτήρα Χριστό, «απεκδυσάμενοι τον παλαιόνάνθρωπον συν ταις πράξεσιν αυτού και ενδυσάμενοι τον νέον τον ανακαινούμενονεις επίγνωσιν κατ’ εικόνα του κτίσαντος αυτόν» (Κολ.3,10), ώστε για να γίνουμεχριστοφόροι, θεοφόροι και να εορτάσουμε τα πιο όμορφα Χριστούγεννα της ζωήςμας.
