Ευαγγέλιο: Λουκ. ιζ΄ 12-19
«Και αυτός ην Σαμαρείτης»
Καθώς έμπαινε σε κάποιο μεγάλο χωριό ο Κύριος – διηγείται το σημερινό Ευαγγέλιο – τον συνάντησαν δώδεκα λεπροί, που στάθηκαν μακριά και σηκώνοντας τη φωνή τους είπαν:
Ιησού, αφεντικό, ελέησέ μας.
Κι ο υιός του Θεού, σαν τους είδε τους σπλαχνίστηκε ευθύς. Τους είπε, λοιπόν, να πάνε να παρουσιαστούν στους ιερείς, που σύμφωνα με τον μωσαϊκό νόμο ήταν τα αρμόδια πρόσωπα να πιστοποιήσουν τη θεραπεία της λέπρας. Οι λεπροί συμμορφώθηκαν με την εντολή που τους έδωσε ο Κύριος. Κι έγιναν όλοι τους καλά, καθώς πήγαιναν στους ιερείς.
Δεν γύρισαν, όμως, όλοι να ευχαριστήσουν τον ευεργέτη τους. Μονάχα ένας απ’ αυτούς, αλαλάζοντας από χαρά και δοξάζοντας τον Θεό, ξαναβρήκε τον Χριστό και πέφτοντας στα πόδια του τον ευχαρίστησε. Κι αυτός που έδειξε την ευγνωμοσύνη του, δεν ήταν, όπως οι άλλοι, Ιουδαίος, δεν ανήκε στον διαλεκτό λαό του Θεού, αλλά ήταν Σαμαρείτης.
Όταν, λοιπόν, τον είδε ο Ιησούς κι άκουσε τις ευχαριστίες, ρώτησε:
Αλλά δεν γιατρευτήκατε κι οι δέκα; Που είναι λοιπόν, οι υπόλοιποι εννέα; Δεν σκέφτηκαν να γυρίσουν και να δοξάσουν τον Θεό, παρά άφησαν να το κάμει αυτό μονάχα ένας αλλογενής;
Αλλά δεν γιατρευτήκατε κι οι δέκα; Που είναι λοιπόν, οι υπόλοιποι εννέα; Δεν σκέφτηκαν να γυρίσουν και να δοξάσουν τον Θεό, παρά άφησαν να το κάμει αυτό μονάχα ένας αλλογενής;
Και του λέγει:
Σήκω και πήγαινε. Η πίστις σου σε έσωσε.
Πολλά είναι τα σωτήρια και φωτεινά διδάγματα, αγαπητοί αδελφοί, που περιέχει η ευαγγελική αυτή περικοπή και που τα ατενίζει κανείς αμέσως. Το πόσο ευσυμπάθητος είναι ο Χριστός μπροστά στους πόνους και την κάκωση του σώματος. Το πόσο γρήγορα ανταποκρίνεται η αγάπη του και η δύναμη του σε όσους ζητούν το έλεος του. Το χρέος, που έχουμε να ευχαριστήσουμε τον Κύριο για κάθε ευεργεσία του. Η λύπη του μπροστά στους αχάριστους που τον θυμούνται στα βάσανα τους και τον ξεχνούν στις χαρές τους.
Ανάμεσα σ’ αυτά τα διδάγματα που ευθύς αποκομίζει κανείς από τη διήγηση του ευαγγελιστή Λουκά, είναι και το εξής: Ότι τα γνήσια παιδιά του Θεού υπάρχουν ακόμη κι εκεί, όπου δεν θα το περιμέναμε. Σ’ ένα περιβάλλον κακό, σε τόπους απομακρυσμένους από τη Χάρη του. Κι ότι συχνά βρίσκει κανείς εκεί ακριβώς ψυχές, που νοιώθουν τον Θεό πραγματικά, ενώ απεναντίας δεν τις βρίσκει ανάμεσα σε όσους υποτίθεται ότι είναι ευσεβείς και πιστοί.
Την οφειλή της ευγνωμοσύνης δεν την αισθάνθηκαν οι άλλοι εννέα λεπροί, που ήταν Ιουδαίοι. Την αισθάνθηκε μονάχα ο Σαμαρείτης, ο αλλογενής, εκείνος που για τους Ιουδαίους ήταν απόκληρος της αληθινής θρησκείας, δηλαδή μια χαμένη ψυχή.
Αλλά αυτή ακριβώς η ψυχή προσφέρει στον Υιό του Θεού ότι έπρεπε, νοιώθει το χρέος της, τον δοξάζει και τον ευχαριστεί.
Αυτή ακριβώς η ψυχή ανταποκρίνεται με αγάπη στην αγάπη του Θεού. Ποια είναι αγαπητοί αδελφοί, η πρώτη και μεγαλύτερη εντολή του Χριστού; Όλοι τη γνωρίζετε: Να αγαπάμε τον Θεό με όλη την καρδιά και τον νου μας και τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας.
Και ποιους βλέπουμε μέσα στο Ευαγγέλιο να παρουσιάζει ο Κύριος ως υποδείγματα μπροστά στην εντολή του αυτή την κορυφαία; Δυο Σαμαρείτες, δυο ψυχές δηλαδή που ανήκαν, για τον διαλεκτό λαό του Θεού, στον κόσμο της πλάνης και της αμαρτίας. Ο πρώτος Σαμαρείτης είναι εκείνος που έχουμε σήμερα στα μάτια μας. Με όλη του την καρδιά και με όλο του το νου αγαπά τον Θεό, προσφέροντας την ευχαριστία του. Ο άλλος Σαμαρείτης, εκείνος που απέδειξε ότι αγαπούσε τον πλησίον του σαν τον εαυτό του, είναι γνωστός στον καθένα. Μιλά γι’ αυτόν η ωραία παραβολή.
Αλλά θα ρωτήσει κανείς: Πώς ο σημερινός Σαμαρείτης είναι υπόδειγμα της αγάπης προς τον Θεό; Είναι, βέβαια το πρότυπο της ευχαριστίας, της ευγνωμοσύνης που χρωστάμε στον Θεό για όσα καλά απολαμβάνουμε από την αγαθότητα του. Αλλά η αγάπη στον Θεό είναι μονάχα αυτό;
Αδελφοί μου, τι άλλο, λοιπόν, είναι η αγάπη που ζητά από μας ο Κύριος; Η δική του αγάπη είναι άπειρα ανώτερη από τη δική μας. Γιατί ο Θεός είναι ο δημιουργός, ο προστάτης, ο σωτήρας, ο συντηρητής μας.
Εμείς, αγαπώντας τον, τι άλλο μπορούμε να αισθανόμαστε γι’ αυτόν, να κάνουμε γι’ αυτόν, παρά μονάχα να τον ευχαριστήσουμε, να τον ευγνωμονούμε;
Ότι κι αν του προσφέρουμε, όσες θυσίες κι αν υποστούμε για το όνομα του, όλα δικά του είναι. Το μόνο που απομένει δικό μας, το μόνο που αποτελεί την αγάπη μας, είναι η συναίσθηση των δωρεών του, η δοξολογία είτε με λόγια είτε με έργα. Τίποτε άλλο, λοιπόν, δεν είναι η αγάπη μας στον Θεό παρά ευχαριστία κι ευγνωμοσύνη μπροστά στη δική του αγάπη.
Πρότυπο αυτής της σωστής, της αγνής, της ταπεινής αγάπης, που χρωστάμε στον Κτίστη και Σωτήρα μας, είναι ο Σαμαρείτης της σημερινής ευαγγελικής περικοπής.
Σαμαρείτης το υπόδειγμα της αγάπης προς τον πλησίον. Σαμαρείτης και το υπόδειγμα της αγάπης προς τον Θεό. Δεν είναι τυχαία λεπτομέρεια αυτή, αγαπητοί αδελφοί. Είναι μια μεγάλη αλήθεια, που ο Χριστός και σε άλλα σημεία του Ευαγγελίου την εξαίρει και την τονίζει. Ποια αλήθεια; Ότι το να βρίσκεται κανείς σε καλό περιβάλλον, να τριγυρίζετε από την ευσέβεια, δεν σημαίνει ότι είναι γνήσιο τέκνο του Θεού. Το απέδειξαν οι εννέα αγνώμονες Ιουδαίοι. Απεναντίας, όπως το δείχνει η περίπτωση του Σαμαρείτη λεπρού, μπορεί έξω από τέτοιο περιβάλλον, έξω από όσους φαίνονται διαλεκτοί του Θεού, να παρουσιαστούν οι αληθινά άγιοι, εκείνοι που ξέρουν να αποκρίνονται με λόγια, αλλά και με έργα στην αγάπη του Θεού.
Γιώργος Σαββίδης– Μητρόπολη Πάφου