Η ΣΤΕΡΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ ΣΤΑ ΜΕΛΗ ΑΙΡΕΣΕΩΝ
Πολλοί γκουρού προτρέπουν τους οπαδούς τους να κάνουν διαλογισμό μέρα-νύχτα, ει δυνατόν ασταμάτητα. Έτσι υποτίθεται θα φτάσουν στην «πραγμάτωση». Άλλες πάλι καταστροφικές αιρέσεις έχουν δόγματα και πρακτικές που υποχρεώνουν τους οπαδούς τους να προσφέρουν αδιάκοπα «έργο» για την οργάνωση (προσηλυτισμό κ.ο.κ.). Η σωτηρία των οπαδών, υποτίθεται, εξαρτάται αποκλειστικά από την ποσότητα του έργου, από την αποτελεσματικότητα της εργασίας. Έτσι, η στέρηση του αναγκαίου ύπνου στα μέλη πολλών αιρέσεων είναι καθημερινό φαινόμενο.
Όμως, η στέρηση του ύπνου είναι μία μεθόδευση αυτών των αιρέσεων για να αυξήσουν την επιρροή τους επί των θυμάτων τους. Με το θέμα αυτό ασχολήθηκε το Συνέδριο που συνήλθε στην Βαρκελώνη τον Απρίλιο του 1993 με θέμα «Totalitarian Groups and Cultism», που οργάνωσε η Ισπανική Ένωση Γονέων για την προστασία της Οικογενείας και του Ατόμου. Συγκεκριμένα, ο Jean Louis Valatx, διδάκτορας της Ιατρικής και διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Υγείας και Ιατρικής Ερεύνης (INSERM) της Λυών, μίλησε στην εισήγησή του στο Συνέδριο με θέμα την στέρηση του ύπνου («La privation de sommeil»).
Όπως είπε, τα αποτελέσματα της στερήσεως ύπνου εμφανίζονται κατά κανόνα μετά από στέρηση ύπνου επί 24 ώρες. Διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η έντασή τους εξαρτάται από την διάρκεια της στερήσεως και από το άγχος του προσώπου που στερείται τον ύπνο του.
Παρατηρείται πολλές φορές εξαιτίας της στερήσεως του ύπνου, ολικής ή μερικής, αποδιοργάνωση της σκέψης, καθυστέρηση στον σχηματισμό και την αλληλουχία των σκέψεων, δυσκολίες στην εύρεση των καταλλήλων λέξεων που θέλει να χρησιμοποιήσει ο στερηθείς του ύπνου του, δυσκολίες στη συνέχιση συλλογισμών, καθώς και κενά μνήμης.
Πρόσωπα που στερούνται τον ύπνο τους, ενδέχεται να δυσκολεύονται να κάνουν νέα σχέδια να λάβουν αποφάσεις για το μέλλον («αμνησία του μέλλοντος») και μπορούν να ασχολούνται μόνο με καθημερινές πράξεις ρουτίνας. Ακόμη, μεταξύ των συμπτωμάτων από στέρηση ύπνου περιλαμβάνονται: διαταραχές της διαθέσεως, όπως το ευέξαπτο, η εναλλαγή καταστάσεων ευφορίας και μελαγχολίας με αδιαφορία ορισμένες φορές για το τι συμβαίνει γύρω και επιθυμία απομονώσεως. Δυσχέρεια στο να μείνει το άτομο σε μία θέση, τάση να κινείται και να αλλάζει θέση, πράγμα που δυσχεραίνει την συγκέντρωση της προσοχής. Αύξηση της ευαισθησίας στον πόνο. Αθέλητες συσπάσεις των μυών, μουδιάσματα στα άκρα. Διαταραχές στην δράση, «δυσαισθήσεις» όπως το ότι το άτομο μπορεί να βλέπει μυρμήγκια ή σκουλήκια πάνω στο δέρμα του, ακόμη και ψευδαισθήσεις όπως το ότι το άτομο βλέπει σαν αληθινό θέαμα «ένα τρένο να διασχίζει τον ωκεανό».
Η έλλειψη ύπνου, είπε ο εν λόγω επιστήμων, αυξάνει το ευεπηρέαστον του ατόμου (syggestibilite). Δηλαδή, αν κάποιος τον παροτρύνει να πράξει κάτι, θα υπακούσει, παρ’ όλο που δεν θα έκανε την πράξη αυτή αν δεν είχε υποστεί την στέρηση ύπνου! Αυτό το φαινόμενο ισχυροποιείται από τη χρήση οινοπνεύματος ή ψυχοτρόπων φαρμάκων και σε τέτοιες περιπτώσεις προκαλείται και αμνησία λίγων ωρών. Άτομα επομένως που έχουν υποστεί στέρηση ύπνου, και τους χορηγήθηκαν μέσα στην αίρεση τέτοιες ουσίες, κάτω από οποιοδήποτε πρόσχημα, μπορεί να προτραπούν να κάνουν κάτι ή να υποστούν κάτι, το οποίο ύστερα ενδέχεται να μην το θυμούνται.
Τόνισε ιδιαίτερα ο παραπάνω επιστήμων, ότι η «εκούσια πρόκληση στερήσεως ύπνου» συνιστά «βλάβη της σωματικής και ψυχικής υγείας» του ανθρώπου. Είναι, είπε, «πολύ επικίνδυνη και διεστραμμένη μέθοδος, καθ’ όσον δεν αφήνει εμφανείς συνέπειες στο σώμα και το αυξημένο “ευεπηρέαστον” του ανθρώπου μπορεί να τον κάνει να αποδέχεται να υφίσταται παρά φύσιν καταστάσεις και ωστόσο να δίνει την ψευδή εντύπωση ότι είναι κύριος του εαυτού του».
ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΔΙΑΛΟΓΟΣ» ΤΕΥΧΟΣ 9 (1997)