Απόγευμα της 28ης Φεβρουαρίου 2013. Μπροστά στην Αγία Εδρα του Βατικανού περιμένει με ανοιχτά τα φώτα και αναμμένες τις μηχανές ένα πολυτελές θωρακισμένο αυτοκίνητο. Ο επίλεκτος Ελβετός σωματοφύλακας ανοίγει την πόρτα για να επιβιβαστεί ο παραιτηθείς Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ με προορισμό το καθολικό μοναστήρι Mater Ecclesiae δίπλα από τον πύργο του Σαν Τζοβάνι εντός του Βατικανού. Αυτή θα είναι η κατοικία του πρώην Πάπα για το υπόλοιπο της ζωής του. Θα μπορούσαν να είναι οι πρώτες σειρές σε ένα καινούργιο βιβλίο του Νταν Μπράουν, είναι όμως στιγμές από το πολύ κοντινό μέλλον, μετά την απόφαση του Ποντιφίκα να παραιτηθεί.
Αν πολλοί στο παρελθόν έβρισκαν τα βιβλία του Μπράουν επιπόλαιες φαντασιοπληξίες, σήμερα ίσως ξανασκεφτούν να ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά. Πολλά λέγονται από την περασμένη Δευτέρα, όταν ο Ποντίφικας ανακοίνωσε την απόφασή του. Μέσα σε εννέα γραμμές ο Βενέδικτος ανήγγειλε την αποχώρησή του, επικαλούμενος λόγους υγείας, καθώς διανύει το 85ο έτος της ηλικίας του. Τι οδήγησε όμως τον Βενέδικτο σε αυτή του την απόφαση;
Τα σενάρια πολλά και άκρως ενδιαφέροντα. Κάποιοι υποστήριξαν ότι η ιστορία των αποκαλύψεων παιδεραστίας που συγκλονίζει τα τελευταία χρόνια την Αγία Εδρα και τα δημοσιεύματα που ενέπλεκαν και τον ίδιο τον Βενέδικτο στη συγκάλυψη τέτοιων υποθέσεων έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του Ποντίφικα.
Επίσης, η υπόθεση του μπάτλερ του Βενέδικτου Πάολο Γκαμπριέλε, ο οποίος είχε αφήσει να διαρρεύσουν απόρρητα προσωπικά έγγραφα του Πάπα για σοβαρές υποθέσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, βάρυνε πολύ το κλίμα στους κόλπους της διοίκησης της Καθολικής Εκκλησίας.
Τρίτο «χτύπημα», τα οικονομικά σκάνδαλα τεραστίων διαστάσεων, που συγκλόνισαν τη Ρώμη έπειτα από την αποκάλυψη (με επίσημο τρόπο και όχι με φήμες, όπως στο παρελθόν) ότι η Τράπεζα του Βατικανού χρησιμοποιούσε περίεργες οικονομικές πρακτικές και έκανε ξέπλυμα χρήματος. Ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ενωση μπήκε στο παιχνίδι για τη διερεύνηση του σκανδάλου, που πήρε πανευρωπαϊκές διαστάσεις. Μήνες πριν, πίσω από αυτό το οικονομικό σκάνδαλο ο «Economist» οσμιζόταν άρωμα διαδοχής. Ανάμεσα στις χιλιάδες γραμμές που γράφονταν στον ιταλικό -και όχι μόνον- Τύπο φαινόταν μία έντονη διαμάχη για να καθοριστεί όχι μόνο ο επόμενος διάδοχος του Ποντίφικα, αλλά και η φύση των νέων εξουσιών του. Το μεγάλο αναπάντητο ερώτημα είναι ποιοι ήταν εκείνοι που διακινούσαν τα σενάρια για διαδοχή του Πάπα όταν αυτός ήταν ισχυρός και τίποτα δεν μπορούσε να προδικάσει το σενάριο αυτής της εξέλιξης.
Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα σκανδάλων έρχεται να προστεθεί και ο ρόλος της πανίσχυρης συντηρητικής καθολικής οργάνωσης Opus Dei. Η μυστηριώδης αυτή ομάδα, που πολλές φορές έχει δαιμονοποιηθεί, είχε άμεση πρόσβαση στο Βατικανό επί θητείας του προηγούμενου Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄. Πρόσωπο-κλειδί στην Αγία Εδρα ήταν για χρόνια ο εκπρόσωπος του Πάπα Ιωακείμ Ναβάρο Βαλς, δηλωμένο μέλος της Opus Dei. Με δικές του ενέργειες, μάλιστα, ο Ιωάννης Παύλος αγιοποίησε το 2002 τον ιδρυτή της Opus Dei Χοσέ Μαρία Εσκριβά! Οταν όμως ανέβηκε στον θρόνο ο Βενέδικτος, έθεσε στο περιθώριο την οργάνωση και απομάκρυνε τον πανίσχυρο Ναβάρο Βαλς. Λίγο μετά άρχισαν να ξεσπούν τα σκάνδαλα...
Σύντομα ο Πάπας Βενέδικτος διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να διαχειριστεί τα σκοτεινά παρασκήνια του οικονομικού, πολιτικού και «ενδοοικογενειακού» κατεστημένου στην Καθολική Εκκλησία. Ετσι, έπειτα από τα συνεχή «χτυπήματα», αναγκάστηκε πριν από λίγους μήνες να στραφεί και πάλι στην Opus Dei. Εβαλε έτσι ξανά στο παιχνίδι της εξουσίας τη μυστηριώδη οργάνωση, προσλαμβάνοντας τον δημοσιογράφο Γκρεγκ Μπέργκτου του Fox News (δηλωμένο μέλος της) για να περισώσει επικοινωνιακά ό,τι μπορούσε. Ισως να άργησε, ενδεχομένως όμως αυτή η κίνηση να ήταν και το μοιραίο λάθος του. Οπως φάνηκε, ο Βενέδικτος ήταν ένας σπουδαίος «θεωρητικός» της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, που όμως δεν είχε τη δύναμη να ελέγξει διοικητικά και παρασκηνιακά το παπικό οικοδόμημα. Ο,τι και να έχει συμβεί, η εξέλιξη αυτή (που βρίθει παρασκηνίου και μυστικών) δεν μπορεί αυτή τη στιγμή με βεβαιότητα να εξηγηθεί . Δεν αποκλείεται η «ομίχλη» του χειμωνιάτικου απογεύματος της 28ης Φεβρουαρίου 2013 να κρύψει για πάντα το μυστικό του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄.
Κανείς δεν ήθελε να γίνει Σελεστίνος
Η παραίτηση του Ποντίφικα αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία, αν αναλογιστεί κανείς ότι κάτι τέτοιο έχει να συμβεί πάνω από εφτά αιώνες, καθώς ο προηγούμενος Πάπας που εγκατέλειψε με δική του πρωτοβουλία τον θρόνο, χωρίς έξωθεν πιέσεις, ήταν ο Σελεστίνος Ε΄, το 1294, πριν από 719 χρόνια. Ο Σελεστίνος είχε ανακηρυχθεί Πάπας και παραιτήθηκε ύστερα από μόνο πέντε μήνες στο αξίωμα. Ο διάδοχός του, ο Βονιφάτιος, δεν τον άφησε σε ησυχία, αλλά τον έκλεισε σε ένα μπουντρούμι, όπου πέθανε μερικούς μήνες αργότερα, ίσως δολοφονημένος. Αργότερα ο Σελεστίνος αγιοποιήθηκε, αλλά έπειτα από αυτόν κανείς άλλος Πάπας δεν πήρε αυτό το όνομα, κάτι που μάλλον είναι ένδειξη αποδοκιμασίας.
Τα ονόματα των υποψήφιων διαδόχων και οι φήμες για τον μαύρο Ποντίφικα
Μετά και την τυπική παραίτηση του Βενέδικτου στις 28 Φεβρουαρίου, το Κονκλάβιο θα πρέπει μέσα το πολύ σε δύο εβδομάδες να εκλέξει τον νέο Πάπα. Ακόμα και γραφεία στοιχημάτων έχουν μπει στο παιχνίδι και δίνουν τα δικά τους φαβορί. Το παρασκήνιο έχει πάρει φωτιά, όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, και το Κονκλάβιο θα κληθεί, ζώντος του Βενέδικτου, να αποφασίσει για τον νέο Ποντίφικα. Ηδη οι φήμες κάνουν λόγο για μια επιλογή που θα γίνει γρήγορα, ώστε να ξεχαστεί η ιστορία της παραίτησης. Ποιοι είναι όμως οι επικρατέστεροι για να φορέσουν το πολυπόθητο «δαχτυλίδι του Αλιέως» που φοράει κάθε φορά ο εκλεκτός του Κονκλαβίου;
Αντζελο Σκόλα: Ο 71χρονος αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου έχει καλές σχέσεις με τους συντηρητικούς, είναι υπέρμαχος των δικαιωμάτων των μεταναστών και έχει δραστηριοποιηθεί στη βελτίωση των σχέσεων με τους μουσουλμάνους.
Πίτερ Τέρκσον: Ο 64χρονος καρδινάλιος από την Γκάνα θεωρείται το μεγάλο φαβορί για όσους πιστεύουν ότι έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για τον πρώτο μαύρο Πάπα.
Οντίλο Σέρερ: Γεννημένος στη Βραζιλία από Γερμανούς γονείς. Ο 63χρονος Αρχιεπίσκοπος του Σάο Πάολο θεωρείται μετριοπαθής.
Τίμοθι Ντόλαν: Επικεφαλής της Αρχιεπισκοπής της Νέας Υόρκης. Είναι μία από τις πιο δημοφιλείς φιγούρες του Βατικανού. Χαρισματικός, επικοινωνιακός και συντηρητικός.
Αντζελο Μπανιάσκο: Ο αρχιεπίσκοπος της Τζένοα έχει καλές διασυνδέσεις, αφού ήταν δύο φορές πρόεδρος του συμβουλίου των Ιταλών επισκόπων.
Κώστας Παππάς - Δημοκρατία, 16/02/2012
Δείτε και: