(Ματθ. κε΄31-46) (Εβρ. ιβ΄1-10)
Η αγάπη ως κρίση
Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται της Απόκρεω. Η ονομασία συνδέεται με τη θέσπιση μιας περιορισμένης νηστείας στην εβδομάδα που ακολουθεί και συγκεκριμένα στην αποχή από το κρέας. Σταδιακά μάς εισάγει στον αγώνα της περιόδου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και στα πνευματικά ανεβάσματα και ανατάσεις που εγκολπώνεται ο πιστός στη διάρκειά της. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας, η ωραιότατη και τόσο ζωντανή σε εικόνες παραβολή της Τελικής Κρίσης, έχει την ιδιαίτερη θέση της στην περίοδο αυτή γιατί δίνει απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα. Αυτές ακριβώς οι απαντήσεις αποβαίνουν καθοριστικές για την είσοδό μας σε λίγες μέρες στο «στάδιο των αρετών».
Ο Θεός, ο οποίος εμφανίστηκε την περασμένη Κυριακή ως στοργικός Πατέρας, μέσω της παραβολής του Ασώτου υιού, τώρα αναδεικνύεται και η παρουσία του ως δίκαιου Κριτή. Θα ήταν σίγουρα μεγάλη παρανόηση να εκλάβουμε αντιθετικά τις εικόνες αυτές και να τις δούμε ως συγκρουόμενες μεταξύ τους. Αντίθετα, μάς δίνεται η δυνατότητα να ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες της αγάπης και της κρίσης και να αφήσουμε τον εαυτό μας να διεισδύσει στο βαθύτερο περιεχόμενό τους. Και αυτό γιατί, σ’ αντίθεση με τα οποιαδήποτε ανθρώπινα κριτήρια, στην περίπτωση του Θεού η αγάπη εμπεριέχει το στοιχείο της κρίσης και η κρίση προϋποθέτει την αγάπη.
Ορθά επισημαίνει εδώ ο Μέγας Βασίλειος ότι «ούτε ο έλεος αυτού άκριτος, ούτε η κρίσης ανελεήμων». Αυτό φανερώνεται και μέσα από το περιεχόμενο της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Τονίζεται εμφαντικά μέσα από τις εικόνες της ότι το κριτήριο της κρίσης το καθορίζει τελικά ο ίδιος ο Χριστός με την αγάπη Του. Αυτή μάλιστα η αγάπη διαπερνά απεριόριστα και αναφέρεται σε «ζώντες και κεκοιμημένους». Για τους κοιμηθέντες έχουμε το Σάββατο της Απόκρεω και για τους ζώντες, τη σημερινή Κυριακή.
Θεμελίωση στην αγάπη
Αποκρυπτογραφώντας, λοιπόν, τα βαθύτερα μηνύματα της παραβολής της Τελικής Κρίσης, κατανοούμε ότι τα πάντα στη ζωή μας θεμελιώνονται στην αγάπη του Χριστού. Στον ορίζοντα αυτής της αγάπης που αναδύεται τόσο αυθεντικά από το Πρόσωπο του Θεανθρώπου, καταξιώνονται τα πάντα στη ζωή μας. Είναι στο πεδίο αυτό που ξεπερνιέται η αμαρτία και ο θάνατος και αναδεικνύεται ο άνθρωπος ως αιώνια ύπαρξη που αναπαύεται στις αγκάλες του Θεού.
Πώς αποκαλύπτεται όμως ο χαρακτήρας της αγάπης στη συγκεκριμένη περικοπή; Τόσο όμορφα η σημερινή παραβολή ξεκαθαρίζει το τοπίο: «εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε. Η αγάπη τελικά είναι η δυνατότητα να βλέπω απροϋπόθετα στο πρόσωπο του κάθε συνανθρώπου μου τον Χριστό. Να τον πλησιάζω αγαπητικά και μακριά από οποιουσδήποτε μανδύες καθωσπρεπισμού και σκοπιμότητας, να τον βλέπω ως ευκαιρία συνάντησης και κοινωνίας με τον ίδιο τον Θεό. Η αγάπη ξεπερνάει στον «άλλο» τα οποιαδήποτε εξωτερικά σχήματα, εμφάνιση, κοινωνική θέση, καταγωγή, διανοητική ικανότητα και άλλα, και φθάνει στο βάθος της ύπαρξής του, το αληθινό κομμάτι του Θεού μέσα του. Πρόκειται για την πιο συναρπαστική κίνηση, την ανακάλυψη του προσώπου ως «εικόνας του Θεού».
Αυθεντικά μηνύματα
Πόσο αλήθεια αυθεντικά είναι τα μηνύματα και νοήματα της διήγησης της Τελικής Κρίσης; Η αληθινή αποστολή της Εκκλησίας εστιάζεται στο να υπενθυμίζει διαρκώς στον άνθρωπο τη δυνατότητά του ή καλύτερα το χάρισμα που του έδωσε ο Θεός να αγαπά.
Όλοι μας έχουμε ανάγκη, αγαπητοί αδελφοί, απ’ αυτή την προσωπική αγάπη. Και να την εισπράττουμε και να την προσφέρουμε, στη διάσταση του μεγαλείου μιας αληθινής κοινωνίας, όπως αποκαλύπτεται στο χώρο της θείας παρουσίας. Είναι, άλλωστε, εδώ που αναγνωρίζεται και η μοναδικότητα του προσώπου του κάθε συνανθρώπου μας, στην οποία αντανακλάται με ένα ξεχωριστό τρόπο όλη η ομορφιά της δημιουργίας. Ιδιαίτερα στις μέρες μας που πλακώνουν οι λογής κρίσεις, σε οικονομικό, ηθικό και πνευματικό επίπεδο και συνθλίβουν το ανθρώπινο πρόσωπο, το μήνυμα του Ευαγγελίου προβάλλει τόσο επίκαιρο. Είτε αγαπούμε είτε αρνούμαστε να προσφέρουμε την αγάπη μας, η κρίση εστιάζεται στα λόγια του Κυρίου «εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε».
Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος- Εκκλησία Κύπρου