Η Επανάσταση του 1821 δεν διδάσκεται στα ελληνικά πανεπιστήμια
ΜΟΝΟ ΣΕ ΔΥΟ ΑΕΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ - ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΟ ΣΤΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΠΘ, ΕΝΩ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΔΡΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΗ
Ενα μάλλον πρωτοφανές στοιχείο χαρακτηρίζει την πανεπιστημιακή μας εκπαίδευση σήμερα: η πλήρης σιωπή για το 1821 και η κατάργηση από όλα σχεδόν τα τμήματα Ιστορίας της διδασκαλίας αυτού του μαθήματος, που μέχρι πριν από κάποια χρόνια ήταν φυσικά υποχρεωτικό.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως μετά την αποχώρηση του καθηγητή Βασίλη Σφυρόερα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεν εξελέγη κανένας νεότερος καθηγητής, εξειδικευμένος στην Επανάσταση του 1821. Η θέση έμεινε -και μένει- κενή! Μοιάζει απίστευτο, αλλά είναι γεγονός: σαν να ντρεπόμαστε για τον αγώνα της ανεξαρτησίας μας από τον τουρκικό ζυγό. Και έτσι το πρώτο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας αγνοεί το '21 και έχει μεταφέρει το μάθημα αυτό στο χώρο των επιλεγόμενων μαθημάτων, μαζί με άλλα πολλά!
Ερευνώντας τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημιακών τμημάτων Ιστορίας σε όλη την Ελλάδα, διαπιστώνουμε με έκπληξη ότι το μάθημα «Ελληνική Επανάσταση» παραμένει υποχρεωτικό μόνον σε δύο πανεπιστήμια, περιφερειακά: στο Ιόνιο και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το μάθημα υπάρχει επίσης ως προαιρετικό στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο ΑΠΘ, δηλαδή έχει υποβαθμιστεί εντελώς, ουσιαστικά έχει χαθεί! Και έχει καταργηθεί εντελώς σε όλα τα άλλα πανεπιστήμια: Ιωαννίνων, Κρήτης, Θεσσαλίας, Θράκης και Αιγαίου, όπου δεν προσφέρεται καν!
Σκανδαλώδες
Το ζήτημα είναι πρωτοφανές και σκανδαλώδες για την ακαδημαϊκή τάξη, διότι δεν μιλάμε για ένα οποιοδήποτε μάθημα Ιστορίας, αλλά για το κορυφαίο ίσως ζήτημα του νεότερου Ελληνισμού. Τι έχει μπει στη θέση αυτού του μαθήματος; Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών διδάσκεται υποχρεωτικά η Οθωμανική Ιστορία και προαιρετικά η Ελληνική Επανάσταση! Είναι σαν να πάμε στην Αμερική ή στη Γαλλία και να μη βρίσκουμε στα πανεπιστήμια ανθρώπους να διδάσκουν την Αμερικανική Ανεξαρτησία ή τη Γαλλική Επανάσταση και στη θέση τους να διδάσκονται μαθήματα για την ιαπωνική ή τη γερμανική Ιστορία! Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μπορεί κανείς να βρει μαθήματα για τη διατροφή επί Τουρκοκρατίας, αλλά δεν θα βρει πουθενά τον Καραϊσκάκη φυσικά. Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν σε όλα τα ιδρύματα, όπου το '21 απουσιάζει εντυπωσιακά. Σαν να ντρέπονται οι σύγχρονοι Ελληνες για την πρόσφατη Ιστορία τους.
Γιατί λοιπόν η σιωπή για το '21; Οι απαντήσεις στο ερώτημα αυτό ίσως να ανοίγουν ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για την αυτοσυνείδηση του νέου Ελληνισμού και κυρίως για τη μεταπολιτευτική μας εκπαιδευτική κατάσταση. Ανοίγοντας τη συζήτηση, μιλήσαμε για σημαντικές πλευρές του Αγώνα με τον ιστορικό Κωνσταντίνο Σβολόπουλο και για την επικαιρότητα του μηνύματος του '21 με τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδόση Πελεγρίνη. Πλησιάζοντας στα 200 χρόνια από την Επανάσταση που συγκλόνισε τον κόσμο, θα πρέπει να επαναφέρουμε το '21 στη θέση που του αρμόζει.
Ελευθεροτυπία,22/03/2013