Αν ισχύουν όσα αναφέρει το παρακάτω κείμενο που παρέλαβε η ιστοσελίδα www.zoiforos.gr τότε εγείρονται αμείλικτα ερωτήματα:
Πως λαμβάνονται οι αποφάσεις στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.;
Τι κύρος έχει η πρόσφατα εκδοθείσα, από το Τμήμα αυτό, «απόφαση» για το μάθημα των Θρησκευτικών, ύστερα από όσα συνέβησαν;
Ποιος είναι ο παραλήπτης της βεβιασμένης «απόφασης» για το μάθημα των Θρησκευτικών;
Τι λέει η Πρυτανεία του Α.Π.Θ. για όλα αυτά;
***
Η «απόφαση» του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ για το νέο πιλοτικό πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών
Επειδή στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα στις ιστοσελίδες, Θεολογικά δρώμενα και Amen, κυκλοφόρησε «απόφαση» του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., για το Μάθημα των Θρησκευτικών, κρίνεται σκόπιμο να πληροφορηθεί ο αναγνώστης, τα βασικότερα σημεία που σχετίζονται με την εν λόγω «απόφαση» του συγκεκριμένου Τμήματος.
Παρενθετικά αναφέρεται πως πριν από μερικές εβδομάδες κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο όσα ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης εξέθεσε στη Συνέλευση του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. με Αριθμ. 400/24-2-2013.
Μετά από σχετικό έγγραφο του καθ’ ύλην αρμοδίου Καθηγητή κ. Ιωάννη Β. Κογκούλη, το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής στη συνεδρία 400/21.2.2013 συζήτησε το πρόβλημα που προέκυψε με τα νέα πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού – Γυμνασίου). Οι θέσεις που ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης κατέθεσε στην εν λόγω Συνέλευση δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο. Σε αυτή τη Συνέλευση ορίστηκε τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από τον Καθηγητή κ. Ι. Κογκούλη με γνωστικό αντικείμενο Παιδαγωγική και Κατηχητική, τον Καθηγητή κ. Ι. Πέτρου με γνωστικό αντικείμενο «Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού και. Ηθική» και τον Επίκουρο Καθηγητή Χ. Ατματζίδη με γνωστικό αντικείμενο «Καινή Διαθήκη». Επειδή στην πρόταση του Προέδρου Καθηγητή κ. Χ. Σταμούλη να είναι Πρόεδρος της επιτροπής αυτής ο Καθηγητής κ. Ι. Πέτρου, αντέδρασε ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης, αφού ο ίδιος είναι ο καθ’ ύλη αρμόδιος Καθηγητής, ο Πρόεδρος είπε πως ο ίδιος θα προεδρεύει της επιτροπής, χωρίς ασφαλώς να έχει οριστεί από τη Γενική Συνέλευση ως μέλος της και, κατά συνέπεια, να υπογράφει τα κείμενα ως εισηγητής.
Στο σημείο αυτό παρενθετικά σημειώνονται τα ακόλουθα δύο σημεία:
1. Δημοσιεύουμε όσα ακριβώς συνέβησαν για να διαπιστωθεί, εάν το τελικό κείμενο που εκδόθηκε ως απόφαση του Τμήματος για τα νέα πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού – Γυμνασίου) εκφράζει τα όσα συζητήθηκαν για το εν λόγω θέμα στη Γενική Συνέλευση.
2. Από το αποτέλεσμα εξάγεται ως συμπέρασμα πως στόχος κάποιων ήταν τι θα συμπεριλαμβάνει το προς τα έξω κείμενο για τα νέα πιλοτικά προγράμματα του μαθήματος των Θρησκευτικών (Το σημείο αυτό στα διάφορα προς συζήτηση κείμενα αποτυπώνεται με bold).
Ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης για να διευκολύνει την παραπάνω Συνέλευση στις 21.02.2013, διένειμε στα μέλη το ακόλουθο κείμενο, το οποίο πρότεινε να αποτελέσει τη βάση του κειμένου που θα παρουσιάσει προς τα έξω το Τμήμα Θεολογίας:
1. Το καλούμενο μάθημα των Θρησκευτικών (ΜΘ) είναι μάθημα Παιδείας και Ελληνορθόδοξης κληρονομιάς. Η μέσω του εν λόγω μαθήματος παρεχόμενη στους μαθητές υγιής και ωφέλιμη Παιδεία, και μάλιστα στα πλαίσια της δικής μας Ελληνορθόδοξης κληρονομιάς και του «παιδαγωγούντος» σχολείου, περιλαμβάνει την εκπαίδευση, τη μόρφωση και την καλλιέργεια του ήθους του μαθητή. Στο χώρο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης η εν λόγω Παιδεία καλείται να επαναφέρει στο προσκήνιο τον συν-τροφό, τον συν-πολίτη, τον συν-άνθρωπο. Η ίδια, στηριγμένη στο αξιακό περιεχόμενο της δικής μας παράδοσης και ζωής, στοχεύει στο να λειτουργήσει ως ανάχωμα στον αμοραλισμό, στην κάθετη και οριζόντια διαφθορά, στον χρηματισμό και στην εκποίηση κάθε αξίας, στοιχεία που οδήγησαν και οδηγούν τόσο στην ελληνική όσο και στην παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία, όπως πάντες σήμερα το ομολογούν, είναι πρωτίστως κρίση ήθους.
2. Το ΜΘ, ως μάθημα Παιδείας και Ελληνορθόδοξης κληρονομιάς, αγκαλιάζοντας ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου και όχι επιμέρους πτυχές της, όπως είναι η θρησκευτική, και αντλώντας τους προσανατολισμούς του από τους κώδικες σχέσης και επικοινωνίας της δικής μας παράδοσης και ζωής, λειτουργεί ως πυξίδα του διασπασμένου και αποπροσανατολισμένου ελληνικού λαού προς ανακάλυψη εκ νέου των κοινών οραματισμών, του κοινού νοήματος ζωής, των κοινών κωδίκων σχέσεων και επικοινωνίας και της ενότητας της ελληνικής κοινωνίας.
3. Όπως και σε όλα τα μαθήματα που συγκροτούν τα Αναλυτικά Προγράμματα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, η προσφερόμενη στο ΜΘ μάθηση περιλαμβάνει τις τρεις περιοχές: τη γνωστική, τη συναισθηματική και την ψυχοκινητική, όπως εύστοxα σημειώνει bBloom. Εξάλλου, όπως τονίζουν όλες οι φιλοσοφίες, δεν υπάρχει απροϋπόθετη γνώση και ουδέτερη πληροφόρηση.
4. Το ΜΘ, ως μάθημα Παιδείας και Ελληνορθόδοξης κληρονομιάς, πρέπει να εξακολουθεί να διδάσκεται από τους θεολόγους καθηγητές στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και από ειδικά καταρτισμένους δασκάλους ή και θεολόγους καθηγητές στην Πρωτοβάθμια. Ιδιαίτερα ως προς την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να σταματήσει το φαινόμενο της μη διδασκαλίας του εν λόγω μαθήματος και η αντικατάστασή του με τη διδασκαλία άλλων μαθημάτων από κάποιους δασκάλους.
5. Κρίνεται απαραίτητο τα νέα Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του ΜΘ να επανεξεταστούν από ομάδα ειδικών στο χώρο της Παιδαγωγικής επιστήμης, οι οποίοι θα τα αξιολογήσουν με βάση τα δεδομένα της εν λόγω επιστήμης και προπαντός με τα επιστημονικά δεδομένα σύνταξης σύγχρονων Αναλυτικών Προγραμμάτων (curriculum). Ασφαλώς όσοι θα ασχοληθούν με τα εν λόγω Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του ΜΘ θα διατηρήσουν όλα εκείνα τα θετικά στοιχεία που θα συναντήσουν σε αυτά.
6. Στην ομάδα σύνταξης των νέων Πιλοτικών Αναλυτικών Προγραμμάτων του ΜΘ του Λυκείου κρίνεται επιβεβλημένη η συμμετοχή των ειδικών στο χώρο της Παιδαγωγικής και της Διδακτικής, οι οποίοι και θα πρέπει να έχουν τον πρωτεύοντα λόγο.
Ο Πρόεδρος του Τμήματος, χωρίς προηγουμένως να συγκαλέσει την παραπάνω επιτροπή, ανέθεσε στον Επίκουρο Καθηγητή Χ. Ατματζίδη να ετοιμάσει ένα κείμενο, πάνω στο οποίο να γίνει συζήτηση. Το σχετικό κείμενο που ο Επίκουρος Καθηγητής Χ. Ατματζίδης ήταν το ακόλουθο:
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ.
για
το Μάθημα των Θρησκευτικών
Το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., - ένα εκ των τεσσάρων πανεπιστημιακών Τμημάτων, στα οποία ερευνάται πολυπρισματικά το φαινόμενο της θρησκείας, παράγεται σχετική γνώση και προσφέρεται αντίστοιχη εκπαίδευση, σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές, - με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται τον τελευταίο καιρό για το Μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τις αλλαγές που επέρχονται στην ελληνική κοινωνία έκρινε σκόπιμο μετά από εξαντλητική συζήτηση του θέματος να επικαιροποιήσει παλιότερη σχετική απόφασή του και να διατυπώσει επιγραμματικά τις απόψεις του.
Το Τμήμα Θεολογίας θεωρεί ότι:
1. Το Μάθημα των Θρησκευτικών περιλαμβάνει ένα σύνολο πληροφοριών πρώτα για τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, που αποτελεί βασικό στοιχείο της παράδοσης του τόπου, κατόπιν για τον Χριστιανισμό στο σύνολό του, με αναφορά στις άλλες χριστιανικές ομολογίες, ιδιαίτερα σε εκείνες που υπάρχουν στην Ευρώπη, και βασικά δεδομένα για τα μεγάλα θρησκεύματα του κόσμου. Ο προσανατολισμός αυτός του Μαθήματος των Θρησκευτικών αποτελεί αίτημα των καιρών και των σύγχρονων κοινωνικών δεδομένων.
2. Το Μάθημα των Θρησκευτικών αποτελεί ουσιαστικά ένα σύνολο πληροφοριών που ερευνώνται και μελετώνται στα τέσσερα Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης προσαρμοσμένο στο ιδιαίτερο γνωστικό και ψυχολογικό, παιδαγωγικό και κοινωνικό περιβάλλον της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Ως εκ τούτου το Μάθημα των Θρησκευτικών υπάγεται στις επιστημονικές αρχές που διέπουν όλα ανεξαιρέτως τα υπόλοιπα σχολικά μαθήματα. Αυτός είναι και ο λόγος που το μάθημα εντάσσεται στα Προγράμματα Σπουδών των δύο αυτών κατευθύνσεων της Παιδείας που παρέχεται υπό την ευθύνη του ελληνικού κράτους και υπόκειται στους ίδιους παιδαγωγικούς και νομικούς κανόνες που ισχύουν και για τα άλλα μαθήματα.
Έτσι είναι αδιαμφισβήτητο ότι και με το Μάθημα των Θρησκευτικών παρέχεται γνώση, που προσφέρεται σύμφωνα με τις αρχές των επιστημών της Θεολογίας, της Παιδαγωγικής, της Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας, και υπάγεται στο νομικό καθεστώς που διέπει την Εκπαίδευση στην Ελληνική Δημοκρατία.
Τα παραπάνω υποδεικνύουν και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει το Μάθημα των Θρησκευτικών για όλους τους μαθητές. Το ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο εκ του Συντάγματος να παρέχει γνώση ισότιμα σε όλους τους πολίτες του.
3. Το Μάθημα των Θρησκευτικών μέσω της γνώσης που παρέχει, βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες αφενός να προσλάβουν τη γνώση αυτή και να τη μεταφέρουν στη σημερινή πραγματικότητα, και αφετέρου να κατανοήσουν το ρόλο της θρησκευτικής διάστασης σε επιμέρους θέματα της ζωής, καθώς και στο πώς επέδρασε και μπορεί να επιδρά στη διαμόρφωση του πολιτισμού.
Συγκεκριμένα το Μάθημα των Θρησκευτικών έχει γνωστικό περιεχόμενο, επιστημονικό χαρακτήρα, μορφωτική αξία και συμβάλλει στην καλλιέργεια του ήθους των μαθητών. Δεν ταυτίζεται με την Κατήχηση, που είναι έργο της Εκκλησίας και πρέπει να επιτελείται από την ίδια στους χώρους ανάπτυξης και των άλλων δραστηριοτήτων της.
Ακόμη, η διαδικασία της πρόσληψης του Μαθήματος των Θρησκευτικών από τους μαθητές και τις μαθήτριες συμβάλλει αποφασιστικά στο να αναπτύξουν ικανότητες και δεξιότητες, να καλλιεργήσουν αξίες και στάσεις ζωής, να εγκλιματιστούν στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα που ζουν και να αναπτύξουν ικανότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συλλογικών πρωτοβουλιών.
Το Μάθημα των Θρησκευτικών δεν αποσκοπεί σε αναγκαστική διαμόρφωση χριστιανικής συμπεριφοράς και προσωπικής ευσέβειας. Όπως η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και των αρχαίων ελληνικών κειμένων που διδάσκονται δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ασπαστεί τις απόψεις που αναπτύσσονται εκεί για διάφορα ζητήματα, έτσι και η διδασκαλία του Μαθήματος των Θρησκευτικών που διδάσκεται μόνο δύο ώρες εβδομαδιαίως δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ενστερνιστεί άκριτα τις θέσεις που διατυπώνονται στο εν λόγω μάθημα.
Θα πρέπει ακόμη να υπογραμμιστεί η ανάγκη απεγκλωβισμού της οριοθέτησης του Μαθήματος των Θρησκευτικών από όρους, όπως «ομολογιακό μάθημα» και «θρησκειολογικό μάθημα», που είναι σημασιολογικά αρνητικά φορτισμένοι και δεν συμβάλλουν στον καλόπιστο διάλογο, αλλά χρησιμοποιούνται ως μέσα αντιπαράθεσης.
4. Η υπάρχουσα πρόταση νέου αναλυτικού προγράμματος κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Μικρές αστοχίες, οι οποίες έχουν τυχόν εμφιλοχωρήσει σε αυτό, μπορούν να διορθωθούν με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο.
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία.
5. Τέλος, το Μάθημα των Θρησκευτικών, όπως και τα άλλα διδασκόμενα στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μαθήματα, είναι μάθημα υψηλών προδιαγραφών και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση των διδασκόντων. Την εξειδικευμένη αυτή γνώση παρέχουν μόνον τα τέσσερα Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών του Ε.Κ.Π.Α. και του Α.Π.Θ.. Σε αυτά η Ελληνική Πολιτεία εμπιστεύτηκε την Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και αυτά αξιολογεί συνεχώς.
Οι εισηγητές
Στο εν λόγω κείμενο αντέδρασε ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης, αφού τίποτε από το σκεπτικό που είχε εκθέσει στη Γενική Συνέλευση δε λήφθηκε υπόψη και ιδιαίτερα φαίνεται να αγνοήθηκαν τα έξι σημεία του κειμένου που διένειμε στα μέλη της Γενικής Συνέλευσης, προκειμένου αυτό να αποτελέσει τη βάση για το κείμενο που θα βγάλει προς τα έξω το Τμήμα. Παρά ταύτα ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης, επιχειρώντας να λειτουργήσει συνθετικά ζήτησε τη βοήθεια Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων συναδέλφων του. Με τη βοήθειά τους και στο πνεύμα όσων ακούστηκαν στη Γενική Συνέλευση στις 21.2.2013, συντάχτηκε το παρακάτω κείμενο, το οποίο ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης κατέθεσε στην επιτροπή:
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. για το Μάθημα των Θρησκευτικών
Το Τμήμα ΘεολογίαςτηςΘεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. ( ένα εκ των τεσσάρων Θεολογικών Πανεπιστημιακών Τμημάτων) ερευνά το φαινόμενο της θρησκείας γενικότερα, αλλά και ειδικότερα το βιβλικό λόγο και όλα τα μνημεία της μακραίωνης παράδοσής μας (πατερικά κείμενα, λειτουργική υμνογραφία, χριστιανική τέχνη κ.ά), παράγει σχετική γνώση και προσφέρει αντίστοιχη εκπαίδευση, σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές. Με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται τον τελευταίο καιρό για το Μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τα νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού και Γυμνασίου) και τις αλλαγές που επέρχονται στην ελληνική κοινωνία, έκρινε σκόπιμο μετά από εξαντλητική συζήτηση του θέματος να επικαιροποιήσει παλαιότερη σχετική απόφασή του και να διατυπώσει επιγραμματικά τις απόψεις του.
Το Τμήμα Θεολογίαςθεωρεί ότι :
Το Μάθημα των Θρησκευτικών ερευνά όλα τα ιστορικά και πολιτισμικά δεδομένα που αφορούν τόσο την Ορθοδοξία, η οποία αποτελεί βασικό στοιχείο της παράδοσης του τόπου, όσο και τον Χριστιανισμό στο σύνολό του. Μελετά επίσης τις άλλες χριστιανικές ομολογίες, ιδιαίτερα εκείνες που υπάρχουν στην Ευρώπη, και δίδει βασικές πληροφορίες για τα μεγάλα θρησκεύματα του κόσμου.
Το Μάθημα των Θρησκευτικών, υπαγόμενο στις επιστημονικές αρχές που διέπουν όλα ανεξαιρέτως τα υπόλοιπα σχολικά μαθήματα, αποτελεί μάθημα Παιδείας, το οποίο δίδει τη δυνατότητα στηριγμού και ανάδειξης του αξιακού περιεχομένου της ταυτότητάς μας, της παράδοσης και ζωής μας. Στο χώρο μάλιστα του «παιδαγωγούντος» σχολείου και στα πλαίσια του παιδευτικού και κοινωνικο- πολιτιστικού περιβάλλοντος της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στην εκπαίδευση, τη μόρφωση και την καλλιέργεια ήθους του μαθητή.
Όπως και σε όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα που συγκροτούν τα Αναλυτικά Προγράμματα της εκπαίδευσής μας, η προσφερόμενη στο Μάθημα των Θρησκευτικών μάθηση περιλαμβάνει τις τρεις περιοχές: τη γνωστική, τη συναισθηματική και την ψυχοκινητική. Στη βάση αυτή και απεγκλωβισμένο το εν λόγω Μάθημα από όρους που περιορίζουν την ευρύτητά του ή δημιουργούν ανώφελες αντιπαραθέσεις, όπως «ομολογιακό μάθημα» και «θρησκειολογικόμάθημα», παρέχει τη δυνατότητα στον καταρτισμένο, διακριτικό και φωτισμένο δάσκαλο-παιδαγωγό να μεταδώσει στους μαθητές και τις μαθήτριες πλούτο γνώσεων, εμπνέοντάς τους ταυτόχρονα όραμα ζωής, πνεύμα αγάπης και ελευθερίας, αλήθεια δηλαδή και πολιτισμό.
Το Μάθημα των Θρησκευτικών, ως μάθημα Παιδείας και εργαστήριο γνώσης, αλλά και αρετής, βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες αφ’ ενός να προσλάβουν την προσφερόμενη γνώση και να τη μεταφέρουν στη σημερινή πραγματικότητα, και αφετέρου να κατανοήσουν το ρόλο της θρησκευτικής διάστασης σε επιμέρους θέματα της ζωής, καθώς και στο πώς επέδρασε και μπορεί να επιδρά στη διαμόρφωση του πολιτισμού. Συμβάλλει ακόμη αποφασιστικά στο να αναπτύξουν ικανότητες και δεξιότητες, να καλλιεργήσουν αξίες και στάσεις ζωής, να εγκλιματιστούν στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα που ζουν και να αναπτύξουν ικανότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συλλογικών πρωτοβουλιών. Αγκαλιάζοντας μάλιστα ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου και όχι επιμέρους πτυχές της, όπως είναι η θρησκευτική, και αντλώντας τους προσανατολισμούς του από τους κώδικες σχέσης και επικοινωνίας της δικής μας παράδοσης το μάθημα των Θρησκευτικών γίνεται ευρύχωρη γέφυρα γνήσιας επικοινωνίας του μαθητή με τον «άλλον», τον «ξένο», τον της οικουμένης και «κοσμοπολίτην άνθρωπον» κατά τη λειτουργική μας παράδοση.
Το Μάθημα των Θρησκευτικών διδασκόμενο δύο ώρες εβδομαδιαίως δεν υποχρεώνει το μαθητή να ενστερνισθεί άκριτα τις θέσεις που διατυπώνονται σ’ αυτό, ούτε βεβαίως αφήνει περιθώρια διδαχής προσωπικών του καθενός πιστευμάτων και παγίδευσης των μαθητών στη λογική μιας συγκεχυμένης πνευματικότητας και ακραίας ιδεοληψίας. Με σαφή προσανατολισμό τη γνώση που ενημερώνει και το ήθος που ελευθερώνει, το Μάθημα των Θρησκευτικών διδάσκεται υπό την ευθύνη του ελληνικού κράτους, υπόκειται στους ίδιους παιδαγωγικούς και νομικούς κανόνες που ισχύουν και για τα άλλα μαθήματα και υπάγεται στο νομικό καθεστώς που διέπει την Εκπαίδευση στην Ελληνική Δημοκρατία. Τα παραπάνω υποδεικνύουν και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει το μάθημα των Θρησκευτικών για όλους τους μαθητές. Το ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο όχι μόνο εκ του Συντάγματός του, αλλά και γενικότερα εκ των βασικών αρχών της λειτουργίας του, να παρέχει γνώσεις και στάσεις ζωής ισότιμα σε όλους τους πολίτες του.
Κρίνεται απαραίτητο τα νέα Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών να επανεξετασθούν από ομάδα ειδικών στο χώρο της Παιδαγωγικής επιστήμης, οι οποίοι θα τα αξιολογήσουν με βάση τα δεδομένα της εν λόγω επιστήμης και προπαντός με τα επιστημονικά δεδομένα σύνταξης σύγχρονων Αναλυτικών Προγραμμάτων (curriculum). Ασφαλώς όσοι θα ασχοληθούν με τα εν λόγω Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών, με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο, θα διατηρήσουν όλα εκείνα τα θετικά στοιχεία που θα συναντήσουν σε αυτά. Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία .
Τέλος, το Μάθημα των Θρησκευτικών, όπως και τα άλλα διδασκόμενα στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μαθήματα, είναι μάθημα υψηλών προδιαγραφών και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση των διδασκόντων. Εξυπακούεται λοιπόν ότι το εν λόγω μάθημα πρέπει να διδάσκεται από τους θεολόγους καθηγητές στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και από ειδικά καταρτισμένους δασκάλους ή και θεολόγους καθηγητές στην Πρωτοβάθμια . Ιδιαίτερα ως προς την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να σταματήσει το φαινόμενο της μη διδασκαλίας του εν λόγω μαθήματος και η αντικατάστασή του με τη διδασκαλία άλλων μαθημάτων από κάποιους δασκάλους. Σε κάθε περίπτωση την εξειδικευμένη γνώση όσον αφορά την κατάρτιση όσων θα διδάξουν το Μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία, την παρέχουν μόνον τα τέσσερα Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών Ε.Κ.Π.Α. και του Α.Π.Θ. Σε αυτά η Ελληνική πολιτεία εμπιστεύθηκε την Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και αυτά αξιολογεί συνεχώς.
Οι εισηγητές
Η επιτροπή αντέδρασε ζητώντας να τοποθετηθεί στο εν λόγω κείμενο σε επόμενη συνάντηση. Σε αυτή ο Επίκουρος Καθηγητής κ. Χ. Ατματζίδης έφερε το παρακάτω κείμενο:
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ.
για το Μάθημα των Θρησκευτικών
Το Τμήμα ΘεολογίαςτηςΘεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., ένα εκ των τεσσάρων Πανεπιστημιακών Θεολογικών Τμημάτων, ερευνά πολυπρισματικά το φαινόμενο της θρησκείας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη της Ορθοδοξίας, στο παρελθόν και το παρόν, παράγει σχετική γνώση και προσφέρει αντίστοιχη εκπαίδευση σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές.
Με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται τον τελευταίο καιρό για το Μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τα νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού και Γυμνασίου)και τις αλλαγές που επέρχονται στην ελληνική κοινωνία, το Τμήμα Θεολογίας έκρινε σκόπιμο μετά από εξαντλητική συζήτηση του θέματος να επικαιροποιήσει παλαιότερη σχετική απόφασή του και να διατυπώσει επιγραμματικά τις απόψεις του.
Το Τμήμα Θεολογίαςθεωρεί ότι:
1. Το Μάθημα των Θρησκευτικών περιλαμβάνει ιστορικά και σύγχρονα πολιτισμικά δεδομένα, τα οποία αφορούν τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, που αποτελεί βασικό στοιχείο της παράδοσης του τόπου μας. Επίσης το Μάθημα των Θρησκευτικών περικλείει τον Χριστιανισμό στο σύνολό του και αναφέρεται ιδιαίτερα στις άλλες χριστιανικές ομολογίες, που υπάρχουν στην Ευρώπη. Τέλος, δίνει βασικές πληροφορίες για τα μεγάλα θρησκεύματα του κόσμου.
2. Το Μάθημα των Θρησκευτικών προσφέρεται σύμφωνα με τις αρχές των επιστημών της Θεολογίας, της Παιδαγωγικής, της Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας και υπάγεται στις ίδιες επιστημονικές αρχές που διέπουν όλα ανεξαιρέτως τα υπόλοιπα σχολικά μαθήματα και υπόκειται στους ίδιους κανόνες που ισχύουν γι’ αυτά. Ως εκ τούτου και το Μάθημα των Θρησκευτικών εντάσσεται στα Προγράμματα Σπουδών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τα οποία διαμορφώνονται υπό την ευθύνη και εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Τα παραπάνω υποδεικνύουν και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει το Μάθημα των Θρησκευτικών για όλους τους μαθητές. Το Ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο εκ του Συντάγματος να παρέχει παιδεία ισότιμα σε όλους τους πολίτες του.
3. Το Μάθημα των Θρησκευτικών καλύπτει, όπως και όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα που συγκροτούν τα Αναλυτικά Προγράμματα της Εκπαίδευσης, τις τρεις μαθησιακές περιοχές, τη γνωστική, τη συναισθηματική και την ψυχοκινητική. Είναι δηλαδή μάθημα παιδείας, γνώσης και καλλιέργειας ήθους, βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες αφ’ ενός να προσλάβουν την προσφερόμενη γνώση και να τη μεταφέρουν στη σημερινή πραγματικότητα, και αφετέρου να κατανοήσουν το ρόλο της θρησκευτικής διάστασης σε επιμέρους θέματα της ζωής, καθώς και στο πώς αυτή επέδρασε και μπορεί να επιδρά στη διαμόρφωση του πολιτισμού.
Το Μάθημα τον Θρησκευτικών συμβάλλει ακόμη αποφασιστικά στο να αναπτύξουν οι μαθητές και μαθήτριες ικανότητες και δεξιότητες, να καλλιεργήσουν αξίες και στάσεις ζωής, να εγκλιματιστούν στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα που ζουν και να αναπτύξουν ικανότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συλλογικών πρωτοβουλιών. Αγκαλιάζοντας ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου γίνεται γέφυρα γνήσιας επικοινωνίας του μαθητή με τον «άλλον» και μέσο υπέρβασης κάθε είδους μισαλλοδοξίας και φανατισμού, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην καλλιέργεια ενός ειρηνικού και κοσμοπολίτικου ήθους.
Επίσης, το Μάθημα των Θρησκευτικών δεν αποσκοπεί σε αναγκαστική διαμόρφωση χριστιανικής συμπεριφοράς και προσωπικής ευσέβειας. Όπως η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και των αρχαίων ελληνικών κειμένων που διδάσκονται δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ασπαστεί τις απόψεις που αναπτύσσονται εκεί για διάφορα ζητήματα, έτσι και η διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ενστερνιστεί άκριτα τις θέσεις που διατυπώνονται στο εν λόγω μάθημα.
Στη βάση αυτή ο ειδικά καταρτισμένος δάσκαλος ή καθηγητής μπορεί να μεταδώσει μέσω του Μαθήματος των Θρησκευτικών στους μαθητές και τις μαθήτριες πλούτο γνώσεων, εμπνέοντάς τους ταυτόχρονα όραμα ζωής, πνεύμα αγάπης και ελευθερίας και πολιτισμό.
Οριοθετώντας την ουσία και τον ρόλο του Μαθήματος των Θρησκευτικών με βάση τα παραπάνω, κρίνεται απαραίτητο να επισημανθεί ότι θα πρέπει να παραμεριστούν από τη συζήτηση χαρακτηρισμοί, όπως «ομολογιακό μάθημα» και «θρησκειολογικό μάθημα», που είναι σημασιολογικά αρνητικά φορτισμένοι και δεν συμβάλλουν στον καλόπιστο διάλογο, αλλά χρησιμοποιούνται ως μέσα αντιπαράθεσης.
4. Αστοχίες που τυχόν έχουν εμφιλοχωρήσει στα νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών μπορούν να διορθωθούν με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο. Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία.
5. Τέλος, το Μάθημα των Θρησκευτικών, όπως και τα άλλα διδασκόμενα στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μαθήματα, είναι μάθημα υψηλών προδιαγραφών και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση των διδασκόντων. Εξυπακούεται λοιπόν ότι το εν λόγω μάθημα πρέπει να διδάσκεται από τους θεολόγους καθηγητές στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και από ειδικά καταρτισμένους δασκάλους. Την εξειδικευμένη αυτή γνώση παρέχουν μόνον τα τέσσερα Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών του ΕΚΠΑ και του Α.Π.Θ.. Σε αυτά η Ελληνική Πολιτεία εμπιστεύτηκε την Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και αυτά αξιολογεί συνεχώς.
Οι εισηγητές
Σε επόμενη συνάντηση της επιτροπής επιχειρήθηκε κάποιος συμβιβασμός και μάλιστα στο σημείο που αφορούσε στη θέση του Τμήματος απέναντι στα νέα πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού – Γυμνασίου). Έτσι, ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Κογκούλης, για το καλό του Τμήματος, δέχτηκε στο να καταλήξει η επιτροπή στο ακόλουθο κείμενο:
Παρασκευή, 15 Μαρτίου 2013
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ.
για το Μάθημα των Θρησκευτικών
Το Τμήμα ΘεολογίαςτηςΘεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., ένα εκ των τεσσάρων Πανεπιστημιακών Θεολογικών Τμημάτων, ερευνά πολυπρισματικά το φαινόμενο της θρησκείας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη της Ορθοδοξίας, στο παρελθόν και το παρόν, παράγει σχετική γνώση και προσφέρει αντίστοιχη εκπαίδευση σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές.
Με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται τον τελευταίο καιρό για το Μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τα νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού και Γυμνασίου)και τις αλλαγές που επέρχονται στην ελληνική κοινωνία, το Τμήμα Θεολογίας έκρινε σκόπιμο μετά από εξαντλητική συζήτηση του θέματος να επικαιροποιήσει παλαιότερη σχετική απόφασή του και να διατυπώσει επιγραμματικά τις απόψεις του.
Το Τμήμα Θεολογίαςθεωρεί ότι:
1. Το Μάθημα των Θρησκευτικών περιλαμβάνει ιστορικά και σύγχρονα πολιτισμικά δεδομένα, τα οποία αφορούν τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, που αποτελεί βασικό στοιχείο της παράδοσης του τόπου μας. Επίσης το Μάθημα των Θρησκευτικών περικλείει τον Χριστιανισμό στο σύνολό του και αναφέρεται ιδιαίτερα στις άλλες χριστιανικές ομολογίες, που υπάρχουν στην Ευρώπη. Τέλος, δίνει βασικές πληροφορίες για τα μεγάλα θρησκεύματα του κόσμου.
2. Το Μάθημα των Θρησκευτικών προσφέρεται σύμφωνα με τις αρχές των επιστημών της Θεολογίας, της Παιδαγωγικής, της Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας και υπάγεται στις ίδιες επιστημονικές αρχές που διέπουν όλα ανεξαιρέτως τα υπόλοιπα σχολικά μαθήματα και υπόκειται στους ίδιους κανόνες που ισχύουν γι’ αυτά. Ως εκ τούτου και το Μάθημα των Θρησκευτικών εντάσσεται στα Προγράμματα Σπουδών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τα οποία διαμορφώνονται υπό την ευθύνη και εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Τα παραπάνω υποδεικνύουν και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει το Μάθημα των Θρησκευτικών για όλους τους μαθητές. Το Ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο εκ του Συντάγματος να παρέχει παιδεία ισότιμα σε όλους τους πολίτες του.
3. Το Μάθημα των Θρησκευτικών καλύπτει, όπως και όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα που συγκροτούν τα Αναλυτικά Προγράμματα της Εκπαίδευσης, τις τρεις μαθησιακές περιοχές, τη γνωστική, τη συναισθηματική και την ψυχοκινητική. Είναι δηλαδή μάθημα παιδείας, γνώσης και καλλιέργειας ήθους, βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες αφ’ ενός να προσλάβουν την προσφερόμενη γνώση και να τη μεταφέρουν στη σημερινή πραγματικότητα, και αφετέρου να κατανοήσουν το ρόλο της θρησκευτικής διάστασης σε επιμέρους θέματα της ζωής, καθώς και στο πώς αυτή επέδρασε και μπορεί να επιδρά στη διαμόρφωση του πολιτισμού.
Το Μάθημα τον Θρησκευτικών συμβάλλει ακόμη αποφασιστικά στο να αναπτύξουν οι μαθητές και μαθήτριες ικανότητες και δεξιότητες, να καλλιεργήσουν αξίες και στάσεις ζωής, να εγκλιματιστούν στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα που ζουν και να αναπτύξουν ικανότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συλλογικών πρωτοβουλιών. Αγκαλιάζοντας ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου γίνεται γέφυρα γνήσιας επικοινωνίας του μαθητή με τον «άλλον» και μέσο υπέρβασης κάθε είδους μισαλλοδοξίας και φανατισμού, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην καλλιέργεια ενός ειρηνικού και κοσμοπολίτικου ήθους.
Επίσης, το Μάθημα των Θρησκευτικών δεν αποσκοπεί σε αναγκαστική διαμόρφωση χριστιανικής συμπεριφοράς και προσωπικής ευσέβειας. Όπως η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και των αρχαίων ελληνικών κειμένων που διδάσκονται δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ασπαστεί τις απόψεις που αναπτύσσονται εκεί για διάφορα ζητήματα, έτσι και η διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ενστερνιστεί άκριτα τις θέσεις που διατυπώνονται στο εν λόγω μάθημα.
Στη βάση αυτή ο ειδικά καταρτισμένος δάσκαλος ή καθηγητής μπορεί να μεταδώσει μέσω του Μαθήματος των Θρησκευτικών στους μαθητές και τις μαθήτριες πλούτο γνώσεων, εμπνέοντάς τους ταυτόχρονα όραμα ζωής, πνεύμα αγάπης, ελευθερίας και πολιτισμό.
Οριοθετώντας την ουσία και τον ρόλο του Μαθήματος των Θρησκευτικών με βάση τα παραπάνω, κρίνεται απαραίτητο να επισημανθεί ότι θα πρέπει να παραμεριστούν από τη συζήτηση χαρακτηρισμοί, όπως «ομολογιακό μάθημα» και «θρησκειολογικό μάθημα», που είναι σημασιολογικά αρνητικά φορτισμένοι και δεν συμβάλλουν στον καλόπιστο διάλογο, αλλά χρησιμοποιούνται ως μέσα αντιπαράθεσης.
4. Αστοχίες που έχουν εμφιλοχωρήσει στα νέα Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών μπορούν να διορθωθούν. Ως εκ τούτου κρίνεται απαραίτητο τα νέα Προγράμματα να επανεξεταστούν από ομάδα ειδικών αξιολογητών. Ασφαλώς όσοι θα ασχοληθούν με τα εν λόγω Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών, με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο, θα διατηρήσουν όλα εκείνα τα θετικά στοιχεία που θα συναντήσουν σε αυτά. Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία.
5. Τέλος, το Μάθημα των Θρησκευτικών, όπως και τα άλλα διδασκόμενα στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μαθήματα, είναι μάθημα υψηλών προδιαγραφών και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση των διδασκόντων. Εξυπακούεται λοιπόν ότι το εν λόγω μάθημα πρέπει να διδάσκεται από τους θεολόγους καθηγητές στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και από ειδικά καταρτισμένους δασκάλους. Την εξειδικευμένη αυτή γνώση παρέχουν μόνον τα τέσσερα Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών του ΕΚΠΑ και του Α.Π.Θ.. Σε αυτά η Ελληνική Πολιτεία εμπιστεύτηκε την Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και αυτά αξιολογεί συνεχώς.
Οι εισηγητές
Χρυσόστομος Σταμούλης
Ιωάννης Κογκούλης
Ιωάννης Πέτρου
Χαράλαμπος Ατματζίδης
Παρά το συμβιβασμό, ο Καθηγητής Ι. Κογκούλης θεώρησε σκόπιμο να ενημερώσει, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα μέλη του Τμήματος για το κείμενο, που παρουσίασε στην επιτροπή και που ήταν καρπός συλλογικής προσπάθειας και άλλων συναδέλφων. Συγκεκριμένα σημείωνε:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Επειδή έγινε η ανάρτηση στο διαδίκτυο σχετικού κειμένου που αφορά στη θέση του Τμήματος Θεολογίας στα νέα πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού και Γυμνασίου) προς διαβούλευση.
Επειδή, κατά την προσωπική μου άποψη, το εν λόγω κείμενο, το οποίο ασφαλώς αποτελεί επιστημονικό καθρέπτη του Τμήματος μας, χρήζει ρετουσαρίσματος από άποψη Ψυχοπαιδαγωγική και Διδακτική.
Σας καθιστώ γνωστό το κείμενο που ο ίδιος κατέθεσα στην επιτροπή που ανέλαβε τη σύνταξη του κειμένου που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο. Το εν λόγω κείμενο ζήτησα από τον Πρόεδρο να παρουσιαστεί στη Γενική Συνέλευση και τεθεί σε ψηφοφορία. Δυστυχώς ο Πρόεδρος αρνήθηκε να το φέρει στη Γενική Συνέλευση. Μετά από αυτό προσωπικά πιστεύω πως δεν απαγορεύεται να το γνωστοποιήσω στα μέλη της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος. Παρενθετικά αναφέρω πως ο προβληματισμός μου είναι ο ακόλουθος: Πόσοι συνάδελφοι από το Τμήμα μας έχουν μελετήσει νέα πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού – Γυμνασίου) και πόσοι μπορούμε να τα αξιολογήσουμε με βάση τα Ψυχοπαιδαγωγικά και Διδακτικά δεδομένα;
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΟΜΕΑΣ: ΛΑΤΡΕΙΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
________________________________________________________________________
Καθηγητής: Ιωάννης Β. Κογκούλης
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. για το Μάθημα των Θρησκευτικών
Το Τμήμα ΘεολογίαςτηςΘεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. (ένα εκ των τεσσάρων Θεολογικών Πανεπιστημιακών Τμημάτων) ερευνά το φαινόμενο της θρησκείας γενικότερα, αλλά και ειδικότερα το βιβλικό λόγο και όλα τα μνημεία της μακραίωνης παράδοσής μας (πατερικά κείμενα, λειτουργική υμνογραφία, χριστιανική τέχνη κ.ά), παράγει σχετική γνώση και προσφέρει αντίστοιχη εκπαίδευση, σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές. Με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται τον τελευταίο καιρό για το Μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τα νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού και Γυμνασίου) και τις αλλαγές που επέρχονται στην ελληνική κοινωνία, έκρινε σκόπιμο μετά από εξαντλητική συζήτηση του θέματος να επικαιροποιήσει παλαιότερη σχετική απόφασή του και να διατυπώσει επιγραμματικά τις απόψεις του.
Το Τμήμα Θεολογίαςθεωρεί ότι :
1. Το Μάθημα των Θρησκευτικών ερευνά όλα τα ιστορικά και πολιτισμικά δεδομένα που αφορούν τόσο την Ορθοδοξία, η οποία αποτελεί βασικό στοιχείο της παράδοσης του τόπου, όσο και τον Χριστιανισμό στο σύνολό του. Μελετά επίσης τις άλλες χριστιανικές ομολογίες, ιδιαίτερα εκείνες που υπάρχουν στην Ευρώπη, και δίδει βασικές πληροφορίες για τα μεγάλα θρησκεύματα του κόσμου.
2. Το Μάθημα των Θρησκευτικών, υπαγόμενο στις επιστημονικές αρχές που διέπουν όλα ανεξαιρέτως τα υπόλοιπα σχολικά μαθήματα, αποτελεί μάθημα Παιδείας, το οποίο δίδει τη δυνατότητα στηριγμού και ανάδειξης του αξιακού περιεχομένου της ταυτότητάς μας, της παράδοσης και ζωής μας. Στο χώρο μάλιστα του «παιδαγωγούντος» σχολείου και στα πλαίσια του παιδευτικού και κοινωνικο- πολιτιστικού περιβάλλοντος της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στην εκπαίδευση, τη μόρφωση και την καλλιέργεια ήθους του μαθητή.
3. Όπως και σε όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα που συγκροτούν τα Αναλυτικά Προγράμματα της εκπαίδευσής μας, η προσφερόμενη στο Μάθημα των Θρησκευτικών μάθηση περιλαμβάνει τις τρεις περιοχές: τη γνωστική, τη συναισθηματική και την ψυχοκινητική. Στη βάση αυτή και απεγκλωβισμένο το εν λόγω Μάθημα από όρους που περιορίζουν την ευρύτητά του ή δημιουργούν ανώφελες αντιπαραθέσεις, όπως «ομολογιακό μάθημα» και «θρησκειολογικόμάθημα», παρέχει τη δυνατότητα στον καταρτισμένο, διακριτικό και φωτισμένο δάσκαλο-παιδαγωγό να μεταδώσει στους μαθητές και τις μαθήτριες πλούτο γνώσεων, εμπνέοντάς τους ταυτόχρονα όραμα ζωής, πνεύμα αγάπης και ελευθερίας, αλήθεια δηλαδή και πολιτισμό.
4. Το Μάθημα των Θρησκευτικών, ως μάθημα Παιδείας και εργαστήριο γνώσης, αλλά και αρετής, βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες αφ’ ενός να προσλάβουν την προσφερόμενη γνώση και να τη μεταφέρουν στη σημερινή πραγματικότητα, και αφετέρου να κατανοήσουν το ρόλο της θρησκευτικής διάστασης σε επιμέρους θέματα της ζωής, καθώς και στο πώς επέδρασε και μπορεί να επιδρά στη διαμόρφωση του πολιτισμού. Συμβάλλει ακόμη αποφασιστικά στο να αναπτύξουν ικανότητες και δεξιότητες, να καλλιεργήσουν αξίες και στάσεις ζωής, να εγκλιματιστούν στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα που ζουν και να αναπτύξουν ικανότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συλλογικών πρωτοβουλιών. Αγκαλιάζοντας μάλιστα ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου και όχι επιμέρους πτυχές της, όπως είναι η θρησκευτική, και αντλώντας τους προσανατολισμούς του από τους κώδικες σχέσης και επικοινωνίας της δικής μας παράδοσης το μάθημα των Θρησκευτικών γίνεται ευρύχωρη γέφυρα γνήσιας επικοινωνίας του μαθητή με τον «άλλον», τον «ξένο», τον της οικουμένης και «κοσμοπολίτην άνθρωπον» κατά τη λειτουργική μας παράδοση.
5. Το Μάθημα των Θρησκευτικών διδασκόμενο δύο ώρες εβδομαδιαίως δεν υποχρεώνει το μαθητή να ενστερνισθεί άκριτα τις θέσεις που διατυπώνονται σ’ αυτό, ούτε βεβαίως αφήνει περιθώρια διδαχής προσωπικών του καθενός πιστευμάτων και παγίδευσης των μαθητών στη λογική μιας συγκεχυμένης πνευματικότητας και ακραίας ιδεοληψίας. Με σαφή προσανατολισμό τη γνώση που ενημερώνει και το ήθος που ελευθερώνει, το Μάθημα των Θρησκευτικών διδάσκεται υπό την ευθύνη του ελληνικού κράτους, υπόκειται στους ίδιους παιδαγωγικούς και νομικούς κανόνες που ισχύουν και για τα άλλα μαθήματα και υπάγεται στο νομικό καθεστώς που διέπει την Εκπαίδευση στην Ελληνική Δημοκρατία. Τα παραπάνω υποδεικνύουν και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει το μάθημα των Θρησκευτικών για όλους τους μαθητές. Το ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο όχι μόνο εκ του Συντάγματός του, αλλά και γενικότερα εκ των βασικών αρχών της λειτουργίας του, να παρέχει γνώσεις και στάσεις ζωής ισότιμα σε όλους τους πολίτες του.
6. Κρίνεται απαραίτητο τα νέα Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών να επανεξετασθούν από ομάδα ειδικών στο χώρο της Παιδαγωγικής επιστήμης, οι οποίοι θα τα αξιολογήσουν με βάση τα δεδομένα της εν λόγω επιστήμης και προπαντός με τα επιστημονικά δεδομένα σύνταξης σύγχρονων Αναλυτικών Προγραμμάτων (curriculum). Ασφαλώς όσοι θα ασχοληθούν με τα εν λόγω Πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών, με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο, θα διατηρήσουν όλα εκείνα τα θετικά στοιχεία που θα συναντήσουν σε αυτά. Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία .
7. Τέλος, το Μάθημα των Θρησκευτικών, όπως και τα άλλα διδασκόμενα στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μαθήματα, είναι μάθημα υψηλών προδιαγραφών και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση των διδασκόντων. Εξυπακούεται λοιπόν ότι το εν λόγω μάθημα πρέπει να διδάσκεται από τους θεολόγους καθηγητές στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και από ειδικά καταρτισμένους δασκάλους ή και θεολόγους καθηγητές στην Πρωτοβάθμια . Ιδιαίτερα ως προς την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να σταματήσει το φαινόμενο της μη διδασκαλίας του εν λόγω μαθήματος και η αντικατάστασή του με τη διδασκαλία άλλων μαθημάτων από κάποιους δασκάλους. Σε κάθε περίπτωση την εξειδικευμένη γνώση όσον αφορά την κατάρτιση όσων θα διδάξουν το Μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία, την παρέχουν μόνον τα τέσσερα Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών Ε.Κ.Π.Α. και του Α.Π.Θ. Σε αυτά η Ελληνική πολιτεία εμπιστεύθηκε την Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και αυτά αξιολογεί συνεχώς.
Αυτό φαίνεται πως είχε ως συνέπεια να τεθεί αυθαίρετα και παράνομα από τον Πρόεδρο, εκτός επιτροπής ο καθ’ ύλην αρμόδιος Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης, χωρίς ο ίδιος να έχει υποβάλει έγγραφη προς τούτο παραίτηση και χωρίς να υπάρχει σχετική απόφαση Γενικής Συνέλευσης και να μη του δοθούν οι παρατηρήσεις που ηλεκτρονικά κατέθεσαν τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος.
Έτσι στα μέλη ΔΕΠ στάλθηκε από τον Πρόεδρο του Τμηματος το ακόλουθο κείμενο:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
ύστερα από παρατηρήσεις σας, οι οποίες κατατέθηκαν στην επιτροπή και οι οποίες ενσωματώθηκαν στο σχέδιο της 15ης Μαρτίου 2013, προκειμένου αυτό να εκφράζει τις απόψεις του μεγαλύτερου μέρους των μελών ΔΕΠ του Τμήματός μας, το τελικό κείμενο για το μάθημα των Θρησκευτικών είναι το παρακάτω. Παρακαλώ πολύ, όσοι συμφωνούν, αλλά και όσοι διαφωνούν, να το δηλώσουν ηλεκτρονικά έως και την Τετάρτη 27 Μαρτίου στον κ. Ηλία Καγιάρα. Η μη δήλωση σημαίνει αποδοχή και υπερψήφιση του κειμένου.
Με τιμή
Χρυσόστομος Σταμούλης
Τρίτη, 26 Μαρτίου 2013
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ.
για το Μάθημα των Θρησκευτικών
Το Τμήμα ΘεολογίαςτηςΘεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., ένα εκ των τεσσάρων Πανεπιστημιακών Θεολογικών Τμημάτων, ερευνά πολυπρισματικά το φαινόμενο της θρησκείας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη της Ορθοδοξίας, στο παρελθόν και το παρόν, παράγει σχετική γνώση και προσφέρει αντίστοιχη εκπαίδευση σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές.
Με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται τον τελευταίο καιρό για το Μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τα νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματα του Μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού και Γυμνασίου)και τις αλλαγές που επέρχονται στην ελληνική κοινωνία, το Τμήμα Θεολογίας έκρινε σκόπιμο μετά από εξαντλητική συζήτηση του θέματος να επικαιροποιήσει παλαιότερη σχετική απόφασή του και να διατυπώσει επιγραμματικά τις απόψεις του.
Το Τμήμα Θεολογίαςθεωρεί ότι:
1. Το Μάθημα των Θρησκευτικών περιλαμβάνει ιστορικά και σύγχρονα πολιτισμικά δεδομένα, τα οποία αφορούν τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, που αποτελεί βασικό στοιχείο της παράδοσης του τόπου μας. Επίσης το Μάθημα των Θρησκευτικών περικλείει τον Χριστιανισμό στο σύνολό του και αναφέρεται ιδιαίτερα στις άλλες χριστιανικές ομολογίες, που υπάρχουν στην Ευρώπη. Τέλος, δίνει βασικές πληροφορίες για τα μεγάλα θρησκεύματα του κόσμου.
2. Το Μάθημα των Θρησκευτικών προσφέρεται σύμφωνα με τις αρχές των επιστημών της Θεολογίας, της Παιδαγωγικής, της Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας και υπάγεται στις ίδιες επιστημονικές αρχές που διέπουν όλα ανεξαιρέτως τα υπόλοιπα σχολικά μαθήματα και υπόκειται στους ίδιους κανόνες που ισχύουν γι’ αυτά. Ως εκ τούτου και το Μάθημα των Θρησκευτικών εντάσσεται στα Προγράμματα Σπουδών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τα οποία διαμορφώνονται υπό την ευθύνη και εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Τα παραπάνω υποδεικνύουν και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει το Μάθημα των Θρησκευτικών για όλους τους μαθητές. Το Ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο εκ του Συντάγματος να παρέχει παιδεία ισότιμα σε όλους τους πολίτες του.
3. Το Μάθημα των Θρησκευτικών καλύπτει, όπως και όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα που συγκροτούν τα Αναλυτικά Προγράμματα της Εκπαίδευσης, τις τρεις μαθησιακές περιοχές, τη γνωστική, τη συναισθηματική και την ψυχοκινητική. Είναι δηλαδή μάθημα παιδείας, γνώσης και καλλιέργειας ήθους, βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες αφ’ ενός να προσλάβουν την προσφερόμενη γνώση και να τη μεταφέρουν στη σημερινή πραγματικότητα, και αφετέρου να κατανοήσουν το ρόλο της θρησκευτικής διάστασης σε επιμέρους θέματα της ζωής, καθώς και στο πώς αυτή επέδρασε και μπορεί να επιδρά στη διαμόρφωση του πολιτισμού.
Το Μάθημα τον Θρησκευτικών συμβάλλει ακόμη αποφασιστικά στο να αναπτύξουν οι μαθητές και μαθήτριες ικανότητες και δεξιότητες, να καλλιεργήσουν αξίες και στάσεις ζωής, να εγκλιματιστούν στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα που ζουν και να αναπτύξουν ικανότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συλλογικών πρωτοβουλιών. Αγκαλιάζοντας ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου γίνεται γέφυρα γνήσιας επικοινωνίας του μαθητή με τον «άλλον» και μέσο υπέρβασης κάθε είδους μισαλλοδοξίας και φανατισμού, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην καλλιέργεια ενός ειρηνικού και οικουμενικού πνεύματος.
Επίσης, το Μάθημα των Θρησκευτικών δεν αποσκοπεί σε αναγκαστική διαμόρφωση χριστιανικής συμπεριφοράς και προσωπικής ευσέβειας. Όπως η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και των αρχαίων ελληνικών κειμένων που διδάσκονται στα σχολεία δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ασπαστεί τις απόψεις που αναπτύσσονται εκεί για διάφορα ζητήματα, έτσι και η διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών δεν υποχρεώνει τον μαθητή να ενστερνιστεί άκριτα τις θέσεις που διατυπώνονται στο εν λόγω μάθημα.
Στη βάση αυτή ο ειδικά καταρτισμένος δάσκαλος ή καθηγητής μπορεί να μεταδώσει μέσω του Μαθήματος των Θρησκευτικών στους μαθητές και τις μαθήτριες πλούτο γνώσεων, εμπνέοντάς τους ταυτόχρονα όραμα ζωής, πνεύμα αγάπης, ελευθερίας και πολιτισμό.
Οριοθετώντας την ουσία και τον ρόλο του Μαθήματος των Θρησκευτικών με βάση τα παραπάνω, κρίνεται απαραίτητο να επισημανθεί ότι θα πρέπει να παραμεριστούν από τη συζήτηση χαρακτηρισμοί, όπως «ομολογιακό μάθημα» και «θρησκειολογικό μάθημα», που είναι σημασιολογικά αρνητικά φορτισμένοι και δεν συμβάλλουν στον καλόπιστο διάλογο, αλλά χρησιμοποιούνται ως μέσα αντιπαράθεσης.
4. Η υπάρχουσα πρόταση νέου Αναλυτικού Προγράμματος κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Ενδεχόμενες αστοχίες μπορούν να διορθωθούν, με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο. Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία.
5. Τέλος, το Μάθημα των Θρησκευτικών, όπως και τα άλλα διδασκόμενα στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μαθήματα, είναι μάθημα υψηλών προδιαγραφών και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση των διδασκόντων. Εξυπακούεται λοιπόν ότι το εν λόγω μάθημα πρέπει να διδάσκεται από τους θεολόγους καθηγητές στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και από ειδικά καταρτισμένους δασκάλους. Την εξειδικευμένη αυτή γνώση παρέχουν μόνον τα τέσσερα Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών του ΕΚΠΑ και του Α.Π.Θ.. Σε αυτά η Ελληνική Πολιτεία εμπιστεύτηκε την Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και αυτά αξιολογεί συνεχώς.
Οι εισηγητές
Χρυσόστομος Σταμούλης
Ιωάννης Πέτρου
Χαράλαμπος Ατματζίδης
Επειδή, όπως προαναφέρθηκε, μέλη της επιτροπής και όχι μόνο ενδιαφέρονταν για τη θετική τοποθέτηση του Τμήματος απέναντι στα νέα πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού – Γυμνασίου) κρίνεται απαραίτητη η σύγκριση του πρώτου κειμένου που κατέθεσε στην επιτροπή ο Επίκουρος Καθηγητής κ. Χ. Ατματζίδης με το τελικό κείμενο των δύο μελών της, του Καθηγητή κ. Ι. Πέτρου και κ. του Επίκουρου Καθηγητή Χ. Ατματζίδη (Ο Πρόεδρος Καθηγητής κλήθηκε να προεδρεύει των συσκέψεων της εν λόγω επιτροπής και δεν ορίστηκε από τη Γενική Συνέλευση ως μέλος της).
Στην πρώτη πρόταση του Επίκουρου Καθηγητή κ. Χ. Ατματζίδη διαβάζουμε:
4. Η υπάρχουσα πρόταση νέου αναλυτικού προγράμματος κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Μικρές αστοχίες, οι οποίες έχουν τυχόν εμφιλοχωρήσει σε αυτό, μπορούν να διορθωθούν με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο.
Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία.
Στο τελικό κείμενο (Ι. Πέτρου και Χ. Ατματζίδη) ξαναδιαβάζουμε:
4. Η υπάρχουσα πρόταση νέου Αναλυτικού Προγράμματος κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Ενδεχόμενες αστοχίες μπορούν να διορθωθούν, με καλόπιστο και δημιουργικό διάλογο. Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. με το εξειδικευμένο προσωπικό του είναι στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε βοήθεια κριθεί αναγκαία.
Προς τι όλος αυτός ο κόπος;
ο ανωτέρω κείμενο θεωρεί ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας πως μέσω της διαδικασίας της «ηλεκτρονικής ψηφοφορίας» που ακολούθησε υπερψηφίστηκε από τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος, όπως αυτό ανακοίνωσε στη Γενική Συνέλευση της 28.3.2013.
Για τις επιθέσεις που ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης δέχτηκε στην εν λόγω Συνέλευση μπορεί ο καθένας να πληροφορηθεί από όσους συμμετείχαν σε αυτήν και αυτό τη στιγμή που ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης βλέποντας το θεολογικό και τον ευρύτερο κοινωνικό διχασμό που προκάλεσαν τα νέα πιλοτικά προγράμματα του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δημοτικού – Γυμνασίου) αγωνίστηκε να συνθέσει και όχι να διχάσει.
Μετά από τα παραπάνω το λόγο έχει η Πρυτανεία του ΑΠΘ. Συγκεκριμένα:
Θα δεχτεί η Πρυτανεία ως σύννομη την ηλεκτρονική ψηφοφορία και μάλιστα όπως αυτή καταγράφεται στο σημείωμα του Προέδρου του Τμήματος Θεολογίας Καθηγητή κ. Χ. Σταμούλη:
«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
ύστερα από παρατηρήσεις σας, οι οποίες κατατέθηκαν στην επιτροπή και οι οποίες ενσωματώθηκαν στο σχέδιο της 15ης Μαρτίου
2013, προκειμένου αυτό να εκφράζει τις απόψεις του μεγαλύτερου μέρους των μελών ΔΕΠ του Τμήματός μας, το τελικό κείμενο για το μάθημα των Θρησκευτικών είναι το παρακάτω. Παρακαλώ πολύ, όσοι συμφωνούν, αλλά και όσοι διαφωνούν, να το δηλώσουν ηλεκτρονικά έως και την Τετάρτη 27 Μαρτίου στον κ. Ηλία Καγιάρα. Η μη δήλωση σημαίνει αποδοχή και υπερψήφιση του κειμένου.
Με τιμή
Χρυσόστομος Σταμούλης».
Δε θα υπάρξουν κυρώσεις από μέρους των Πρυτανικών αρχών για τους υπευθύνους αυτής της παρανομίας;Έτσι λειτουργούν τα Πανεπιστημιακά Τμήματα; Σε ποιο νόμο στήριξε ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας Καθηγητής κ. Χ. Σταμούλης την παραπάνω έκνομη μη ελεγχόμενη πρωτότυπη και ηλεκτρονικού τύπου ψηφοφορία;
Θα ανεχτεί η Πρυτανεία τις απαράδεκτες φραστικές επιθέσεις μελών του Τμήματος Θεολογίας εναντίον τουαρχαιότερου Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας και της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Ι. Κογκούλη στη Συνεδρία του Τμήματος της 28.3.2013;
Θα λησμονήσει η Πανεπιστημιακή κοινότητα και ιδιαίτερα οι Πρυτανικές αρχές πως, πέρα από την προσφορά του εν λόγω Καθηγητή στο γνωστικό αντικείμενο που διακονεί, ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης τίμησε καταρχάς το Τμήμα Θεολογίας ως Πρόεδρός του; (βλ. Πεπραγμένα: Ιωάννη Β. Κογκούλη, Η Διακονία ως Προέδρου στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης –Πεπραγμένα Προεδρίας 2003-2005- Θεσσαλονίκη 2006, σσ. 76).
Θα παραβλέψει η Πρυτανεία πως ο Καθηγητής κ. Ι. Κογκούλης τίμησε τη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ ως Κοσμήτορας, ανακαινίζοντάς την εκ βάθρων; (βλ. Πεπραγμένα: Ιωάννη Β. Κογκούλη, Διακονώντας ως Κοσμήτορας τη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης –Πεπραγμένα Κοσμητείας 2006-2010-,Θεσσαλονίκη 2010, σσ. 659).
Τα παραπάνω ερωτήματα ζητούν άμεσες απαντήσεις.
***
Σχόλιο ιστοσελίδας: Αληθεύουν όλα αυτά;
Πηγή: Ζωηφόρος