Απόστολος: Εβρ. Δ΄14-Ε΄ 6
Ευαγγέλιο: Μάρκ. Η΄ 34 – Θ1
«Οστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι».
Ο τίμιος και ζωοποιός Σταυρός του Κυρίου μας, αγαπητοί μου αδελφοί, που σήμερα η Εκκλησία μας εκθέτει σε προσκύνηση είναι μεγάλο, ιερό και πανσέβαστο σύμβολο. Η αγία μας Εκκλησία μας προβάλλει σήμερα τον Τίμιο του Κυρίου Σταυρό, για να αντλήσουμε από Αυτό, δύναμη και χάρη. Για να εμπνευσθούμε από το παράδειγμα και τη θυσία του Εσταυρωμένου και για να συνεχίσουμε να βαδίζουμε σταθερά πλάι στον Κύριο, σαν πιστοί ακόλουθοι και οπαδοί Του. Οι όροι, κάτω από τους οποίους καλούμαστε ν’ ακολουθήσουμε τον Κύριο, είναι γραμμένοι στο σημερινό ιερό Ευαγγέλιο. Τους εκθέτει ο ίδιος ο Κύριος και ισχύουν σ’ όλες τις εποχές. « Όποιος θέλει να γίνει μαθητής και ακόλουθός μου, μας λέει, θα πρέπει να απαρνηθεί τον αμαρτωλό εαυτό του, να σηκώσει τον Σταυρό Του και να με ακολουθήσει».
Θα πρέπει, δηλαδή, να διακόψει κάθε σχέση με τον παλιό άνθρωπο που φέρει μέσα του, να νεκρώσει τα πάθη και ό,τι πονηρό και ένοχο τον μολύνει και να λάβει την απόφαση να υπομείνει γι Αυτόν, θλίψεις, δοκιμασίες και αυτό ακόμα τον θάνατο. Και η πρόσκληση αυτή απευθύνεται σ’ όλους μας. Είναι επομένως ενδιαφέρον, αλλά και απαραίτητο να σκεφτούμε και εμείς ορισμένες αλήθειες, που μας βοηθούν να εννοήσουμε κάπως ποιος είναι ο σταυρός αυτός που καλούμαστε να σηκώσουμε.
Ο σταυρός του καθήκοντος είναι το πρώτο που πρέπει να προσέξουμε. Και τούτο δεν είναι κάτι το εύκολο. Η εκπλήρωσή του ζητά συχνά κόπους και ιδρώτα. Απαιτεί συνέπεια που κουράζει τον άνθρωπο. Το καθήκον απαιτεί θυσίες, μερικές φορές ακόμα και το θάνατο. Και για να το εκπληρώσουμε θα πρέπει να υπερνικήσουμε το εγώ μας και τη φιλαυτία μας. Να λησμονήσουμε ακόμα και τα δικαιώματά μας. Να αγρυπνήσουμε και να λιώσουμε σαν λαμπάδες, για να ανταποκριθούμε στο χρέος της αποστολής μας. Οι εκπαιδευτικοί, οι ιατροί, οι κληρικοί, οι υπάλληλοι που κατέχουν υπεύθυνη θέση, οι αδελφές νοσοκόμες, οι αξιωματικοί που έχουν εμπιστευτική αποστολή, οι γονείς, αλλά και ο καθένας από μας που εξασκεί ένα έργο, θα πρέπει να αισθάνεται την ιερότητα και την ευθύνη του έργου, το οποίον επιτελεί. Και το καθήκον αυτό θα πρέπει να το εκπληρώνουμε με αυταπάρνηση, με πνεύμα αυτοθυσίας, με απόφαση να φθάσουμε και μέχρι τον θάνατο ακόμα.
Το καθήκον αυτό πολλές φορές είναι συνυφασμένο και με την κακοπάθεια. Είναι ένα είδος σταυρού, που πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να σηκώνουμε με υπομονή, με θάρρος και αυτοπεποίθηση και καρτερία, κατά το παράδειγμα του Κυρίου μας. Γιατί στον κόσμο αυτό δεν έρχονται όλα τα γεγονότα της ζωής μας ευνοϊκά και ευχάριστα. Δεν επικρατεί πάντα γαλήνη και αιθρία στη ζωή μας. Μερικές φορές έρχονται σύννεφα και τρικυμίες, ασθένειες και αποτυχίες, θλίψεις και θάνατοι, που γεμίζουν την καρδιά μας με πόνο και πικρία με πένθος και λύπη που ανατρέπουν πολλές φορές τα σχέδια και τους υπολογισμούς μας.
Μπροστά στα θλιβερά αυτά γεγονότα οι άνθρωποι που πιστεύουν θλίβονται αλλά και δεν συνθλίβονται και δεν απελπίζονται. Δεν τα βάζουν με τον Θεό και δεν γογγύζουν εναντίον Του. Σηκώνουν το σταυρό της δοκιμασίας τους με υπομονή και είναι «τη ελπίδι χαίροντες, τη θλίψει υπομένοντες» (Ρωμ. ΙΒ΄12). Δηλαδή η ελπίδα στα μέλλοντα αγαθά τους γεμίζει χαρά και τους βοηθά να υπομένουν τις θλίψεις. Οι άνθρωποι που πιστεύουν γνωρίζουν ότι οι θλίψεις άλλοτε μας δίνονται από τη Θεία Πρόνοια, για να γίνουμε ταπεινότεροι, για να αισθανόμαστε τη μικρότητα και αδυναμία μας και να στηριζόμαστε περισσότερο στον Θεό. Και άλλοτε προέρχονται από την κακία και αδικία των ανθρώπων και άλλοτε οφείλονται στη δική μας απροσεξία και ασθένεια. Πάντως, είτε έτσι είτε αλλιώς, θα πρέπει να σηκώνουμε το σταυρό μας με υπομονή και ειρήνη ψυχής. Εκείνος σήκωσε το Σταυρό Του χωρίς γογγυσμό, με υπομονή υποδειγματική και με αυταπάρνηση συγκλονιστική. Και με αυτό τον τρόπο έδειξε παραδειγματική υπακοή προς τον Πατέρα, αφού έγινε «υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού». (Φιλιπ. Β, 8).
Ο Χριστός, από πλευράς Του, δεν εξαναγκάζει κανένα. Ούτε επιθυμεί να έχει οπαδούς που τον ακολουθούν με «μισή καρδιά». Γιατί οι οπαδοί αυτοί είναι ασταθείς και δειλοί και σ’ ένα φύσημα αντίθετου ανέμου κλονίζονται και διασκορπίζονται. Ούτε αρέσκεται σε οπαδούς που Τον ακολουθούν από ένα πρόσκαιρο ενθουσιασμό. Γιατί η φύση της πορείας πίσω από Εκείνο είναι τέτοια, ώστε οι επιπόλαιοι ενθουσιασμοί πολύ γρήγορα να εξατμίζονται. Έτσι ελεύθερα κι εμείς ας ακολουθούμε τον Κύριο με γνώση των απαιτήσεων και όρων τους οποίους θέτει. Δυστυχώς ο αμαρτωλός εαυτός μας είναι το σοβαρότερο εμπόδιο, που δεν μας αφήνει να Τον ακολουθήσουμε. Είναι ο σκληρός αυθέντης που θέλει να κρατά την ψυχή μας κάτω από την εξουθενωτική τυραννία του. Ο αμαρτωλός εαυτός μας, με τις ένοχες κλίσεις και επιθυμίες του, δεν μας αφήνει ν’ ακολουθήσουμε τον Χριστό και να ομοιάσουμε προς Αυτόν.
Είναι μεγάλη τιμή και δωρεά, το να ακολουθεί μια ψυχή το Χριστό. Και το λέμε καθαρά ότι αυτό δεν είναι κάτι το εύκολο. Ο Σταυρός του Κυρίου μας ήταν σταυρός δικός μας, σταυρός των αμαρτιών και παραβάσεών μας. Κι Εκείνος από απέραντη αγάπη Τον πήρε από τους ώμους μας, για να μας ελευθερώσει και να μας λυτρώσει. Εσήκωσε Εκείνο το μέγιστο φορτίο της Θείας οργής. Φορτίο το οποίο είμαστε σε θέση να το σηκώσουμε, γιατί είναι ανάλογο με τις δυνάμεις μας. Και σκοπό έχει να αποδείξουμε ότι αγαπούμε τον Σωτήρα μας και Τον μιμούμαστε. Αυτό λοιπόν το Σταυρό ζητά ο Κύριος να σηκώσουμε, όσοι θέλουμε πράγματι να είμαστε οπαδοί του.
Αδελφοί μου. «Πηγή χαρισμάτων», ονομάζει ο ιερός υμνωδός τον πανσεβάσμιο Σταυρό. Πηγήν ανεξάντλητη από την οποία αναβλύζουν συνεχώς τα νάματα της Θείας Χάριτος. Με ευλάβεια και πίστη ας προσκυνήσουμε σήμερα τον Σταυρό του Κυρίου μας. Και συγχρόνως ας πάρουμε την μεγάλη απόφαση να σηκώσουμε ο καθένας μας το σταυρό, που ο Κύριος επιτρέπει να έχουμε, με υπομονή και σταθερότητα. Ας ικετεύσουμε τον Κύριο να μας χαρίζει περισσότερη ανδρεία στον καλό αγώνα μας. Να μας στηρίζει στον ανήφορο της ζωής αυτής, ώστε να σηκώνουμε το δικό μας σταυρό, το σταυρό του καθήκοντος και των θλίψεων με υπομονή, με ειρήνη ψυχής και αυταπάρνηση. Και να γινόμαστε όλοι και περισσότεροι άξιοι οπαδοί Του, στρατιώτες πιστοί και ακόλουθοί Του ευλογημένοι.
† Ηγούμενος Χρυσορροϊατίσσης κ. Διονύσιος – Μητρόπολη Πάφου