(Μαρκ. ι΄32-45) (Εβρ. θ΄11-14)
Το νόημα της εξουσίας
Η κατανυκτική περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής οδεύει προς το τέλος της. Ήδη η ευαγγελική περικοπή της ημέρας μάς εισάγει στα Πάθη των αγίων ημερών και μάλιστα με τον ξεκάθαρο λόγο που κάνει ο ίδιος ο Χριστός. Είναι στην ουσία ένας πνευματικός οδοδείκτης, τον οποίο καλείται να ακολουθήσει ο άνθρωπος για να εγκολπωθεί τα βαθύτερα μηνύματα και νοήματα των γεγονότων της Μεγάλης Εβδομάδας. Στη χρονική αυτή στιγμή αποκτά τη δική της σημασία η προβολή από την Εκκλησία της μνήμης μιας αγίας γυναίκας, της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία μετά την καταβαράθρωσή της στο βούρκο της ασωτίας, γνώρισε μια σωτήρια πορεία τελείωσης στην άσκηση και αφού η μετάνοιά της έγινε τρόπος και υπόδειγμα ζωής.
Πρωτοκαθεδρίες
Ο Κύριος όταν προέλεγε το Πάθος του ήθελε ακριβώς να προετοιμάσει τους μαθητές του για να κατανοήσουν τα γεγονότα που θα επακολουθούσαν. Ήθελε ακριβώς να συνοδοιπορήσουν μαζί του στο Πάθος, με την καρδιά και την ψυχή τους, όπως άλλωστε αρμόζει στον καθένα που θέλει να είναι πραγματικός μαθητής του. Ωστόσο, οι μαθητές φαίνεται ότι επέμεναν να ζουν στο δικό τους κόσμο. Εκείνο των προσωπικών και εφήμερων φιλοδοξιών. Μέσα από τις δικές τους στενές αντιλήψεις ήθελαν να αντικρίζουν τον Χριστό να ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα ως ένας εγκόσμιος βασιλιάς, χωρίς να είναι σε θέση να κατανοήσουν το βάθος της σωτηριολογικής του πορείας. Γι’ αυτό και τους βλέπουμε να διεκδικούν θέσεις και αξιώματα. Αντί της διακονίας στο παράδειγμα του Διδασκάλου τους εκείνοι ζητούσαν εξουσία και πρωτοκαθεδρίες.
Η εξουσία ως διακονία
Τα πρωτεία εξουσίας που επιδίωκαν οι μαθητές, στην προοπτική της αγάπης του Χριστού προσλαμβάνουν ένα διαφορετικό νόημα και περιεχόμενο. Δεν έχουν την έννοια της επιβολής και της προβολής αλλά της προσφοράς, της θυσίας και της διακονίας. Δεν χαρίζονται αλλά τα αποκτούν όσοι αποδέχονται και ανταποκρίνονται στην προσφερόμενη αγάπη του Θεού και αφήνουν διάφανη την ύπαρξή τους για να πλημμυρίζει από την χάρη που ο ίδιος προσφέρει. Μάλιστα προχωρεί για να υποδείξει στους μαθητές του αλλά και στον καθένα μας ότι «όποιος θέλει να γίνει μεγάλος, να είναι ο υπηρέτης των άλλων και όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι ο δούλος των άλλων». Πραγματικά, όταν ο άνθρωπος στη ζωή του υπηρετεί και διακονεί τους άλλους τότε μεταβάλλει την ύπαρξή του σε δοχείο της αγάπης του Θεού. Με αυτό τον τρόπο αφήνει τον εαυτό του να ανυψωθεί στα πιο ευγενή πρωτεία. Το ισχυρό παράδειγμα δίνει ο ίδιος ο Κύριος, ο οποίος «ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι, και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών». Η διακονία δεν φαντάζει πλέον ως κάτι το αφηρημένο, αλλά αποκαλύπτεται ως αγάπη στην πιο αυθεντική της μορφή. Άλλωστε, η φανέρωση του Θεού στον κόσμο δομείται στη θυσία του «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας».
Η θυσία και η διακονία ως τρόπος ζωής διακλαδώνονται μέσα από το βάθος της μετάνοιας. Τα δάκρυα μετανοίας ανύψωσαν στις κορυφογραμμές της αγιότητας ανθρώπους που για χρόνια ήταν βυθισμένοι στην αμαρτία και την ασωτία. Τέτοιαμορφή ήταν και η οσία Μαρία η Αιγυπτία. Η περίπτωσή της συνιστά μια ζωντανή ιστορία ανάδυσης στο άπειρο ύψος της χάριτος του Θεού. Η μνήμη της προβάλλεται από την Εκκλησία τη συγκεκριμένη αυτή χρονική στιγμή για παράδειγμα προς μίμηση. Γιατί ακριβώς η Μαρία η Αιγυπτία έζησε το χάος της αμαρτίας και αποκάλυψε το νόημα της αληθινής μετάνοιας και συγγνώμης, ζώντας 47 ολόκληρα χρόνια στην έρημο του Ιορδάνη. Με την όλη ζωή της έδειξε πόσο απέραντο είναι το πέλαγος της αγάπης του Θεού, ο οποίος δεν σταματά ποτέ να μάς προσκαλεί να επαναπαυθούμε και να εναποθέσουμε τον εαυτό μας στις ανοικτές του αγκάλες.
Η οσία Μαρία η Αιγυπτία γίνεται ένας νέος τύπος για όσους παγιδεύονται στον πειρασμό της αυτοδικαίωσης και της αυτάρκειας. Γιατί δίνει όλο το είναι της γυμνό για να το ενδύσει αρχοντικά και χαριτωμένα η αγάπη του Θεού. Αποκαλύπτει με τη ζωή και το παράδειγμά της ότι η μετάνοια δεν είναι μια απλή συμμόρφωση με νόμους και κανόνες αλλά η συγκλονιστική συνάντηση του προσώπου με τον Χριστό.
Αγαπητοί αδελφοί, η αγάπη του Χριστού μάς δείχνει ένα νέο τρόπο και δρόμο ζωής. Η φιλοδοξία γι’ ανάδειξη του ανθρώπου περνά μέσα από το δρόμο της θυσίας και της διακονίας. Η προσφορά της αγάπης ανεβάζει τον άνθρωπο και τον αναδεικνύει στην απόλυτη πνευματική αρχοντιά του. Στην τροχιά αυτή, η αγάπη που απορρέει από τη σταυρική θυσία προσκαλεί τον άνθρωπο να βιώσει τη μετάνοια για ν’ ανακαλύψει τον αυθεντικό εαυτό του. Το παράδειγμα της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας δείχνει ότι όσο κι αν έχουμε ξεπέσει στη ζωή, η αγάπη του Χριστού μάς κυνηγά και μάς προσκαλεί για να μάς ανεβάσει ψηλά. Σε πρωτοκαθεδρίες που δεν έχουν να κάνουν με τις αρχές του κόσμου τούτου, αλλά με τους πιο σταθερούς και αιώνιους προσανατολισμούς.
Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος – Εκκλησία Κύπρου