Ο γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης (1920-1991)
Μικρό κι ευλαβικό μνημόσυνο
ΤουΠρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
Ο μακαριστός γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης εκοιμήθη εν Κυρίω την 21ηΝοεμβρίου 1991, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, την ώρα μάλιστα πουεξομολογούσε κάποιον πιστό.
Ο γέρων Ιάκωβος, καθηγούμενος της ιεράς Μονής Οσίου Δαυίδτου Γέροντος στην Εύβοια, ήταν σπάνια προσωπικότητα, που, όσο ζούσε, αποτελούσετο στήριγμα και την ελπίδα για χιλιάδες ανθρώπους ανά τον κόσμο. Ήτανκυριολεκτικά αυτό που η Εκκλησία μας ονομάζει «Γέροντας», δηλαδή ο πνευματικόςκαθοδηγητής, ο χαρισματούχος ηγέτης, που ανοίγει δρόμους και μονοπάτια, εκείπου η ανθρώπινη λογική αδυνατεί να δώσει οποιαδήποτε εξήγηση. Χιλιάδες άνθρωποιέχουν να καταθέσουν πάμπολλες μαρτυρίες σχετικά με την επίλυση διαφόρωνπροβλημάτων τους, που αναφέρονταν όχι μόνο στη σφαίρα της ψυχικής τους ζωής, μακαι της ίδιας της καθημερινότητας και αμεσότητας.
Τι ήταν εκείνο που έκανε τον μακαριστό γέροντα να έχει αυτέςτις ικανότητες; Μήπως κάποιος ιδιαίτερος ψυχισμός ή κάποια φυσικά άλλαπροσόντα; Ασφαλώς όχι. Η απάντηση βρίσκεται σε συνάρτηση με ό,τι αποτελούσεπροσόν κάθε αγίου κάθε εποχής στην Εκκλησία μας: τη χάρη του Θεού. Με άλλαλόγια ο π. Ιάκωβος, είμαστε βέβαιοι, υπήρξε ο ένθεος άνθρωπος, η χαριτωμένηψυχή που αρδευόταν πλούσια από τις χάρες του αγίου Πνεύματος. Αυτή η παρουσίατου Πνεύματος του Θεού μέσα του τον έκανε να διακρίνει τα δυσδιάκριτα, αλλιώς,προβλήματα των ανθρώπων. Διότι είναι κοινή πεποίθηση της Εκκλησίας μας ότι,όταν το Πνεύμα του Θεού φωτίζει τους ανθρώπους, τότε εκείνοι αποκτούν την αρετήτης διακρίσεως, που τους ικανώνει να διαβλέπουν με τρόπο άμεσο το καλό από τοκακό, την ενέργεια του Θεού από τη δαιμονική ενέργεια.
Έτσι καθένας που συναντάτο μαζί του έφευγε με τη βεβαιότηταότι συνάντησε τον άνθρωπο του Θεού, ότι η απάντηση που του έδωσε σε κάποιοπρόβλημά του ήταν η απάντηση Εκείνου, ότι ο λόγος που του απηύθυνε ήτανχαιρετισμός της χάρης του Θεού. Γι’ αυτό και η γαλήνη και η ειρήνη τηςσυνείδησης ήταν τα στοιχεία τα οποία απεκόμιζε ο κάθε προσκυνητής της Μονής.
Βεβαίως δεν έχουμε λόγο να αμφισβητήσουμε αυτό που έλεγε οΓέροντας, όταν ενθουσιασμένοι οι προσκυνητές τού ανέφεραν τα καλά αποτελέσματατης επίσκεψής τους. «Ο όσιος Δαυίδ τοέκανε, παιδί μου». Αλλά για να δράσει ο όσιος με τόσο άμεσο κάθε φοράτρόπο, έπρεπε να «πιεστεί» τρόπον τινά, από κάποιου την προσευχή, που είχεμεγάλη δύναμη. Κι αυτός ήταν ο Γέρων Ιάκωβος. Όλοι άλλωστε γνώριζαν το πόσο μεγάληπαρρησία στον όσιο Δαυίδ και στον Θεό και στους λοιπούς αγίους είχε ομακαριστός ηγούμενος. Του μιλούσε ιδίως του οσίου Δαυίδ, όπως κανείς μιλάειστον πιο καλό του φίλο. Κι η απάντηση ερχόταν τις περισσότερες φορές άμεση.
Θυμάμαι κι εγώ προσωπικά - όταν πριν αρκετά χρόνια βεβαίως είχα την ιδιαίτερη ευλογία από τον Θεόνα συμφάγω μαζί του και με άλλους - την περίπτωση μίας κυρίας που μας ανέφερε.Αλαφιασμένη είχε πάρει τηλέφωνο, επειδή είχε χάσει τα κοσμήματά της που άξιζανολόκληρη περιουσία. Η απόγνωσή της την έκανε να καταφύγει στον πατέρα Ιάκωβο.Κι εκείνος δεν αρνήθηκε να βοηθήσει το πλάσμα του Θεού. Πήγε στην εικόνα τουαγίου Δαυίδ μέσα στον ναό και του εξέθεσε το πρόβλημα. Του είπε όμως, για ναξέρει αν πρέπει να συνεχίσει την προσευχή για το θέμα αυτό, να έχει τηναπάντηση γρήγορα. Του έθεσε μάλιστα και όριο: «Μέχρι να πάω στο κελί μου ας πάρει τηλέφωνο η κυρία ότι βρήκε τακοσμήματα. Διαφορετικά, θα ξέρω ότι δεν πρέπει να επιμένω στο αίτημα».Πράγματι, μέχρι να μπει στο κελί του, η κυρία πήρε τηλέφωνο και κλαίγονταςευχαριστούσε τον Θεό και τον π. Ιάκωβο, διότι βρήκε τα χρυσαφικά της. Δεν θαμνημονεύσουμε πάμπολλες άλλες παρόμοιες περιπτώσεις – γραμμένες άλλωστε και σταβιβλία που έχουν ήδη κυκλοφορηθεί γι’ αυτόν – πλην δύο ακόμη, στις οποίες έτυχε κι εγώ να παρευρίσκομαι καιπου αποκαλύπτουν το διορατικό χάρισμα του Γέροντα και τη δύναμη της προσευχήςτου.
Η πρώτη. Στο τραπέζι που τρώγαμε, βρισκόταν κι ένας νεαρόςθεολόγος, ο Δ.Κ., με την οικογένειά του.Ο θεολόγος αυτός καθηγητής, άνθρωπος πραγματικά πίστεως και χάρης Θεού, είχετότε λογισμούς για να γίνει κληρικός. Ο Γέροντας πρώτη φορά τον συναντούσε.Ερώτησε λοιπόν ποιος είναι. Του είπαν κι εκείνος επεσήμανε: «Δεν ξέρω πώς εσείς τον βλέπετε, εγώ όμως τονβλέπω διαφορετικά». Δεν έπαυσε μάλιστα μέχρι το τέλος του φαγητού να μιλάγια την καλή καρδιά του νέου θεολόγου. Προφανώς ο Γέροντας τον έβλεπε ήδη με τοσχήμα του κληρικού (σημ.: έχει γίνειήδη, εδώ και πολλά χρόνια, ιερέας), γι’ αυτό και είπε ότι τον βλέπειδιαφορετικά. Το γεγονός της διόρασης και προόρασης που είχε, επιβεβαιώνεται καιαπό άλλες παρόμοιες μαρτυρίες, διότι ο ίδιος είχε εκμυστηρευτεί σε πνευματικούςανθρώπους που τον επισκέπτονταν, ότι ο Θεός τού έδινε τη δυνατότητα να βλέπειτους ανθρώπους ανάλογα με την ψυχική τους κατάσταση: μαύρους, αν ήταναμετανόητοι, λευκούς αν ήταν μετανοημένοι.
Το δεύτερο περιστατικό. Στο μοναστήρι που βρισκόμουν εκείνη την ημέρα, και μάλιστα στην αυλή έξωαπό τον ναό, είδα κάποιον άνθρωπο με πυτζάμες και με πατερίτσα, γιατί το πόδιτου ήταν κομμένο. Ο άνθρωπος αυτός βλέποντάς με ιερέα, με κάλεσε, κι όταν τονπλησίασα, άρχισε να μου αποκαλύπτει το μεγάλο θαύμα που του είχε συμβεί. Ενώδηλαδή είχε μεγάλη πληγή στο κομμένο πόδι που δεν έκλεινε, παρ’ όλες τις διάφορες ιατρικές απόπειρες, στηντελευταία του επίσκεψη στο νοσοκομείο, τότε που είχε αποφασιστεί ναεγχειριστεί, κι αφού είχε επισκεφτεί τον όσιο Δαυίδ και είχε πάρει την ευλογίατου Γέροντα Ιακώβου, ο ιατρός διαπίστωσε με έκπληξη ότι η πληγή είχε ήδηκλείσει κατά ένα ανεξήγητο τρόπο, σαν να είχε γίνει σπουδαιότατη ακριβήςεγχείριση. «Ούτε ο Κούλεϊ στην Αμερικήδεν θα την έκλεινε έτσι», ήταν τα λόγια του ιατρού, που μου τα επανέλαβε οάνθρωπος. Ο ιατρός βεβαίως, όπως και ο ασθενής, δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν τογεγονός, το θεώρησαν δε ως θαύμα. Ο ασθενής αισθάνθηκε τόση ευγνωμοσύνη προςτον όσιο Δαυίδ και τον πατέρα Ιάκωβο, ώστε πήρε ταξί από την Αθήνα πουβρισκόταν (το νοσοκομείο των Αγίων Αναργύρων), και ήλθε κατευθείαν με τιςπυτζάμες στο Μοναστήρι.
Είναι αυτονόητο βέβαια ότι τα τόσα χαρίσματα του ΓέρονταΙακώβου δεν δόθηκαν σ’ αυτόν από τον Θεό τυχαία. Για να φθάσει στο σημείο τόσηςαγάπης προς τους συνανθρώπους του προηγήθηκε από μέρους του σκληρή άσκηση,εγκράτεια κατά πάντα, τήρηση των αγίων εντολών του Κυρίου, φύλαξη του νου καιτης καρδιάς από κάθε εμπαθή λογισμό, και μάλιστα από νεαρή ηλικία. Διότι, κατάτην πνευματική παράδοση της Εκκλησίας μας, αν δεν καθαριστεί ο άνθρωπος με τηνάσκηση από κάθε κακία και ψεκτό πάθος, δεν μπορεί να φθάσει στο σημείο τουφωτισμού και μετέπειτα της θέωσής του. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι η αγάπη τουμακαριστού πατρός προς τους συνανθρώπους του ήταν η έκφραση της αγάπης τουΘεού, τον Οποίο ζούσε έντονα στην καρδιά του. Καθάρισε δηλαδή τον αγρό τηςκαρδιάς του, όσο ήταν ανθρωπίνως δυνατόν, από κάθε είδους ζιζάνια, οπότε η χάρητου Θεού βρήκε πρόσφορο έδαφος για να καρποφορήσει τις αρετές, και μάλιστα τηναγάπη.
Είμαστε γι’ αυτόβέβαιοι ότι και τώρα εκεί που βρίσκεται στις αιώνιες μονές, κοντά στοναγαπημένο του Κύριο, δεν παύει να πρεσβεύει και για εμάς, ίσως δραστικότερα καιαποτελεσματικότερα από όσο ζούσε. Διότι «ηαγάπη ουδέποτε εκπίπτει» (Α΄Κορ. 13, 8). Είθε να έχουμε την ευχή του καιτώρα και πάντα.
Ακολουθείν
