Πῶς πολεμεῖται τὸ πάθος τοῦ φθόνου;
Εἶναι συχνὸ τὸ φαινόμενο νὰ φθονοῦνται μεταξύ τους μικρὰπαιδιά, ἀδέλφια, ἀνδρόγυνα, συνεταῖροι, συνάδελφοι, πεθερὲς μὲ τὶς νύφες. Τὸ πάθος τοῦ φθόνου ἔχει πάρει τόσο μεγάλεςδιαστάσεις ποὺ τὸ συναντοῦμε καὶ στὸ χῶροτῆς παιδείας, στὸ χῶρο τοῦ ἀθλητισμοῦ, στὸ χῶρο τῆς πολιτικῆς, ἀκόμη καὶ στοὺς ἐκκλησιαστικοὺςκύκλους. Σὰν πανδημία ἁπλώθηκε σ’ ὅλη τὴν οἰκουμένη. «Τῆς βασκανίας ἡ τυραννίς(ἡ τυραννία τῆς ζήλειας, τοῦ φθόνου) Ἐκκλησίας ὁλοκλήρους ἀνέτρεψε καὶ τὴν Οἰκουμένηνἅπασαν ἐλυμήνατο», σημειώνει ὁ ἱερὸςΧρυσόστομος. Κι ἀναρωτιέται ἂν ἔμεινε ἄραγεκανεὶς τελείως καθαρὸς ἀπὸ τὸ πάθος αὐτό!«Τίς γὰρ τοῦ πάθους τού- του καθαρός;» (ΕΠΕ 18, 222).
Ἀλλὰ τί εἶναι ὁ φθόνος; Εἶναι ἡ λύπη μας γιὰ τὴν εὐτυχίατοῦ ἄλλου ἢ ἡ χαρὰ γιὰ τὴ δυστυχία του. Ὅσοκαὶ ἂν ἀκούγεται παράξενα, ὁ φθονερὸς λιώνει γιὰ τὰ καλὰ τοῦ πλησίον καὶ χαίρεται γιὰ τὴ δυστυχία του.
Ὁ φθόνος ἀναπτύσσεται μεταξὺ γνωστῶν ἀνθρώπων, συγγενῶν,φίλων, γειτόνων. «Φθόνος φιλίας ἐστὶν ἀρρώστημα», γράφει ὁ Μέγας Βασίλειος. Εἶναιἡ κατ’ ἐξοχὴν ἀσθένεια ποὺ προσβάλ λει τὴ φιλία. Φθόνος εἶναι ἡ διαστροφὴ τῆς ἀγάπης.Αὐτὸς ποὺ φθονεῖ δὲν ἀγαπᾶ τὸν συνάνθρωπό του, ἀλλὰ θέλει νὰ τὸν βλάψει, νὰ τὸν ταπεινώσει, νὰ τὸν ἐξουθε νώσει τελείως, γιὰ νὰ ἐπικρατήσει αὐτός. Ὁ φθόνος διώχνει τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ αἰχμαλωτίζειτὸν ἄνθρωπο στὴν ἐξουσία τοῦ σατανᾶ. Ἡψυχὴ ποὺ ζηλεύει γίνεται κατοικία τῶν δαιμόνων. Γράφει καὶ ὁ ὅσιος Ἰσαὰκ ὁΣύρος ὅτι ὅποιος ἔχει τὸν φθόνο στὴν καρδιάτου, ἔχει μαζί του τὸν διάβολο.
Οἱ χαρακτηρισμοὶ αὐτοὶ δὲν εἶναι ὑπερβολικοί, διότι ὁ φθόνος εἶναι σκληρὸ πάθος. Πέτρα τὴν κάνει τὴν καρδιά. Ἐπίσης ὁ φθόνος εἶναι τυφλὸ πάθος. Σὲ ὠθεῖ νὰ κάνεις ἐνέργειες ποὺ δὲν ἐξηγοῦνται μὲ καμιὰ λογική. Ἡπαγκόσμια ἱστορία κατέγραψε μεγάλα ἐγκλήματα ποὺ διεπράχθησαν ἐξαιτίας τοῦφθόνου.
Ὁ διάβολος ἀπὸ φθόνο ἔβγαλε τοὺς Πρωτοπλάστους ἀπὸ τὸν Παράδεισο! Ὁ Κάιν φόνευσε τὸν ἀδελφότου Ἄβελ, ἐπειδὴ τὸν φθονοῦσε! Τὰ παιδιὰτοῦ Ἰακὼβ πούλησαν τὸν ἀδελφό τους Ἰωσὴφ στοὺς Ἰσμαηλίτες ἐμπόρους, γιατὶ τὸνφθονοῦσαν! Ἀλλὰ καὶ τὸν Δανιὴλ ἀπὸ φθόνοτὸν ἔριξαν στὸ λάκκο τῶν λεόντων, καὶ τὸν ἱερὸ Χρυσόστομο ἀπὸ φθόνο τὸν καθήρεσαν καὶ τὸν ἐξόρισαν δύο φορές, καὶτὸν ἅ γιο Νεκτάριο ἀπὸ φθόνο τὸνκατασυκοφάντησαν! Τὸ χαρακτηριστικότερο ἀπ’ὅλα τὰ παραδείγματα εἶναι ὅτι καὶ τὸν Κύριό μας ἀπὸ φθόνο τὸν ἀνέβασαν ἐπάνω στὸ σταυρὸ οἱ Ἰουδαῖοι.
Ὅμως οἱ φθονεροὶ δὲν πετυχαίνουν αὐτὸ ποὺ στοχεύουν, ἀλλὰ τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο. Αὐτὸν ποὺ φθονοῦν τὸν δοξάζουν, ἐνῶοἱ ἴδιοι ντροπιάζονται. Ἀντὶ νὰ βλάψουν τοὺς ἄλλους, βλάπτουν τὸν ἑαυτό τους. Ἀντὶ νὰ τιμωρήσουν τοὺς ἄλλους, αὐτοτιμωροῦνται. Ἀντὶ νὰ δηλητηριάσουντοὺς ἄλλους, αὐτοδηλητηριάζονται. Ὁ Μέγας Βασίλειος τονίζει ὅτι ὅπως ἡ σκουριὰγεννιέται ἀπὸ τὸ σίδερο, ἀλλὰ τὸ τρώεισιγά-σιγά, ἔτσι καὶ ὁ φθόνος γεννιέταιστὴν ψυχὴ τοῦ φθονεροῦ, ἀλλὰ γυρίζεικατόπιν καὶ τὸν ἐκδικεῖται. Δηλητηριάζει τὴ ζωή του, φθείρει τὴν ὑγεία του, χαλάει τὴν ψυχικὴ διάθεσή του, πλημμυρίζει τὴν καρδιά του μὲ χολή, τὸν καθιστᾶ μ’ ἕνα λόγο δυστυχή, ἀφοῦ ὅλες οἱ χαρὲς καὶ οἱ ἐπιτυχίες τῶν ἄλλων ἀ ποτελοῦν γι’ αὐτὸν ἰσάριθμες αἰτίες πικρίας καὶ λύπης.
Πῶς πολεμεῖται ἄραγε τὸ πάθος τοῦ φθόνου; Ἐφόσον ὁ φθόνος εἶναι διαστροφὴ τῆς ἀγάπης,θεραπεύεται μὲ τὴν ἀνυπόκριτη καὶ ἀνιδιοτελὴἀγάπη. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη εἶναι ἡ ἀρετὴ ποὺ κατ’ ἐξοχὴν νικᾶ τὸ φθόνο. Ὅπου ὑπάρχειἀληθινὴ ἀγάπη, ἡ ζήλεια καὶ ὁ φθόνος ἐξαφανίζονται.
Δὲν θεραπεύεται βέβαια εὔκολα τὸ πάθος τοῦ φθόνου, διότιαὐτοὶ ποὺ φθονοῦν, ἐξωραΐζουν τὸ πάθοςτους. Λένε πὼς ἀγαποῦν καὶ ὑπεραμύνονται γι’ αὐτό. Δὲν παραδέχονται ὅτι δὲν ἀγαποῦνἀληθινά. Γι’ αὐτό, τὸ πρῶτο ποὺ χρειάζεται νὰ κάνουμε, εἶναι νὰ παραδεχθοῦμε ὅτιὑπολειπόμαστε στὴν ἀληθινὴ ἀγάπη. Αὐτὸς ποὺ ἀληθινὰ ἀγαπάει, δὲν κάνει κακὸ στὸνπλησίον του, ἀλλὰ χαί ρεται γιὰ τὴν ἀρετὴκαὶ τὴν προκοπή του. Συναγάλλεται, ὅταντὸν βλέπει νὰ προοδεύει πνευματικά. Δὲν ἐπιβουλεύεταιτὴν τιμή του, ἀλλὰ τοῦ δίνει τὸ προβάδισμα. Δὲν τὸν κατηγορεῖ στοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ἀλλὰ λέει γι’ αὐτὸν ἐπαινετικοὺς λόγους. Ἐπίσης αὐτὸς ποὺ ἀληθινὰ ἀγαπάει, συμπάσχει μὲ τὸνπάσχοντα ἀδελφό του. Προσπαθεῖ νὰ τὸν ἀνακουφίσει στὸν πόνο του. Τὸν ἐνισχύει μὲλόγους παρηγορίας. Ὅταν τὸν βλέπει νὰ ἁμαρτάνει, δὲν τὸν διασύρει δημοσίως, ἀλλὰτὸν διορθώνει μὲ λεπτότητα.
Ἂς μάθουμε κι ἐμεῖς νὰ μὴν ὑποχωροῦμε στὰ κεντήματα τοῦφθόνου, ἀλλὰ νὰ συμπεριφερόμαστε στοὺς ἀδελφοὺς μὲ ἄδολη καὶ ἀνυπόκριτη ἀγάπη.Νὰ τοὺς ἔχουμε στὴν προσευχή μας. Νὰ χαιρόμαστε στὶς χαρές τους καὶ νὰ λυπόμαστε στὶς λύπες τους (Ρωμ. ιβ΄ 15). Νὰλέμε τὰ καλύτερα λόγια γι’ αὐτούς. Ἔτσι πολεμεῖται ἀποτελεσματικὰ τὸ πάθος τοῦφθόνου.
Ἐπίσης ἀντὶ νὰ στεκόμαστε στὸν πλοῦτο ἢ στὸ ἀξίωμα τοῦ συνανθρώπου μας καὶ νὰλιώνουμε ἀπὸ τὸ πάθος τοῦ φθόνου, νὰ καλλιεργοῦμε τὴν ἀρετή, ποὺ εἶναι τὸμεγαλύτερο καὶ μονιμότερο ἀγαθό, ἀλλὰ καὶ τὰ χαρίσματα μὲ τὰ ὁποῖα μᾶς προίκισε ὁ ἅγιος Θεός.
Ἔτσι δὲν θὰ αἰσθανόμαστε μειονεκτικά, ἀλλὰ θὰ εἴμαστε πλήρως ἱκανοποιημένοι. Λόγουχάριν, ὁ ἀδελφός μας ἔχει τὸ χάρισμα τῆςκαλλιφωνίας, ποὺ ἐμεῖς δὲν τὸ ἔχουμε. Δὲνχρειάζεται νὰ τὸν ζηλεύουμε γι’ αὐτό, ἀλλὰνὰ καλλιεργοῦμε τὰ χαρίσματα ποὺ σ’ ἐμᾶς ἔδωσε ὁ Θεός. Σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους δίνει χαρίσματα.Μπορεῖ σ’ ἐμᾶς νὰ μὴ χάρισε καλλιφωνία, ἀλλὰ νὰ χάρισε χάρισμασυγγραφικό, χάρισμα διακονίας, χάρισμαπαρακλήσεως. Αὐτὰ τὰ χαρίσματα νὰ καλλιεργοῦμε, καὶ ἡ ζωή μας θὰ εἶναιΠαράδεισος!
«Ο ΣΩΤΗΡ»1-1-2012
