Κυριακή IB΄ Λουκά- (Tων δέκα λεπρών).
Του Πρωτοπρεσβυτέρου ΓεωργίουΔορμπαράκη
α. Ο Κύριος στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα της ΙΒ΄ Κυριακής τουΛουκά έρχεται αντιμέτωπος με το κοινωνικό περιθώριο, με τους ανθρώπους δηλαδήπου η ιουδαϊκή κοινωνία είχε αποκλείσει, λόγω της φοβερής, για τα δεδομένα τηςτότε – και όχι μόνον – εποχής, αρρώστιας της λέπρας. Κι αντιμετωπίζει την πίστητους, καθώς Τον παρακαλούν να τους ελεήσει και να τους θεραπεύσει: «Ιησούεπιστάτα, ελέησον ημάς». Και πράγματι, ο Κύριος ανταποκρίνεται στο αίτημά τουςκαι τους θεραπεύει, μ’ έναν έμμεσο όμως τρόπο: στέλνοντάς τους εκεί που κατάτον Μωσαϊκό Νόμο επιβεβαιώνεται η αποκατάσταση από την αρρώστια και η υγεία:στους ιερείς. Ο Κύριος όμως θα επαινέσει τον έναν από τους πρώηνλεπρούς – και μάλιστα Σαμαρείτη, δηλαδή εχθρό του Ιουδαϊσμού – διότι υπήρξε ομόνος που όχι μόνον είδε να θεραπεύεται από τον Κύριο, αλλά και επέστρεψε ναδοξολογήσει τον Θεό και να ευχαριστήσει τον Ίδιο. Θα εκφράσει μάλιστα ο Κύριοςτο δίκαιο παράπονο: «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα πού; Ουχ ευρέθησανυποστρέψαντες δούναι δόξαν τω Θεώ, ει μη ο αλλογενής ούτος;»
β. 1. Ο Κύριος ζητά τη δοξολογία προς τον Θεό απότον άνθρωπο, ο οποίος γεύτηκε τις δωρεές και τις ευεργεσίες Εκείνου. Τοπαράπονο που διατυπώνει αποτελεί σαφή υπαινιγμό Του. Κι όχι βεβαίως διότι οΘεός έχει ανάγκη από τις δοξολογίες του ανθρώπου – ο Θεός ως ο απολύτως τέλειοςείναι παντελώς ανενδεής, χωρίς να Του προσθέτει τίποτε η όποια δοξολογία τουανθρώπου∙ άλλωστε μυριάδες αγγέλων Τον δοξολογούν αενάως – αλλά διότι ηδοξολογία Του ως έκφραση ευγνωμοσύνης για ό,τι Αυτός δίνει στον άνθρωπο κάνειτον άνθρωπο να λειτουργεί με φυσιολογικό τρόπο, να πορεύεται με ανοικτά ταμάτια της ψυχής του, με πίστη και αγάπη προς τον Δημιουργό του. Μόνον όποιοςπιστεύει αληθινά βλέπει ότι τα πάντα πηγάζουν από τον Θεό, διακρατούνται απόΕκείνον και κατευθύνονται σ’ Εκείνον. Όπως το διατύπωσε και ο απόστολοςΠαύλος: «ότι εξ Αυτού και δι’ Αυτού και εις Αυτόν τα πάντα έκτισται». Ηδοξολογία του Θεού λοιπόν αποτελεί σημείο πνευματικής υγείας του ανθρώπου,δείγμα ότι αυτός βρίσκεται στη φυσιολογική του πορεία και προκόπτει κατά Θεόν.Πόσο απλά και με χάρη Θεού διατύπωνε την αλήθεια αυτή και ο πνευματικός τουΓέροντος Παϊσίου, γέρων ιερομόναχος Τύχων, όταν έλεγε με τα σπασμένα ελληνικάτου: «Το, Κύριε ελέησον, εκατό δραχμές∙ το, δόξα τω Θεώ, χίλιες δραχμές».Για χάρη μας λοιπόν ο Κύριος ζητά τη δοξολογία του Θεού. Εμείς την έχουμεανάγκη και όχι ο Θεός.
2. Είναι πολύ χαρακτηριστικό όμως ότι η δοξολογία αυτή προςτον Θεό φαίνεται να ταυτίζεται με την ευχαριστία προς τον Κύριο.Γύρισε, λέει ο Ευαγγελιστής, ο θεραπευμένος πρώην λεπρός, ο ένας, δοξολογώνταςτον Θεό και ήλθε και πρόσπεσε στον Χριστό ευχαριστώντας Αυτόν. «Υπέστρεψε μετάφωνής μεγάλης δοξάζων τον Θεόν, και έπεσεν επί πρόσωπον παρά τους πόδας αυτούευχαριστών αυτώ». Το να δοξολογώ τον Θεό σημαίνει ότι οδηγούμαι προςτον Χριστό εν ευχαριστία. Διότι η μεγαλύτερη δωρεά και ευεργεσία του Θεού στονάνθρωπο είναι ο ίδιος ο ερχομός Του στον κόσμο ως ανθρώπου. Δεν υπάρχει πιομεγάλη δοξολογία Του επομένως από τη στροφή προς τον Χριστό και την αναγνώρισηότι Αυτός είναι η πηγή της ευεργεσίας και της θεραπείας στον άνθρωπο. Όπωςσημειώνει και το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων για τον Κύριο: «Αυτός διήλθενευεργετών και ιώμενος πάντας», ευεργετούσε διαρκώς και θεράπευε τους πάντες.Έτσι δοξολογία του Θεού χωρίς αναφορά στον Χριστό και ευχαριστία Εκείνουαποτελεί μάλλον λατρεία δαιμόνων. Διότι άλλος Θεός εκτός του Ιησού Χριστού δενυφίσταται. Η αποκάλυψη που ο Ίδιος ο Κύριος έκανε στους μαθητές Του ήταναπόλυτη: «ο εωρακώς εμέ εώρακε τον Πατέρα». Και «ουδείς έρχεται προς τονΠατέρα ει μη δι’ εμού».
3. Κι αν βεβαίως η κάθε ευχαριστία προς τον Χριστό συνιστά τηδοξολογία του αληθινού Τριαδικού Θεού, διότι αναγνωρίζει ο πιστός ότι Εκείνοςείναι η φανέρωση του Θεού στον κόσμο, πολύ περισσότερο ισχύει τούτο για τηνκατ’ εξοχήν ευχαριστία του, τη Θεία Ευχαριστία. Στη Θεία Ευχαριστία, τη ΘείαΛειτουργία, που συνιστά το κέντρο των μυστηρίων της Εκκλησίας μας,έχουμε την αποκορύφωση της πίστεως του ανθρώπου, οοποίος λατρεύει και δοξολογεί σωστά τον Θεό. Κι αυτό γιατί στομυστήριο αυτό ο άνθρωπος νιώθει ότι λειτουργεί η πραγματική του ταυτότητα -εκείνη που του δόθηκε διά του αγίου βαπτίσματος, ότιέγινε δηλαδή μέλος του σώματος του Χριστού – και συνεπώς ότικινείται σύμφωνα με τον ρυθμό της λειτουργίας αυτού του σώματος. Πότε γιαπαράδειγμα τα φυσικά μέλη του σώματός μας είναι υγιή και φυσιολογικά; Ότανείναι συνδεδεμένα με το σώμα και λειτουργούν με τον ρυθμό αυτού του σώματος,συντονιζόμενα από την κεφαλή. Το ίδιο και στο πνευματικό σώμα του Χριστού, τηνΕκκλησία: στη Θεία Ευχαριστία έχουμε την ορθή θέση και κίνηση του μέλους, τοοποίο δοξολογεί ορθά τον Θεό, ευρισκόμενο σε κοινωνία με Εκείνον πουείναι «η κεφαλή του σώματος» και με τα άλλα μέλη, τους συνανθρώπους του.Δεν υπάρχει λοιπόν μεγαλύτερη χαρά για τον Κύριο, δεν υπάρχει μεγαλύτερο «σβήσιμο»,θα λέγαμε, κάθε παραπόνου Του, από το να μας βλέπει να συμμετέχουμε ενμετανοία, δηλαδή με τον ορθό τρόπο, στη Θεία Λειτουργία, το μυστήριο της ΘείαςΕυχαριστίας. Γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο αφενός ότι εκεί μας ανοίγονται ταμάτια για να δούμε ότι τα πάντα στη ζωή μας, ακόμη και τα θεωρούμενα δυσάρεστα,αποτελούν ευεργεσίες Του – «υπέρ πάντων ων ίσμεν και ουκ ίσμεν, των φανερών καιαφανών ευεργεσιών των εις ημάς γεγενημένων» λέμε στην αγία αναφορά της ΘείαςΛειτουργίας – αφετέρου εκεί πάλι συνειδητοποιούμε ότι ο Θεός δεν είναι απλώς οΠαντοδύναμος Κύριος, αλλά ο ίδιος ο Πατέρας μας – «και καταξίωσον ημάς,Δέσποτα, μετά παρρησίας, ακατακρίτως, τολμάν επικαλείσθαί Σε, τον επουράνιονΘεόν, Πατέρα και λέγειν: Πάτερ ημών».
4. Στο περιστατικό όμως της επιστροφής του Σαμαρείτη πρώηνλεπρού, που αποδίδει τη δοξολογία προς τον Θεό και την ευχαριστία στον Κύριο,συγκλονίζει κυριολεκτικά η αποτίμηση που κάνει ο Κύριος: «η πίστις σου σέσωκέσε». Και λέμε ότι συγκλονίζει, διότι πίστη στον Χριστό έδειξαν και οι άλλοιεννέα λεπροί: και στην επίκλησή τους («Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς»), και τηνώρα που ο Κύριος τους στέλνει στους ιερείς: θεραπεύτηκαν κάνοντας υπακοή στονλόγο Του («και εν τω υπάγειν αυτούς εθεραπεύθησαν»). Κι αυτό σημαίνει ότι μπορώνα έχω πίστη στον Χριστό και μάλιστα σ’ ένα βαθμό ενεργουμένη, να εισπράττω απότον Κύριο την εκπλήρωση κάποιου αιτήματός μου, και τελικώς να μην ανήκω στουςσωσμένους. Το ζητούμενο με άλλα λόγια δεν είναι να πάρω κάτι από τον Θεό, αλλάνα στήσω μία μόνιμη σχέση μαζί Του, να μπορώ να παραμένω πάντοτε με Εκείνον,έχοντας διαρκή αναφορά στο πάντιμο πρόσωπό Του. Κι αυτό είναι που κατάφερε,όπως φαίνεται, «ο αλλογενής» Σαμαρείτης. «Είδε» καθαρά ότι υπεράνω όλων, ακόμηκαι της κοινωνικής αποδοχής και της υγείας του – πράγματα που εξασφάλιζε πια μετη θεραπεία του από τη λέπρα – ήταν να γυρίσει στον Χριστό. Κατάλαβε ότιΕκείνος ήταν η σωτηρία του. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι με τη στάση τουο άνθρωπος αυτός ομολογούσε ό,τι ο απόστολος Παύλος έγραφε: «ηγούμαι πάντασκύβαλα είναι, ίνα Χριστόν κερδήσω», όλα τα θεωρώ σκουπίδια, προκειμένου να έχωτον Χριστό, φανερώνοντας έτσι ένα μαρτυρικό φρόνημα αγάπης προς Εκείνον.
γ. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι κι εμείς είμαστε πιστοί στονΧριστό: το φανερώνουν οι προσευχές μας, οι παρακλήσεις μας προς Αυτόν, η υπακοήμας συχνά στα λόγια Του, προκειμένου μάλιστα να «θεραπευτούμε» από διάφορεςδυστυχίες μας. Ιδιαιτέρως σήμερα, με την κρίση της εποχής μας, οι κραυγές προςτον Χριστό έχουν πολλαπλασιαστεί. Πρέπει να προσέξουμε όμως, μήπως ανήκουμε στηχορεία των εννέα και όχι του ενός. Ο Χριστός επαίνεσε, είπαμε, τον ένα για τηναληθινή του πίστη, η οποία έδειξε ότι υπεράνω όλων των αγαπών, ακόμη και τηναγάπη προς τον εαυτό του, ήταν η αγάπη προς Εκείνον. Την έχουμε εμείς την αγάπηαυτή; Ή τέλος πάντων ζητούμε από τον Κύριο να την αποκτήσουμε;
Ακολουθείν
