Αγίου Μεγαλομάρτυρος Ιακώβου του Πέρσου
Η δύναμη της μετανοίας
Η ιστορία του σήμεραεορταζομένου Αγίου Ιακώβου του Πέρσου, αδελφοί μου, δεν είναι συνηθισμένη.Είναι, όμως, πολύ ενδιαφέρουσα. Πρόκειται για έναν Μάρτυρα της πίστεως, οοποίος έζησε τον 5ο αιώνα στην Περσία και, ενώ είχε γεννηθεί σεΧριστιανική οικογένεια και ανατραφεί σύμφωνα με το θέλημα του Θεού,εντούτοις δε δίστασε νααρνηθεί την πίστη στον Χριστό και να υποταχθεί στηναπάτη των ειδώλων. Η πνευματική αυτή τύφλωση που υπέστη ο Ιάκωβοςήταν καρπός της δόξας, του πλούτου και των τιμών, με τις οποίες τον περιέβαλεο Πέρσης Βασιλιάς Βαχράμ ο Ε΄, προκειμένου να ασπασθεί τη ειδωλολατρική θρησκεία.Σύμφωνα με τον ιερό Συναξαριστή «όταν το έμαθαν η μητέρα και ηγυναίκα του, του έστειλαν μία επιστολή με την οποία τον πληροφορούσαν ότιδεν τους συνέδεε πια τίποτε, αφού είχεπροτιμήσει την πρόσκαιρη δόξα από τηναγάπη του Χριστού και την επαγγελία των ουρανίων αγαθών. Τα λόγια αυτάσυνετάραξαν τον Ιάκωβο και συνερχόμενος όπως και από μέθη, έκλαυσε πικράγια το αμάρτημά του και άλλαξε ριζικά στάση απέναντι στον βασιλέα.
Ομολόγησεδημόσια το σφάλμα του και διακήρυξε παντού ότι ήταν μαθητής τουΣωτήρος που σταυρώθηκε για την σωτηρία μας. Δεν είχε πια παρά μόνον μίαεπιθυμία: να συμμερισθεί τον ζωοποιό τούτο θάνατο για να βρει μια θέσηπλησίον του Θεού…». 1Η επιστροφή του στηναλήθεια του Χριστού και ηειλικρινής μετάνοιά του, τον οδήγησαν σε φρικτό μαρτύριο, το οποίο τονκατέταξε στην αγιασμένη χορεία των ομολογητών και Μαρτύρων της πίστεως.Τομήνυμα που εκπέμπει ο βίος του Αγίου Ιακώβου του Πέρσου σχετίζεται με τηνδύναμη της μετανοίας, η οποία μπορεί να συγκλονίσει εσωτερικά τον άνθρωποκαι να τον οδηγήσει, όχι απλά στην διόρθωση του βίου, αλλά και σ’ αυτήνακόμα την αγιότητα. Η μετάνοια είναι η δυνατότητα που παρέχει ο Θεός, στονπεπτωκότα άνθρωπο ν’ αποκαταστήσει τη διασαλευμένη, λόγω τηςαμαρτίας, σχέση με Εκείνον.
Είναιένα Θεϊκό χάρισμα που εξαντλείται στα πλαίσια αυτής της ζωής,παρέχοντας στους ανθρώπους την ευχέρεια της επισήμανσης των λαθών και τωνπτώσεων και της διόρθωσής τους με τα μέσα και τις δυνατότητες που ηΕκκλησία προτείνει. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, για την πραγμάτωσητης μετανοίας είναι η αυτογνωσία, μια διαδικασία που απαιτείεσωτερικό ηρωισμό και διάθεση από τον άνθρωπο να τα «βάλει» με τον εαυτότου,να επιχειρήσει μια δυναμική αναμέτρηση με το «εγώ» του, πολλές φορές,δραματική και επίπονη. Η κατάκτηση της αυτογνωσίας περνά μέσα από τη διαδικασίατης αυτοεξέτασης και αυτομεμψίας, μέσα από τη ρεαλιστική αντιμετώπιση τωνκακώς κειμένων εντός μας και τη ριζοσπαστική απόφαση για αλλαγή πλεύσης καιπορείας. Όσο κι αν ακούγεται ως κάτι απλό, η αλήθεια είναι πως απαιτεί κόπο πνευματικό,ταπείνωση και συντριβή καρδιάς, στοιχεία που δεν συνάδουν και τόσο με τοντρόπο ζωής στον οποίο όλοι μας, σχεδόν,έχουμε οδηγήσει τον εαυτό μας στην εποχήμας.
Είναι ηεποχή της έπαρσης και της αλαζονείας, που χαρακτηρίζεται από την άμετρηδιάθεση υποκατάστασης τηςπαρουσίας του Θεού και της χάρης που Αυτός παρέχει. Ηβούληση για αυτοκριτική και αυτοέλεγχο δεν υφίσταται, ίσως γιατί μάς«βολεύει» να μη δίνουμε λόγο σε κανέναν άλλο παρά μόνο στον εαυτό μας,οοποίος, ούτως ή άλλως, είναι πολύ επιεικής και υποκειμενικός κριτής. Αλλάεκείνος που πιστεύει ότι τα πάντα δεν εξαντλούνται εδώ και ότι υπάρχει τοαιώνιο μέλλον της Βασιλείας του Θεού για την κατάκτηση του οποίου πρέπεινα εργαστεί σ’ αυτή τη ζωή, δε μπορεί παρά να σταθεί με πιο υπεύθυνο καισοβαρό τρόπο απέναντι στον εαυτό του και το Θεό, κάνοντας το παν για ναγίνει δικός Του, οικείος Του. Είναι ο αγώνας να ξεπεράσει το πνεύμα τηςεποχής, να υπερνικήσει τα στεγανά του εγωισμού του και να νιώσει ότι τοσήμερα και το αύριο αυτής της ζωής είναι τίποτα μπροστά στην αιωνιότητακαι ότι το κλειδί για να ανοίξει τις πύλες της είναι μόνο η μετάνοια,προϊόν της προσωπικής του αυτογνωσίας, της αληθινής και ουσιαστικήςγνώσης της ύπαρξής του.
Αποτέλεσμα της μετανοίας είναι η δημιουργία ενός νέου προσωπικούήθους, ενός ανανεωμένου φρονήματος, η χάραξη μιας νέας, σωστής πνευματικήςκατεύθυνσης, που πρέπει να συνοδεύει τον άνθρωπο μέχρι τη στιγμή τουθανάτου. Να γιατί η μετάνοια είναιευλογία του Θεού σε όλους μας, έναχάρισμα - έκφραση της αστείρευτης αγάπης Του, η αξιοποίηση του οποίουσβήνει το παρελθόν και ανοίγει το δρόμο για το μέλλον. ΑΜΗΝ!
Αρχιμ.Ε. Ο – Μητρόπολη Δημητριάδος
1. Νέος Συναξαριστής της ΟρθοδόξουΕκκλησίας, Τόμος 3, σελ. 293
