Ο άγιος μεγαλομάρτυς Θεόδωρος ο Τήρων
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Αυτόςο άγιος μάρτυς έζησε κατά τους χρόνους των βασιλέων Μαξιμιανού καιΜαξίμου και καταγόταν από την Αμάσεια του Πόντου, από ένα χωριό που λεγότανΧουμιαλοί. Μόλις συγκαταλέχτηκε στη στρατιά των Τηρώνων, δηλαδή τωννεοσυλλέκτων στρατιωτών, υπό την εξουσία του αξιωματικού Βρύγκα, εξετάστηκε απόαυτόν, οπότε ομολόγησε ότι ο Χριστός είναι Θεός, ενώ καταχλεύασε τα σεβάσματατων ειδωλολατρών σαν άψυχα ξόανα και έργα χειρών ανθρώπων. Κι όταν του δόθηκε ηευκαιρία, δεν έμεινε άπρακτος, αλλά σκέφτηκε και προέβη στο μέγιστο από ταέργα: κατέκαψε το είδωλο της μητέρας των θεών, όπως οι ειδωλολάτρεςπαραφρονώντας λένε. Γι’ αυτόν τον λόγο και συνελήφθη, κι αφού ομολόγησε ότιαυτός ήταν ο αυτουργός του εμπρησμού, πρώτα μεν τον έξυσαν κρεμασμένο μεσιδερένια νύχια, έπειτα τον έριξαν μέσα σε καμίνι φωτιάς και εκεί τελειώθηκε. Τελείταιδε η σύναξή του στο άγιότατο Μαρτύριό του, που βρίσκεται στην περιοχή τουΦωρακίου, κατά το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας των Νηστειών, όταν έγινε και τοθαύμα από αυτόν των κολύβων και έσωσε έτσι τον ορθόδοξο λαό από τη μιασμένηβρώση των ειδωλοθύτων».
Ησυντριπτική πλειοψηφία των ύμνων της Εκκλησίας μας σήμερα αναφέρεται σ’ αυτόπου δηλώνει το όνομα του αγίου Θεοδώρου: δώρο Θεού. Ο άγιος Θεοφάνης, ουμνογράφος της ακολουθίας του, διαρκώς τονίζει ότι ο άγιος είναι «επώνυμος τωνθείων δωρεών», ότι «δωρίστηκε ως δώρο Θεού» στους ανθρώπους, ότι είναι «θείωνδωρεών και πράγμα και όνομα». Ήδη μάλιστα στο πρώτο στιχηρό του εσπερινούδιαβάζουμε: «Ο Χριστός σε έδωσε στην οικουμένη σαν δώρο που φέρνει πλούτο,Θεόδωρε, γιατί δέχτηκε σαν ευεργέτης Θεός το δώρο σου, δηλαδή το τίμιο αίμασου, που χύθηκε γι’ Αυτόν και προσφέρθηκε σ’ Αυτόν με το ζήλο της ευσέβειας» («Δώρονο Χριστός πλουτοποιόν σε τη οικουμένη παρέσχεν, ως ευεργέτης Θεός δώρόν σου τοτίμιον αίμα, Θεόδωρε, δι’ αυτόν εκχεόμενον και θεοσεβείας ζήλω προσφερόμενον,αυτώ δεξάμενος»). Με άλλα λόγια, κατά τον Θεοφάνη, ο Θεόδωρος είναι το αντίδωροτου Θεού στην Εκκλησία, αφού έλαβε τον ίδιο ως δώρο και τονπροσέφερε έπειτα σε όλους.
Ηεπισήμανση του αγίου υμνογράφου είναι πολύ σημαντική: Ό,τι προσφέρουμε εν αγάπηστον Θεό, ο Θεός δεν το κρατάει για τον εαυτό Του, αλλά μας το προσφέρειπολλαπλασιασμένο ως ευεργεσία για εμάς πάλι τους ίδιους. Του προσφέρουμε γιαπαράδειγμα την προσευχή μας; Την μεταποιεί σε χάρη Του προς ίαση της ψυχής καιτου σώματός μας. Κι όχι μόνο για εμάς, αλλά και για όλη την οικουμένη. Τουπροσφέρουμε – πάντα βεβαίως με την ενίσχυση Εκείνου – την υπακοή μας ωςκατάθεση της θελήσεώς μας στο θέλημά Του; Παίρνει την υπακοή μας και την κάνειδική Του υπακοή σε εμάς. Γι’ αυτό και κατά την πίστη μας μεγαλύτερη ευεργεσίαστο ανθρώπινο γένος από την παρουσία των αγίων ως ανθρώπων προσφερομένων στονΘεό δεν υφίσταται. Οι άγιοι είναι οι ευεργέτες της ανθρωπότητας, έστω κι αν οκόσμος δεν κατανοεί τίποτε περί αυτού. Ο Θεός μας τους γνωρίζει, τουςαποδέχεται, τους κάνει πρεσβευτές μας για την υπέρβαση των όποιων δυσκολιών μαςστον κόσμο. Και το μεγαλύτερο αντίδωρο του Θεού στον κόσμο για το μεγαλύτεροδικό μας δώρο σε Αυτόν, την ίδια την Παναγία μας, είναι ο ερχομόςΤου σε εμάς. Εκείνη δηλαδή, πάντα τονίζουμε με τη χάρη του Θεού, δωρίστηκε σεΑυτόν, κι Εκείνος την προσέλαβε και την έκανε σάρκα Του προκειμένου να έρθειστον κόσμο ως άνθρωπος. «Τα σα εκ των σων σοι προσφέρομεν κατά πάντα και διάπάντα». Συνεπώς ό,τι κάνουμε για χάρη του Θεού δεν είναι «χαμένος»χρόνος, όπως πιστεύουν ορισμένοι εκτός της πίστεως, αλλά ο πολυτιμότερος χρόνοςτης ζωής μας. Είπαμε, επανακάμπτει σε εμάς και μάλιστα πολλαπλασιασμένο εκμέρους του Κυρίου μας.
Επεκτεινόμαστεστην αλήθεια αυτή, διότι ακριβώς αυτό πρωτίστως τονίζει ο άγιος Θεοφάνης. Κιείναι πολύ παρήγορα τα τροπάριά του, διότι αναφέρονται σε όλες τις διαστάσειςτου ανθρωπίνου βίου, ιδίως τις θλίψεις και τις δοκιμασίες που υφιστάμεθα, καιστις οποίες ο άγιος Θεόδωρος, ως όργανο του Θεού, έρχεται ως σωτήρας καιβοηθός. «Τη θεοδώρητη χάρη των θαυμάτων σου, μάρτυς Θεόδωρε - σημειώνει γιαπαράδειγμα - απλώνεις σε όλους που προστρέχουν με πίστη σε σένα, διά της οποίαςσε δοξολογούμε λέγοντας: Λυτρώνεις τους αιχμαλώτους, θεραπεύεις τους αρρώστους,πλουτίζεις τους φτωχούς και διασώζεις τους πλέοντες» («Την θεοδώρητον χάριν τωνθαυμάτων σου, Μάρτυς Θεόδωρε, πάσιν εφαπλοίς τοις πίστει σοι προστρέχουσι, διης ευφημούμέν σε λέγοντες∙ αιχμαλώτους λυτρούσαι, θεραπεύεις νοσούντας,πενομένους πλουτίζεις και διασώζεις πλέοντας») (δοξαστικό εσπερινού). «Σώσε μεαπό τη θλίψη που με κατέχει, με τις πρεσβείες σου, μάρτυρα Χριστού,ομαλοποιώντας όλη την τραχύτητα της ζωής μου» («Ρύσαι ταις πρεσβείαις σου τηςκατεχούσης με θλίψεως, μάρτυς Χριστού, πάσαν ομαλίζων την του βίου τραχύτητα»)(ωδή γ΄). Κι ακόμη περισσότερο ο άγιος Θεόδωρος, κατά τον Θεοφάνη, εκτός απότις επεμβάσεις του για τις εξωτερικές δυσκολίες της ζωής, επεμβαίνει και γιατις εσωτερικές, δηλαδή τις ψυχολογικές και πνευματικές δυσκολίες, προερχόμενεςείτε από τις δαιμονικές επιθέσεις είτε από τα ίδια τα πάθη μας. Σε ένα από ταπιο ωραία τροπάριά του της έκτης ωδής επισημαίνει: «Επειδή υπήρξες θερμότατοςυπερασπιστής της ευσεβούς πίστεως και έλεγξες αυστηρά την πλάνη των ειδώλων,εξαφάνισε από την ψυχή μου τις φαντασίες των δαιμόνων και τις εικόνες τωνπαθών» («Υπέρμαχος πεφυκώς της ευσεβείας θερμότατος, και πλάνης στηλιτευτήςειδώλων γενόμενος, δαιμόνων φαντάσματα και παθών εικόνας της ψυχής μουεξαφάνισον»). Η εκζήτηση της βοήθειας του αγίου Θεοδώρου για όλες τις περιστάσειςτης ζωής μας συνιστά πια μονόδρομο. Έχουμε πρεσβευτή ισχυρότατο, δοσμένο σεεμάς από τον Θεό μας.
Ακολουθείν
