Η Μέλλουσα Κρίση και το κριτήριό της
Κατάτη σημερινή τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, αγαπητοί μου αδελφοί, ακούσαμε την Ευαγγελικήπερικοπή, στην οποία περιγράφεται η σκηνή της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου καιτης τελικής κρίσης των ανθρώπων. Η σκηνή είναι εντυπωσιακή! Τα λεκτικά σχήματααπλά και παραστατικά. Ο Χριστός θα εμφανιστεί σε απόλυτη δόξα, εν’ αντιθέσει μετην πρώτη έλευσή Του στη γη, κατά την οποία ενδύθηκε το ταπεινό ανθρώπινοσαρκίο και γεννήθηκε σε μια απόμερη σπηλιά της Βηθλεέμ. Θα προβεί στοξεκαθάρισμα της ανθρωπότητας. Στα δεξιά Του θα τοποθετήσει εκείνους πουχαρακτηρίζει «ευλογημένους», για τους οποίους είναι ετοιμασμένη η Βασιλεία τωνουρανών. Στα αριστερά Του θα τοποθετήσει όσους χαρακτηρίζει «καταραμένους».Αυτοί θα εισέλθουν στον τόπο που ετοιμάστηκε για τον διάβολο και τα όργανά του.
Ηυμνολογική περιγραφή της Μελλούσης Κρίσεως είναι εξίσου εντυπωσιακή. Η στιγμήτης Δευτέρας Παρουσίας χαρακτηρίζεται «φοβερή ώρα και ημέρα. Τότε ο Κριτήςθα καθίσει σε θρόνο φοβερό. Και θ’ ανοιχτούν ενώπιόν Του τα βιβλία της ζωής τουκάθε ανθρώπου και θα ελεγχθούν οι πράξεις και τα έργα του καθενός και τα κρυφάτης ανθρώπινης ψυχής θα δημοσιευθούν»1
Τοπρόσωπο του Χριστού, όπως το περιγράφει τόσο η Γραφή, όσο και η Υμνολογία, δενθα είναι πρόσωπο τιμωρού ή εκδικητή, ούτε στυγνού δικαστή. Θα είναι πρόσωποδικαίου κριτού. Θα αποδοθεί δικαιοσύνη, κατά τα έργα της ζωής, χωρίς ίχνοςμεροληψίας, αδικίας ή εκδικητικότητας. Εν αντιθέσει προς την ανθρώπινηδικαιοσύνη που, συχνά, εξυπηρετεί σκοπιμότητες και υπόκειται σε υπόγειουςεπηρεασμούς, αδικώντας τους δικαίους και δικαιώνοντας τους αδίκους, «θακρίνει την οικουμένη με δικαιοσύνη», διδάσκει ο ιερόςΧρυσόστομος, «θα κρίνει τους λαούς με ευθύτητα»2
Ποιόθα είναι, όμως, το κριτήριο της κρίσεως του Θεού, κατά την Δευτέρα Παρουσία;Σύμφωνα με την Ευαγγελική διήγηση, ο Χριστός θα συνομιλήσει τόσο με τουςδικαίους, όσο και με τους αδίκους. Το ζήτημα που θα θέσει θα τους φέρει όλουςπρο εκπλήξεως. Θα θέσει το μέτρο της αγάπης προς τον κάθε άνθρωπο.
Ένας σύγχρονος λόγιος Θεολόγος και Επίσκοποςαναλύει αυτό το κριτήριο: «Το κριτήριο στην τελική Κρίση, κατά την ΔευτέραΠαρουσία του Χριστού δεν θα είναι ούτε οι εσωτερικές σκέψεις και τασυναισθήματά μου, ούτε τα οράματα και οι εκστάσεις μου. Ούτε θα ερωτηθώ γιατους ασκητικούς μου αγώνες, τη νηστεία και τις μετάνοιές μου. Θα ερωτηθώ, όμως,αν έθρεψα τους πεινασμένους, αν επισκέφθηκα τους φυλακισμένους και τουςαρρώστους, αν φιλοξένησα τον άγνωστο. Αυτά είναι όσα θα ερωτηθώ. Με άλλα λόγια,πώς σχετίζομαι με τους συνανθρώπους μου. Μοιράστηκα όσα έχω; Ήμουν απλώς έναάτομο, στραμμένο στον εαυτό του; Ή ήμουν ένα αυθεντικό πρόσωπο που έζησα σεκοινωνία με τους άλλους;»3
Ηπαραπάνω ανάλυση θα μπορούσε, όμως, εύκολα να παρεξηγηθεί. Να θεωρηθεί δηλ. ότιη συστηματική κοινωνική δράση – που σήμερα εκφράζεται μέσα από κινήσειςκοινωνικού ακτιβισμού και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις φιλανθρωπικού σκοπού –αρκεί για να καταξιώσει και δικαιώσει τον άνθρωπο. Ο Χριστός δεν έμεινε εκεί.Προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα. Ευλόγησε και δικαίωσε εκείνους τους κοινωνικούςεργάτες που συνάντησαν στο πρόσωπο του κάθε ενδεούς, δοκιμασμένου,δυστυχισμένου, ευρισκομένου στην οποιαδήποτε ανάγκη ανθρώπου, τον Ίδιο. Τοκριτήριο της αγάπης θα είναι ο καταλύτης της σωτηρίας μας, αν αυτή προσφέρεταιστο όνομα του Ιησού Χριστού, ο Οποίος χτυπά την πόρτα της καρδιάς μας, κάθεμέρα, με την μορφή του ξένου, του ζητιάνου, του αρρώστου, του πονεμένουανθρώπου.
Μιατέτοια αγάπη μπορεί να κτισθεί μόνο μέσα στη ζωή της Εκκλησίας. Μόνο με την ζωήτης πίστεως και της προσευχής. Μόνο με την εμπειρία και τη βίωση τωνΙερών Μυστηρίων, της Μετανοίας και της Θείας Ευχαριστίας, εκεί όπου πραγματικά,ουσιαστικά και αληθινά, επιτυγχάνεται η ένωση των ανθρώπων μεταξύ μας και ηένωσή μας με τον Θεό. Η αγάπη που προκύπτει μέσα από το μεγαλείο της Ορθόδοξηςπνευματικότητας, ναι, είναι εκείνη που θα μάς ανοίξει την θύρα του Παραδείσουγια τον οποίο είμαστε προορισμένοι και τον οποίο είθε όλοι να κατακτήσουμε.ΑΜΗΝ!
Αρχιμ.Επιφάνιος Οικονόμου
1. 2ο Στιχηρό των Αίνων Κυριακής των Απόκρεω
2. «Κρινεί την οικουμένην εν δικαιοσύνη… κρινεί λαούς ενευθύτητι». PG 55,127
3. Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Ware, «Η εντός υμώνΒασιλεία», σελ. 60-61