ΑποστολικόΑνάγνωσμα: Ρωμ. ιγ΄ 11 – ιδ΄ 4
ΕυαγγελικόΑνάγνωσμα: Ματθ. στ΄ 14 – 21
Αγαπητοί μου, μπαίνουμε από αύριο στηνπερίοδο του πιο έντονου πνευματικού αγώνα, στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής.Η αρχή αυτής της περιόδου, η Καθαρή βδομάδα όπως και το τέλος της, η Μεγάληβδομάδα, καθορίζουν από μόνες τους τη μορφή και την έκταση του πνευματικούαγώνα.
Καθαρή βδομάδα, αρχή κάθαρσης σώματοςκαι ψυχής. Μεγάλη βδομάδα, αποκάλυψη της φύσης του αγώνα. Ενός αγώνα που έχεισαν αποκορύφωμα το πάθος και την οδύνη του Σταυρού.
Οδυνηρός και πονεμένος, λοιπόν, αυτός οαγώνας. Αυτό γίνεται ξεκάθαρο από την αρχή. Γι’ αυτό δεν πρέπει να' χουμεψευδαισθήσεις. Θέλουμε ν' αγωνιστούμε; Τότε θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι γιαθυσίες. Θα πρέπει να θυσιάσουμε πάθη, φιλοδοξίες και ανέσεις. Θα πρέπει ναξέρουμε ότι ο αγώνας είναι επάλξεις και χαρακώματα και όχι «τουρισμός καιξενοδοχείο». Είναι περίοδος κάθαρσης σώματος και ψυχής. Είναι περίοδος αγώνακαι γιορτής. Πραγματικής γιορτής, αφού θα έχει σαν κατάληξη το Πάθος και την Ανάστασητου Χριστού και τη δική μας συμμετοχή σ' αυτά.
Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι ενός αγώνα δενείναι τόσο η φύση των υποδεέστερων όπλων, όσο η έλλειψη της θέλησης για αγώνακαι προ παντός η προδοσία μέσα από τις ίδιες τις τάξεις μας. Αλλά και ηεπιτυχία ενός αγώνα δεν εξαρτάται μόνο από την αποφασιστικότητα μας, αλλά ούτεκαν από την τελειότητα των όπλων. Η επιτυχία του αγώνα εξαρτάται από την καλήγνώση των όπλων και προ παντός την καλή χρήση τους. Αν όλες αυτές οιπροϋποθέσεις χρειάζονται στους συνηθισμένους αγώνες, πόσο μάλλον στονπνευματικό αγώνα.
Το σημερινό Ευαγγέλιο, αγαπητοί μου,μας αποκαλύπτει τόσο τα θετικά, όσο και τα αρνητικά αυτού του αγώνα. Θετικά,όπως το να συγχωρούμε όσους μας έβλαψαν με οποιοδήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτεβαθμό. Άλλο θετικό σημείο είναι η πραγματική νηστεία τροφών και παθών. Καιτέλος, η προσπάθεια κατάκτησης αρετών και όχι υλικών θησαυρών.
Αρνητικά σημεία για τον πνευματικόαγώνα μπορούν να θεωρηθούν, η μνησικακία, η άρνηση μας δηλαδή να συγχωρήσουμεόσους μας έβλαψαν με έργα και με λόγια. Ακόμα, η αποφυγή της νηστείας, ή και τοχειρότερο, η επιδεικτική, η υποκριτική νηστεία. Και τέλος, η συγκέντρωση τηςπροσοχής στα υλικά αγαθά και η απόρριψη των πνευματικών αγαθών.
Κοινό αρνητικό σημείο όλων των πιο πάνωείναι, χωρίς καμιά αμφιβολία, η υποκρισία. Γιατί ενώ ζητούμε από το Θεό να μαςσυγχωρήσει και δίνουμε μάλιστα τη διαβεβαίωση, μέσω της «Κυριακής προσευχής»(Πάτερ ημών), ότι θα συγχωρήσουμε όσους μας έβλαψαν, την ίδια στιγμή αρνούμαστενα δώσουμε συγχώρηση. Απλώνει ο συνάνθρωπος τα χέρια της συγνώμης, κι εμείς τουτα κόβουμε. Ανοίγει το στόμα, για να μας εκφράσει τη λύπη του, κι εμείς του τοκλείνουμε. Κατά τα άλλα, θέλουμε να λεγόμαστε και «καλοί Χριστιανοί»! Και τοεπιβεβαιώνουμε μάλιστα και υποκριτικά, αφού τολμούμε και να κοινωνήσουμε χωρίςντροπή!
Ο Κύριος σήμερα, αγαπητοί μου, μας λέειμε σαφήνεια. «Αν συγχωρήσετε τους ανθρώπους για τα παραπτώματά τους, θα σαςσυγχωρήσει κι εσάς ο ουράνιος Πατέρας σας. Αν όμως δε συγχωρέσετε στουςσυνανθρώπους σας τα παραπτώματά τους, ούτε και ο Πατέρας θα σας συγχωρήσει ταδικά σας παραπτώματα».
Ο κίνδυνος της υποκρισίας δενπεριορίζεται μόνο στη μνησικακία. Παραμονεύει ιδιαίτερα στη νηστεία. Γιατί ενώμια μερίδα ανθρώπων θέλουμε να ονομαζόμαστε Χριστιανοί την ίδια στιγμήαρνούμαστε να εφαρμόσουμε τη νηστεία, γιατί δήθεν δεν είναι αναγκαία. Ηυποκρισία όμως καραδοκεί ιδιαίτερα και όταν νηστεύουμε, γιατί μπορεί να μας δημιουργήσει την ψευδαίσθηση τηςτελειότητας όπως, στο Φαρισαίο της παραβολής. Μπορεί η νηστεία μας να γίνεταιεπιδεικτικά, για να φαινόμαστε στους άλλους ότι νηστεύουμε. Μπορεί η νηστείαμας να περιορίζεται μόνο όταν είμαστε με άλλους, ενώ στο σπίτι μας να μηννηστεύουμε. Μπορεί ακόμα η νηστεία μας να περιορίζεται μόνο σε ορισμένα φαγητά,όχι όμως στην ποσότητα και την ποιότητα των φαγητών που επιτρέπονται. Νηστεύω,σημαίνει περικόπτω, αφαιρώ, περιορίζω την κατανάλωση ή τη σπατάλη, με σκοπόαυτά που εξοικονομώ από τη νηστεία, να τα προσφέρω σαν βοήθεια σ' αυτούς πουέχουν ανάγκη.
Αλήθεια,αν η νηστεία μας εκδηλώνεται μόνο με τους πιο πάνω τρόπους, τότε τέτοια νηστείαδεν είναι αρεστή στο Θεό. Η νηστεία πρέπει να βρίσκεται μέσα στα πλαίσια τουθελήματος του Θεού. Νηστεία που είναι έξω από αυτά τα πλαίσια, είναι υποκριτικήκαι διαβολική. Και η υποκρισία νοθεύει και παραμορφώνει. Ακόμα η νηστεία δενπρέπει να περιορίζεται μόνο στις τροφές αλλά και στην αποφυγή της αμαρτίας. Ανη νηστεία μας περιορίζεται μόνο στις τροφές και όχι και στην αποφυγή του κακού,τότε σε τι θα διαφέρουμε από το διάβολο; Μήπως τρώει ο διάβολος; Σίγουρα όχι.Σταμάτησε όμως από το να κάνει το κακό; Η απάντηση είναι και πάλι αρνητική. Η«νηστεία ουκ αποχή βρωμάτων μόνον, αλλά παντός υλικού πάθους αλλοτρίωσις». Ηνηστεία δεν είναι μόνο η αποφυγή των τροφών, αλλά ιδιαίτερα η αποξένωση από ταπάθη. Η αληθινή νηστεία, συνοδεύεται με την αποφυγή της αδικίας και τηςσυκοφαντίας. Αλήθεια σε τι ωφελεί η νηστεία μου, όταν δεν τρώω από τα δικά μουκαι αρπάζω ξένα; Αλήθεια σε τι ωφελεί η υποκριτική νηστεία μου, όταν αποφεύγωνα τρώω κρέας και λάδι και κατατρώω με τη συκοφαντία το συνάνθρωπο μου; Θα μαςπει ο Κύριος ότι: «Ου το εισερχόμενον εις το στόμα κοινοί τον άνθρωπον, αλλά τοεκπορευόμενον εκ του στόματος τούτο κοινοί τον άνθρωπον» (Ματθ. ιε' 11). Τον άνθρωπο δεν τον κάνει ακάθαρτο ό,τιμπαίνει στο στόμα, αλλά ό,τι βγαίνει από το στόμα, αυτό κάνει τον άνθρωποακάθαρτο.
Ηνηστεία είναι πρώτα απ’ όλα ανέβασμα στην τελειότητα. Αλήθεια αν θέλουμε ναδώσουμε αξία στη νηστεία μας και να την κάνουμε από υλική πνευματική, τότε αςτην μετατρέψουμε και σε αγάπη προς τους άλλους. Όσο πιο μεγάλη είναι η στέρησητων τροφών, τόσο πιο μεγάλη ας είναι η αγάπη, με τη μορφή της προσφοράς και τηςσυγχώρεσης. Όσο πιο μεγάλη είναι η στέρηση των τροφών τόσο πιο μεγάλη ας είναιη στέρηση των παθών.
ΜεγάληΣαρακοστή από αύριο. Μια περίοδος σε ανάμνηση της σαρανταήμερης νηστείας τουΚυρίου στην έρημο και ακόμα προετοιμασία της δικής μας συμμετοχής στα Άγια ΠάθηΤου. Ο Κύριος, απορρίπτοντας τους πειρασμούς του διαβόλου τόνισε ότι: Όάνθρωπος δε ζει μόνο με το ψωμί, αλλά με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα τουΘεού" (Λουκ. δ' 4).
Πρωταρχικό,λοιπόν, πρόβλημα του ανθρώπου δεν είναι η διατροφή, δεν είναι τα υλικά αγαθά,αλλά τα πνευματικά αγαθά, όπως η αγάπη, η ελευθερία και η δικαιοσύνη. Ακόμα,αξιώματα, εξουσία και κυριαρχία του κόσμου, είναι αληθινοί πειρασμοί, πουμπορεί να μας οδηγήσουν πολλές φορές στην αδικία, τη βία και την καταπίεση. Οδρόμος του Χριστού, είναι δρόμος ταπείνωσης, προσφοράς και αγάπης που φτάνει ωςτα όρια της θυσίας.
Αγαπητοίμου, έφθασε και πάλι η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής. Έφθασε η περίοδος γιαν' αποδείξουμε αν στ’ αλήθεια είμαστε άνθρωποι του Θεού. Οι πράξεις μας θα τοκρίνουν. Ας πούμε, λοιπόν, με έργα ΝΑΙ στο Χριστό, όπως μας ζητά σήμερα. Αςσυγχωρήσουμε για να συγχωρηθούμε. Ο ίδιος συγχώρησε, ακόμα κι εκείνους που τονσταύρωσαν. Ας νηστέψουμε ακόμα ανυπόκριτα πάθη και τροφές. Ας στρέψουμε τέλος,την προσοχή μας στις αρετές, τους ουράνιους τούτους θησαυρούς, που δενκινδυνεύουν από σκόρο, σκουριά και κλέφτες. Με τον τρόπο αυτό θα αξιωθούμε όχιμόνο της επίγειας, αλλά και της ουράνιας Ανάστασης στο χώρο της βασιλείας τουΘεού. Ο Θεός ας μας αξιώσει όλους τούτης της χαράς της αιώνιας Ανάστασης. Αμήν.
ΘεόδωροςΑντωνιάδης (Μ.Δ.Κ. Μάρτιος 1997, σελ. 28 – 29).
