Έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός:
«Αδελφοί, αν θέλετε να ιατρεύσετε τηνψυχή σας, τέσσερα πράγματα σας χρειάζονται!
Κάμνουμε μία συμφωνία;
Από τον καιρόν που εγεννηθήκατε έωςτώρα, όσα αμαρτήματα επράξατε, να τα πάρω εγώ εις τον λαιμόν μου, αρκεί ηευγένειά σας να θελήσετε να σηκώσετε τέσσερες τρίχες! Σας είναι βαρύ καιδύσκολον;
-Και τί θα τα κάμω εγώ τα αμαρτήματάσας;
-Έχω μίαν καταβόθρα και τα ρίχνω μέσα!
-Ποία είναι η καταβόθρα;
-Είναι η ευσπλαχνία του Χριστού μας.
Πρώτη τρίχα είναι:
Όταν θελήσετε να εξομολογηθείτε, τοπρώτον θεμέλιον είναι, να συγχωράτε τους εχθρούς σας. Το κάμνετε; Επήρατε τηνπρώτην τρίχα!…
Δεύτερη τρίχα είναι:
Να εύρετε πνευματικόν καλόν,γραμματισμένον, ενάρετον, να εξομολογηθείτε τας αμαρτίας σας. Όταν κάνεις τηναμαρτίαν, τότε πρέπει να εντρέπεσαι. Όταν εξομολογείσαι, πρέπει να μην έχειςκαμμίαν εντροπήν. Όταν εξομολογείσθε, να λέγετε όλα σας τα αμαρτήματα καθαρά.Και πρώτον να ειπείς του πνευματικού σου: -«Πνευματικέ μου, θα κολασθώ διότιδεν αγαπώ τον Θεόν και τους αδελφούς μου με όλην μου την καρδιάν, ωσάν τονεαυτόν μου». Το έκαμες; Εσήκωσες και την δευτέραν τρίχα.
Ή τρίτη τρίχα είναι:
σαν εξομολογηθείς, θα σε ερωτήσει οπνευματικός:
-Διατί, παιδί μου, τα έκαμες όλα αυτάτα αμαρτήματα;
Πρόσεχε, μη κατηγορήσεις άλλον! Τονεαυτόν σου μόνον να κατηγορήσεις! Και να ειπείς: Τα έκαμα από κακήν μουπροαίρεσιν. Εγώ φταίω.
Είναι βαρύ να κατηγορηθείς τον εαυτόνσου; Όχι; Λοιπόν, την επήρες και την τρίτην τρίχα.
Έχομεν την τετάρτηντρίχα.
Όταν ο πνευματικός σου δώσει ευλογίανκαι αναχωρήσεις, να αποφασίσεις με στερεάν γνώμην και απόφασιν, καλύτερα ναπεθάνεις, καλύτερα να χύσεις το αίμα σου σε μαρτύριο, παρά να ξαναπέσεις σεαμαρτίαν. Το κάνεις και αυτό;
Αν ναι, να εσήκωσες και την τέταρτη τρίχα.
Αυτά είναι τα ιατρικά σου, αδελφέ. Τόσοελαφρά, σαν να σηκώνεις τέσσερες τρίχες!».
(Διδαχή Δ’)