ΚΗΡΥΓΜΑ τοῦ ΜητροπολίτηΜύρων Χρυσοστόμου στή γιορτή τῆς Ὀρθοδοξίας στόν Πατριαρχικό Ναό τοῦ Μεγαλομάρτυρος Γεωργίουστό Φανάρι. ( Κυριακή, 4 Μαρτίου 2012).
« Μάθωμενκαλόν μάθημα, ἀγαπητοί, μή μόνο μή καταλαλεῖν, ἀλλά μηδέ ἀκούειν καταλαλιάς.Δεινόν γάρ κακόν ἡ καταλαλιά, ἀκατάστατον δαιμόνιον, μηδέποτε εἰρηνικόν τόν ἄνθρωπονἀπεργαζόμενον.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 55,633δ΄.)
Παναγιώτατε Δέσποτα,
Θεῖε σύλλογε τῶν Ἀρχιερέων,
Ἁγία συνάθρηση,
Ἱερέ Λαέ!
Θεῖε σύλλογε τῶν Ἀρχιερέων,
Ἁγία συνάθρηση,
Ἱερέ Λαέ!
Σήμερα μέτήν ἄδειά σας θά βάλουμε ὑποθετικά τόν «αἰώνιο Πατριάρχη», στό θρόνο Του, τόν ἹερόΧρυσόστομο ἐννοῶ, γιά νά μᾶς ἐπαναλάβει μερικά πράγματα περί Ἐκκλησίας, τοὐτέστιδι’ ἡμᾶςπερί Ὀρθοδοξίας, τοῦτο ἠννόει τοὐντεῦθεν, ὅταν λέγομεν περί Ἐκκλησίας, καί τῆς ἑνότητάςτης. «Ἀνελλιπής γάρ ἡ χάρις τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG61,705). Γιατί τά κηρύγματα τοῦ Ἁγίου Πατέρα εἶναι ἀναμφισβήτητα πλήρηχριστιανικῆς Ὀρθοδοξίας! «Οὐ γάρ ἄν γένοιτο Ἐκκλησία μία, διεσπασμένων τῶν ἐν αὐτῷ,κάτ’ ἀλλήλων ἑστώτων.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 61,384 β’.). Γι’ αὐτό, παρακαλῶ, νάβάλουμε αὐτί καί νά Τόν παρακολουθήσουμε, τόν Ἱεράρχη τοῦ καθήκοντος καίμάρτυρα τῆς ἀληθείας!
Ὁ ἹερόςΧρυσόστομος, πρίν ἀπ’ ὅλα, πιστεύει ὅτι ἡ χριστιανική τελείωση εἶναι δυνατό καίστόν παρόντα κόσμο μας! Παρά τά προβλήματα πού δημιουργοῦμε ὅλοι μας καίπάντοτε! Ὅμως ὅποιος ἀγαπᾶ τό Θεό ἀγαπᾶ ὅ,τι ἀγαπᾶ ὁ Θεός! Ἡ δέ Ὀρθοδοξία, περίἧς ὁ λόγος σήμερον, εἶναι ἡ Θεολογία τῶν πάντων!
«Διά τοῦτομετ’ ἀλλήλων ἐσμέν καί πόλεις οἰκοῦμεν, καί ἐν ἐκκλησίαις συναγόμεθα, ἵνα τά ἀλλήλωνἁμαρτήματα διορθώμεθα.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 49,172στ’.). «Τό δέ κήρυγμα, ἐντῇ Ἐκκλησίᾳ, ἀντί θυσίας ἀναπέμπεται τῷ Θεῷ.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 55,623γ’.).Γι’ αὐτό καί λέγει ὁ ἴδιος Πατήρ «ἄν ἔχῃς κάτι καλό γιά κήρυγμα ἀνέβα στόΘρόνο, ἄν ὄχι καλύτερα νά σιωπᾶς!».
Καί συνεχίζει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, «ἀσθενής μέν εἰμί (ὡς κήρυκας ἐννοεῖ) καί πτωχός, καί διδασκαλικῶν ἄπειρος λόγων· ἀλλ’ ὅταν ἴδω τόν ὑμέτερον σύλλογον, ἐπιλανθάνομαι τῆς ἀσθενείας, ἀγνοῶν τήν πτωχείαν, οὐκ οἶδα τήν ἀπειρίαν· τοιαύτη γάρ τῆς ὑμετέρας ἀγάπης ἡ τυραννίς.» (Ἱ.Χρυσοστόμου PG 6,271α’). Καί μεῖς ἄρα στή συνέχεια θά μιλήσουμε γιά τήν«τρυγόνα», ὅπως ἀποκαλεῖ τήν Ἐκκλησία, δηλαδή τήν ἀδιαίρετη Ἐκκλησία, τήν Ὀρθοδοξία,ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. (PG 55,599α’).
Λιμένας,λοιπόν, γιά ὅλους μας, ἡ Ἐκκλησία καί φάρος ὁ Τίμιος Σταυρός! Ἐπί πλέον καί ἀπ’ἀρχῆς σημειωθήτω ὅτι ἐμεῖς, ἡ Ἐκκλησία σήμερα δέν περιγράφει ἤ δέν ἀπορρίπτειτούς πατέρας καί τήν διδασκαλίαν των περί Ὀρθοδοξίας, ἀλλά προσπαθεῖ νά μιλήσειμέ τήν σημερινή διάλεκτο στό λαό τοῦ Θεοῦ, ἐξ οὗ καί πολλάκις παρεξηγεῖται ἀπό ἀκραίαστοιχεῖα. Ὅμως ὅπως λέγει καί ὁ Ἱερός Πατήρ «οὐδέ χρήπάντα τά ἐν ταῖς παραβολαῖς κατά λέξιν περιεργάζεσθαι, ἀλλά τόν σκοπόνμαθόντας, δι’ ὅν συνετέθη, τοῦτον δρέπεσθαι καί μηδέν πολυπραγμονεῖνπεραιτέρω.» ( PG 58,613- στό κατά Ματθαῖον 64,3).
Ἀλλάπιθανόν, νά διερωτηθεῖ, τό εὐλαβές ἀκροατήριο, ὅλα τά ἀνωτέρω, διατί; Διότι ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, τελευταίως πληθαίνουν οἱ ἀμφισβητήσεις τῶν ὀρθοδοξούντων!Μ’ αὐτά πού ἀκούονται καί λέγονται εὐκαίρως ἀκαίρως, δεξιά καί ἀριστερά, ἐπίσημακαί ἀνεπίσημα, δίνεται ἡ ἐντύπωση διάθεσης ὀρθοδόξου ἀποσυνθέσεως! Σκορποχώριθυμίζει σήμερα ἡ κατάσταση τῆς σύγχρονης Ὀρθοδοξίας! Ἐδῶ δέν ἐννοῶ μόνο τάΔιορθόδοξα, ἀλλά καί κυρίως τήν Ἑλληνόφωνη Ὀρθοδοξία, στούς κόλπους τῆς ὁποίας ὁἕνας μας προσπαθεῖ νά βγάλει τά μάτια τοῦ ἄλλου! Καί διερωτᾶται κανείς, μήπωςμποροῦμε νά ἀποσυνθέσουμε, χωρίς βέβαια νά τό θέλουμε, τήν «κόρην τοῦ ὀφθαλμοῦμας»!
Παραδείγματαοἱ συμπεριφορές ζηλωτῶν, παλαιοημερολογητῶν, «ὑπερμάχων τῆς Ὀρθοδοξίας» πανεπιστημιακῶνκαθηγητῶν καί οἵτινων ἄλλων... Ὅλα αὐτά νομίζω ὑφέρπουν τήν ἁγίαν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίαςμας!
Ἄρα, ἐδῶ ἔχουμεπρόβλημα – μία κρίση τῆς σύγχρονης Ὀρθοδοξίας. Ἐκεῖ πού ἀνεμένετο διακαῶς νά ἀποβεῖἡ Ὀρθοδοξία τό ἐνδιαφέρον καί τό μέλλον τῆς ἀρχόμενης νέας ἑκατονταετίας τοῦ εἰκοστοῦπρώτου τρέχοντος αἰῶνα, ξαφνικά ξεσπᾶ καί διαφαίνεται στόν ὁρίζοντα κρίση τῆςσύγχρονης Ὀρθοδοξίας!
Εἶναι βέβαια γνώρισμα τῆς Ἑλληνικῆς ὕπαρξης ἡ ἐλεύθερη διακίνηση διαφόρων ἀκραίων ἀντιλήψεων ἐπενδυτικῶν τάσεων,πού τελευταίως ἀποτελοῦν πρόκληση καί στόν ἐκκλησιαστικό χῶρο, πρᾶγμα τό ὁποῖον ὅμως βλάπτει τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας!
Γι’ αὐτόσήμερα, τέτοια χρονιάρα μέρα πού εἶναι, στή γιορτή τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ἹερόςΠατριαρχικός Ἄμβωνας, θεώρησε ἐπίκαιρο νά ἐπιχειρήσει μιά σκιαγράφιση τῆςδιαφαινομένης κρίσης τῆς σύγχρονης Ὀρθοδοξίας καί τρόπους ἐξόδου ἀπ’ αὐτήν,μέσα στό πέλαγος τῶν ἄλλων παντοειδῶν κρίσεων, πού ταλαιπωροῦν τόν σύγχρονο ἄνθρωπο.
Εἶναιβεβαίως, εἶναι μεγάλη ἡ ὡφέλεια τῶν καλοπροαίρετων ἐλέγχων, τῶν καλοπροαίρετωνμόνον ἐπαναλαμβάνω, αὐτό τό τονίζουμε, ὅταν γίνονται ἀπό καλούς καί συνετούς ἀνθρώπους,ὅπως τά χορηγούμενα φάρμακα ἀπό καλό καί ἔμπειρο γιατρό! «Ἄν μέν οὖν ἔχεις τίχρήσιμον εἰπεῖν, ἄνοιξον τά χείλη, ἄν δέ μηδέν ἀναγκαῖον ἦ, σίγει· βέλτιονγάρ.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 49,237).
«Τήν ἐπί τῆςοἰκουμένης μίαν δεῖ εἶναι Ἐκκλησίαν, καίτοι τόποις πολλοῖς κεχωρισμένην.» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 61, 13α’). «Καθάπερ γάρ καί σῶμα καί κεφαλή εἷς ἐστιν ἄνθρωπος,οὕτω τήν Ἐκκλησίαν κατά Χριστόν ἕν ἔφησεν εἶναι.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG61,250α’).
«Ἡ ἐκκλησία ἡ παρ’ ὑμῖν (λέγει στήν πρός Κορινθίους ὁμιλία) μερίς ἐστί τῆς πανταχοῦ κειμένης Ἐκκλησίας, καί τοῦ σώματος τοῦ διά πασῶν συνισταμένου τῶν Ἐκκλησιῶν· ὥστε οὐχί πρός ἀλλήλους μόνον, ἀλλά καί πρός πᾶσαν τήν Ἐκκλησίαν εἰρηνεύειν ἄν εἴητε δίκαιοι, ἅ γε παντός ἐστέ μέλη τοῦ σώματος.» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 61,264α’).
Ἐνῶ ἐμεῖςσήμερα δέν κάμουμε τίποτε ἄλλο παρά νά ἀκοῦμε καί νά διαβάζουμε αὐτά πού ἐκσφενδονίζουνπροκατηλειμμένα ἄρρωστα μυαλά! Δέν ἐπιτρέπεται, καίτοι ἔχει καταντήσειμόδα, νά ἐλέγχει καί νά ἐπιτιμᾶ ὁ οἱοσδήποτε τους θεσμούς, πρᾶγματό ὁποῖον καί αὐτό ἴσως θά ἐπετρέπετο μόνο σέ ἀνεπίληπτους κατά τόν βίον ἀνθρώπους,σέ ἔχοντας ἡλικίαν κατάλληλον, κῦρος σεβαστῆς προσωπικότητας κλπ.... Ἄλλωστε ὁπροσωπικός λόγος φανερώνει τό ποιόν τοῦ ἀνθρώπου! Ἀλλά τί νά κάμουμε ἀφοῦ ὁΘεός ἐπιτρέπει νά συκοφαντοῦνται καί νά ἀδικοῦνται καί οἱ δίκαιοι;
Μάλισταμέσα στήν Ἐκκλησία ὅλοι εἴμαστε ἕνα, «τό μέν σῶμα. τό δέ ὀφθαλμοί. τό δέδάκτυλος, ἀλλά πάντες εἷς.». Ὑπάρχει ποικιλία μέσα στήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.Κι’ ἄν δέν μπορεῖ κάποιος νά φτάσει σέ μεγάλα ὕψη ἀρετῆς, νά λάμψει σάν τόν ἥλιο,δέν ἀπορρίπτεται ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Μπορεῖ νά γίνει σελήνη ἤ ἀστέρι,μικρό ἤ μεγάλο, φτάνει μόνο νά παραμένει στόν οὐρανό, δηλαδή στήν Ἐκκλησία!
«Εὐκολώτερον τόν οὐρανόν ἀφανισθῆναι, καί τήν γῆν ἀπολέσθαι, ἤ τήν Ἐκκλησίαν τι παθεῖν.» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 52,806). «Πέτραν τήν Ἐκκλησίαν ἐκάλεσε, δεχομένην κύματα καί μήσαλευομένην.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 52,807). «Καί οὐρανοῦ καί ἀγγέλων καί πάσης τῆςκτίσεως ἡ Ἐκκλησία τιμιωτέρα.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 52,806).
Ὁ ἹερόςΧρυσόστομος θυσίαζε τόν ἑαυτό του γιά νά μή θήξει τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας! Ἄλλωστεἐκεῖνοι πού ἀγαποῦν γνωρίζουν τά τῶν ἀγαπόντων τους, περισσότερο ἀπό ὅλους τούςἄλλους. «Μή δάκνωμεν, λοιπόν, μηδέ κατεσθίωμεν τά ἀλλότρια τραύματα· μή τάςμύϊας μιμησώμεθα, ἀλλά τάς μέλιττας ζηλώσωμεν.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 56,192ι’).
«Ἄτοπον γάρ τόν μέν Ἰώβ ἐπί κοπρίας καθήμενον μή ναρκῆσαι πρός τήν εὐσέβειαν, ἡμᾶς δέ ἐν Ἐκκλησίᾳ χορεύοντας, ὀκνεῖν πρός τήν ἀλήθειαν.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 56,570α’). «Πέλαγος ἐστιν εὐσεβείαςἡ Ἐκκλησία, οὐ κυμάτων πεπληρωμένον, ἀλλά πίστεως γέμον.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG56,427⁄8η’).
«Ὥσπερ ἡ φαεσφόρος σελήνη τά τῆς νυκτός ἀμαυρά λευκαίνουσα, τοῖς τε κατά γῆν καί θάλατταν πλωτῆρσι τε καί ὁδοιπόροις τό κάλος δαδουχοῦσα, ἀνεμπόδιστον ἑκάστῳ τήν πορείαν κατεργάζεται· ὡσαύτως καί ὁ τῆς Ἐκκλησίας διδάσκαλος (ἔτσι τοὐλάχιστον θά ἀναμέναμε), δίκην σελήνης τάς τῆς θεογνωσίας λαμπιδόνας διά λόγων αὐγάζων, τούς τε ἐν τῷ πελάγει τοῦ βίου τούτου τήν ἀλμυρίδα τῶν ἡδονῶν παρατρέχοντας, καί τούς τήν χριστοφόρον ὁδόν βαίνοντας, ἐπί τήν ἀλήθειαν Χριστόν παραπέμπει.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 60,763).
Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, λοιπόν, κατά τόν Γεώργιο Φλορόφσκι ἐπεδίωκε καί ἐπιδιώκει ἕναν ὁλοκληρωμένο χριστιανισμό, ὅπου ἡ πίστη καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι ὀργανικά δεμένες σέ μία δίχως ὅρους ὑποταγή τοῦ ἀνθρώπου στήν πλούσια ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὅπως καί σέ μιά δίχως ὅρους ἐμπιστοσύνη στό ἔλεός Του, καθώς καί σέ μιά δίχως ὅρους στράτευση στήν ὑπηρεσία Του. Καί ἰδίως μιά ἀγάπη, ἕνα ἑνός εἴδους ἀγάπης «ἀγγέλωνσύμβιον, ἀποστόλων σύγχορον, Ἐκκλησίας σύνδεσμον.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 60,775).
Παναγιώτατε!
Οὕτως, ἐπεχείρησε, νά ὁμιλήσει, ὁ ἀπό τοῦ ἹεροῦΠατριαρχικοῦ Ἄμβωνος καθορισθείς, διά τήν ἡμέραν τῆς Ὀρθοδοξίας, κατά τόπαράδειγμα τοῦ οὐρανίου διδασκάλου, ὡς ἀσθενής μαθητής Του καί ὁμώνυμος. «Πᾶςγάρ ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τό φῶς καί οὐκ ἔρχεται πρός τό φῶς, ἵνα μή ἐλεγχθῇ τάἔργα αὐτοῦ· ὁ δέ ποιῶν τήν ἀλήθειαν ἔρχεται πρός τό φῶς, ἵνα φανερωθῇ αὐτοῦ τά ἔργαὅτι ἐν Θεῷ ἐστιν εἰργασμένα».
Οὕτως, ἐπεχείρησε, νά ὁμιλήσει, ὁ ἀπό τοῦ ἹεροῦΠατριαρχικοῦ Ἄμβωνος καθορισθείς, διά τήν ἡμέραν τῆς Ὀρθοδοξίας, κατά τόπαράδειγμα τοῦ οὐρανίου διδασκάλου, ὡς ἀσθενής μαθητής Του καί ὁμώνυμος. «Πᾶςγάρ ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τό φῶς καί οὐκ ἔρχεται πρός τό φῶς, ἵνα μή ἐλεγχθῇ τάἔργα αὐτοῦ· ὁ δέ ποιῶν τήν ἀλήθειαν ἔρχεται πρός τό φῶς, ἵνα φανερωθῇ αὐτοῦ τά ἔργαὅτι ἐν Θεῷ ἐστιν εἰργασμένα».
Ἄς μή μοιάζουμε λοιπόν καί μεῖς μέ τούς τῆς ἐποχῆς τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ὁπότε ἔλεγε καί μεῖς ἐπαναλαμβάνουμε: «Ἐγώ ἐξηγῶ τήν Γραφήν καί σεῖς, ἐμεῖς δηλαδή ὅλοι, βλέπουμε τούς πολυελαίους! Ὁπότε ὁποίαἀμέλεια!». Ὄχι, ὄχι, ἀλλά ἄς ζοῦμε καί ἄς εἴμαστε μετά τοῦ Χριστοῦ, ἐν τῷ Χριστῷκαί διά τόν Χριστόν! Ἄς εὐχαριστήσουμε ὅμως καί τό Θεό πού μᾶς ἔμαθε νά ὑπομένουμε!
Πλήν ὅμως«μή ἀπέχομεν τῆς Ἐκκλησίας· οὐδέν γάρ τῆς Ἐκκλησίας ἰσχυρότερον. Ἡ ἐλπίς σου ἡ Ἐκκλησία,ἡ σωτηρία σου ἡ Ἐκκλησία, ἡ καταφυγή σου ἡ Ἐκκλησία. Τοῦ οὐρανοῦ ὑψηλοτέρα ἐστί,τῆς γῆς πλατυτέρα ἐστίν· Οὐδέποτε γηρᾶ, ἀεί δέ ἀκμάζει.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG52,427α’). «Καί γάρ οἰκία πάντων ἐστίν ἡ Ἐκκλησία.» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG57,384στ’).
«Μαινέσθω ἡ θάλασσα, πέτραν δυαλῦσαι οὐ δύναται· ἐγειρέσθω τά κύματα, τοῦ Ἰησοῦ τό πλοῖον, τήν Ἐκκλησίαν, καταποντήσῃ οὐκ ἰσχύει.» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 52,427α’). Ἔ, λοιπόν, «μή σχίζε καί μέριζε τής Ἐκκλησίαν!» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 60,652δ’).
«Δεῦρο τοίνυν, ὦ πιστή συνοδία καί ὁμόψυχε, ἡ τήν αὐτήν ὁδόν τῆς ζωῆς ἡμῖν ὁδεύουσα, ἡ ἐπί τό αὐτό σκάφος τῆς Ἐκκλησίας συνεκπλέουσα ἡμῖν τήν ἁλμυράν καί πικράν τοῦ βίου θάλασσαν, ἡ ἐν ἑνί πνεύματι καί μιᾷ ψυχῇ τήν Τριάδα δοξάζουσα, καί ἐπί τόν ἕνα λιμένα τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν σπεύδουσα· δανείσατέ μοι, παρακαλῶ, τήν τῆς προσευχῆς ὑμῶν ἄγκυραν.» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 55,539α’).
«Καί γάρ ὡς μίαν δεῖ τήν Ἐκκλησίαν οἰκεῖν, ὡς σῶμα ἕν, οὕτω διακεῖσθαι πάντας· ὥσπερ οὖν καί βάπτισμα ἕν ἐστί, καί τράπεζα μία, καί πηγή μία, καί Πατήρ εἷς.» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 61,528γ’).
Καί ἐάν τάπράγματα οὕτως ἔχουν, ἐρωτᾶ ὅ Ἅγιος Πατέρας «μέχρι τίνος διατρώγομεν τῆς Ἐκκλησίας,τήν ρίζαν σκωλήκων δίκην;» (Ἱ. Χρυσοστόμου, PG 61,588δ’). Ἐάν συνεχίσουμε τήν ἐπιπόλαιατακτική μας «καταγέλαστοι γεγόναμεν ( γινόμαστε οἱ Ὀρθόδοξοι σήμερα) καί Ἰουδαίοιςκαί Ἕλλησιν, εἰς μυρία τῆς Ἐκκλησίας σχιζομένης.» (PG 61,623στ’). Ἄς μή μᾶςδιαφεύγει λοιπόν ὅτι «τείχη τῷ χρόνῳ παλαιοῦνται, Ἐκκλησία δέ ούδέποτε γηρᾶ,τείχη βάρβαροι καταλύουσιν, Ἐκκλησία δέ οὐδέ δαίμονες περιγίνονται.» (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 62,627).
Καί τέλος καί πάλιν κατά τόν Ἱερό Χρυσόστομο «οὐκ ἤθελον ἀσχημονεῖν ὑπέρ τοιούτων διαλεγόμενος, ἀλλ’ἠναγκάσθην». (Ἱ.Χρυσοστόμου, PG 62,351α’). Διά τήν ἀγάπην τῆς Ἐκκλησίας καί διά τήν ἁγίαν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀμήν.
