[7/3/2012]
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ
Ἕναςἐκ τῶν μυστικῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος, σ᾽ἕνα ἀπό τά ὡραῖα ποιήματά του νά τί γράφει γιά τόν ἄνθρωπο!
Οὗτοςμέσον τῶν κτισμάτων,
τόνΘεόν γινώσκει μόνος,
τούτῳμόνῳ ὁ Θεός δέ,
κατάνοῦν ληπτός ἀλήπτως,
καθορᾶταιἀοράτως,
καί κρατεῖται ἀκρατήτως[1].
Ὁἄνθρωπος ἔχει μιά μοναδική σχέση μέ τό Θεό. Ἀπ᾽ ὅλα τά κτίσματα μόνον αὐτόςἔχει τόσο στενές σχέσεις μέ τό Θεό. Γνωρίζει τό Θεό καί γνωρίζεται ὑπό τοῦΘεοῦ. Μετέχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος θάτό πεῖ κάπως διαφορετικά· «... ὥσπερ οὐδείς ἀνώτερος Θεοῦ ἐν οὐρανῷ, οὕτωμηδείς ἔστω ἀνώτερος ἀνθρώπου ἐπί γῆς»[2].
Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ κυριάρχης τῆς φύσεως. Ὅληἡ δημιουργία, ἀκόμη καί αὐτοί οἱ ἄγγελοι, ἐδημιουργήθησαν γιά τόν ἄνθρωπο. Ὅλαἔγιναν γιά τήν τελείωση καί τή θέωση τοῦ ἀνθρώπου. Βέβαια, ἐάν συγκριθεῖ μέ τόΘεό, εἶναι ἕνα τίποτε. Ἐάν ὅμως συγκριθεῖ μέ τή δημιουργία, εἶναι μέγας.
Αὐτόεἶχε ὑπ᾽ ὄψη του ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος, ὅταν ἔλεγε στά ἱστορικά ἔπη τουτά ἀκόλουθα· «εἰ μηδέν εἰμι, Χριστέ μου, τίς ἡ πλάσις;»[3]. Ἔχουμε τήδυνατότητα νά ἑνωθοῦμε μέ τό Θεό καί νά εἴμαστε μαζί του ἀχώριστα, σύμφωναἄλλωστε καί μέ τά λεγόμενά Του πρός τόν Πατέρα Του· «ἐγώ ἐν αὐτοῖς καί σύ ἐνἐμοί, ἵνα ὦσιν τετελειωμένοι»[4].
Ἀνέφεραὅλα αὐτά, γιατί, ἐάν δέν γνωρίσουμε «οἵους ἡμᾶς ἐποίησεν ὁ Θεός, οὐκἐπιγνωσόμεθα οἵους ἐποίησεν ἡ ἁμαρτία»[5]. Πράγματι μᾶς ἔπλασε ὁ Θεός ὅλα νά τάἔχουμε κοινά.
Τά ἀγαθά τῆς γῆς εἶναι δωρεά τοῦ Θεοῦ στόνἄνθρωπο. Μετά τήν πτώση μας ὁ ἄνθρωπος κυριευμένος ἀπό ἀνασφάλειες καί φοβίεςἄρχισε νά δείχνει σημάδια ἰδιοτέλειας.
Ἤθελε νά ἔχει δικά του ὅσο τό δυνατόνπερισσότερα ἀπό τά ἀγαθά πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός. Νόμιζε πώς ὅσο περισσότερα εἶχε,τόσο πιό πολλά χρόνια θά ζοῦσε. Ἔτσι δημιουργήθηκε ἡ ἐκμετάλλευσις τοῦ ἀνθρώπουεἰς βάρος ἄλλου ἀνθρώπου καί κατ' ἐπέκταση ἑνός λαοῦ εἰς βάρος ἄλλου λαοῦ. Ἡἰδιοτέλεια ἔκανε τόν κόσμο ἄνω κάτω.
Ὁἱερός Χρυσόστομος θά πεῖ ἕνα βαρυσήμαντο λόγο γιά τήν τάση πού ἔχουμε νάμαζεύουμε συνεχῶς καί νά πλεονεκτοῦμε· «Οὐκ ἀφίησιν ἀνθρώπους εἶναι τούςἀνθρώπους τό χρυσίον, ἀλλά θηρία καί δαίμονας»[6]. Ἡ πλεονεξία εἶναι νόσημαὅλης τῆς Οἰκουμένης.
Ἡ ἱστορία ἔχει καταγράψει φοβερές καταστάσειςἐκμεταλλεύσεως λαῶν ἀπό τά δῆθεν πολιτισμένα κράτη. Τέτοια παραδείγματα εἶναιπολλά στίς περιοχές τῆς Ἀφρικῆς καί τῆς Ἀσίας, ἀλλά καί τῶν μικρῶν λαῶν τῆςγῆς, πού ὑποχρεώνονται νά ἀγοράσουν ὅπλα καί προϊόντα ἀπό ἄλλους μεγαλυτέρουςκαί πλουσιωτέρους λαούς, ἐπειδή ἡ πτωχεία καί ἡ ἀνέχεια τούς ἀνάγκασε νάδανεισθοῦν ἀπό αὐτούς χρήματα.
Ἄς ἔλθουμε τώρα καί στήν κρίση τοῦ τόπου μας.Ἡ λέξη κρίση τί σημαίνει; Ἀνοίγοντας τά διάφορα λεξικά βλέπουμε διάφορεςἑρμηνεῖες· Νά ποῦμε μερικές·
Τόρῆμα κρίνω σημαίνει χωρίζω, ἐκλέγω, διακρίνω, ἀνακρίνω, παραβάλλω, ἑρμηνεύω ὡςδικαστής, ἀποφασίζω, ἀπονέμω δίκαιον, καταδικάζω, μηνύω, νομίζω[7]. Τόἴδιο καί ἡ λέξη κρίσις πού εἶναι παράγωγο αὐτοῦ τοῦ ρήματος (ξεχώρισμα, δίκη,ἀπόφαση, ἔκβαση, μεταβολή ἀσθενείας). Στόν Ὅμηρο ἀπαντῶνται μερικές ἀπό τίςπαραπάνω ἔννοιες, ὅπως π.χ.
Ἐνεργῶ,διακρίνω, χωρίζω, διαλύω, ξεδιαλέγω, ἐκλέγω γιά τόν ἑαυτό μου κ.ἄ.[8]. Σέἕνα ἄλλο λεξικό μεταξύ διαφόρων ἐννοιῶν πού ἀναφέραμε ὑπάρχει καί ἡ ἔννοια«ἀγών περί ἀμφισβητουμένων πραγμάτων»[9]. Στά νεώτερα λεξικά ἐκτός τῶν ἀνωτέρωἐννοιῶν ὑπάρχει καί ἡ ἀκόλουθη· «περίοδος ἀνωμάλου καταστάσεως, δυσχεροῦςκινδυνώδους ἐκτροπῆς ἀπό τῶν κανονικῶν, ὁμαλῶν συνθηκῶν τοῦ βίου· οἰκονομικήἠθική κρίσις, τό νόμισμα διέρχεται κρίσιν»[10].
Ὅπωςἐπίσης καί τοῦ Γ. Μπαμπινιώτη. Ἐδῶ δύο ἔννοιες νεώτερες εἶναι χαρακτηριστικές·«ἡ διατάραξη τῆς ὁμαλῆς πορείας μιᾶς διαδικασίας ἤ ἡ κακή λειτουργία ἤ ἡἔμπρακτη ἀμφισβήτηση τῶν καθιερωμένων (δομῶν, ἀξιῶν, θεσμῶν), τῆςοἰκογενείας... τῆς νομισματικῆς (πολιτικῆς) κ.λ.π.». Ἐπίσης κρίση μπορεῖ νάσημαίνει καί τήν κατάσταση κατά τήν ὁποία ἀμφιβάλλει κάποιος γιά τόν ἑαυτό τουἤ σέ ὅ,τι κάνει[11].
Ἀπ᾽ὅλες αὐτές τίς ἔννοιες, ἀρκετές ταιριάζουν ὡς ἑρμηνεία γιά τήν κρίση τοῦ τόπουμας. Ἡ κρίση δέν ἀκουμπάει μόνο τά οἰκονομικά τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά ἐπιδρᾶκαί στήν πνευματική τους ζωή, στήν ψυχοσύνθεσή τους, στή συμπεριφορά τους πρόςτούς ἄλλους, στό ἐνδιαφέρον τους γιά τό μέλλον, στήν αἰσιοδοξία τους γιά τάὄνειρά τους καί τίς προσδοκίες τους.
Ἐάνμπορούσαμε νά δώσουμε ἕνα γενικό χαρακτηρισμό στή συμπεριφορά τῶνἀνθρώπων, θά λέγαμε πώς εἶναι συμπεριφορά μελαγχολική.
Οἱἄνθρωποι τοῦ τόπου μας σήμερα δέν ἔχουν τό κουράγιο νά διεκδικήσουν τίποτε.Ἁπλῶς ἀγωνίζονται νά περισώσουν ὅσα τούς ἔχουν ἐναπομείνει. Στό μυαλό τουςκυριαρχεῖ ἡ ἔννοια πώς ἔρχεται ἡ ἰσοπέδωση τῶν πάντων καί ὀφείλουμε νά κάνουμεἀγῶνα ἐπιβιώσεως καί περισώσεως ὅσο τό δυνατόν περισσοτέρων χρημάτων καίἀγαθῶν.
Ἡκρίση ἔφερε μιά διασάλευση τῆς κοινωνικῆς ζωῆς τοῦ τόπου μας.
Ἐκεῖπού ἑστιάζεται αὐτή ἡ καινούργια κατάσταση γιά τούς σύγχρονους Ἕλληνες εἶναιστήν ἔλλειψη χρημάτων, στήν ἐπιβολή πολλαπλῶν φόρων, στή δραματική καίἀτελεύτητη περικοπή μισθῶν καί συντάξεων, στήν ἀνεργία, πού σέ μερικά μέρη τῆςπατρίδος μας ἔφτασε στό 20%, στήν αὔξηση τῶν αὐτοκτονιῶν, (στήν ἐπαρχία μουεἴχαμε τέσσερεις αὐτοκτονίες ἐξ αἰτίας χρεῶν καί ἐλλείψεως χρημάτων), στήνἀναχώρηση σπουδαίων νέων ἐπιστημόνων στό ἐξωτερικό, ὅπως π.χ. στήν Ἀμερική,Ἀγγλία καί Αὐστραλία, στόν ὑποσιτισμό τῶν παιδιῶν, στόν ὀνειδισμό τῆς πατρίδοςμας διεθνῶς, στήν ἐλαφρά κοινωνική ἐξέγερση μέ τήν ἐκδήλωση ἀπεργιῶν καίστάσεων ἐργασίας, στήν ἀπαξίωση τῶν πολιτικῶν καί γενικά στήν ἐπικράτηση ἑνόςκλίματος ἀπελπισίας.
Ἀκόμηπαρατηρήθησαν καί τά ἑξῆς φαινόμενα· πολλοί συγγενεῖς πού εἶχαν στά διάφοραγηροκομεῖα δικούς τους ἀνθρώπους καί εἶχαν μιά μικρή σύνταξη, νά ξαναπαίρνουνπάλι στό σπίτι τούς γέροντες γονεῖς ἤ ἄλλου βαθμοῦ συγγενεῖς, προκειμένου νάκαρπωθοῦν τή σύνταξή τους. Ἀκόμη παιδιά πού ἤθελαν νά ζήσουν ἀνεξάρτητα ἀπότούς γονεῖς καί ἔμεναν ἐπ' ἐνοικίῳ ξαναγύρισαν πάλι στήν πατρική τους ἑστία γιάνά ἀποφύγουν τά ἔξοδα.
Χρήσιμογιά ὅλους μας εἶναι νά ἀναφέρουμε μερικές ἀπό τίς ἐπιπτώσεις τῆς κρίσεωςἀναλυτικώτερα. Π.χ. ἀπό τά στοιχεῖα τῆς Eurostat βλέπουμε τά ἄκρως δυσάρεσταποσοστά τῆς ἀνεργίας στήν Πατρίδα μας. «Τά ποσοστά ἀφοροῦν στό 2010, ὁπότε αὐτάἔχουν ἀντικατασταθεῖ ἀπό θλιβερότερα...
Τάὑψηλότερα ποσοστά ἀνεργίας τοῦ προηγουμένου ἔτους σημειώνονται στή Δυτική Μακεδονία (15,5%), στά Ἰόνια νησιά (14,8%), στό ΝότιοΑἰγαῖο καί στήν Ἀνατολική Μακεδονία καί Θράκη (14,2%). Ἀκολουθοῦν ἡ ΚεντρικήΜακεδονία (13,5%), ἡ Ἤπειρος (12,6%), ἡ Στερεά Ἑλλάδα (12,5%), ἡ Ἀττική(12,3%), ἡ Θεσσαλία (12,1%), ἡ Δυτική Ἑλλάδα καί ἡ Κρήτη (11,7%).
Τάχαμηλότερα ποσοστά ἀνεργίας σημειώνονται στήν Πελοπόννησο (9,8%) καί στό ΒόρειοΑἰγαῖο (9%)»[12]. Σύμφωνα μέ τίς τελευταῖες ἐκτιμήσεις τοῦ ΙΝΕ-ΓΣΕΕ ἡ ἀνεργίατόν Αὔγουστο του 2011 ἔφτασε στό 18,4% ξεπερνώντας τίς 900.000 ἄτομα[13]. Ἄςσημειωθεῖ πώς ἄλλες μελέτες ἀνεβάζουν τά ποσοστά ψηλότερα.
Ἄλλοἐνδιαφέρον σημεῖον ἀπό τά ἀποτελέσματα τῆς κρίσεως εἶναι ἡ ἐπίπτωση τῶνσυνεπειῶν της στήν ψυχική ὑγεία τῶν ἀνθρώπων. Στήν ἱστοσελίδα in.gr τοῦΔημοσιογραφικοῦ Ὀργανισμοῦ Λαμπράκη Α.Ε. τῆς 17ης Σεπτεμβρίου τοῦ 2011δημοσιεύθηκε μελέτη-ἄρθρο μέ τίτλο: «Οἱ ἐπιπτώσεις τῆς κρίσης στήν ὑγεία τῶνἙλλήνων· τί δείχνουν οἱ μελέτες». Ἄς δοῦμε μερικά στοιχεῖα.
«Ἡκρίση χρέους πού πλήττει τήν Ἑλλάδα ἔχει σημαντικές ἐπιπτώσεις στήν ὑγεία τοῦπληθυσμοῦ τῆς χώρας, καθώς ἔχει αὐξηθεῖ ὁ ἀριθμός τῶν αὐτοκτονιῶν, ἐνῶὅλο καί περισσότεροι στρέφονται στά ναρκωτικά καί στήν πορνεία καί ραγδαίααὔξηση παρατηρεῖται στά κρούσματα μόλυνσης μέ τόν ἰό HIV. Αὐτόπροκύπτει ἀπό τήν ἔρευνα μέ τίτλο "Οἱ ἐπιπτώσεις στήν ὑγεία· οἰωνοί μιᾶςἑλληνικῆς τραγωδίας", πού ὑπογράφουν Βρετανοί ἐρευνητές καί ἡ ὁποίαδημοσιεύτηκε στήν ἰατρική ἐπιθεώρηση Lancet». Σύμφωνα μέ ἔγγραφο πού ἔστειλεστή βουλή ὁ ὑπουργός Ἀνδρέας Λοβέρδος πρός ἀπάντηση ἐρωτήσεως γιά τήν αὔξησητῶν αὐτοκτονιῶν λόγῳ τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως καί τῶν κυκλωμάτων τοκογλυφίας, τόὅριο τῆς αὐξήσεως τῶν αὐτοκτονιῶν ἀγγίζει τό 40%. Ἡ κρίση ἔχει ψυχολογικέςἐπιπτώσεις στήν ὑγεία τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι παρατηροῦνται, λόγῳ τοῦ ἀδιεξόδου πούσυναντοῦν οἱ ἄνθρωποι στά οἰκονομικά τους, μιά κατάθλιψη καί ἕνα ὑπερβολικόἄγχος. Ἡ κατάθλιψη πλήττει ὅλες τίς ἡλικίες καί μάλιστα αὐτούς πού εἶναιἄνεργοι.
Ἄλλοἐπίσης ἀξιοπαρατήρητο φαινόμενο εἶναι τό «λουκέτο» στά διάφορακαταστήματα. Τόν Αὔγουστο τοῦ 2011 τό ποσοστό τοῦ κλεισίματος τῶν διαφόρωνἐπιχειρήσεων ἔφτασε στό 25% τοῦ συνόλου τῶν καταστημάτων. Αὐτό σημαίνει ὅτι 1στίς 4 ἐμπορικές ἐπιχειρήσεις στό σύνολο τῆς χώρας ἔβαλαν λουκέτο.
Ἡκατάσταση αὐτή λειτουργεῖ ὡς μεταδοτική ἀσθένεια. Ἀσφαλῶς σήμερα τά ποσοστάεἶναι μεγαλύτερα. Μικρά καί μεγάλα μαγαζιά τό ἕνα μετά τό ἄλλο κλείνουν.
Ἐπίσηςστόν τομέα αὐτό ἀνήκουν οἱ ἀκάλυπτες ἐπιταγές καί τά διάφορα οἰκονομικά φέσιαπού ἔπνιξαν τήν ἀγορά. Ἄς μήν ἀναφέρουμε λεπτομερῶς ἄλλα συμπτώματα τῆςκρίσεως, ὅπως π.χ. τήν ἐπίπτωση τῆς κρίσεως στά νοσοκομεῖα, στήν παιδεία, στάφάρμακα κ.λ.π. Τά δείγματα τά προαναφερθέντα εἶναι ἀρκετά.
ΤΙ ΕΚΑΝΕ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟΝΔΥΣΚΟΛΟ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ
ΚΑΙ ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΑΣ
Ἀπέναντισ᾽ αὐτήν τήν κρίση καί στό λαό μας πού ἔχει ἐγκλωβιστεῖ στά ἀποτελέσματά της,παραμένει σέ ἐγρήγορση ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλωστε κατά τόν ἱερόνΧρυσόστομο «ἰατρεῖον ἐστι πνευματικόν ἡ Ἐκκλησία καί δεῖ τούς ἐνταῦθαπαραγενομένους κατάλληλα τά φάρμακα λαμβάνοντας καί τοῖς οἰκείοις τραύμασινἐπιτεθέντας, οὕτως ἐπανιέναι»[14].
Ἐπίσηςμέσα στήν Ἐκκλησία «ἐπί τό αὐτό πλούσιος καί πένης»[15]. Ἡ εὐγένεια τῆςἘκκλησίας ἔγκειται στήν ἴση μεταχείριση τῶν ἀνθρώπων. Πλούσιοι, πένητες,οἰκεῖοι καί ξένοι, ὅλοι ἀπολαμβάνουν τήν ἴδια φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας. Ἄλλωστεεἶναι γνωστή ἡ ρήση τοῦ ἀββᾶ Ἀπολλώ: «εἶδα τόν ἀδελφόν μου, εἶδα Κύριον τόνΘεόν μου»[16]. Στόν κάθε ἄνθρωπο ἡ Ἐκκλησία βλέπει τήν εἰκόνα τοῦ ἸησοῦΧριστοῦ.
Ἰσχύειπάντοτε ὁ λόγος τοῦ Κυρίου· «Ἀμήν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶνἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε»[17]. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγοςγράφει σχετικά: «Οἱ ἀδελφοί μας οἱ ἐνδεεῖς, οἱ τόν αὐτόν ἐνδεδυμένοι Χριστόν κατάτόν ἔσω ἄνθρωπον, καί τόν αὐτόν ἡμῖν πιστευθέντες ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος· οἱτῶν αὐτῶν ἡμῖν μετασχόντες νόμων, λογίων, διαθηκῶν, συνάξεων, μυστηρίων,ἐλπίδων ὑπέρ ὧν Χριστός ὁμοίως ἀπέθανεν, ὁ παντός αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦκόσμου, οἱ συγκληρονόνοι τῆς ἄνω ζωῆς... οἱ συνθαπτόμενοι Χριστῷ καίσυνανιστάμενοι· εἴπερ καί συμπάσχουσιν ἵνα καί συνδοξασθῶσιν»[18]. Εἶναιἀπαράδεκτο νά παραβλέπουμε τούς πτωχούς ἐμεῖς πού ἔχουμε τραφεῖ ἀπό τόνποιμένα τόν καλό, πού ἀναζητεῖ καί γυρίζει πίσω τό πρόβατο πού ἔχει χαθεῖ καίἐνισχύει αὐτό πού εἶναι ἀσθενικό, λέγει πάλιν ὁ ἴδιος.
Εἶναιἀλήθεια πώς ἀδελφό ὀνομάζουμε στήν κυριολεξία αὐτόν πού ἔχει τό ἴδιο βάπτισμαμέ μᾶς καί συμμετέχει στά ἴδια μυστήρια.
ἩἘκκλησία ὅμως κάνει μιά ὑπέρβαση καί μιμεῖται τό Θεό πού δείχνει ἀδιάκριτηἀγάπη πρός ὅλους καί ἀνατέλλει τόν ἥλιο ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς, δικαίους καίἀδίκους[19].
Βέβαιαἡ Ἐκκλησία δέν πρέπει νά μεταβληθεῖ σέ ἕνα ἀπέραντο πτωχοκομεῖο πού θάθεραπεύονται μόνον οἱ ὑλικές ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά νά παραμείνει θεσμόςθεοΐδρυτος πού ἀπεργάζεται τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἔτσι παρεξηγοῦν μερικοίἄνθρωποι τή χριστιανική πίστη, τήν ὁποία θέλουν ὡς μία λύση τῶν βιοτικῶν τουςπροβλημάτων, δηλ. φαγητό, θέαμα, πολιτική ἐλευθερία κ.ἄ.
Αὐτήεἶναι καί ἡ βάση πολλῶν θρησκευμάτων. Ὁ Κύριος στό θαῦμα τῶν πέντε ἄρτων πρῶτατούς μίλησε γιά τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ· «ἤρξατο διδάσκειν πολλά»[20], μετά θεράπευσε τούς ἀσθενεῖς· «καί ἐθεράπευσεν τούς ἀρρώστους αὐτῶν»[21] καί μετά ἔκανετό θαῦμα τῶν πέντε ἄρτων καί χόρτασαν οἱ χιλιάδες ἄνθρωποι[22]. Πολλοί νομίζουνπώς τό ἀποκλειστικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά κάνει συσσίτια, νά μοιράζειμερίδες φαγητοῦ καί νά δημιουργεῖ κοινωφελῆ ἱδρύματα.
ὉΚύριος μιλάει γιά τή βρώση τή μένουσα, πού εἶναι τό σῶμα καί τό αἷμα Του καίτήν βάζει πιό μπροστά ἀπό τήν ἀπολλυμένη πού εἶναι ἡ ὑλική τροφή[23]. Ὁ ἱερόςΘεοφύλακτος τό τονίζει αὐτό· «Κυρίως μάννα ὁ μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ, ἄνθρωποςγενόμενος»[24]. Ἡ κατ᾽ ἐξοχήν τροφή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁ Χριστός, πούπροσφέρεται σέ μᾶς κυρίως μέ τή μορφή τοῦ λόγου Του καί τῆς Θείας Εὐχαριστίας.Μετά ἔρχεται ἡ ὑλική τροφή.
Ἄςἀπαριθμήσουμε πρακτικά τό φιλανθρωπικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας στό λαό τοῦ Θεοῦ.
Πρῶταπρῶτα ἐμψύχωσε ἠθικά τό λαό τοῦ Θεοῦ μέ τό λόγο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί μέσυγκεκριμένα μηνύματα. Ἐξαπέλυσε τήν ὑπ᾽ ἀριθμ. 2894 βαρυσήμαντη Ἐγκύκλιο στόΧριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μέ τίτλο «Θεολογική θεώρηση τῆς οἰκονομικῆςκρίσεως», πού ἐκτός τῶν ἄλλων τονίζει καί τά ἀκόλουθα·
«ἩἘκκλησία ὅπως τό κάνει πάντα, ἀπευθύνει τόν παρηγορητικό παρακλητικό καίἐλπιδοφόρο λόγο Της σέ κάθε ἄνθρωπο πού ὑποφέρει καί πονᾶ. Ὁ Χριστός ὅτανπλησίαζε πονεμένους ἀνθρώπους, τό πρῶτο πού τούς συνιστοῦσε ἦταν τό"θάρσει τέκνον", "θάρσει θύγατερ" καί τούς ζητοῦσε νά ἔχουνπίστη στό Θεό. Τό θάρρος καί ἡ αἰσιοδοξία, ἡ ἐλπίδα καί ἡ πίστη εἶναιἀπαραίτητα ἐφόδια στή ζωή μας.
Ὅτανὅλα τά πράγματα φαίνονται σκοτεινά, ὑπάρχει ἐλπίδα. Ὁ ἄνθρωπος πού πιστεύει στόΘεό, δέν φοβᾶται τίποτε, οὔτε καί αὐτόν τόν θάνατο. Ἡ πίστη, τό θάρρος, ἡἐλπίδα, ἡ αἰσιοδοξία, τό νόημα τῆς ζωῆς, ὁ ψυχικός καί πνευματικόςπλοῦτος πρέπει νά εἶναι βασικά μας ἐφόδια. Μέ αὐτά ὡς Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες ἀλλάκαί μέ τό φιλότιμο ἀντιμετωπίσαμε ὅλες τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς μας στό παρελθόνκαί ἐξήλθαμε νικητές ἀπό τίς διάφορες κρίσεις πού περάσαμε καί μέ αὐτά καί πάλιθά νικήσουμε».
Στήνἴδια ἐγκύκλιο προτρέπονται οἱ πιστοί πού ἔχουν ἐπάρκεια ὑλικῶν ἀγαθῶν νά ἔλθουνἀρωγοί στούς ἔχοντες ἀνάγκη, δηλ. στή γυναῖκα πού ξενοδουλεύει γιά νά θρέψει τάπαιδιά της, στόν ἄνεργο πατέρα, στόν ἀσθενῆ πού δέν ἔχει φάρμακα, στούς σπουδάζοντεςνέους, στούς χαμηλοσυνταξιούχους κ.ἄ.
Τονίζεταιἀκόμη πώς ἡ ὑποδούλωση στά διάφορα πάθη ἔφερε τήν κρίση, ἐν ἀντιθέσει μέ τήδιδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, πού μᾶς συνιστᾶ τήν ἀσκητικότητα καί ὀλιγάρκεια.Ἐγκυκλίους μέ παρόμοιο περιέχομενο περιστασιακά ἤ καί ἐπ᾽ εὐκαιρίᾳ μεγάλωνἑορτῶν ἀπηύθυναν πολλοί Ἱεράρχαι τῆς Ἐκκλησίας μας.
Τῆςγενικῆς ἐγκυκλίου τῆς Ἱεραρχίας εἶχε προηγηθῆ εἰσήγηση τοῦ Σεβ.Μητροπολίτου Σισανίου καί Σιατίστης κ. Παύλου στό σῶμα τῆς Ἱεραρχίας μέ τίτλο:«Τά αἴτια τῆς σύγχρονης ποικιλόμορφης κρίσης».
Σπουδαιοτάτηεἶναι ἡ παρέμβαση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.Ἱερωνύμου πρός τόν Πρωθυπουργό τῆς Ἑλλάδος κ. Παπαδῆμο γιά τήν τραγικήκατάσταση τῶν Ἑλλήνων ἀπό τά ἀποτελέσματα τῆς κρίσεως.
Σ᾽αὐτήν τήν ἱστορική ἐπιστολή διεκτραγωγεῖ τά ὅσα συνέβησαν τούς τελευταίουςκαιρούς καί ἐξακολουθοῦν νά συμβαίνουν στόν τόπο μας.
Γίνεταιἀναφορά στήν ἀξιοπρέπεια τῶν Ἑλλήνων πού ξαφνικά βρίσκονται κυριολεκτικά στόδρόμο.
Οἱἄστεγοι καί οἱ πεινασμένοι καί οἱ ἄνεργοι εἶναι καθημερινό φαινόμενο.Ἀναφέρονται ἐπίσης τά λουκέτα τῶν μικρῶν ἐπιχειρήσεων, ἡ περικοπή τῶνσυντάξεων, ἡ ἀπόγνωση τῶν οἰκογενειαρχῶν πού δέν μποροῦν νά φέρουν σέ βόλτα τάοἰκογενειακά τους ἐξ αἰτίας τῶν ἀβαστάκτων φόρων, ὁ κίνδυνος τῆς κοινωνικῆςἐκρήξεως, ἡ ἀνασφάλεια, ἡ ἀπόγνωση καί ἡ κατάθλιψη πού φώλιασε σέ κάθε ἑλληνικόσπίτι κ.ἄ. Μιλάει ἀκόμη γιά τήν εὐαισθησία τῆς Ἐκκλησίας καί τό ἀστείρευτοἙλληνικό φιλότιμο γιά ἀλληλεγγύη τῶν ἀνθρώπων πού βρίσκονται σέ δύσκολη θέση.Ἐπισημαίνει τούς ὑπαρκτούς κινδύνους γιά τό Ἔθνος μας καί τονίζει πώς μέ τήνκατάσταση αὐτή ὑποθηκεύεται ἡ Ἐλευθερία, ἡ Δημοκρατία καί ἡ Ἐθνική μαςἀξιοπρέπεια. Δραματικά τονίζεται πώς ἡ ἀντοχή καί ἡ ὑπομονή τῶν ἀνθρώπωνἐξαντλήθηκαν.
Κάνειλόγο γιά δημιουργικές ἐνέργειες πού θά μᾶς βγάλουν ἀπό τήν κρίση καί τονίζει«ὅτι μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τήν πίστη στίς δυνατότητές μας μποροῦμε νά τάκαταφέρουμε... Ἡ Ἑλλάδα μας, γράφει ὀ Ἀρχιεπίσκοπος, μπορεῖ νά σταθεῖ στά πόδιατης. Μπορεῖ καί πάλι νά τραβήξει μπροστά»[25].
Μετάἀπό τόν παρηγορητικό καί στηρικτικό λόγο τῆς Ἐκκλησίας σπουδαία εἶναι καί ἡπροσφορά ὑλικῶν ἀγαθῶν στούς ἀνθρώπους. Στό δελτίο τύπου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς3ης Σεπτεμβρίου 2010 διαβάζουμε: «Σήμερα ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος διά τῆςἹερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καί τῶν κατά τόπους Ἱερῶν Μητροπόλεων, ἐκτός τῶνΓενικῶν καί Ἐνοριακῶν Φιλοπτώχων Ταμείων, τά ὁποῖα ἀνέρχονται σέ 2.325,λειτουργεῖ ἐπιτυχῶς:
· 10Βρεφονηπιακούς Σταθμούς.
· 10Παιδικούς Σταθμούς γιά νά μποροῦν νά ἐργασθοῦν οἱ μητέρες τῶν παιδιῶν.
· 19Στέγες Γερόντων στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν.
· 66Γηροκομεῖα στίς Ἱερές Μητροπόλεις.
· 13Θεραπευτήρια Χρονίως Πασχόντων.
· 8Ἱδρύματα γιά ἄτομα μέ εἰδικές ἀνάγκες.
· 10Νοσοκομεῖα -Ἰατρεῖα.
· 7Ἱδρύματα Ψυχικῆς Ὑγείας.
· 6Ξενῶνες γιά ἀστέγους.
· 1Ξενώνας γιά τήν φιλοξενία συγγενῶν-συνοδῶν ἀσθενῶν στήν Ἱερά Μητρόπολη Σύρου.
· 36Οἰκοτροφεῖα Ὀρφανοτροφεῖα, Ἱδρύματα Παιδικῆς Προστασίας.
· 195Κέντρα ἀγάπης (Συσσίτια) Ἱερῶν Ναῶν τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς καί τῶν ἹερῶνΜητροπόλεων. Μερίδες φαγητοῦ ἡμερησίως 34.964 (Σήμερα ἔχουν αὐξηθεῖσημαντικά)».
Τάστοιχεῖα αὐτά εἶναι τοῦ 2010. Ἀπό τότε πολλά ἔχουν προστεθεῖ.
Νέακέντρα ἀγάπης (δηλ. Συσσίτια), Κοινωνικά παντοπωλεῖα, διανομές ρούχων κ.λ.π.Στήν ἐκστρατεία τοῦ ΣΚΑΪ ἀνταποκρίθηκε θετικά ὁ κόσμος, καί ἡ Ἐκκλησία,πού ἦταν ὁ τελικός ἀποδέκτης τῶν τροφίμων καί ρούχων, τά ἀξιοποίησε πολύθετικά. Ἐδῶ θά μπορούσαμε νά ποῦμε πώς καί ἄλλες Ἐκκλησίες, ὅπως τῆς Κύπρου,ἦλθαν ἀρωγοί στήν προσπάθεια παροχῆς τροφίμων καί ρούχων στό λαό.
Συνεχίζονταςτήν ἀπαρίθμηση τῶν κοινωνικῶν καί πνευματικῶν παροχῶν τῆς Ἐκκλησίας πρόςτό Λαό σημειώνουμε.
· ΦοιτητικάΟἰκοτροφεῖα:
§ 1τῆς Ἱερᾶς Συνόδου (᾽Αλλοδαπῶν φοιτητῶν).
§ 1τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας (Θεολογικό Οἰκοτροφεῖο).
§ 2τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων Ἠλείας καί Σύρου στήν Ἀθήνα.
· 11Φοιτητικά Οἰκοτροφεῖα σέ Ἐπαρχιακές Μητροπόλεις.
Ἐπίσηςλειτουργοῦν Κέντρα Κοινωνικῆς Συμπαραστάσεως, εὑρέσεως ἐργασίας, καθώς καίλειτουργία Προγράμματος «Βοήθεια στό Σπίτι»· ἐπιπλέον Σχολές Γεωργικές,Οἰκοκυρικῶν, Βυζαντινῆς καί Εὐρωπαϊκῆς Μουσικῆς, φροντιστήρια σχολικῶνμαθημάτων κ.λ.π.
ἩἹερά Ἀρχιεπισκοπή ἔχει τό Πρόγραμμα διανομῆς φαγητοῦ σέ ἀστέγους «Κιβωτόςἀγάπης», χῶρο γιά προσφορά δωρεάν ρουχισμοῦ «Ταβιθᾶ», καθώς καί τό ἽδρυμαΨυχοκοινωνικῆς ἀρωγῆς καί στήριξης «ΔΙΑΚΟΝΙΑ». Σέ διάφορες Ἱερές Μητροπόλειςλειτουργοῦν παρόμοια κέντρα διανομῆς τροφίμων καί ρουχισμοῦ.
Λειτουργεῖἐπίσης πρόγραμμα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ὑποδοχῆς μεταναστῶν καί προσφύγων μέ 2γραφεῖα (Ἀθήνα, Θεσσαλονίκη).
Ἐπιπλέονλειτουργοῦν 30 διάφορα ἱδρύματα σέ Ἱερές Μητροπόλεις, ἱεραποστολικά,φιλανθρωπικά, συμπαραστάσεως κρατουμένων, πνευματικῆς καί κοινωνικῆςσυμπαραστάσεως, ἀποκαταστάσεως ἀπόρων καί ἀγάμων μητέρων.
Οἱφιλοξενούμενοι κατά τό ἔτος 2011 (διαμονή, σίτιση, ἰατροφαρμακευτική περίθαλψη)ἀνῆλθαν στά Ἱδρύματα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καί τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεωνστόν ἀριθμό 5.862.
Ἀξιοσημείωτογεγονός εἶναι ἡ λειτουργία 54 κατασκηνώσεων σέ διάφορες Ἱερές Μητροπόλεις μέχιλιάδες παιδιά- περίπου 14340 παιδιά καί νέοι κατά τούς θερινούς μῆνες- καί ἡφιλοξενία ὁμογενῶν οἰκογενειῶν ἀπό τό Ἐξωτερικό, κατόπιν σχετικοῦ ἐνδιαφέροντοςτῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν γιά τή γνωριμία τῆς Πατρίδος καί τήν ἐκμάθησητῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης.
Βασικήπροσφορά εἶναι ἡ λειτουργία τραπεζῶν αἵματος στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν, σέκάθε Ἱερό Ναό της, δηλ. σέ 145 Τράπεζες αἵματος καί 35 στήν περιφέρεια δηλ.στίς Ἱερές Μητροπόλεις.
Ἐπίπλέον γιά τό ἔτος 2010 ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατέβαλετό ποσόν τῶν 600.000 χιλ. Εὐρώ γιά Ὑποτροφίες 100 Ἑλλήνων φοιτητῶν πούσπουδάζουν στό Ἐξωτερικό καί σέ Ἀλλοδαπούς φοιτητές πού κάνουν σπουδές στάἙλληνικά Πανεπιστήμια.
Ἀκόμησυνεχίζοντας τό πρόγραμμα ἐπιδοτήσεως τοῦ τρίτου τέκνου στήν Θράκη, ἡ Ἐκκλησίακατέβαλε γιά τό ἔτος 2010 συνολικά τό ποσόν τῶν 1.086.276 Εὐρώ σέ 917οἰκογένειες. Τό 2011 ἐδόθησαν 4285 ἐπιδόματα, δηλ. 868.704 Εὐρώ, σέ διάφορεςοἰκογένειες. Συνολικά ἀπό τό ἔτος 1999 ἕως τό 2011 δόθηκαν 49.931 ἐπιδόματα,πού ἀντιστοιχοῦν σέ 11.296.096 Εὐρώ.
Ὁσυγκεντρωτικός πίνακας ἐξόδων Φιλανθρωπικῆς διακονίας τῆς Ἱερᾶς ἈρχιεπισκοπῆςἈθηνῶν καί Ἱερῶν Μητροπόλεων κατά τό ἔτος 2010 ἦταν 96.234.510, 47 εὐρώ.
Στόσημεῖο αὐτό μποροῦμε νά κάνουμε ἰδιαίτερη μνεία τῆς Μ.Κ.Ο. «Ἀποστολή», πούδημιουργήθηκε ἀπό τό Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.Ἱερώνυμο τόν Β΄ τό 2010 καί καθορίσθηκαν οἱ ἐπιδιωκόμενοι σκοποί της πού εἶναιἡ προνοιακή καί φιλανθρωπική δραστηριότητα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν μέσασ᾽ ἕνα περιβάλλον αὐξανόμενης κοινωνικῆς κρίσης, ὅπως λέγει καί ὁ Διευθυντήςτης Κωνσταντῖνος Δήμτσας[26].
«Στοχεύειστή συστηματική καί δυναμική της συμμετοχή σέ ἔργα μέ ἀναπτυξιακή ἀφ᾽ ἑνός καίφιλανθρωπική καί ἀνθρωπιστική ἀφ᾿ ἑτέρου διάσταση, ἑστιάζοντας στούς τομεῖς τῆςκοινωνικῆς φροντιδας, πρόνοιας καί συνοχῆς, τῆς ὑγείας, τοῦ πολιτισμοῦ καί τοῦπεριβάλλοντος στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό.
Οἱ διεθνεῖς της δράσεις καί προγράμματα ἀναπτύσσονται σέ συνεργασία μέ τίς κατάτόπους Μητροπόλεις τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί ἀναπτυσσόμενες χῶρες, μέ ἔμφασητήν Ἀφρική, τήν Νοτιανατολική Ἀσία, τά δυτικά Βαλκάνια καί τή μέση Ἀνατολή, ἐνῶἑτοιμάζεται νά προωθήσει ἀντίστοιχες πρωτοβουλίες στή Λατινική Ἀμερική»[27].
Καθημερινάδιανέμονται μέσῳ αὐτῆς συσσίτια μέ 10.000 μερίδες φαγητοῦ γιά ὅλους τούςἐνδεεῖς χωρίς διάκριση. Δημιούργησε Κοινωνικό Παντοπωλεῖο στό Μοσχάτο σέσυνεργασία μέ τό Δῆμο γιά 200 οἰκογένειες. Σχεδιάζονται καί ἄλλα κοινωνικάπαντοπωλεῖα. Ἀκόμη ὁ ἀριθμός τῶν ἐξυπηρετουμένων ἀσθενῶν τῶν Κέντρων Ἡμέρας καίτῶν Κινητῶν Μονάδων κατά τό ἔτος 2011 ἀνῆλθε στούς 13.194.
Τόοἰκοτροφεῖο τό ὑποστηριζόμενο ὑπό τῆς Μ.Κ.Ο. φιλοξενεῖ 15 χρόνια ψυχικάἀσθενεῖς ἐνήλικες μέ δευτερογενεῖς ψυχικές διαταραχές πού νοσηλεύονταν στόΨυχιατρικό Νοσοκομεῖο Ἀττικῆς «Δρομοκαΐτειο».
Στόξενώνα ὑποδοχῆς καί φιλοξενίας 20 ἀτόμων στήν Ἀθήνα αὐτή τή στιγμή διαμένουν 66πρόσφυγες. Προσφέρονται μαθήματα ἐκμαθήσεως τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, προκειμένουνά γνωρίσουν οἱ ἀλλοδαποί τήν ἑλληνική γλῶσσα καί τόν Ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό.
Τοῦπρογράμματος αὐτοῦ ἐπωφελοῦνται 54 ἀλλοδαποί - ἀλλογενεῖς. Γιά τό σκοπό αὐτό,δηλ. νά γνωρίσουν Ἕλληνες καί ξένοι τόν πολιτισμό μας, ἀλλά καί νά βοηθηθοῦνποικιλοτρόπως οἱ μαθητές τῶν σχολείων, ἀπεστάλησαν χιλιάδες βιβλία καί γραφικήὕλη στή Σάμο, στήν Κάλυμνο, στή Λῆμνο, στό Καστελόριζο, στή Λέσβο, στή Χό,στή Σαμοθράκη, στήν Κώ, στή Ρόδο, στή Σύμη, στή Φλώρινα, στό Ἀμύνταιο καίστίς Πρέσπες. Στό τμῆμα δομῶν καί κοινωνικῶν ὑπηρεσιῶν καί στό Γραφεῖοψυχολογικῆς καί συμβουλευτικῆς ὑποστηρίξεως καταγράφηκαν 190 περιστατικά. Ἔχειἐγκαινιασθεῖ πρότυπη μονάδα ἀντιμετωπίσεως τῆς νόσου Alzheimer.
Tέτοιακέντρα ὑγείας διαφόρων ἀσθενειῶν ἔχουν δημιουργηθεῖ παράλληλα καί σέ ἄλλεςπόλεις τῆς πατρίδος μας, ὅπως π.χ. στή Σπάρτη, στήν Καρδίτσα, στή Χίο,Ἱεράπετρα, Νεάπολη καί Ἀργοστόλι.
Ἔχεισχεδιασθεῖ πρόγραμμα δράσεως, «Ἡ Ἐκκλησία στό σπίτι», μέ σποπό τή στήριξη 1.800οἰκογενειῶν τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς μέ μηνιαία δέματα ἀγάπης. Προσπάθησε νάκαλύψει τίς ἀνάγκες σέ τρόφιμα, φάρμακα καί ἄλλα εἴδη κατόπιν αἰτήσεών τουςδιαφόρων Ἱερῶν Μητροπόλεων, ἐνοριακῶν κέντρων, συλλόγων καί ἄλλων φορέων.
Συνολικάἡ Μ.Κ.Ο. προσέφερε μέχρι 31 Δεκεμβρίου τοῦ 2011 22.726 κιλά τρόφιμα, 20.106τεμάχια εἰδῶν ἀτομικῆς φροντίδας καί ὑγιεινῆς, 12.607 βιβλία ἐκπαιδευτικοῦπεριεχομένου, 1164 τεμάχια εἰδῶν γραφικῆς ὕλης, 500 τεμάχια παιχνίδια καί 1673τεμάχια φαρμακευτικοῦ ὑλικοῦ.
ὉΜακαριώτατος γιά τήν προσπάθεια αὐτή τονίζει: «Ὅλοι νά βοηθήσουμε γιά νάἀλλάξει ἡ ζωή μας». Ὁ καθένας μπορεῖ μέ τίς δυνάμεις του, μικρότερες ἤμεγαλύτερες, δέν ἔχει σημασία, νά προσφέρει τά δομικά ὑλικά ἐκεῖνα πούἀπαιτοῦνται γιά ἕναν καλύτερο κόσμο πού ὅλους τούς χωρᾶ καί ὅλους τούςἀναγνωρίζει ὡς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ. Αὐτό πού κυρίως χρειάζεται εἶναι ἡ Ἀγάπη.
Ὅμωςδέν ἀρκεῖ νά στρέφουμε τό βλέμμα μας στά προβλήματα τῶν πιό ἀδύναμων ἀδελφῶνμας ἤ νά ὁμιλοῦμε ἁπλῶς γιά αὐτά, ὡς ἐκ τοῦ μακρόθεν παρατηρητές, ἀλλά νάσυμμετέχουμε ὡς μικροί καταλύτες στήν καθημερινή ἀντιμετώπιση καί λύση τους.Πρέπει ὅλοι νά βοηθήσουμε, γιά νά ἀλλάξει ἡ ζωή μας»[28].
Ὅλατά ἱδρύματα τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς καί τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων ἀνέρχονται περίπου σέ700. Τό κοινωνικό καί φιλανθρωπικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας γίνεται, γράφει ὁΜητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος, μέσα «στά πλαίσια τῆς Ὀρθόδοξης ἀνθρωπολογίαςκαί μέσα στήν ἀτμόσφαιρα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Δέν πρόκειται γιά προσφοράμόνον ὑλικῶν ἀγαθῶν γιά τήν συντήρηση τοῦ σώματος, ἀλλά γιά τήν ποιμαντικήδιακονία ὁλοκλήρου τοῦ ἀνθρώπου, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία δέν βλέπει τόν ἄνθρωπο σάν ἕναἐξάρτημα τῆς κοινωνίας, οὔτε σάν μιά ζωντανή μηχανή, ἀλλά ὡς κατ᾽ εἰκόνα καίκαθ᾽ ὁμοίωση Θεοῦ».
Τόἀκόμη καταπληκτικότερο εἶναι ὅτι στόν τομέα τῆς φιλανθρωπίας καί τῆς ἀγάπηςπροσφέρουν τίς ὑπηρεσίες τους ἐθελοντικά πολλά πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας, ὁπότεκαλλιεργεῖται σέ μεγάλο βαθμό ὁ ἐθελοντισμός, ὁ ὁποῖος στίς σύγχρονες ὑλιστικέςκοινωνίες μέ τήν συμφεροντολογική νοοτροπία τείνει νά σβησθῆ, νά ἐξαφανισθῆ. Αὐτόδείχνει καί τή θέση τῆς Ἐκκλησίας στήν κοινωνία.
Οἱποιμένες τῆς Ἐκκλησίας ἀφουγκράζονται τόν πόνο τῶν ἀνθρώπων καί ἀνταποκρίνονταισέ αὐτόν, προσπαθοῦν νά ἀνακουφίσουν τούς ἀνθρώπους ἀπό τίς ποικίλες δυσκολίεςπού ἔχουν. Οἱ ρίζες τῆς ποιμαίνουσας Ἐκκλησίας στό λαό εἶναι πολλές καί μεγάλεςκαί δέν μπορεῖ κανείς εὔκολα νά τίς ἀποκόψη.Κανένας κομματικός μηχανισμός καίκαμμία ἄλλη ὀργάνωση δέν ἐπιτελεῖ ἕνα τέτοιο μεγάλο ἔργο, ὅπως ἡ Ἐκκλησία»[29]. Ἀπόδειξηὅλων αὐτῶν εἶναι οἱ πίνακες φιλανθρωπίας πού παραθέσαμε παραπάνω.
Ἄςμοῦ ἐπιτραπεῖ ἐδῶ νά ἀναφέρουμε μερικές γνῶμες τῶν Πατέρων γιά τή φιλανθρωπία.Ἡ φιλανθρωπία ἤ, ὄπως τήν ὀνομάζουμε ἐλεημοσύνη, δέν εἶναι τυχαία πράξη. Ὁἀπόστολος Παῦλος τόν ἔρανο πού ἔκανε γιά τούς χριστιανούς τῶν Ἱεροσολύμων τόνὀνομάζει «χάριν». «Ὅταν δέ παραγένωμαι, οὕς ἐάν δοκιμάσητε, δι' ἐπιστολῶντούτους πέμψω ἀπενεγκεῖν τήν χάριν ὑμῶν εἰς Ἱερουσαλήμ»[30].
Ἄςδοῦμε τώρα πῶς ἑρμηνεύει τό χωρίο αὐτό ὁ ἱερός Χρυσόστομος· «Καί ὅρα πῶς ἑαυτοῦπανταχοῦ μέμνηται, καί οὐδαμοῦ ἐπιλανθάνεται· οὐδέ γάρ ἐνταῦθα ἐντολήνἐκάλεσεν, οὐδέ ἐλεημοσύνην, ἀλλά χάριν· δεικνύς ὅτι καθάπερ νεκρούς ἐγείρεινκαί δαίμονας ἐλαύνειν καί λεπρούς καθαίρειν χάριτος ἔργον ἐστίν· οὕτω καίπενίαν διορθοῦν, καί τοῖς δεομένοις χεῖρα ὀρέγειν, καί πολλῷ μᾶλλον τοῦτο ἤἐκεῖνο· ἀλλ᾽ εἰ καί χάρις ἐστι, καί τῆς ἡμετέρας δεῖται σπουδῆς καί προθυμίας,ἵνα ἑλώμεθα καί βουληθῶμεν καί τῆς χάριτος ἀξίους ἑαυτούς παρασκευάσωμεν»[31].
Κάνονταςφιλανθρωπία μεταδίδουμε τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τήν πλευρά μας χρειάζεται σπουδήνά ἐνεργοποιήσουμε τό χάρισμα αὐτό τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος στήν ἴδιαὁμιλία κάνει λόγο γιά ἀδιάκριτη ἐλεημοσύνη· «διόρθου τήν πενίαν, λῦε τόν λιμόν,ἀπάλλαττε θλίψεως, μηδέν περαιτέρω περιεργάζου.
Εἰγάρ μέλοιμεν βίους ἐρευνᾶσθαι, οὐδέποτε οὐδένα ἄνθρωπον ἐλεήσομεν»[32]. Πάνωστή βάση αὐτή στέκεται ἡ Ἐκκλησία καί κάνει φιλανθρωπία ἀδιάκριτα σ᾽ ὅλους,χριστιανούς καί μή, γιατί στόν καθένα βλέπει τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ.
ὉΝικόλαος ὁ Καβάσιλας ἑρμηνεύοντας τό μακαρισμό τοῦ Κυρίου «Μακάριοι οἱἐλεήμονες ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται»[33], θά πεῖ ἐμφαντικά πώς τό ἆθλον τῶνἐλεημόνων εἶναι νά τύχουν τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ καί «Βασιλείαν λαβεῖν»[34].
Συνεχίζουμε,μετά τήν μικρή αὐτή παρέμβαση, τήν ἀπαρίθμηση τῶν στοιχείων τῆς φιλανθρωπικῆςδραστηριότητος τῆς Ἐκκλησίας. Ἄς δοῦμε μερικές δραστηριότητες τῆς εἰδικῆςΣυνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Μεταναστῶν, Προσφύγων κάι παλινοστούντων στά ἔτη 2006– 2011.
Πρῶταἡ Ἐκκλησία διοργάνωσε συνέδριο στό διορθόδοξο κέντρο τῆς Πεντέλης μέσκοπό τή μαρτυρία της πάνω στά μεταναστευτικά θέματα.
Ἡἐπιτροπή μέ τήν παρουσία της ἤ καί μέ εἰσηγήσεις της συμμετεῖχε καί σέ ἄλλασυνεδρια καί ἡμερίδες. Τό μετανάστη δέν τόν δεχόμεθα σάν ἕνα ἐνοχλητικόἐπισκέπτη, ἀλλά σάν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Μετά ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐνέκρινε τή διοργάνωσητριῶν κύκλων συζητήσεων σέ ἐνορίες τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, ὅπουπαρατηρεῖται σημαντική συγκέντρωση μουσουλμάνων μεταναστῶν.
Σέαὐτές τίς συνάξεις θά ἐθίγοντο θέματα γιά τίς διακρίσεις πού ὑφίστανται οἱμετανάστες καί ἡ συνεργασία σέ πρακτικά θέματα Ὀρθοδόξων κληρικῶν μέ τούςὑπευθύνους θρησκευτικούς ἀρχηγούς τους. Σκοπός τῶν συναντήσεων αὐτῶν εἶναι ἡἀποφυγή παρανοήσεων καί κακῶν νοοτροπιῶν ἀπέναντι στούς μετανάστες καί ἡκαλλιέργεια εἰλικρινοῦς ἐπικοινωνίας καί ἀλληλογνωριμίας. Τελευταῖα ἐξετάζονταικαί οἱ ἐπιπτώσεις τῆς κρίσεως στούς μετανάστες. Ἡ ὑλική βοήθεια στούςμετανάστες παρέχεται ἀδιάκριτα, ὅπως καί στούς ἄλλους συμπολίτες τῆς πατρίδοςμας.
ΤΙΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟ ΕΚΑΝΕ
ΚΑΙΠΟΙΟΙ ΤΗΝ ΕΜΠΟΔΙΣΑΝ;
Πολλάθά μποροῦσε νά κάνει ἡ Ἐκκλησία ἀκόμη, ἐάν εἶχε τά ἀνάλογα χρήματα καί τήνἀμέριστη συμπαράσταση τῆς Πολιτείας. Πολλές φορές μᾶς καταλαμβάνει πικρία, ἐάνσκεφθοῦμε τί ἔχει δώσει ἡ Ἐκκλησία στήν Πολιτεία γιά τό λαό μας καί ποιά ἦταν ἡσυμπεριφορά τῶν κρατούντων ἀπέναντι σ᾽ Αὐτήν.
Ἀναφέρουμεἐνδεικτικά μερικά στοιχεῖα ἀπό τό ἄρτι κυκλοφορῆσαν βιβλίο τοῦ ΜακαριωτάτουἈρχιεπισκόπου κ. Ἱερωνύμου ὑπό τόν τίτλο «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΥ». Πρῶτα πρῶτα τονίζεται ἡ βαθιά ἄγνοια τῶν κρατούντων καίἄλλων πολλῶν Ἑλλήνων καί ξένων γύρω ἀπό τά οἰκονομικά τῆς Ἐκκλησίας.
Νομίζουνπώς ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀμύθητη περιουσία, ἐνῶ ἡ πραγματικότητα εἶναι ὅτι τάσημερινά διαθέσιμα χρήματα τοῦ Κεντρικοῦ Ὀργανισμοῦ τῆς Ἐκκλησιας ἐπαρκοῦσανμέχρι τόν περασμένο Δεκέμβριο τοῦ 2011. Καί τό πρῶτο πρόβλημα πού ἀναφύεταιεἶναι μέ τήν πληρωμή τῶν διακοσίων περίπου ὑπαλλήλων, πού μισθοδοτοῦνται ἀπότόν Ἐκκλησιαστικό Ὀργανισμό[35].
Δένεἶναι μόνο ἡ ἠθελημένη ἤ μή ἄγνοια τῶν κρατούντων, ἀλλά καί τό ὅτι «πολλοίδημοσιογράφοι καί διάφορα Μ.Μ.Ε., ἐνῶ ἔχουν τίς δυνατότητες νά προσεγγίσουν τόθέμα μέ ἀντικειμενικότητα καί νά ἐκφράσουν τήν ἀλήθεια, προτιμοῦν τό δρόμο τῆςἀνεξέλεγκτης φαντασίας, ἐπιδίδονται στό ἄθλημα τῆς καχυποψίας καί τῆςἀνειλικρίνειας καί κάνουν λόγο γιά θησαυρούς καί πακτωλούς χρημάτων, πού δῆθενκρύπτονται αὐτάρεσκα καί ἐγωϊστικκά σέ ἐκκλησιαστικά θησαυροφυλάκια»[36].
Ἀκόμηκαί διακεκριμένοι ἐπιστήμονες, ἀγνοῶντας τήν σημερινή Ἐκκλησιαστική κατάσταση,προτείνουν δήμευση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας, παύση τῆς μισθοδοσίας τοῦκλήρου καί πολλά ἄλλα[37]. Ντόπιες καί ξένες ἐφημερίδες ἀναμασσοῦν τά μυθεύματαγιά τεράστια περιουσία τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπό τῆς συστάσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτουςμέχρι σήμερα τό 96% τῆς Ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας ἔχει παραχωρηθεῖ, δημευθεῖκαί ἀπαλλοτριωθεῖ ἀπό τό κράτος, χωρίς οὐσιαστκές ἀποζημιώσεις.
Στόβιβλίο τοῦ Μακαριωτάτου ὑπάρχουν λεπτομερεῖς πίνακες ἑκατοντάδων ἐκκλησιαστικῶνἀγροτικῶν κτημάτων ἄνευ καταβολῆς ἀποζημιώσεων μέχρι σήμερα[38]. Ὅλες αὐτές οἱδημεύσεις, παραχωρήσεις και ἀπαλλοτριώσεις ὑπόβαθρο εἶχαν τή μισθοδοσία τοῦκλήρου.
Θάμπορούσαμε νά ποῦμε πώς ἡ μισθοδοσία τῶν κληρικῶν μας ἀγοράσθηκε μέ βαρύτατολύτρο καί τίμημα. Ἐδῶ δέν πρέπει νά παραβλέψουμε καί τά δικά μας, δηλ. τῆςἘκκλησιαστικῆς διοικήσεως λάθη. Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικά μερικές προσφορές τῆςἹερᾶς Μονῆς Πετράκη, ὄπου καί εὑρισκόμεθα, ὡς δείγματα καλῆς θελήσεως τῆςἘκκλησίας πρός τό κράτος. Παραχωρήθηκαν ἐκτάσεις γιά τό στρατωνισμό τοῦἙλληνικοῦ στρατοῦ (ὅπου εἶναι σήμερα ἡ Ἐθνική Πινακοθήκη).
Ἡἔκταση ὅπου εἶναι σήμερα τό Ναυτικό νοσοκομεῖο, ὁ Ἀνδριάντας τοῦ Βενιζέλου, τόΜέγαρο μουσικῆς, ἡ Ἀμερικανική πρεσβεία, ἡ Πλατεῖα Στέγη Πατρίδος, τό Πολεμικόμουσεῖο, ἡ Μαράσλειος Ἀκαδημία, τό Νοσοκομεῖο Εὐαγγελισμός, τό Πολυτεχνεῖο, ἡἈκαδημία Ἀθηνῶν, ἡ Ἐθνική βιβλιοθήκη, τό Ἀρεταίειον Νοσοκομεῖο, τό ΝοσοκομεῖοΠαίδων, τό Νοσοκομεῖο Σωτηρία, ἔκταση 250 στρεμμάτων στό γουδί πρός ἐξυπηρέτησηστρατιωτικῶν ἀναγκῶν, ἡ Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, τό Μετσόβειον Πολυτεχνεῖο κ.ἄ.[39].
Ἄςδοῦμε ἀπό τή μεγάλη περιουσία τῆς Ἐκκλησίας τί ἔχει ἀπομείνει. Γενικό ΣύνολοΔασῶν καί Δασικῶν ἐκτάσεων 224.416,924 στρέμματα καί Γενικό Σύνολοχορτολιβαδικῶν ἐκτάσεων 7.552.628 στρέμματα. Χιλιάδες στρέμματα εἶναι δάση, πούδέν μποροῦν να ἀξιοποιηθοῦν.
Ἄξιονπαρατηρήσεως εἶναι τά δεσμευμένα ἀκίνητα ἀπό τό κράτος, πού ἐάνἀπεγκλωβίζονταν, θά παρεῖχαν τή δυνατότητα νά τά ἀξιοποιήσει ἡ Ἐκκλησίακαί νά διαθέσει τά προϊόντα χρήματα σέ ἔργα ἀγάπης καί φιλανθρωπίας. Ἔχουνδεσμευθεῖ π.χ. στήν περιοχή Βουλιαγμένης συνολική ἐπιφάνεια 603.263,68τ.μ. μέ συνολική ἀντικειμενική ἀξία 347.739.914,40 εὐρώ.
Στήνπεριοχή τῶν Ἀθηνῶν συνολική ἐπιφάνεια 16.314,52 τ.μ. μέ συνολική ἀντικειμενικήἀξία 32.234.881,25 εὐρώ. Στήν περιοχή Θεσσαλονίκης συνολική ἐπιφάνεια 3.861,46τ.μ. μέ συνολική ἀντικειμενική ἀξία 7.381.946,53 εὐρώ.
Ἐάνἀπεδεσμεύοντο ὅλα αὐτά, τότε ἡ Ἐκκλησία θά εἶχε στά χέρια της μιά οἰκονομικήἄνεση γιά τά καλά της ἔργα. Πάντοτε δίδονται ὑποσχέσεις πώς θά τακτοποιηθεῖ τόζήτημα, ἀλλά παραμένουν μόνον ὑποσχέσεις, χωρίς νά ὑλοποιηθοῦν ποτέ.
Ἐπειδήκατά κανόνα ἀκούγεται πώς ἡ Ἐκκλησία φοροδιαγεύγει ἤ εἶναι ὁ μοναδικός στήν Ἑλλάδαθεσμός πού ἀπαλλάσσεται σκανδαλωδῶς, οἱ οἰκονομικές ὑπηρεσίες τῆς Ἐκκλησίας μαςμᾶς πληροφοροῦν πώς τό 2011 κατεβλήθησαν φόροι ἐκ μέρους τῆς Ε.Κ.Υ.Ο καί τῶνἱερῶν Μητροπόλεων (Μονές, Ἐκκλησιαστικά Ἱδρύματα, Ἐνορίες) ὕψους12.584.139,92 εὐρώ.
Ἀναλυτικώτεραπληρώνουμε τούς ἑξῆς φόρους:
1. Φόροἐπί τῶν κατ᾽ ἔτος μισθωμάτων, πού εἰσπράττει τό Κράτος ἀπό ἀκίνητα, μέσυντελεστή 20% ἐπί τῆς ἀξίας τους.
2. Συμπληρωματικόφόρο ἐπί τῶν εἰσοδημάτων ἀπό οἰκοδομές καί ἐκμισθώσεις γαιῶν, μέ συντελεστή3,6%.
3. Προκαταβολή τοῦ φόρου (γιά τό ἑπόμενο ἔτος), μέ συντελεστή 55% ἐπί τῆς ἀξίας του παραπάνωσυμπληρωματικοῦ φόρου 3‰.
4. Φόροἐπί τῆς ἀκίνητης περιουσίας, μέ συντελεστή 3% ἐπί τῆς ἀντικειμενικῆς ἀξίας τῶνἀκινήτων (ἐκτός ἄν πρόκειται γιά οἰκοδομήματα λατρευτικῆς, θρησκευτικῆς ἤκοινωφελοῦς χρήσεως π.χ. Ἱ. Ναοί, γηροκομεῖα, χῶροι συσσιτίων).
5. Φόροἐπί τῶν κληρονομιῶν καί δωρεῶν, μέ συντελεστή 0,5% ἐπί τῆς ἀξίας τῶνδωρηθέντων.
6. Χρέοςχαρτοσήμου καί δικαιώματα ΟΓΑ συνολικοῦ ποσοστοῦ 2,40% ἐπί χρηματικῆς παροχῆςπιστῶν πρός τούς Ἱ. Ναούς λόγῳ ἱεροπραξιῶν.
Ἐπίσηςτά νομικά πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας παρακρατοῦν καί ἀποδίδουν στίς Δ.Ο.Υ.τά παρακάτω φορολογικά ἔσοδα:
1. Φόρομισθωτῶν ὑπηρεσιῶν γιά τούς ἐκκλησιαστικούς ὑπαλλήλους καί συνεργάτες τους, πούἀμείβονται ἀπό τόν προϋπολογισμό τους.
2. Φ.Π.Α.μέ τούς προβλεπόμενους συντελεστές γιά ὑπηρεσίες καί ἀγαθά.
3. Φόροεἰσοδήματος μέ συντελεστή 8% σέ ὅλα τά τιμολόγια παροχῆς ὑπηρεσιῶν.
4. Φόροεἰσοδήματος μέ συντελεστή 4% σέ ὅλα τά δελτία ἀποστολῆς ἀγαθῶν καί μέσυντελεστή 1% γιά τά ὑγρά καύσιμα.
῾ΗἘκκλησία δέ ζήτησε ποτέ ἄνιση μεταχείριση ἐν σχέσει μέ τά ἄλλα θρησκεύματα καίδόγματα καί μέ τούς ὑπόλοιπους φορολογούμενους μή κερδοσκοπικούς ὀργανισμούςτῆς χώρας[40].
ΤΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Ὁἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μᾶς δίνει ἕνα χαρακτηριστικό τοῦ ἀνθρώπου: «διπλοῦνγάρ τοῦτο τό ζῶον, ὁ ἄνθρωπος, λέγω, ἐκ δύο συγκείμενος οὐσιῶν, τῆς μέναἰσθητῆς, τῆς δέ νοητῆς, ψυχῆς, λέγω, καί σώματος, καί ἐν οὐρανῷ καί ἐν γῇσυγγένειαν ἔχων»[41].
Ἀφοῦτό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελεῖται ἀπό δύο στοιχεῖα, τήν ψυχή καί τό σῶμα, ἡἘκκλησία θά φροντίσει μέ ὅλες της τίς δυνάμεις νά ἐνισχύσει τόν ὅλον ἄνθρωπο.Ἄλλωστε ὁ Χριστός, ὅταν ἔγινε ἄνθρωπος, τόν ὅλον ἄνθρωπο προσέλαβε.
Αὐτόντόν ἄνθρωπο πού εἶναι «ἐν μικρῷ μέγας», πού εἶναι «ἐπόπτης τῆς ὁρατῆς κτίσεωςκαί μύστης τῆς νοουμένης, Βασιλεύς τῶν ἐπί γῆς, βασιλευόμενος ἄνωθεν, ἐπίγειοςκαί οὐράνιος, πρόσκαιρος καί ἀθάνατος, ὁρατός καί νοούμενος, μέσος μεγέθους καίταπεινότητος, πνεῦμα καί σάρξ. Πνεῦμα διά τήν χάριν καί σάρκα διά τήνἔπαρσιν...ζῶον ἐνταῦθα οἰκονομούμενον καί ἀλλαχοῦ μεθιστάμενον, καί πέρας τοῦμυστηρίου, τῇ πρός Θεόν νεύσει θεούμενον»[42].
Δένἐπιτρέπεται νά τηροῦμε ἀπέναντι στόν ἄνθρπωο μονοφυσιτική στάση· ὅλα νάγίνονται γιά τό σῶμα. Οὕτε πάλι νά περιοριζόμεθα μόνο στά λεγόμενα«πνευματικά». Ἡ Ἐκκλησία θά ἐνθαρρύνει στόν καιρό αὐτό τῆς κρίσεως μέκηρύγματα, ὁμιλίες, λειτουργίες, ἐξομολογήσεις, κατηχήσεις, προσωπικές ἐπαφές,ἀνοχές καί ἄλλες παραστάσεις τό φρόνημα τοῦ λαοῦ μας πού ἔχει καταπέσει καίκινεῖται μεταξύ τῆς ἀπελπισίας καί μοιρολατρίας. Θά τονίσουμε πώς ὅλοι οἱπειρασμοί ἔχουν ἡμερομηνία λήξεως.
Μεγαλύτερηἐπίδραση ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά ἔχει ἡ παρουσία τοῦ ποιμένος στήν καθημερινή ζωήτοῦ ἀνθρώπου.
Αὐτοίπού κανονίζουν τίς τύχες μας πολλές φορές ἀγνοοῦν πώς εἴμαστε πλάσματα μέεὐαισθησίες, συναισθήματα, ἀντοχές καί προσδοκίες. Μᾶς ἀξιολογοῦν μέ τάχρήματα, μέ τούς φόρους, μέ τίς κρατήσεις καί φοροδιαφυγές. Ἀντίθετα ἡ Ἐκκλησίαμας θέλει νά βλέπει τόν καθένα σάν τό τιμιώτατο πλάσμα τῆς δημιουργίας, γιά τόὁποῖο ὁ Χριστός ἔδωσε τό αἷμα Του.
Ἀπότήν ἄλλη πλευρά ἡ ἀγάπη μας πρός τό Χριστό καί πρός τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ θάμᾶς δραστηριοποιήσει καί σέ ἐνέργειες πού θά ἐξυπηρετοῦν καί τίς ὑλικές ἀνάγκεςτοῦ ἀνθρώπου, εἴτε αὐτές εἶναι τροφές, φάρμακα, νοσηλευτικές ὑπηρεσίες, στέγηπτωχῶν καί καταφρονημένων, παροχές σέ παιδιά καί κακοποιημένους ἀνθρώπους,σπουδές νέων κ.ἄ.
Ὅλααὐτά δέν εἶναι γιά τήν Ἐκκλησία ἀφορμές γιά νά ἐπιδειχθεῖ, ἀλλά εὐκαιρίες, γιάνά ἐκφράσει τήν ἀγάπη της στήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή στόν ἄνθρωπο. Στήνπροσπάθειά μας αὐτή ἐπιθυμοῦμε νά ἔχουμε τή συμπαράσταση τῆς Πολιτείας. Πολλέςφορές ἀπό ἐπισήμους φορεῖς διαπιστώνουμε μιά βαθειά ἄγνοια γιά τά ὅσασυμβαίνουν στήν Ἐκκλησία.
Ἔτσιἀκούγονται ἀπόψεις παντελῶς ἀπαράδεκτες γιά τήν περιουσία τῆς Ἐκκλησίας, τήμισθοδοσία τοῦ κλήρου, τοῦ μισθοῦ τῶν Ἀρχιερέων ἤ ἀποκρύπτεται σκοπίμως ἤἰδιοτελῶς ἡ πραγματικότητα τῆς προσφορᾶς τῆς Ἐκκλησίας στό λαό.
Θέλουμετήν Πολιτεία νά μᾶς συμπαρασταθεῖ στό βαρύ ἔργο μας κι ὄχι νά μᾶς βλέπεικαχύποπτα καί ἀντιπάλους της. Ἐπίσης ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση θέλουμε νά ἔχουμετή βοήθειά της. Ἤδη ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἔστειλε ἐπιστολή στόν Πρόεδρο Μπαρόζοκαί ἐκθέτει τίς ἀπόψεις της γιά τήν κρίση καί τί περιμένουμε ἀπό τήν ΕὐρωπαϊκήἝνωση.
Στήν ἐπιστολή αὐτήἐπισημαίνεται πώς ὁ σύγχρονος εὐρωπαϊκός πολιτισμός διέρχεται μία νέακρίση, κρίσηἀξιοπιστίας τῆς πολιτικῆς καί τῶν πολιτικῶν προσώπων, κρίση ἐμπιστοσύνηςτῶν πολιτῶν ἀπέναντι στούς θεσμούς καί μάλιστα τούς εὐρωπαϊκούς.
Ὁ Χριστιανισμός,συνεχίζει ἡ ἐπιστολή, ὅπως καί κάθε ἄλλη θρησκευτικήκοινότητα, δέν μπορεῖ νά κλείνει τάμάτια του ἀπέναντι στά τεράστιαπροβλήματα τῆς ἀνθρωπότητας, τά ὁποῖα δέν εἶναι μόνον οἰκονομικάκαίπολιτικά, ἀλλά προπάντων ἠθικοῦ χαρακτήρα.
Τονίζεται ἐπίσηςὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά ἀποδεχθεῖ τήν χρεωκοπίατῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας καίδέν μπορεῖ νά συγχωρέσει τήνπτώχευση τῶν ἀξιῶν[43]. Ἀπαντώνταςστήν ἐπιστολή αὐτή τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ὁ Πρόεδρος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς,γράφει ὅτι στηρίζει τό ἔργο πού κάνει ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, σ' αὐτή τήδύσκολη πορεία γιά τή χώρα μας καί προσβλέπει στήν ἐνίσχυση τῆς συνεργασίας γιάνά μπορέσει ἡ Ἑλλάδα νά βγεῖ ἀπό τήν κρίση[44].
ὩςἘκκλησία καταδικάζουμε τίς τοκογλυφικές διαθέσεις ὁρισμένων κρατῶν εἰς βάροςτοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ. Δέν θά σταματήσουμε νά προσευχόμαστε, νά λειτουργοῦμε, νάπαρέχουμε ὑλικά ἀγαθά καί χρήματα, νά ἐνισχύουμε καί νά βοηθοῦμε τούςἀναξιοπαθοῦντες, νά κηρύττουμε τό Χριστό, ἀλλά καί νά εἴμαστε πρόθυμοι, νάἐνισχύσουμε καί ὑλικά ἀδιακρίτως κάθε ἄνθρωπο πού ζητάει τή βοήθειά μας.Πνευματική καί ὑλική βοήθεια θά πηγαίνουν μαζί ἐξυπηρετῶντας τό πρόσωπονπού λέγεται ἄνθρωπος.
Θάμοῦ ἐπιτρέψετε νά τελειώσω μέ μιά εὐχή γιά τήν κρίση, τήν ὁποία μοῦ ζήτησε ὁσεβαστός καί ἀγαπητός ἐν Χριστῷ Ἀδελφός ἅγιος Φλωρίνης κ. Θεόκλητος νά γράψω μέτήν εὐκαιρία ἑνός μικροῦ ἐπίκαιρου βιβλίου πού ἀναφέρεται σ᾽ αὐτήν.
Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ δείξας τό ἔλεός Σου ἐν πᾶσιτοῖς προσιοῦσι σοι καί ἐξαιτουμένοις τοῦτο, ὁ εὐμήχανος καί ποικίλα ἔχων τῆςσωτηρίας τά φάρμακα, «ὁ πατήρ τῶν οἰκτιρμῶν καί Θεός πάσης παρακλήσεως, ὁπαρακαλῶν ἡμᾶς ἐπί πάσῃ τῇ θλίψει ἡμῶν»[45], ὁ διά τοῦ μονογενοῦς Σου Υἱοῦπληροφορήσας ἡμᾶς ὅτι «οἰκτίρμων»[46] ὑπάρχεις καί πολυέλεος, «ὁ ἐλεῶνπάντας, ὅτι πάντα δύνασαι καί παρορῶν ἁμαρτήματα ἀνθρώπων εἰς μετάνοιαν»[47], ὁπαρακινήσας τόν προφητάνακτα Δαυΐδ εἰπεῖν· «καθαρισθήσομαι ἀπό ἁμαρτίαςμεγάλης»[48] τῇ δυνάμει σου, ὁ μή θέλων τόν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ,πρόσδεξαι ἐν ταύτῃ τῇ ὥρᾳ τήν δέησιν ἡμῶν ὑπέρ τοῦ Ἔθνους καί τῆς Πατρίδοςἡμῶν.
Πάντες γάρ οἱ ὁμοπάτριδες κείμεθα ἐπί ξυροῦ ἀκμῆςτῶν θλίψεων ὀδυνόμενοι ἐπί τῇ χλεύῃ καί καταφρονήσει τῆς φιλτάτης ἡμῶνπατρίδος, οὐ μήν ἀλλά καί τῇ δυστυχίᾳ τῶν κατοίκων αὐτῆς. Ὄντως ἔκ τε τῶνἁμαρτιῶν ἡμῶν καί ἐκ τῆς ἐνεστώσης οἰκονομικῆς ἀνάγκης καί τῆς πνευματικῆςκρίσεως τῶν Ἐθνῶν κατέστημεν ἄνθρωποι θλῖψιν μόνιμον ἔχοντες καί Ἔθνος ὑπό τῶνἄλλων Ἐθνῶν ὀνειδιζόμενον.
Δός, οὖν, ἡμῖν, Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν ἄνεσιν βίου,πάντα τά χρειώδη τῆς καθ᾽ ἡμέραν ἐπί τῆς γῆς ἡμῶν διαβιώσεως, μετάνοιαν διά τάςπαραλείψεις καί ἁμαρτίας ἡμῶν, ἐλευθερίαν ἐκ τῶν πολλῶν δυσοιώνων λογισμῶν,πίστιν βεβαίαν πρός Σέ, ἐλπίδα ἐπί τά βελτίω τῶν ὀχληρῶν ἡμῶν καταστάσεωνἀκαταίσχυντον, χαράν ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν σταθηράν. Ἐξάγαγε ἡμᾶς ἐκ τῶνλυπηρῶν ἐπί τά θυμηδέστερα, ἐκ τῶν στενωπῶν τῆς ἀπελπισίας εἰς τόν δίαυλον τοῦθάρσους, ἐκ τῆς ὀλισθηρᾶς ὁδοῦ τῆς ἀπωλείας εἰς τήν ἀτραπόν τῆς σταθερότητος,ἐκ τῆς ἀπιστίας εἰς τήν πίστιν, φανερῶν τοῖς πᾶσι τόν δρόμον τῆς ἀληθινῆς ζωῆς.
Ὅτι σύ εἶ ἡ πηγή τῆς ζωῆς καί σοί τήν δόξανἀναπέμπομεν τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούςαἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
[1]. Ὕμνοιθείων ἐρώτων, S.C., τ. 174, σελ. 194.
[3].PG 37, 1300Α.
[4]. Ἰω.17, 23.
[5].Γρηγορίου τοῦ Σιναΐτου, Κεφάλαια πάνυ ὠφέλιμα, ἐκδ. Ἀστήρ,Φιλοκαλ. τ. Δ΄, σελ. 38.
[6].PG 61, 343-344.
[7]. ἘπίτομονΛεξικόν Ἑλληνικῆς Γλώσσης, ὑπὸ Δημητρίου Σ. Ζαλούχου, ἐν Ἀθήναις, ἘκδοτικόνΚατάστημα Γεωργίου Δ. Φεξῆ, 1899, σελ. 549).
[8]. ΛεξικόνὉμηρικόν, ὑπό Ἰ. Πανταζίδου, ἐν Ἀθήναις, Βιβλιοεκδοτικά Καταστήματα ἈναστασιουΔ. Φεξῆ, Ι901, σελ. 500.
[9]. ἈνθίμουΓαζῆ, Λεξικόν τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης, Ἀθῆναι 1839, σελ. 240.
[10]. Δ.Δημητράκου, Μέγα Λεξικόν τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης, τ. 5ος, 1956, σελ.4133.
[11]. Λεξικότῆς νέας Ἑλληνικῆς Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Ἀθῆναι 1998, σελ. 965.
[12]. Newsbomb.gr.,ἄρθρον ΚΟΙΝΩΝΙΑ τῆς 24-11-2011.
[13]. Ὅπ.π.
[14]. Εἰςτήν Γένεσιν, PG 53, 22.
[15]. Ψ.48,3.
[16]. ἈποφθέγματαΓερόντων, PG 65, 136B.
[17]. Ματθ.25, 40.
[18]. ΡG35, 870.
[19]. Ματθ.5, 45.
[20]. Μάρκ.6, 34.
[21]. Ματθ.14, 14.
[22]. Ὅπ.π.,στ. 19-20.
[23].Βλ. Ἰω. 6,27.
[24]. Ἑρμηνείαεἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιον, PG123, 1300A.
[25]. Ρομφαία,2 Φεβρουαρίου 2012.
[26].Βλ. Πρόλογον εἰς τό ἡμερολόγιο τῆς Ἀποστολῆς τοῦ 2012.
[27]. Στοιχεῖαπροσφερθέντα ἀπό τήν Μ.Κ.Ο. Ἀποστολή.
[28]. Ἐκτῶν προσφερθέντων στατιστικῶν στοιχείων τῆς Μ.Κ.Ο.
[29]. Περιοδικό Παρέμβαση.Ἀπρίλιος 2000, τεῦχος 51 καί Ἐνιαύσιον 2000,σελ. 66.
[30]. Α΄Κορ. 16,3.
[31]. Περίἐλεημοσύνης, ἐκδόσεις Διώτη, τ. 36ος, σελ. 199.
[32]. Ὅπ.π.,σελ. 205.
[33]. Ματθ.5, 7.
[34]. Εἰςτήν θείαν Λειτουργίαν, S.C., τ. 4, σελ. 114.
[35]. ἹερωνύμουἈρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, Ἐκκλησιαστική Περιουσία καί Μισθοδοσία τουΚλήρου, Ἀθῆναι 2012, σελ. 13).
[36]. Ὅπ.π.,σελ. 11.
[37]. Ὅπ.π.
[38]. Ὅπ.π.,σελ. 85.
[39]. Ὅπ.π.,σελ. 189.
[40]. ΔελτίοΤύπου τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς 22ας Φεβρουαρίου 2012.
[41]. Εἰς τήνἀσάφειαν τῶν προφητειῶν, PG 56, 182.
[42]. Γρηγορίουτοῦ Θεολόγου, Λόγος ΛΗ΄,ΕΠΕ, τ. 5ος, σελ. 52.
[43].Βλ. Ἐπίσημη Ἱστοσελίδα Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, iaath.gr, Παρασκευή 14Ὀκτωβρίου 2011.
[44].Βλ. Romfea.gr, 24ωρο Ἐκκλησιαστικό Πρακτορεῖο Εἰδήσεων, Πέμπτη 8Δεκεμβρίου 2011.
[45]. Β΄Κορ. 1, 3.
[46]. Λουκ.6, 3.
[47]. Σοφ.Σολ. 11, 23.
[48]. Ψ.18, 4.
