ΚΥΡΙΑΚΗΤΡΙΤΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
ΚΥΡΙΑΚΗΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
«Πόση φρίκη προκαλοῦσε ἄλλοτε ἡ θέα τοῦ σταυροῦ, ὅτανἀκὸμη δὲν τὸν εἶχε ἁγιάσει τὸ Πανάγιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ! Ἦταν τότε τὸ σύμβολοτῆς ἀτιμίας καὶ τῆς ντροπῆς. Ἐπάνω ἐκεῖ θανατώνονταν οἱ κακοῦργοι, ὅπως σήμεραθανατώνονται ἤ στὴ λαιμητόμο, ἤ στὴν ἀγχόνη, ἤ μὲ ντουφέκι. Ὅ,τι αἰσθάνεταικανεὶς ὅταν ἀντικρίζη τὴ λαιμητόμο καὶ τὴν κρεμάλα σήμερα, ἐκεῖνο αἰσθανόντανοἱ ἄνθρωποι τότε, ὅταν ἔβλεπαν τὸ Σταυρό.
Οἱ Αἰγύπτιοι καὶ οἱ Πέρσες πρῶτοι πρῶτοι ἀπὸτὴν ἀρχαιοτάτη ἐποχὴ θανάτωναν τοὺς κακούργους καὶ τοὺς προδότες ἐπάνω στὸσταυρό. Ἔπειτα καὶ οἱ Ρωμαῖοι ἔκαναν καθημερινὴ χρήση θανατώνοντας τοὺςκακούργους καὶ τοὺς δυστυχισμένους δούλους τους. Ἀπὸ τοὺς Ρωμαίους πῆραν τὸσταυρὸ καὶ οἱ Ἑβραῖοι καὶ αὐτὸν φόρτωσαν ἐπάνω στοὺς ὤμους τοῦ Κυρίου μας καὶἔτσι φορτωμένος Ἐκεῖνος ἀνέβηκε στὸν ἀνηφορικὸ δρόμο τοῦ Γολγοθᾶ καὶ ἐπάνω ἐκεῖσὰν ἕνας κοινὸς κακοῦργος ὑπόμεινε ἕνα σκληρό, ἕνα ἐπονείδιστο θάνατο.
Ἀπὸ τότε ὁ σταυρὸς δὲν εἶναι πλέον τὸ σύμβολοτῆς ἀτιμίας καὶ τῆς ντροπῆς, εἶναι τὸ σύμβολο τῆς χάριτος καὶ τῆς οὐράνιαςγαλήνης καὶ τῆς παρηγοριᾶς.
Εκ του κατά Μάρκου (Κεφ.η΄, 34-38 και Θ΄,1)
Κείμενον
Εἶπεν ὁ Κύριος· Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖνἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν Σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι.
Ὅς γὰρ ἄν θέλη τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι,ἀπολέσει αὐτήν· ὅς δ’ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦΕὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν.
Τι γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐὰν κερδὴσῃ τὸνκόσμον ὅλον καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;
Ἤ τὶ δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆςαὐτοῦ;
Ὅς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺςλόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτη τῆ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπουἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν, ὅταν ἔλθη ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλωντῶν ἁγίων.
Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς. Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι εἰσίτινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου, ἕως ἄν ἴδωσι τὴνβασιλείαν τοῦ θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει.
Εξήγηση
Εἶπεν ὁ Κύριος. Ὅποιος θέλει νὰ ἔλθη ὀπίσωμου, ἂς ἀπαρνηθῆ τὸν ἑαυτό του, κι ἄς σηκώση τὸν σταυρό του καὶ ἂς μὲ ἀκολουθῆ.
Γιατὶ ὅποιος θέλει νὰ γλιτώση τὴ ζωή του, θὰτὴν χάση· μὰ ὅποιος γιὰ μένα καὶ γιὰ τὸ Εὐαγγέλιο, χάση τὴ ζωή του, αὐτὸς θὰ τὴσώση.
Γιατὶ τὶ θὰ ὠφελήση τὸν ἄνθρωπο ἂν κερδίσητὸν κόσμο ὁλόκληρο καὶ χάση τὴν ψυχή του;
Ἤ τί θὰ δώση ὁ ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆςτου;
Γιατὶ ὅποιος ντραπῆ γιὰ μένα καὶ τὰ λόγιαμου, μέσα σ’ αὐτὴ τὴ γενεὰ τὴ διεφθαρμένη κι ἁμαρτωλή, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπουθὰ τὸν ἀποστραφῆ ὅταν ἔρθη μέσα στὴ δόξα τοῦ πατέρα του μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίουςἀγγέλους.
Καὶ τοὺς ἔλεγε. Ἀληθινὰ σᾶς λέω, πὼς μερικοὶἀπ’ αὐτοὺς ποὺ στέκουν ἐδῶ δὲ θὰ δοκιμάσουν θάνατο, ὡς ποὺ νὰ δοῦν τὴ βασιλείατοῦ Θεοῦ νὰ ἔρχεται μὲ δύναμη.
ΟΜΙΛΙΑ
Εἶναι ἡ ἁγία Σαρακοστὴ ἕνα πέλαγος μακρύ. Ταξιδεύονταςμέσα σὲ τοῦτον τὸν μεγάλο ὠκεανό, κάναμε τὴν πρώτη μας στάση στὴ μέση τοῦταξιδιοῦ μας. Θέλομε νὰ ξεκουραστοῦμε καὶ μὲ νέα δύναμη νὰ συνεχίσωμε τὸ ταξίδιμας, ὥσπου νὰ φτάσωμε στὸ ποθητὸ λιμάνι, στὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Τὸ νησὶ μὲτὴν κατάφυτη φύση του, μἐ τὸ γάργαρο νερό του, ποὺ
δροσίζει τὰ στήθη μας, τὰ στήθη τῶν ἁγνῶνχριστιανῶν, εἶναι ὁ Τίμιος Σταυρός. Αὐτὸν προβάλλει ἡ ἐκκλησία μας στὴ μέση τῆςἁγίας Σαρακοστῆς γιὰ νὰ ἀντλήσουν δύναμη οἱ χριστιανοί, ποὺ μὲ νηστεία καὶπροσευχὲς ἑτοιμάζονται ψυχικά, γιὰ νὰ πᾶνε κοντὰ στὸ Χριστό μας.
Θὰ τὸν δοῦμε αὔριο, μέσα στὰ δροσερὰλουλουδάκια, τὰ πρῶτα τῆς ἄνοιξης, νὰ προβάλῃ ἀπὸ τὸ ἱερὸ τῆς ἐκκλησίαςκρατούμενος ἀπὸ τὰ χέρια τῶν παπάδων μας, γιὰ νὰ γίνη προσκύνημα τῶν πιστῶν,ποὺ θὰ γεμίσουν τὶς ἐκκλησίες μας.
Καὶ θὰ γονατίσουν μπροστά του καὶ θὰ τὸνφιλήσουν καὶ θὰ πάρουν τὸ λουλουδάκι ἀπὸ τὴ χάρη του καὶ γεμάτοι δύναμη καὶπίστη θὰ γυρίσουν στὰ σπίτια τους.
Τοῦτο τὸ λουλούδι, ποὺ μηνάει τὴ μεγάλη ἄνοιξη, θὰ γεμίσημύρο τὸ σπιτάκι μας. Θὰ μοσκοβολήση ὁ τόπος. Κι ἀνταμωμένη ἡ μυρουδιά του μὲτὴν προσευχή μας θ’ ἀνεβῆ ψηλὰ στὸν οὐράνιο πατέρα μας. Θὰ συναντηθῆ στὸ δρόμοκαὶ μὲ τὴν ψαλμωδία ποὺ οἱ παπάδες μας σὰ σήκωναν τὸ Σταυρὸ ἔψελναντ «ΣῶσονΚύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου.,. Ἡ ζωή μας, ἡ ζωὴ τῶνχριστιανῶν, εἶναι ἀνταμωμένη μὲ τὸ σημάδι τοῦ Σταυροῦ.
Ὦ τιμιο ξύλο τοῦ Σταυροῦ ποὺ ἀπάνω σουξαπλώθηκε τὸ ἅγιο σῶμα τοῦ Χριστοῦ!
Μὲ σὲ πρωτογνωρίσαμε τὴ θρησκεία μας. Τὸβάφτισμα σὰν πήραμε, τὸ Ἅγιο Μύρο τοῦ Χριστοῦ σταυρὸ μᾶς ἔκανε παντοῦ, στὰχέρια καὶ στὰ πόδια, στὸ μέτωπο, στὰ μάγουλα, στὴν πλάτη μας, στὸ στῆθος καὶ σ’ὅλες τὶς αἰσθήσεις, γιὰ νὰ μᾶς δυναμώση ἡ χάρη του ἡ ἅγια.
Μὲ σὲ μᾶς νανούριζε ἡ γιαγιά. Καὶ ἡ μανούλα,μὲ σὲ κάθε βραδάκι μᾶς ἀποκοίμιζε γλυκά. Καὶ σὰ δὲ σταματούσαμε τὸ κλάμα τὸπολύ, ἐσὺ μᾶς καταπράυνες, μᾶς ἔκανες ἀρνί. Ὅταν τὰ τρία δάχτυλα κάνανε τὸσημάδι σου σὰν εἴμαστε μικρά, μαθαίναμε πὼς δύναμη ἤσουν στὴ ζωὴ καὶ ὅπλοἀνίκητο.
Τὸ χέρι μας ἐρχόταν πάντα στὸ μέτωπό μας, σὰντρόμος μᾶς ἐπιανε βαθύς. Βοήθεια ζητούσαμε καὶ τὴ βρίσκαμε σὲ σέ. Οὔτε οἱβροντὲς οὔτε οἱ ἀστραπὲς οὔτε οἱ μπόρες οὔτε τὰ σκιάχτρα οὔτε τὸ σκοτάδι οὔτεοἱ σεισμοὶ μᾶς φόβιζαν. Σὲ νιώθαμε κοντά μας καὶ ἦταν περιβόλι ἡ καρδιά μας.Μέσα μας κι ἔξω ξαστεριά.
Ἀπὸ τότε γνωρίσαμε τὴ δύναμή σου κι ἀπὸ τότεπάντα ζητοῦμε τὴν ἐνίσχυσή σου καὶ δὲν μᾶς τὴν ἀρνεῖσαι, Σταυρέ μου. Γιατὶπάντα μὲ ἄδολη καρδιὰ κάνομε τὸ σημάδι σου στὸ στῆθος μας ἐμπρός.
Ὅταν σὲ βλέπω νὰ ὑψώνεσαι, νιώθω φτερὰ μέσαμου, ποὺ μ᾽ ἀνεβάζουν μαζί σου στοῦ οὐρανοῦ τὰ πλάτια, ἐκεῖ ποὺ ὁ θρόνος τοῦΘεοῦ εἶναι ἀκουμπισμένος.
Ὅταν σ’ ἔχω κρεμασμένον στὸ στῆθος μου, νιώθωτὴ δύναμή σου, τὴ ζεστασιά σου, τὴν ἀγάπη σου. Δίπλα στὴ μιὰ καρδιὰ ποὺ μοῦδίνει τὴ ζωή, ἔχω μιὰν ἄλλη ποὺ μοῦ στερεώνει τὴ ζωὴ καὶ μοῦ δίνει δύναμη νὰπάω ἐμπρός, πάντα ἐμπρός.
Ἀστράφτεις στὸ φῶς τοῦ ἥλιου κι ἀπ’ τὶς, μαρμαρυγέςσου σκοτίζονται ὅσοι δὲν πιστεύουν στὴ δύναμή σου. Σὲ θέλομε πάντα κοντά μας.
Σὲ σηκώνομε μὲ καρτερία, ὅπως σὲ σήκωσε καὶ ὁΧριστὸς ἀνεβαίνοντας τὸ λόφο τοῦ Γολγοθᾶ κι ἀντλοῦμε ἀπὸ τὸ πανσέβαστο ξύλο σουδύναμη, γιὰ νὰ νικήσωμε στὸν ἀγώνα τῆς ζωῆς.
Δὲ λυγίζομε ἀπὸ τὸ βάρος σου, γιατὶ δὲν εἶναιφορτίο δυσβάσταχτο. Μαζί σου λιγοστεύει τὸ βάρος τῶν πταισμάτων μας. Μαζί σουκαὶ στὶς χαρὲς καὶ στὶς λύπες μας καὶ στὴ ζωὴ καὶ στὸ θάνατο.
Εἶσαι τοῦ στρατακόπου βοηθός, τοῦ ζευγολάτηἐλπίδα, τοῦ ἐργάτη θεία δύναμη, τοῦ μαθητῆ βοήθεια ἀκαταμάχητη, τοῦ κόσμου ἡπαρηγοριὰ εἶσαι ἐσὺ Σταυρέ μου. Ἐσύ, σὰ φυλαχτὸ ἀτίμητο μέσα στοῦ πολέμου τὴβοὴ ἀντρειώνεις τὰ παλικάρια καὶ διώχνεις τὰ βόλια τῶν ἐχθρῶν.
Ρίχνομε, Σταυρέ μας, τὸ βλέμμα μας σήμεραἐπάνω σου μὲ σεβασμὸ καὶ μαζὶ μὲ τὴν Ἐκκλησία μας σοῦ ψάλλομε τοῦτον τὸν ὡραῖοκαὶ γλυκόφθογγο ὕμνο, ποὺ δείχνει τὴ δύναμή σου τὴ μὲγάλη κι ἀκατανίκητη.
«Σταυρὸς ὁ φύλαξ πάσης τῆς Οἰκουμένης.Σταυρὸς ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας. Σταυρὸς πιστῶν τὸ στήριγμα. Σταυρὸς Ἀγγέλων ἡδόξα καὶ τῶν δαιμόνων τὸ τραῦμα».
