Αποστολικό Ανάγνωσμα: Εβρ. β΄ 11-18
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Λουκ. α΄24-38
«Χαίρε, κεχαριτωμένη· οΚύριος μετά σου Ευλογημένη συ εν γυναιξίν» (Λουκ. α΄ 28)
Διπλήη σημερινή γιορτή. Γιορτή θρησκευτική, αλλά και εθνική. Διπλή γιορτή, αλλά πουτις συνδέει μια μόνο λέξη, η λέξη ελευθερία. Ελευθερία πνευματική, αλλά καιελευθερία εθνική. Ελευθερία από το ζυγό της δουλείας της αμαρτίας, αλλά καιελευθερία από την τεσσάρων αιώνων δουλεία στους Τούρκους.
Ελευθερία.Ένα δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο που τον κάνει να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπαδημιουργήματα, αλλά και το οποίο καταχράται, γεγονός που τον οδηγεί στην πτώση.Έτσι, η ελευθερία μετά την απώλεια της σαν θεϊκό δώρο μεταβάλλεται διαχρονικάσαν το ιδανικό κίνητρο που εμψυχώνει τον άνθρωπο στον αγώνα για την αποτίναξητου ζυγού, είτε της αμαρτίας, είτε του ζυγού της εθνικής υποδούλωσης.
Καιοι δυο μορφές ζυγού και δουλείας έχουν σαν μοναδικό υπαίτιο τον άνθρωπο. Ηκατάχρηση της ελευθερίας μέσα από την πτώση, τα πάθη, τον εγωισμό και όλες τιςαδυναμίες, οδηγεί τον άνθρωπο στην υποδούλωση, στην αμαρτία και την εθνικήταπείνωση.
Όπωςκοινή είναι η λέξη που συνδέει και τις δυο γιορτές, κοινή είναι και η λέξη πουτις χαρακτηρίζει όταν στερηθούν την ελευθερία, είτε αυτή είναι πνευματική, είτεεθνική. Και αυτή είναι η λέξη «δουλεία». Ο Απόστολος Παύλος μας προτρέπει: «Τηελευθερία ουν, η Χριστός ημάς ηλευθέρωσε, στήκετε, και μη πάλιν ζυγώ δουλείαςενέχεσθε» (Γαλ. ε΄ι). «Ο Χριστός μας απελευθέρωσε για να είμαστε ελεύθεροι.Παραμένετε, λοιπόν σταθεροί στην ελευθερία και να μην ξαναμπαίνετε κάτω απόζυγό δουλείας».
Γιατην απελευθέρωση, λοιπόν, του ανθρώπου από την δουλεία της αμαρτίας μεταφέρει οΘεός δια του Αγγέλου το μήνυμα της προσωπικής, αλλά και της παγκόσμιας χαράς.Μέσα από την προσφώνηση «Χαίρε κεχαριτωμένη» του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, πέραν απότην προσωπική χαρά της Θεοτόκου προαναγγέλλει και την παγκόσμια χαρά,γιατί με τον Ευαγγελισμό επαναφέρει τη χαρά στον παγκόσμιο άνθρωπο. Τούτοεπαναβεβαιώνεται πάλι δια του αγγελικού λόγου κατά την νύκτα της γέννησης προςτους ποιμένες: «Μη φοβείσθε· ιδού γαρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην, ήτιςέσται παντί τω λαώ ότι ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ ος έστι Χριστός Κύριος» (Λουκ.β΄10-11). Δηλαδή: «Μην τρομάζετε! Σας φέρνω χαρμόσυνο άγγελμα, που θα γεμίσειμε χαρά όλον τον κόσμο. Σήμερα, στην πόλη του Δαυίδ γεννήθηκε για σας σωτήραςκι αυτός είναι ο Χριστός, ο Κύριος».
«Χαίρεκεχαριτωμένη», «Χαίρε εσύ, προικισμένη, με τη χάρη του Θεού». Χαιρετισμόςπρωτάκουστος, μοναδικός. Μέσα από το χαιρετισμό της χαράς προς τη Θεοτόκονμεταφέρεται στον παγκόσμιο άνθρωπο η λύση του δεσμού της λύπης που επεβλήθειστην Εύα μετά την πτώση. Χαίρε, λοιπόν, γιατί δια μέσου σου έρχεται Εκείνος πουθα εξαφανίσει τη λύπη.
«Χαίρεκεχαριτωμένη», εσύ που πήρες από το Θεό πολλές και μεγάλες δωρεές, με τημεγαλύτερη απ’ όλες το ότι αξιώθηκες να γίνεις μητέρα του Θεού. Μη φοβάσαι,λοιπόν και μη ταράσσεσαι. Μη φοβάσαι Μαριάμ, γιατί ο Θεός έχει εκδηλώσει τηΧάρη του σε σένα. Μάλιστα η εκδήλωση αυτής της χάριτος θα είναι άμεση. «Ιδούσυλλήψη εν γαστρί και τέξη υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν». Θα μείνειςέγκυος θα γεννήσεις γιο και θα τον ονομάσεις Ιησού. Αυτός θαγίνει μέγας και θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου. Η προσφορά του Θεού προς τηνανθρωπότητα βρίσκει ανταπόκριση στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Έτσι, μετάτον αρχικό φόβο, μετά την αρχική έκπληξη, η Παρθένος Μαρία υποτάσσεται θέληματου Θεού, ιδιαίτερα όταν πληροφορείται δια την «εκ Πνεύματος Αγίου» υπερφυσικήσύλληψη και κυοφορία. «Είπε δε Μαριάμ ιδού η δούλη Κυρίου γένοιτό μοι κατά τορήμα σου».
Υποκλίνεται,λοιπόν, ευλαβικά και υποτάσσεται στο θέλημα του Θεού. Μέσα από τη δική τηςελεύθερη συγκατάθεση έχουμε την αποδοχή και συγκατάθεση του ανθρώπινου γένουςστην προσφορά αυτή του Θεού. Σε αντίθεση με την Εύα που υπήρξε, απειθής καιανυπάκουη, η Παρθένος Μαρία είναι υπάκουη. Στην κρίσιμη εκείνη στιγμή δενπροβάλλει τη δική της ανθρώπινη επιθυμία, ούτε και τον κίνδυνο που αντιμετώπιζεο αρραβώνας της με τον Ιωσήφ, καθώς και το δημόσιο εξευτελισμό της. Αντίθεταυποτάσσεται εξ’ ολοκλήρου στο θέλημα του Θεού και αφήνει την έκβαση τωνγεγονότων στα χέρια του Θεού.
ΗΠαρθένος Μαρία αποδέχεται το μυστήριο και υποκλίνεται ευλαβικά στο Θεό και στοθέλημα Του. Με την ελεύθερη συγκατάθεση της αποκαθιστά ότι κατέστρεψε η Εύα μετην παρακοή. Εμείς, όμως, ανταποκρινόμαστε στο κάλεσμα του Θεού και σεποιο βαθμό; Ποια η δική μας συμπεριφορά και στάση όχι μόνο απέναντι του Θεού,αλλά και απέναντι της Υπεραγίας Θεοτόκου; Την τιμούμε επάξια, όπως την τίμησανοι ουρανοί; Ιδιαίτερα επιβεβαιώνουμε τον προφητικό της λόγο για μακαρισμό τηςαπό όλες τις γενεές; Και δεν εννοούμε να γιορτάζουμε τη μνήμη της και ναεπικαλούμαστε το όνομα της την ώρα του κινδύνου. Εννοούμε κυρίως ναπαραδειγματιζόμαστε από τη ζωή της.
Αυτή,λοιπόν, που έγινε η σκάλα για να κατεβεί ο Θεός στη γη και η γέφυρα για ναμεταφέρει τους ανθρώπους στον ουρανό, αυτή ας γίνει και η δική μας γέφυρα πουθα μας επανασυνδέει με το Θεό. Όμως κατά τη σημερινή μέρα, πέραν από τονΕυαγγελισμό και την τιμή προς τη Θεοτόκον, σαν Ελληνισμός έχουμε ακόμα ένα λόγονα γιορτάζουμε. Πέρα από την πνευματική μας ελευθερία, σήμερα γιορτάζουμε καιτην εθνική μας ελευθερία. Οι ήρωες του 1821 εμψυχωμένοι από το ιδανικό της ελευθερίας, αλλά και με βαθειά πίστη προς την Υπεραγία Θεοτόκο, οδηγήθηκανσε μεγαλειώδεις αγώνες και σε πολλές θυσίες που έφεραν το «ποθούμενον» κατά τονΚοσμά τον Αιτωλό, δηλαδή την ελευθερία.
Αδελφοίμου, οι ήρωες του 1821 εμπνευσμένοι από τη σημερινή συγκατάβαση του Θεούκαι της Θεοτόκου, στη συνέχεια συγκαταβαίνουν και αυτοί σαν δέχονται το κάλεσματης Πατρίδας. Για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδος την ελευθερίαπρόσφεραν τα πάντα, ακόμα και τη ζωή τους. Εμείς πόσο τους τιμούμε σήμερα;Σήμερα που έχει απολυτοποιηθεί ο εγωισμός, ο δε αποπροσανατολισμός από τιςθρησκευτικές και εθνικές μας παραδόσεις αυξάνεται συνεχώς, ας ανασυντάξουμε τιςδυνάμεις μας. Η ελευθερία από κάθε μορφής δουλειά, πνευματική, ηθική, εθνική ήπροσωπική είναι μόνη μας διέξοδος στα σημερινά μας αδιέξοδα. Η διπλήγιορτή μας χαράσσει το δρόμο. Ας τον ακολουθήσουμε. Αμήν.
Θεόδωρος Αντωνιάδης – Μητρόπολη Πάφου
