Μπορεί η Μακεδονία καιη Θράκη, όπως και άλλες περιοχές της χώρας, να μην απελευθερώθηκαν από τημεγαλειώδη και παγκόσμιας ακτινοβολίας Ελληνική Επανάσταση του 1821, σίγουραόμως και τα μέρη αυτά έχουν το δικό τους μερτικό στην εξέλιξη και την τελικήέκβαση της επανάστασης.
Άλλωστε, ανάλογηςαποφασιστικότητας επαναστατικός ξεσηκωμός ήταν οι δράσεις και οι εκδηλώσεις τωνυπόδουλων Βορειοελλαδιτών κατά την περίοδο αυτή. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στοφαινόμενο του κλεφταρματολισμού, που ήταν ένας συνεχής επαναστατικός ανταρτικόςπονοκέφαλος για τους κατακτητές, αλλά κυρίως για τις ηρωικές τοπικέςεξεγέρσεις, οι οποίες δεν ήταν άσχετες με την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Οι τοπικές εξεγέρσειςστη Μακεδονία και τη Θράκη πραγματοποιήθηκαν κάτω από πολύ πιο δύσκολεςσυνθήκες απ' ό,τι στη Ρούμελη και στον Μοριά, αφού η Βόρεια Ελλάδα βρισκόταν σεστενό στρατιωτικό έλεγχο και πολύ κοντά στην Κωνσταντινούπολη, οπότε πολύεύκολα ένας ξεσηκωμός θα καταπνιγόταν στο αίμα. Και αυτό δεν αποφεύχθηκε, αφούοι συνέπειες τόσο για τους αγωνιστές όσο και για τα γυναικόπαιδα ήταν ιδιαίτεραοδυνηρές.
Τα γεγονότα αυτά όμωςδεν πέρασαν απαρατήρητα ούτε από τους ξένους, οι οποίοι τα κατέγραψαν και ταπρόβαλαν, ή ακόμη εμπνεύστηκαν από αυτά για να εκφραστούν καλλιτεχνικά και νακαταγγείλουν παράλληλα τις ωμότητες που πραγματοποιήθηκαν. Απόδειξη, ο πίνακαςτου Αυγούστου Βινσόν που βρίσκεται στο Παρίσι, στο Μουσείο του Λούβρου, καιαφορά το ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης τον Σεπτέμβριο του 1821 και κοσμεί τοεξώφυλλο του αφιερώματός μας.
Όσο για τους διασωθέντεςεπαναστατημένους αγωνιστές της περιόδου αυτής, βρέθηκαν στη συνέχεια στη ΝότιαΕλλάδα για να συνδράμουν τις εκεί πολεμικές επιχειρήσεις, ενώ πολλοί θυσίασαντη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας και για την εθνική μας παλιγγενεσία.Αυτό αποδεικνύει πως οι αγράμματοι και απλοϊκοί αγωνιστές γνώριζαν και είχανμια γενικότερη συγκρότηση σχετικά με το ποιο ήταν το διακύβευμα για το γένος.
Οι σκλαβωμένοι όμωςΒορειοελλαδίτες δεν έπαψαν να ξεσηκώνονται και κατά τη λεγόμενη μεταπαναστατικήπερίοδο, αφού ήξεραν πως αυτός ήταν ο μόνος δρόμος για την απελευθέρωσή τους.Συνέχεια όλων αυτών των ξεσηκωμών ήταν και η ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα(1904-1908).
Ο ελληνισμός, το γένος, ο κόσμος της πονεμένης ρωμιοσύνης, μέσα στα χρόνια τηςσκλαβιάς βρήκε τρόπους για αυτοοργάνωση και δράση για την επίτευξη οικονομικώνκαι εμπορικών στόχων αλλά και για τη μόρφωση και την παιδεία των υποδούλων, τοκτίσιμο ναών και άλλων κοινωφελών έργων, όπως και για την ευρύτερη κοινωνικήσυμπαράσταση και αντίσταση στον κατακτητή. Και προφανώς όλο αυτό το κοινοτικόπνεύμα θέριευε και τον καημό της ρωμιοσύνης για ελευθερία και εθνική ανάταση.Αυτό αποδεικνύει και την ομοψυχία όλων των σκλαβωμένων Ελλήνων για ξεσηκωμό.
Ο ελληνισμός, το γένος, ο κόσμος της πονεμένης ρωμιοσύνης, μέσα στα χρόνια τηςσκλαβιάς βρήκε τρόπους για αυτοοργάνωση και δράση για την επίτευξη οικονομικώνκαι εμπορικών στόχων αλλά και για τη μόρφωση και την παιδεία των υποδούλων, τοκτίσιμο ναών και άλλων κοινωφελών έργων, όπως και για την ευρύτερη κοινωνικήσυμπαράσταση και αντίσταση στον κατακτητή. Και προφανώς όλο αυτό το κοινοτικόπνεύμα θέριευε και τον καημό της ρωμιοσύνης για ελευθερία και εθνική ανάταση.Αυτό αποδεικνύει και την ομοψυχία όλων των σκλαβωμένων Ελλήνων για ξεσηκωμό.
Γράφουν
Βαΐα Δραγάτη
Φάνης Μαλκίδης
Όλγα Μπελεγάκη - Ελένη Σταματιάδου
Κείμενο
Pliny Fisk
Επιμέλεια αφιερώματος, εισαγωγή: Στέλιος Κούκος
Βαΐα Δραγάτη
Φάνης Μαλκίδης
Όλγα Μπελεγάκη - Ελένη Σταματιάδου
Κείμενο
Pliny Fisk
Επιμέλεια αφιερώματος, εισαγωγή: Στέλιος Κούκος
