ΕυαγγελικόΑνάγνωσμα: Λουκ. ιγ΄ 10-17
ΤΟ ΦΟΒΕΡΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟΥΦΘΟΝΟΥ
«Ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς,ἔλεγε…»
Ὅλος ὁ λαὸς χάρηκε μὲ τὸ νέο θαῦμα ποὺτέλεσε ὁ Κύριος θεραπεύοντας μία συγκύπτουσα –δηλαδὴ πολὺ καμπουριασμένη– γυναίκαστὴν Συναγωγή. Ὑπῆρξε ὅμως καὶ κάποιος, ὁ ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν χάρηκε μὲ τὸ θαῦμα,ἀλλὰ ἀγανάκτησε. Ἦταν ὁ ἀρχισυνάγωγος, ὁ ὁποῖος ἀντέδρασε ἔντονα, δῆθεν διότι ὁΚύριος θεράπευσε τὴν γυναίκα αὐτὴ ἡμέρα Σάββατο, στὴν πραγματικότητα ὅμως ἐξ αἰτίαςτοῦ φθόνου ποὺ ἔκρυβε μέσα του πρὸς τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος γινόταν ἀποδέκτης τῶν ἐπιδοκιμασιῶντοῦ πλήθους.
Μ’ αὐτὸ τὸ φοβερὸ πάθος τοῦ φθόνου θὰ ἀσχοληθοῦμεστὴ συνέχεια καὶ θὰ δοῦμε πρῶτον, πόσο μεγάλη ζημιὰ προκαλεῖ· καὶ δεύτερον, πῶςμποροῦμε νὰ τὸ καταπολεμήσουμε.
1. Πάθος καταστρεπτικὸ
Τί εἶναι ὁ φθόνος, ὁ ὁποῖος προκαλεῖ τόσομεγάλη ζημιά; Ο Μ. Βασίλειος σὲ μία θαυμάσια σχετικὴ ὁμιλία του δίνει ἕνα πολὺσυνοπτικὸ ὁρισμὸ τοῦ πάθους αὐτοῦ λέγοντας ὅτι ὁ φθόνος «λύπη ἐστὶ τῆς τοῦπλησίον εὐπραγίας» (ΕΠΕ 6, 133). Εἶναι δηλαδὴ λύπη γιὰ τὶς χαρὲς καὶ τὶς ἐπιτυχίεςτοῦ ἄλλου, ἐκφράζεται ὅμως καὶ ἀντιθέτως ὡς χαρὰ καὶ ἱκανοποίηση γιὰ τὶς ἀποτυχίεςκαὶ τὶς θλίψεις του. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ποὺ διακατέχεται ἀπὸ τὸπάθος τοῦ φθόνου, ἀδικεῖ βέβαια τοὺς ἄλλους, ἀδικεῖ ὅμως καὶ τὸν ἑαυτό του.
Καὶ ἀδικεῖ μὲν τοὺς ἄλλους ὁ φθονερὸς ἄνθρωπος,διότι ὁ φθόνος τὸν ὁδηγεῖ σὲ ψέματα, συκοφαντίες, σὲ ἔντονες διαμάχες καὶπράξεις ἐκδικητικές, καὶ κάποτε σὲ κάτι ἀκόμη πιὸ φοβερό: στὸ ἔγκλημα τοῦφόνου. Ἀναρίθμητα εἶναι τὰ παραδείγματα στὴν παγκόσμια ἱστορία καὶ στὴν ἉγίαΓραφὴ ποὺ μαρτυροῦν τὶς καταστρεπτικὲς συνέπειες τοῦ φθόνου. Ὁ φθόνος ἦταν ποὺ ὤθησετὸν Κάιν νὰ σκοτώσει τὸν ἀδελφό του τὸν Ἄβελ. Παρομοίως καὶ τὸν Ἰωσὴφ ἀποπειράθηκαννὰ τὸν σκοτώσουν τὰ ἀδέλφια του, ἀκριβῶς ἐπειδὴ τὸν φθονοῦσαν. Ὁ φθόνος ἐπίσης τῶνἸουδαίων ἔγινε αἰτία γιὰ νὰ διαπραχθεῖ ἡ μεγαλύτερη ἀδικία καὶ τὸ φρικτότερο ἔγκλημαὅλων τῶν ἐποχῶν: ἡ σταύρωση τοῦ Κυρίου. Τόσο πολὺ τυφλώνει τὸ πάθος αὐτὸ τὸν ἄνθρωπο!
Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ ὁ ἄνθρωπος ποὺ φθονεῖ ἀδικεῖ καὶ τὸν ἑαυτό του, διότι ἀντὶ νὰ ἀνακαλύψει τὰ χαρίσματα ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεὸς καὶ τὶς εὐλογίες ποὺ τοῦ παρέχει,ἀσχολεῖται μὲ τὶς ἐπιτυχίες τῶν ἄλλων καὶ βασανίζεται ἀπὸ τοὺς λογισμούς του. «Γιατί αὐτὸς καὶ ὄχι ἐγώ;…», σκέπτεται, καὶ ἡσύγκριση αὐτὴ παραλύει τὶς δυνάμεις του, γιὰ νὰ δημιουργήσει κάποιο ἔργο μὲβάση τὶς δικές του ἱκανότητες. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ καταδικάζει τὸν ἑαυτό του σὲ ἀπραξίακαὶ ἀδράνεια, σὲ στενοχώρια καὶ μελαγχολία.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἔλεγεὅτι ὁ φθόνος ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ «πᾶσι τοῖς καλοῖς διοχλεῖ», δηλαδὴ ἐνοχλεῖ τοὺςκαλούς, διότι ἀδικοῦνται ἀπὸ τὸν φθονερό, κι ἀπὸ τὴν ἄλλη «τήκει τοὺς ἔχοντας»,λιώνει αὐτοὺς ποὺ ἔχουν τὸ πάθος.
2. Πῶς ἀντιμετωπίζεται
Πῶς ὅμως μποροῦμε νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὸ ἀπάνθρωποαὐτὸ πάθος;
Τὸ πρῶτο πράγμα ποὺ χρειάζεται εἶναι νὰ ἐπισημάνουμετὸ πάθος αὐτὸ μέσα μας καὶ νὰ τὸ ὁμολογήσουμε. Διότι συμβαίνει συχνὰ νὰδικαιολογοῦμε τὸν ἑαυτό μας, λέγοντας ὅτι αὐτὸ ποὺ νιώθουμε δὲν εἶναι φθόνος ἀλλὰ«δίκαιη» τάχα ἀγανάκτηση, ἐπειδὴ μᾶς παραγκωνίζουν καὶ δὲν μᾶς ὑπολογίζουν, ἐνῶτὸν ἄλλον «ἄδικα» τὸν ἐκτιμοῦν τόσο πολύ. Ὅταν λοιπὸν διακρίνουμε ὅτι ὑπάρχειμέσα μας αὐτὸ τὸ φοβερὸ πάθος, ὀφείλουμε νὰ τὸ ἐξομολογηθοῦμε καὶ νὰ ζητήσουμε ἀπὸτὸν Πνευματικό μας τὴν συμβουλή του.
Ἔπειτα, γιὰ νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὸ πάθος τοῦφθόνου, εἶναι ἀπαραίτητο νὰ καταφύγουμε σὲ θερμὴ προσευχή. Μάλιστα ἐκεῖνο ποὺ ἐπιφέρεικαίριο πλῆγμα στὸ δαιμονικὸ αὐτὸ πάθος εἶναι τό νὰ προσευχόμαστε εἰλικρινὰ γιὰ ἐκεῖνονποὺ φθονοῦμε καὶ νὰ παρακαλοῦμε τὸν ἅγιο Θεὸ νὰ τοῦ χαρίζει ὑγεία, χαρά, εἰρήνηκαὶ κάθε εὐλογία καὶ ἐπιτυχία στὴν ζωή του.
Τέλος, πολὺ βοηθητικὸ εἶναι νὰ ἐπιβάλλουμε στὸν ἑαυτό μας νὰ κάνει τὰ ἀντίθετα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ μᾶς ὑπαγορεύει τὸ πάθος τοῦ φθόνου.Ἐπὶ παραδείγματι, ἀντὶ νὰ κακολογοῦμε αὐτὸν ποὺ φθονοῦμε, νὰ τὸν ἐπαινοῦμε.Ἂν πάλι τὸν δοῦμε νὰ πετυχαίνει καὶ νὰ τιμᾶται, νὰ τρέξουμε, νὰ τὸν συγχαροῦμεμὲ εἰλικρίνεια. Ἐπίσης, ἂν τυχὸν βρεθεῖ σὲ δύσκολη θέση μὲ κάποια ἀρρώστια ἢ ἄλληδοκιμασία, ἐμεῖς νὰ τοῦ συμπαρασταθοῦμε μὲ κάθε δυνατὸ τρόπο. Αὐτὴ ἡ καλωσύνη, ἡἄδολη καὶ ἁγνὴ ἀγάπη θὰ διώξει ὁριστικὰ τὸν φθόνο ἀπὸ τὴν ψυχή μας.
Φθόνος. Ἕνα πάθος παράλογο καὶκαταστρεπτικό. Αὐτὸ ἔσπρωξε τὸν διάβολο νὰ βγάλει τοὺς πρωτοπλάστους ἔξω ἀπὸ τὸνΠαράδεισο. Αὐτὸ εἶναι ποὺ μᾶς ἀποξενώνει ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους καὶ τὸχειρότερο, μᾶς ἀπομακρύνει ἀπὸ τὸν Θεό. Ἂς παρακαλέσουμε τὸν Λυτρωτή μας Κύριονὰ μᾶς ἐλευθερώνει καὶ ἀπὸ αὐτὸ τὸ πάθος καὶ νὰ μᾶς χαρίζει τὴν ἀγάπη καὶ τὴν εἰρήνηπρὸς ὅλους!
«Ο ΣΩΤΗΡ», 01/12/2011
