Ἐκλογές ἐν ὄψει
Σαράντος Ι. Καργάκος
Ησυνθηματική αυτή φράση σε παραλλαγή μπορεί να δηλώνει εμφάνιση εχθρού ή φάρουελπίδας. Με τις ερχόμενες εκλογές μπορούμε και να σωθούμε και να χαθούμε. Δενθα υποδείξω στους ώριμους κατά τη σκέψη αναγνώστες της «Εστίας» τι να ψηφίσουν.Κάτι τέτοιο θα ήταν προσβλητικό και για μένα ατιμωτικό. Απλώς, όπως πάντασυνιστώ: φεύγετε την αναγνωρισιμότητα. Μην αφήνετε τα «μήντια» να διαλέγουν γιασας πριν από σας.
Τότετι νόημα έχει το κείμενο αυτό; Είναι απλό: θέλω να υπενθυμίσω κάτι που εδίδασκαπαλιά. Όταν κάποτε ρωτήθηκε ο μεγάλος ιστορικός Ιούλιος Μισελέ, ποιο είναι τοπρώτο κεφάλαιο της πολιτικής, αποκρίθηκε: -Η παιδεία. –Ποιο το δεύτερο; -Ηπαιδεία. –Και ποιο το τρίτο; - Η παιδεία. Όλα, σύμφωνα και με τον Πλάτωνα,αρχίζουν και τελειώνουν με την παιδεία. Διότι, αν αληθεύει το λεγόμενο ότι οάνθρωπος είναι η παιδεία του, τότε πρέπει να ισχύει και το ακόλουθο: Ηποιότητα ενός κράτους καθορίζεται από την ποιότητα της παιδείας των πολιτών του.Δεν μπορούμε να απαιτούμε καλύτερο κράτος από τους πολίτες του.
Αντο πολίτευμα της δημοκρατίας ευδοκίμησε μόνον στην αρχαία Αθήνα, τούτοοφείλεται όχι τόσο στο γεγονός ότι οι Αθηναίοι είχαν μέση μόρφωση ανώτερη απόκάθε άλλο λαό της εποχής τους αλλά κυρίως γιατί είχαν όραμα ανθρώπου. Η«καλοκαγαθία» ήταν ο στόχος της αθηναϊκής αγωγής. Αν, λοιπόν, η Ελλάς θα σωθεί,τούτο δεν θα εξαρτηθεί από τις επόμενες δόσεις του δανείου. Δάνεια κατά τηντελευταία τριακονταετία πήραμε πολλά. Τα φάγαμε και, τελικά, αυτά μας ...φάγανε! Η Ελλάς θα σωθεί από την παιδείατης, αρκεί η παιδεία αυτή να δείχνει το «Μονοπάτι του Σωστού Ανθρώπου»,όπως έλεγαν οι ινδιάνοι προτού τους αφανίσουν οι «πολιτισμένοι», πουονομάσθηκαν Αμερικάνοι.
Όπωςείπα πρόσφατα στην παρουσίαση ενός βιβλίου, ένα σωστό σχολείο δεν μπορεί νααγνοεί την αξία μιας τεχνοκρατικής παιδείας. Πρέπει να είσαι κάτοικος της«Πόλης των Τυφλών» για να το αρνείσαι αυτό. Αλλ’ η τεχνοκρατία δεν πρέπει ναυποσκελίζει την παιδεία. Πρέπει να είναι ancilla, θεραπαινίδα της παιδείας.Αλλιώς τον ανθρώπινο θα υποκαταστήσει ο ηλεκτρονικός εγκέφαλος. Η παιδεία πρέπει να έχει σαν στόχο τονΆνθρωπο, χωρίς να αγνοεί τους αριθμούς. Άλλωστε, ο πρώτος μεγάλοςπαιδαγωγός της αρχαιότητας, ο Πυθαγόρας τους αριθμούς όρισε ως αρχή των πάντων,όχι για να κάνει τους μαθητές του ικανούς για να ανοίξουν μπακάλικο, αλλά γιανα μπορούν με την παράλληλη διδασκαλία της μουσικής και της ηθικής εγκρατείαςνα πετύχουν την ευλογημένη αρμονία και να κάνουν τον κόσμο (ο όρος είναι τουΠυθαγόρα) πραγματικό κόσμο, που σημαίνει στολίδι, ομορφιά.
Θαέλεγα, λοιπόν, στον μέλλοντα πρωθυπουργό να γίνει, κατά το πρότυπο του Περικλή,ένας καλός του λαού παιδαγωγός. Και για να το πετύχει αυτό, θα του συνιστούσανα κάνει οδηγητικό άξονα της πολιτικής του τους στίχους του Παλαμά, πουαπευθύνονται στον Έλληνα Κυβερνήτη –οψέποτε παρουσιασθεί αυτός-, προκειμένου ναστεργιωθεί «το σαλεμένο της πολιτείας σπίτι». Ας τους θυμηθούμε:
«Τουκάκου ιδρώνεις, έμπα σ' άλλη στράτα.
Το νου μας πρώτα στύλωσε και χτίσε,
και πρώτ' απ' όλα αλφαβητάρι κράτα.
Δάσκαλος γίνε, αλήθεια αν ήρωας είσαι...»
Το νου μας πρώτα στύλωσε και χτίσε,
και πρώτ' απ' όλα αλφαβητάρι κράτα.
Δάσκαλος γίνε, αλήθεια αν ήρωας είσαι...»
Η Ελλάδα πήρε την κάτω βόλτα, ότανέπαψε να προσφέρει παιδεία εις ηρωισμόν και άρχισε να προσφέρει παιδεία ειςμηδενισμόν και αμοραλισμόν. Πρέπει να γυρίσουμε πίσω,για να πάμε εμπρός. Πρέπει να ξαναδώσουμε παιδεία εις ηρωισμόν και όχι παιδείαφυγής προς το εξωτερικό. Η παρεχόμενη παιδεία έκανε τα παιδιά ανίκανα να ζήσουνστον τόπο τους ή να ζήσουν τον τόπο ή για τον τόπο τους.
Επί50 και πλέον χρόνια δάσκαλος (ποτέ δεν έπαυσα να διδάσκω) δεν ήθελα τους νέους«δαμασίφρονες», δηλαδή με δαμασμένο χαρακτήρα. Δεν ήθελα παιδιά φρόνιμα. Ήθελακαι θέλω παιδιά με γενναίο φρόνημα. Ήθελα και θέλω να τολμούν και να μπορούν ναμε ξεπερνούν. Γι’ αυτό ένα βιβλίο μου παλιό, το έχω αφιερώσει στους μαθητές μουπου στάθηκαν οι καλύτεροι δάσκαλοί μου. ήθελα και θέλω οι μαθητές νααυτενεργούν, να μην κολλάνε στο ένα και μοναδικό βιβλίο που παράγει πνευματικόραγιαδισμό, πνευματικό υποσιτισμό, αλλά να προσφεύγουν και σ’ άλλα βιβλία.Πάντα εδίδασκα: «Από δύο πέτρες βγαίνει τ’ αλεύρι».
Αςβάλουμε τέρμα στην «παπαγαλία» που σκοτώνει την αυτοβουλία και νεκρώνει τηντάση για μάθηση, για περισσότερη μάθηση. Οι παλιοί μας δάσκαλοι απαγόρευαν την«παπαγαλία». Αρχή τους ήταν: «Πεσ’ τα με δικά σου λόγια». Όταν μαθαίνεις να μιλάςμε δικά σου λόγια, μαθαίνεις να σκέπτεσαι και με δική σου σκέψη. Μαθαίνεις πώςνα μαθαίνεις. Επί 35 χρόνια γράφω και φωνάζω: όχι στην «παπαγαλία», όχι στηδικτατορία του ενός και συνήθως κακογραμμένου ή ύποπτα «συσκευασμένου» βιβλίου.Αν η νέα πολιτική ηγεσία του μέχρι τώρα υπουργείου κακοπαιδείας δεν δώσει στημάθηση ελευθερία, τότε μας περιμένει νέος «συνωστισμός» σε κάποιο γκρεμό. Αςελπίσουμε ότι θα βάλουμε μυαλό.
sarantoskargakos.gr 20-04-2012
