Ενα διά παραλείψεως έγκλημα στο μέτωπο τουΜακεδονικού
ΤουΣταυρου Λυγερου
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου τηςΧάγης επί της προσφυγής των Σκοπίων (17-11-2008) ανακοινώνεται αύριο.Υπενθυμίζουμε ότι η προσφυγή έγινε ως απάντηση στην απόφαση της συνόδου κορυφήςτου ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι (Απρίλιος 2008) να μην εντάξει τη FYROM στη Συμμαχία.Η ελληνική κυβέρνηση είχε πριν από τη σύνοδο απειλήσει με βέτο, αλλά τελικώςδεν χρειάστηκε να το ασκήσει.
Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση Γκρούεφσκιπροσέφυγε στη Χάγη, ζητώντας να καταδικαστεί η Ελλάδα για την παραβίαση τουάρθρου 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, που απαγορεύει στην Ελλάδα να εμποδίζει τηνένταξη της FYROM σε διεθνείς οργανισμούς. Τα Σκόπια ζήτησαν ακόμα το Δικαστήριονα απαγορεύσει στην Ελλάδα να ασκήσει βέτο σε μελλοντική ένταξή τους σε διεθνήοργανισμό.
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύσαμετην περασμένη Κυριακή, το Δικαστήριο θα καταδικάσει την Ελλάδα για παραβίασητου άρθρου 11 με κεντρικό επιχείρημα τις τότε δηλώσεις της κυβέρνησης Καραμανλήότι θα ασκήσει βέτο. Το Δικαστήριο, όμως, θα απορρίψει το αίτημα των Σκοπίων νακαταδικάσει προκαταβολικά την Ελλάδα εάν ασκήσει βέτο σε ένταξη της ΠΓΔΜ σεδιεθνή οργανισμό. Το επιχείρημά του είναι ότι δεν έχει δικαίωμα να κρίνει κράτηγια την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων τους στο μέλλον.
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύσαμετην περασμένη Κυριακή, το Δικαστήριο θα καταδικάσει την Ελλάδα για παραβίασητου άρθρου 11 με κεντρικό επιχείρημα τις τότε δηλώσεις της κυβέρνησης Καραμανλήότι θα ασκήσει βέτο. Το Δικαστήριο, όμως, θα απορρίψει το αίτημα των Σκοπίων νακαταδικάσει προκαταβολικά την Ελλάδα εάν ασκήσει βέτο σε ένταξη της ΠΓΔΜ σεδιεθνή οργανισμό. Το επιχείρημά του είναι ότι δεν έχει δικαίωμα να κρίνει κράτηγια την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων τους στο μέλλον.
Αν και η απόφαση είναι κατά το ήμισυκαταδικαστική, δεν παύει να αποτελεί ένα πολιτικό πλήγμα για την Ελλάδα σε μιαπολύ δύσκολη συγκυρία. Στο μέτωπο του Μακεδονικού έχει διαπραχθεί από τιςδιαδοχικές κυβερνήσεις Καραμανλή και Παπανδρέου ένα διά παραλείψεως έγκλημα,όπως είχαμε εγκαίρως και επανειλημμένως τονίσει. Τρεις ημέρες μετά την προσφυγήτων Σκοπίων (20-11-2008), σε άρθρο με τίτλο «Να καταγγελθεί η ΕνδιάμεσηΣυμφωνία», γράφαμε στην «Κ»: «Το γεγονός ότι τα Σκόπια έχουν επανειλημμένωςπαραβιάσει την Ενδιάμεση Συμφωνία δεν αποτελεί ισχυρό νομικό επιχείρημα τηςΑθήνας ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου. Πολύ περισσότερο, που δεν είχεφροντίσει να διαμαρτυρηθεί με διαβήματα.
Η απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή ναθέσει ως όρο για την ένταξη του γειτονικού κράτους την ύπαρξη συμφωνίας όσοναφορά το όνομα, είναι πολιτική επιλογή. Ηταν ο μόνος τρόπος να πιέσει τουςΣλαβομακεδόνες να διαπραγματευθούν σοβαρά, δεδομένου ότι για 12 χρόνια είχανμετατρέψει τις σχετικές συνομιλίες σε προσχηματική διαδικασία…
»Η κυβέρνηση Καραμανλή δηλώνει ότι έχειεπιχειρήματα και θα δώσει τη δικαστική μάχη. Δεν έχει λόγο, όμως, να εξαρτήσειτην πολιτική της από μία νομική κρίση, όπως θα είναι η κρίση του ΔιεθνούςΔικαστηρίου. Ειδικά όταν η υπόθεση δεν είναι καθόλου από χέρι κερδισμένη. Εάν ηΑθήνα αποδεχθεί τη μετατόπιση του κέντρου βάρους της διένεξης στο νομικόεπίπεδο, μία καταδικαστική απόφαση θα είναι βαρύ πλήγμα. Θα την καλοδεχθούνσιωπηλά μόνο όσοι θεωρούν ότι το όνομα δεν έχει σημασία και ψάχνουν τρόπο να κλείσουνόπως-όπως το ζήτημα.
»Η Ενδιάμεση Συμφωνία έχει ουσιαστικάαπονεκρωθεί. Τυπικά, όμως, ισχύει, επειδή μετά τη λήξη της (2002) δεν έχεικαταγγελθεί. Από αυτές τις στήλες είχαμε εδώ και πολύ καιρό θέσει θέμακαταγγελίας της, αφ’ ενός επειδή τα Σκόπια την παραβιάζουν συστηματικά και αφ’ετέρου επειδή η Αθήνα προσανατολίστηκε στο βέτο. Η κυβέρνηση Καραμανλή, όμως,δεν σκέφτεται την καταγγελία…
Με την προσφυγή στη Χάγη ο Γκρούεφσκικλιμακώνει τη σύγκρουση και ουσιαστικά τινάζει στον αέρα τις διαπραγματεύσεις. Εάνη κίνησή του μείνει πολιτικά αναπάντητη, θα συμπεράνει ότι μπορεί να επιτίθεταιχωρίς κόστος. Αντιθέτως, η καταγγελία της Ενδιάμεσης Συμφωνίας δεν θα λύσειμόνο το νομικό πρόβλημα. Θα στείλει σε όλους το έμπρακτο μήνυμα ότι η Ελλάδαεννοεί απολύτως αυτά που λέει και θα εμμείνει μέχρι τέλους στην πολιτική της».
Αυτά γράφαμε τότε, προσθέτοντας ότι οιπαρενέργειες της απόσυρσης από την Ενδιάμεση Συμφωνία δεν είναι σημαντικές. Οιδιαπραγματεύσεις για το όνομα δεν θα επηρεάζονταν, επειδή στηρίζονται σεψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τόσο οι πολιτικές ηγεσίες όσο και οιμανδαρίνοι του υπουργείου Εξωτερικών, όμως, διαβεβαίωναν ότι η νομική θέση τηςΕλλάδας είναι ισχυρή και απέκλειαν –άνευ επιχειρημάτων– κάθε συζήτηση γιααπόσυρση από την Ενδιάμεση Συμφωνία. Θα είχε τώρα ενδιαφέρον να ακούσουμε τιςεξηγήσεις τους.
Με όπλο την απόφαση της Χάγης,πιθανότατα ο Γκρούεφσκι θα επαναφέρει το αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ. Ενδεχομένωςνα προσφύγει στο Συμβούλιο Ασφαλείας ή και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ μεσκοπό την αναγνώριση της χώρας του σαν Μακεδονία. Η Ελλάδα θα υποχρεωθεί προσεχώςνα δώσει υπό δυσμενείς όρους μια διπλωματική μάχη. Το μόνο πλεονέκτημά τηςείναι ο φόβος του ευρωιερατείου και της Ουάσιγκτον ότι μια εθνική ήττα στοΜακεδονικό θα μπορούσε να πυροδοτήσει συσσωρευμένη και συμπιεσμένη κοινωνικήοργή.
Καθημερινή/04/11/2011
