Ο άγιος μάρτυς Πλάτων
ΤουΠρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Ο άγιος Πλάτων ήταν από τη χώρα των Γαλατών, από την πόλη της Αγκύρας,αδελφός του αγίου μάρτυρα Αντιόχου. Επειδή ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό,νεαρός ακόμη, οδηγήθηκε στον ηγεμόνα Αγριππίνο. Και κτυπιέται από δώδεκαστρατιώτες και απλώνεται πάνω σε χάλκινο πυρωμένο κρεβάτι, ενώ από πάνω τονράβδιζαν. Και καίγεται στις μασχάλες και στα πλευρά από πυρωμένες σφαίρες, ενώαπό την πλάτη του έβγαλαν μία λουρίδα δέρματος, ενώ στη συνέχεια του έξυσαν τιςσάρκες και τις πλευρές τόσο πολύ, ώστε αλλοιώθηκε η όψη του. Και τότε δέχεταιτο τέλος με το ξίφος».
Ο άγιος υμνογράφος δενμπορεί να μην επισημάνει για τον άγιο Πλάτωνα ό,τι αποτελεί θησαυρό του κάθεμάρτυρα: τη ζωντανή πίστη του στον Χριστό («διάτης οικείας ενεργούς σου πίστεως»), την ανάκρασή του με την αγάπη Εκείνου(«ανακραθείς όλος αγάπη του κτίσαντος»),τη διαρκή ενατένιση και όραση της ομορφιάς και τους κάλλους Του, με τα μάτιατης ψυχής («τω της ψυχής νοερώ, τηευπρεπεία του κτίσαντος ενατενίζων αεί,και κατοπτριζόμενος το κάλλος το άρρητον»), πράγματα τα οποία τον έκαναν αφενός να είναι ιματισμένος με το ιμάτιοτης σωφροσύνης και της σωτηριώδους χάρης του Θεού, υπερβαίνοντας και τουςπόνους του ίδιου του μαρτυρίου, αφετέρουνα βρίσκεται με χαρά στο πλάτος του Παραδείσου. «Της αιωνίου βασιλείας, ένδοξε, το καθαρώτατον χοροβατών πλάτος». Οποιητής μάλιστα παρουσιάζει τον άγιο ως ιερέα που προσέφερε θυσία στον Χριστό τονίδιο του τον εαυτό («ιερουργός θείοςεδείχθης ως άμωμον ιερείον…ολοκαυτών, μάρτυς, σεαυτόν»), και τρόπον τινά ωςθεατή που παρατηρεί τον ίδιο τον εαυτότου, σαν να έπασχε κάποιος άλλος («ώσπερεν αλλοτρίω σώματι, πανεύφημε, πάσχων ηγώνισαι, ως αθλούντων άλλων, θεατής συγενόμενος ήθλησας»).
Ένα τροπάριο όμως από τηντρίτη ωδή του κανόνα του αγίου έχει ιδιαίτερη σημασία για τα σημερινάδεδομένα. Σημειώνει ο υμνογράφος: «Επί του ξύλου σου ταθέν το καρτερώτατον σώμακατεξαίνετο δεινώς ταις αικίαις∙ αλλ’ αντείχε της ψυχής ο τόνος δυναμούμενος τω τουΔεσπότου φίλτρω και βασιλείας τω έρωτι». Δηλαδή: Το καρτερικότατο σώμα σου,που απλώθηκε πάνω στο ξύλο, υφίστατο φοβερές και βαθιές χαρακιές και ξεσμούς από τα κτυπήματα. Αλλάάντεχε η δύναμη της ψυχής σου, η οποία δυναμωνόταν από την αγάπη του Κυρίου καιτον έρωτα της βασιλείας του Θεού. Τι επισημαίνει ο εκκλησιαστικός ποιητής;Μπορεί ο άγιος Πλάτων να υφίστατο φοβερά βασανιστήρια στο σώμα του, αλλά έμενεόρθια η ψυχή του, που ενισχυόταν από τη χάρη και την αγάπη του Θεού. Στον άγιοδηλαδή βλέπουμε να εφαρμόζεται η προτροπή του Κυρίου, που λέει «να μη φοβόμαστε εκείνον που μπορεί νασκοτώνει το σώμα μας, αλλά δεν έχει ισχύ πάνω στην ψυχή μας». Με άλλαλόγια, ο άνθρωπος δεν ηττάται, όσο η ψυχή του παραμένει δυνατή. Ηττάται, όταν ηψυχή καμφθεί και σταματήσει επομένως να προσβλέπει στον Θεό που την ενισχύει.
Έχουμε την εντύπωση ότι ολόγος αυτός του υμνογράφου για τον άγιο Πλάτωνα πρέπει ιδιαιτέρως να προσεχτεί,όπως είπαμε, στην εποχή μας. Διότι και εμείς, σ’ ένα μεγάλο βαθμό, υφιστάμεθα πολλά δεινά.Μπορεί να μην υπάρχουν, ακόμη, τα σωματικά βασανιστήρια και τα μαρτύρια τηςεποχής των διωγμών, δεν παύουν όμως οιπιέσεις των ξένων δυνάμεων απέναντι στην πατρίδα μας, η απώλεια της εθνικής μαςκυριαρχίας, που διαρκώς μας επισείουν, η υποβάθμιση έως εξαφανισμός τωνκοινωνικών κατακτήσεων, η ανεργία, η φτώχεια, η πολιτικής της τρομοκρατίας, νααποτελούν χαρακιές και ξεσμούς πάνω στην ίδια τη σάρκα της ψυχής μας. Αλλά δενπρέπει να καμφθεί το φρόνημά μας. Δεν πρέπει να σκύψουμε το κεφάλι μας. Η ψυχήμας πρέπει να κρατηθεί όρθια. Ό,τι συνέβη και στον άγιο Πλάτωνα: παρ’ όλα όσα υπέστη, τελικώς νίκησε. Διότι είχεμαζί του την παντοδυναμία του Θεού. Και γι’ αυτόν ισχύει ο λόγος: «Ει ο Θεόςυπέρ ημών, τις καθ’ ημών;» Αν ο Θεόςείναι μαζί μας, ποιος μπορεί να είναι εναντίον μας; Ο υμνογράφος όμωςαποκαλύπτει: η ψυχή του Πλάτωνα κρατήθηκε όρθια, γιατί πίστευε στον Χριστό.Γιατί η πίστη του και η αγάπη του στον Θεό ήταν ζωντανή. Και γι’ αυτό είδε να ενεργοποιείται και σ’ αυτόν, όπως είπαμε, η παντοδυναμία του Θεού.Όσο το βλέμμα μας είναι στραμμένο στον Χριστό μας, τόσο και θα έχουμε τελικώςτο «πάνω χέρι». Η ψυχή, το ξαναλέμε, είναι αυτή που ή νικά ή νικιέται.
Ακολουθείν
