Γιατίεγεννήθη ο Χριστός
Μία, μόλις, εβδομάδα μάς χωρίζει,αδελφοί μου, από το μέγιστο ιστορικό και Θεολογικό γεγονός της Ενανθρωπίσεωςτου Υιού και Λόγου του Θεού, τα Χριστούγεννα της Εκκλησίας. Όλη η λειτουργική καιυμνολογική ατμόσφαιρα των ημερών δρομολογεί τη σκέψη και τις καρδιές μας στηνυποδοχή του υπερφυούς αυτού γεγονότος, που συνιστά την εκπλήρωση των επαγγελιώντου Θεού στην ανθρωπότητα και την αναγέννηση της ελπίδας στο πρόσωπο τουΧριστού.
Την ίδια στιγμή και ο κόσμοςετοιμάζεται να γιορτάσει τα Χριστούγεννα, μ’ ένα τρόπο, όμως, που δείχνει ότι ηπλειοψηφία τωνανθρώπων δεν έχει κατανοήσει το μέγεθος και το περιεχόμενο των όσωνπρόκειται να εορτάσουμε. Το πνεύμα του κόσμου επενδύει τα Χριστούγεννα με έναεφήμερο εορταστικό περιτύλιγμα, με σκοπό να απαλλάξει, για λίγο, τους ανθρώπουςαπό την τετριμμένη καθημερινότητα, περιορίζοντας την εορτή σε μία συγκεκριμένη ημέρα.Το πνεύμα της Εκκλησίας μάς καλεί, όμως, να διεισδύσουμε στα ενδότερα τηςεορτής, να την προσεγγίσουμε με τρόπο πνευματικό και να την βιώσουμε, αφούπρώτα συνειδητοποιήσουμε τον λόγο της Γεννήσεως του Χριστού. Αυτός ο λόγος,όταν γίνει αντιληπτός, είναι ικανός να μετατρέψει τη ζωή μας σε διαρκή γιορτή,να κάνει Χριστούγεννα την κάθε μας ημέρα.
Γιατί ο λόγος της ενανθρώπισης του Υιούκαι Λόγου του Θεού είναι η σωτηρία του κόσμου, η θέωση του ανθρώπου. Τοαποκάλυψε ο Ίδιος κηρύσσοντας την σωτηρία του Ζακχαίου: ήλθε ο Υιός του ανθρώπουζητήσαι και σώσαι το απολωλός1. Το διεκήρυξε ο Απόστολος των εθνών Παύλος,ευγνωμονώντας τον Θεό για το έλεός Του: Πιστός ο λόγος και πάσης αποδοχήςάξιος, ότι Χριστός Ιησούς ήλθεν εις τον κόσμον αμαρτωλούς σώσαι 2 «Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είναι πράγματι ο Σωτήραςμας, γιατί μόνος Αυτός ένωσε στην Υπόστασή Του, την Υπόσταση του Θεού Λόγου,την Θεία και ανθρώπινη φύση, ατρέπτως, ασυγχύτως, αδιαιρέτως και αχωρίστως 3 και έτσι, ως τέλειος Θεός και τέλειοςάνθρωπος, έσωσε την βαριά άρρωστη ανθρώπινη φύση και μάς χάρισε την αιώνια ζωή»4
Μόνο που η σωτηρία της ψυχής από τονρύπο της αμαρτίας και η αποκατάστασή της στο παραδείσιο προπτωτικό κάλλος δενχαρίζεται, αλλά κερδίζεται. Δεν προσφέρεται, με τρόπο μαγικό, αλλά κατακτάται μεαγώνα πνευματικό. Με την ταπεινή αγάπη του Ιωάννου, με την δύναμη της πίστηςτου Πέτρου, με τον ζήλο της αφοσίωσης του Ιακώβου, με την θαυμαστή διάκριση τηςΘεοτόκου. Κυρίως, όμως και πρωτίστως, με την βίωση της μετανοίας του Παύλου.Άλλωστε, στο πλαίσιο της σωτηριώδους αποστολής Του, ο Χριστός ήλθε στη γη καλέσαιαμαρτωλούς εις μετάνοιαν 5 .
Θα επιμείνουμε στο γεγονός τηςμετανοίας γιατί νιώθουμε ότι είναι η διήκουσα έννοια της Ορθόδοξης πνευματικήςζωής. Θεωρούμε ότι γύρω της περιπλέκεται όλο το σύστημα της εν Χριστώ ζωής, ενώπάνω της νοηματοδοτούνται και οικοδομούνται οι αρχές της σωτηρίας, για τηνοποία επεσκέψατο ημάς εξ ύψους ο Σωτήρ ημών6
Άραγε, είναι οι αρετές, πρωτίστως ή μήπως ημετάνοια που θα μάς καταστήσει μετόχους της ευεργετικής, ως προς τη σωτηρίαμας, ελεύσεως του Χριστού στον κόσμο; Θεωρούμε ότι οι αρετές απογυμνώνονται καιαποστεώνονται όταν δεν είναι καρπός έμπονης και διαρκούς μετανοίας, καθώςκινδυνεύουν να κυλιστούν στον πειρασμό της αυτοδικαίωσης και της δήθενπνευματικής αυτάρκειας. Έτσι, από τρόποι σωτηρίας εκπίπτουν σε παγίδεςαπωλείας. Πιστεύουμε ότι ταπείνωση χωρίς μετάνοια είναι θεατρινισμός,ελεημοσύνη χωρίς μετάνοια είναι εγωπαθής αυτοπροβολή, νηστεία χωρίς μετάνοιαείναι ξερός και ανούσιος θρησκευτικός τύπος, προσευχή χωρίς μετάνοια είναιπεριττός διαλογισμός, κοινωνική αλληλεγγύη χωρίς μετάνοια είναι συμβατικόςκοινωνικός ακτιβισμός, παρθενία χωρίς μετάνοια είναι συμπλεγματική μειονεξία,αγάπη δίχως μετάνοια είναι= μεγαλόστομο θεώρημα. Ο δρόμος για τη σωτηρία είναιχαραγμένος πάνω στα ίχνη της μετανοίας του εις εαυτόν ελθόντος τελώνου, του συσταυρωθέντοςληστού, του ένδακρυ Πέτρου.
Ο Χριστός, αδελφοί μου, γεννιέται καιπάλι για να κηρύξει κήρυγμα μετανοίας και ν’ ανοίξει δρόμους σωτηρίας.Γεννιέται για να ξαναχαρίσει την ελπίδα και την αισιοδοξία σ’ ένα κόσμο πουαναζητά σανίδα σωτηρίας, για να βγει από το τέλμα που τον οδήγησαν τραγικές επιλογές,που μετέβαλαν δραματικά τους δείκτες, όχι της οικονομίας του, αλλά τηςΘεοειδούς υπόστασής του. Γεννιέται για να θυμίσει ότι η επιστροφή στη δική Τουζωή, που ξεχάσαμε, λοιδορήσαμε, υποτιμήσαμε, περιφρονήσαμε, είναι ικανή ναμετριάσει τον πόνο, να ειρηνεύσει τις καρδιές, να κάνει την αγάπη τρόπο ζωής,να εμπνεύσει για την πνευματική αντίσταση που μπορεί να εδραιώσει την ανάκαμψη.Και αυτή η επάνοδος, η νέα Γέννηση, η Θεία επίσκεψη είναι ο πραγματικός λόγοςγια τον οποίο η Εκκλησία μάς καλεί να πανηγυρίσουμε σαν άλλοι ποιμένες, ναδοξολογήσουμε σαν άλλοι άγγελοι, να γονατίσουμε, με ευγνωμοσύνη, σαν άλλοιμάγοι μπροστά στον Ήλιο της Δικαιοσύνης.
Καλά και Ευλογημένα Χριστούγεννα!
Αρχιμ. Ε.Ο. Μητρόπολη Δημητριάδος
1 Λουκ. 19,10
2 Α΄ Τιμ. 1,15
3 Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος
4 Αρχιμ. Γεώργιος Καψάνης, «Θεόςεφανερώθη εν σαρκί», σελ. 115
5 Λουκ. 5,32
6 Εξαποστειλάριο Χριστουγέννων