Οάγιος μάρτυς Σεβαστιανός και οι συν αυτώ
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Ο άγιος Σεβαστιανός, που καταγόταν απότην πόλη των Μεδιολάνων, ήταν ένας από τη βουλή της συγκλήτου επί της βασιλείαςτου Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού και οδηγούσε πολλούς προς την πίστη τουΧριστού. Ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος που ήταν αδέλφια, αφού υπέμειναν πολυχρόνιαφυλάκιση και υποβλήθηκαν σε πολλά βασανιστήρια, δόθηκε εντολή να αποκοπούν τακεφάλια τους. Ο πατέρας τους Τραγκυλίνος, που ήταν ειδωλολάτρης, και η Μαρκία ημητέρα τους, λίγο έλειψε να τους εμποδίσουν από το να πάθουν υπέρ Χριστού μετους θρήνους και τους οδυρμούς τους. Κι ίσως να είχε συμβεί αυτό, αν δενεπενέβαινε ο αοίδιμος Σεβαστιανός, ο οποίος με θάρρος όχι μόνο τους στερέωσεστην πίστη, αλλά και τον πατέρα τους Τραγκυλίνο τον τράβηξε στην πίστη τουΧριστού. Και με τη σειρά του ο Τραγκυλίνος κατήχησε τον έπαρχο που πίστεψε.
Αμέσως λοιπόν ο έπαρχος κάλεσε τονενδοξότατο και μακάριο Σεβαστιανό, όπως και τον πρεσβύτερο Πολύκαρπο, καιαξίωσε να τύχει σωτηρίας και να απαλλαγεί από την αρρώστια που τονταλαιπωρούσε. Πράγματι, απαλλάχτηκε από αυτήν, όταν πίστεψε στον Χριστόολόψυχα, συνέτριψε τα είδωλα που είχε στο σπίτι του και βαπτίστηκε. Ο δε μακάριοςΓάιος που ήταν επίσκοπος, τον μεν Μαρκελλίνο και τον Μάρκο, τα αδέλφια, τουςσυγκατέλεξε στο τάγμα των Διακόνων, τον δε πατέρα τους, στο τάγμα τωνπρεσβυτέρων, ενώ τον μακάριο Σεβαστιανό τον κατέστησε νομικό σύμβουλο τηςΕκκλησίας. Όταν ξέσπασε διωγμός κατά των χριστιανών, ο Νικόστρατος,ο Κλαύδιος, ο Κάστωρ, ο Τιβούρτιος, ο Κάστουλος και η Ζωή, συνελήφθησαν μαζί μεαυτούς, κι αφού βασανίστηκαν με διαφόρους τρόπους, δέχτηκαν το τέλος της ζωής.Ο δε άγιος Σεβαστιανός, που κλήθηκε από τον Διοκλητιανό και ομολόγησε την πίστητου στον Χριστό μετά από τις ερωτήσεις εκείνου, καταπληγώθηκε, όπως ήτανφυσικό, από πυκνά βέλη που του έριξαν, συντρίφτηκε το σώμα του μερόπαλα, και αφού τον έκοψαν σε κομμάτια, παρέθεσε το πνεύμα του στον Θεό».
Ο άγιος Σεβαστιανός και οι συν αυτώμάρτυρες ανήκουν σε εκείνη τη χορεία των αγίων μαρτύρων, που έγραψε τις χρυσέςσελίδες των μαρτυρικών χρόνων της πρώτης Εκκλησίας. Η προσοχή μας θα εστιαστείπρωτίστως όμως στον άγιο Σεβαστιανό, ο οποίος, κατά τον υμνογράφο του άγιο Ιωσήφ,αποτελεί τον πιο λαμπρό ήλιο ανάμεσα στα άλλα αστέρια, τους μάρτυρεςδηλαδή που συνήθλησαν μαζί του. «Ώφθης μέσον άστρων ήλιος των συναθλούντων,μάρτυς». Και εκ πρώτης όψεως ίσως φανεί ότι μας ελκύουν οι σκοτεινές κηλίδεςτου ήλιου αυτού, ίσως θεωρούμενα πάθη του, τα οποία όμως τονίζει και προβάλλειο υμνογράφος: το αταπείνωτο του φρονήματός του και η αναταραχή που προκαλούσε.Λέμε εκ πρώτης όψεως ότι αυτά χαρακτηρίζονται πάθη που τα ψέγει η ορθόδοξηπαράδοση, διότι το αταπείνωτο σημαίνει άκαμπτο και υπερήφανο φρόνημα, και ηαναταραχή θεωρείται καρπός δαιμονικής επιρροής. Η ταπείνωση συνιστά την αρετή,όπως και η ησυχία και η πραότητα που δημιουργεί ο χριστιανός με την παρουσίατου. Κι όμως! Ο υμνογράφος με το «αταπείνωτον» και την «αναμόχλευσιν» του αγίουτελικώς προβάλλει τις αρετές του, την αγιότητα της λαμπρής ζωής του, διότιυπήρξε αταπείνωτος καταρχάς ως προς τα βάσανα που υπέστη από τους διώκτες τηςπίστεως, δηλαδή δεν κάμφθηκε, δεν υποχώρησε, αλλά έμεινε αταλάντευτος καισταθερός. «Στερρότητι νοός, σεβασμιώτατε, εδείχθης αταπείνωτος, εν τω τύπτεσθαιταις ράβδοις αφειδώς και κατακεντάσθαι πολλοίς τοις βέλεσιν». (Με τησταθερότητα του νου σου, σεβασμιώτατε, έμεινες άκαμπτος και όρθιος, όταν σεκτυπούσαν σκληρά με τα ραβδιά και όταν σε κατακεντούσαν με τα πολλά βέλη). Καιέπειτα η ταραχή που προκαλούσε ήταν η ταραχή της πλάνης, που δενάντεχε τα πάνσοφα λόγια του, τα γεμάτα θείο φωτισμό. «Μοχλεύσεσι στερραίςπανσόφως λόγων σου, την πλάνην ανεμόχλευσας». (Με τις στέρεες αναταράξεις τωνλόγων σου, που γίνονταν κατά πάνσοφο τρόπο, ανατάραξες την πλάνην). Τέτοια«πάθη», τέτοια υπερηφάνεια δηλαδή και ταραχή χρειάζεται να έχουμε όλοι μας: ναταπεινώνουμε και να ταράσσουμε τον εχθρό διάβολο.
Μορφωμένος ο άγιος Σεβαστιανός καικάτοχος υψηλής θέσεως ως συγκλητικός, αξιοποίησε κατά τρόπο θεάρεστο τη θέσηκαι τη μόρφωσή του: μάζεψε γύρω του ανθρώπους, «στρατόν σεπτόν», κατά τον ύμνοτης ακολουθίας του, που τους κατηχούσε και τους καθοδηγούσε στην ευσέβεια τηςπίστεως. («Στρατόν επαγόμενος σεπτόν, της θείας όπλοις πίστεως ωχυρωμένον,μάρτυς αήττητε…», δηλαδή: Δημιούργησες κοντά σου ιερό στρατό, μάρτυς αήττητε,που ήταν οχυρωμένος με τα όπλα της θείας πίστεως). Θυμίζει τονίδιας περίπου εποχής άγιο μεγαλομάρτυρα Δημήτριο, ο οποίος και εκείνοςεκμεταλλευόμενος τη σπουδαία θέση του στο στράτευμα, γινόταν πόλος έλξης για ναφέρει σε επαφή τους καλοπροαίρετους ανθρώπους στον Σωτήρα Χριστό. Και γίνεταικαι ο Σεβαστιανός διαχρονικό παράδειγμα, διδάσκοντας και εμάς ως προς τοσυγκεκριμένο σημείο: εκεί που βρισκόμαστε δηλαδή, στο όποιο πόστο που μας έχειτάξει ο Κύριος, ιδίως όμως μέσα στην οικογένειά μας και στον άμεσο κοινωνικόμας περίγυρο, να γινόμαστε δείκτες πορείας των συνανθρώπων μας, φανερώνονταςτον Ιησού Χριστό. Πώς; Μόνο με τα λόγια μας; Ο υμνογράφος δίνει την απάντησηαπό τη ζωή του αγίου: «Τω βίω τω φαιδρώ συναστράπτοντα έχων τον λόγον, ιερώςεφελκύσω αγέλας πιστών προς ευσέβειαν». (Έχοντας τον λόγο σου να αστράφτει μαζίμε τον άγιο βίο σου, τράβηξες κατά τρόπο ιερό πλήθος πιστών προς την αληθινήπίστη). Τα λόγια μας όταν συνδυάζονται με την αγία ζωή μας γίνονται ομεγαλύτερος μαγνήτης που τραβάει τους ανθρώπους στον Χριστό. Κι αυτό συνιστάταυτοχρόνως και τον έλεγχό μας: αν τόσοι άνθρωποι σήμερα έχουν απομακρυνθεί απότην πίστη του Χριστού, στο μεγαλύτερο ποσοστό η ευθύνη υπάρχει σε εμάς τουςθεωρουμένους χριστιανούς. Αν ήμασταν πιο συνεπείς στην πίστη μας, η ίδια η ζωήμας θα τους έπειθε και θα τους έκανε να βρίσκουν πιο εύκολα τον δρόμο για τονΘεό μας.
Ο άγιος Σεβαστιανός βρήκε το «μυστικό»της συνέπειας λόγων και έργων και κατ’ επέκταση της δράσεώς του ωςιεραποστόλου: να στηρίξει τις βάσεις της καρδιάς του στη νοητή πέτρα, που είναιο Χριστός. Να αγαπήσει πάνω από όλα δηλαδή Εκείνον, δείχνοντας ότι ο Χριστόςείναι η προτεραιότητα της ζωής του – ό,τι συνιστά την αληθινή πίστη κατά τονλόγο του ίδιου του Κυρίου: «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού». Όπως τολέει ακριβώς ο άγιος υμνογράφος: «Ερείσας εν πέτρα νοητή τας βάσεις τηςκαρδίας σου, ευσεβοφρόνως, μάρτυς πολύαθλε, ου παρετράπης τοις μηχανήμασι τουδολίου δράκοντος, αλλά πάσιν έρεισμα ευσεβείας εν Πνεύματι γέγονας». (Στήριξεςσε νοητή πέτρα, τον Χριστό δηλαδή, τις βάσεις της καρδιάς σου, με φρόνημαευσεβές, μάρτυς πολύαθλε, γι’ αυτό και δεν παρεξέκλινες από ό,τιμηχανεύτηκε εναντίον σου ο δόλιος δράκων ο διάβολος. Αντίθετα, έγινες με τηδύναμη του Πνεύματος του Θεού στήριγμα της αληθινής πίστεως για όλους).
Ακολουθείν
