Ὁ Χριστός, αὐτὸς ὁ ἄγνωστος
(Ομιλίατου †Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου)
«Οὐκἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι»(Λουκ. 2,7)
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, ἡ χριστιανοσύνη ἑορτάζει τὴ Γέννησι τοῦ Κυρίου ἡμῶνἸησοῦ Χριστοῦ, γεγονὸς μοναδικὸ στὴν ἱστορία. Ὑπάρχουν πράγματα ἀξιόλογα, ποὺ δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ τὰ ἀγνοήσῃ, ὅπωςλ.χ. ἡ εἴδησι ὅτι στὸν 20ὸ αἰῶνα ὁ ἄνθρωπος πάτησε στὴ σελήνη. Ἀλλ᾽ ὅσο θαυμαστὸ καὶ ἂν φαντάζῃ αὐτό,εἶνε πολὺ μικρὸ ἀπέναντι στὸ γεγονὸς ὅτιὄχι πλέον ἄνθρωπος ἀλλ᾽ αὐτὸς ὁ Θεός,ποὺ ἐξουσιάζει τὰ ἄστρα καὶ τοὺς γαλαξίες, ἐπισκέφθηκε τὴ γῆ ἀπὸ τὰ ὕψη τῶνοὐρανῶν. Κατέβηκε ἐδῶ, φόρεσε ἀνθρώπινη σάρκα, περπά-τησε ἀνάμεσά μας, δίδαξε,θαυματούργησε,σταυρώθηκε καὶ ἀνελήφθη πάλι στοὺς οὐρανούς.
Γεγονὸς ἄνευ προηγουμένου,μοναδικό! Ὁ ἥλιος ἄγγιξε τὴ γῆ, λέειὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, καὶ ἡ γῆ δὲν κάηκε! « Μέγας εἶ, Κύριε, καὶ θαυμαστὰτὰ ἔργα σου…» (ἁγιασμ. Θεοφαν.). Τὸ πιστεύεις; ἔλα στὴν ἐκκλησία· δὲν τὸπιστεύεις; Κάνε τὸ ρεβεγιόν σου.
Εἶνε ζήτημα πίστεως . Ἂν πιστεύῃς ὅτι πραγματικὰ ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ μᾶς σώσῃ, τότε ὁ Χριστὸς θὰ γεννηθῇγιὰ μιὰ ἀκόμη φορά, ὄχι πλέον στὴ φάτνη ἀλλὰστὴν καρδιά σου, οἱ οὐρανοὶ θ᾿ ἀνοίξουν, ἡ φύσις θ᾽ ἀγάλλεται καὶ θὰ χαίρῃ, οἱ ἄγγελοι θὰ ψάλλουν τὸ «Δόξαἐν ὑψίστοις Θεῷ…»(Λουκ. 2,14).
Εἶνε ζήτημα πίστεως . Ἂν πιστεύῃς ὅτι πραγματικὰ ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ μᾶς σώσῃ, τότε ὁ Χριστὸς θὰ γεννηθῇγιὰ μιὰ ἀκόμη φορά, ὄχι πλέον στὴ φάτνη ἀλλὰστὴν καρδιά σου, οἱ οὐρανοὶ θ᾿ ἀνοίξουν, ἡ φύσις θ᾽ ἀγάλλεται καὶ θὰ χαίρῃ, οἱ ἄγγελοι θὰ ψάλλουν τὸ «Δόξαἐν ὑψίστοις Θεῷ…»(Λουκ. 2,14).
Στὴ δημιουργία μιᾶς τέτοιας ἱερᾶςἀτμοσφαίρας συντελεῖ πολὺ ἡ ἀνυπέρβλητη ὑμνῳδίατῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Κανένα δόγμα, καμμία θρησκεία δὲν ἔχει ὕμνους σὰναὐτούς. Ἕνας δὲ ἀπὸ αὐτοὺς μᾶς προτρέπει· «Δεῦτε ἴδωμεν,πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός» (κάθ. Χρι- στουγ.) . Ἂς γυρίσουμελοιπὸν πίσω, στὶς ἡμέρεςτῆς Γεννήσεως· ἂς μεταφερθοῦμε ἐκεῖ .
Νοερῶς, ἀγαπητοί μου, περνοῦμε στεριὲςκαὶ θάλασσες καὶφτάνουμε στὴ Βηθλεέμ . Τίεἶνε ἡ Βηλθεέμ; Μία μικρὴ πόλις τῆς Ἰουδαίας, ποὺ ἐκεῖνες τὶς μέρες παρουσίαζε ἔκτακτη κίνησι.Ὁ Αὔγουστος Καῖσαρ εἶχε διατάξει ἀπογραφὴ σὲ ὅλη τὴ ῾Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία. Ἔτσικαὶ οἱ Ἑβραῖοι στὴν Παλαιστίνη, ἀναλόγωςτῆς φυλῆς, πήγαιναν καθένας στὸν τόπο ὄχιτῆςγεννήσεως ἀλλὰ τῆς καταγωγῆς του, στὶς περιοχὲς τῶν δώδεκα φυλῶν. Καὶ ἡ Παρθένος Μαρία λοιπὸν μὲτὸν Ἰωσὴφ ἀνεχώρησαν ἀπὸ τὴ Ναζαρὲτ ὅπου ἔμεναν, βάδισαν χιλιόμετρα,μέρες καὶ νύχτες, μῆνα ὁλόκληρο,καὶ ἔφτασαν ἐπὶ τέλους στὸν τόπο τῆς κατα-γωγῆςτῶν προγόνων τους, στὴ Βηθλεέμ.
Ἦταν χειμώνας, φυσοῦσε ἀέρας,ἔκανε κρύο. Ζήτησαν νὰ μείνουν κάπου. Χτύπησαν πόρτες, ἀλλὰ κανένα σπίτι δὲν ἄνοιξε. Ἔτσι ἀναγκάστηκαν,ἡ ἔγκυος κόρη μὲ τὸν προστάτη της, νὰ πᾶνε ἔξω ἀπὸ τὸν κατοικημένο χῶρο, ὅπου ὑπῆρχανφυσικὲς σπηλιὲς ποὺ χρησίμευαν εἴτε ὡς στάβλοι καὶ μαντριὰ εἴτε ὡς πρόχειραπανδοχεῖα - χάνια. Ἐκεῖ λοιπὸν γέννησε ἡ ἐπίτοκος.Γέννησε, ἀλλὰ δὲν εἶχε κούνια· ἐνῷ σήμερα καὶ ὁ πιὸ φτωχός διαθέτει μιὰ κούνια,ὁ νεογέννητος Χριστὸς εἶνε ὁ μόνος ποὺ δὲν εἶχε.Κούνια του ἔγινε ἡ φάτνη ἀλόγων, τὸπαχνὶ ὅπου οἱ βοσκοὶ βάζουν τὰ ἄχυρα γιὰ τὰ ζῷα.Ἐκεῖ λοιπὸν γεννήθηκε ὁΧριστός, στὴ φάτνη, κάτω ἀπὸ τέτοιες ταπεινὲς συνθῆκες.
Πέρασαν ἀπὸ τότε δυὸ χιλιάδες χρόνια. Τι μεταβολή! θὰ πῆτε·ὄχι πλέον σὲ σπήλαιο, στάβλο καὶφάτνη, ἀλλὰ σὲ ναοὺς μεγαλοπρεπεῖς,ποὺ ἔχτισαν διάσημοι ἀρχιτέκτονες , ἐκεῖ λατρεύεται τώρα ὁ Χριστός. Τὸ ἐρώτημαὅμως εἶνε· ἐκεῖνος μένει ἆραγεεὐχαριστημένος ἀπὸ τοὺς ναούς, τὰ ἄμφια, τὰ κεριὰ καὶ τὰ λιβανίσματά μας; Ὁ Χριστὸςζητεῖ κάτι παραπάνω ἀπ᾿ ὅλη τὴ μεγαλοπρέπειατῶν ἡμερῶναὐτῶν, ἡ ὁποία ναὶ μὲν δὲνεἶ νε τελείως ἀπόβλητη ―μέχρι ἑνὸςὁρίου―, δὲν ἀρκεῖ ὅμως.Παραπάνω ἀπ᾽ ὅλα αὐτὰ ζητεῖ κάτι ἄλλο.Τί ζητεῖ; Τὶς καρδιές μας! Θέλει, νὰ ἔχῃ Αὐτὸςτὴν πρώτη θέσι στὴν καρδιά μας· θέλει, νὰ ῥυθμίζῃ ὁ νόμος Του τὴν ἀτομική, τὴν οἰκογενειακή,τὴν ἐθνικὴ καὶ τὴν πανανθρ-πινη ζωή μας. Καὶ ἐρωτῶ·
ἔχει ὁ Χριστὸς τὴν πρώτηθέσι;
Νομίζω ὄχι. Διαπράττουμε κα ὶἐμεῖς δυστυχῶς τὸ ἁμάρτημα τῶν Βηθλεεμιτῶν. Ὅπως ἐκεῖνοι δὲν ἄνοιξαν τὴν πόρτα τουςστὴν Παναγία, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς, νέοι Βηθλε-εμῖτεςστὸν αἰῶνα μας, δὲν θέλουμε ὁ Χριστὸς ν᾽ ἀποτελῇ τὸ κέντρο καὶ τὸν ἄξονατῆςζωῆς μας, νὰ κατέχῃ τὴν πρώτη θέσι.Ἀμφιβάλλετε;Παρακολουθῆστε λοιπὸν γύρω σας τὰπρόσωπα καὶ τὶς ἐκδηλώσεις τους σήμερα, τὴν ἁγία αὐτὴ ἡ μέρα, καὶ θὰ βγάλετεσυμπέρασμα ἀπὸ τὶς συζητήσεις, τὶς διασκεδάσεις,τὰ τραγούδια κ.τ.λ..
Ὅ,τι ἀγαπᾷ ὁ ἄνθρωπος, γι᾽ αὐτὸ μιλάει. Ἐὰν λοιπὸνστήσετε αὐτί,θ᾽ ἀκούσετε νὰ συζητοῦν ἄλλοιγιὰ γάμους συ-νοικέσια καὶ διαζύγια,ἄλλοι γιὰ ἐμπόρια ἐπιχειρήσεις καὶ κέρδη, ἄλλοι γιὰ ἀθλητισμὸ ὁμάδες καὶἀγῶνες, ἄλλοι γιὰ διασκεδάσεις ταξίδια καὶ ἀγορές, ἄλλοι γιὰ πολιτικὴ καὶ κόμματα. Γιὰ ὅλα συζητοῦν, γιὰ ἕνα δὲ συζητοῦν·γιὰτὸ Χριστό.
Οὔτε λέξι . Σὰ νὰ μὴ γεννήθηκε, σὰ νὰ εἶνε ἄγνωστος, ὁμέγας ἄγνωστος.Τὴ λέξι Χριστὸς προφέρουν―ἀλλοίμονο―μόνο ὅταν τὸν βλασφημοῦν! ὉΧριστὸς μένει ἔξω καὶ ἀπὸ τὰ θεσμικὰὄργανα καὶ τὰ ὁμαδικὰ ἐνδιαφέροντα. Ἔξω ἀπὸ τὰ σπίτια, ὅπου οὔτε προσευχὴγίνεται οὔτε λατρεία προσφέρεται οὔτε Εὐαγγέλιο διαβάζεται οὔτε ἀγάπη καὶ ἑνότης τῆς οἰκογενείας ὑπάρχει.
Ἔξω ἀπὸ τὰ σχολεῖα, ὅπου τώρα τὰ παιδιὰ δὲ μαθαίνουνὅπως ἄλλοτε «γράμματα σπουδάγματα, τοῦ Θεοῦ τὰ πράγματα», ἀλλὰ διδάσκονταιθεωρίες ἐξελίξεως, ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατάγεται ἀπὸ τὸ χιμπαντζῆ, ἀπὸ τὰ κτήνη. Ἔξωἀπὸ τὰ δικαστήρια, ὅπου παρὰ τὴ δική του ἐντολὴνὰ μὴν ὁρκιζώμαστε καθόλου («μὴὀμόσαι ὅλως» –Ματθ.5,34), πλῆθος χέρια καθημερινῶς παλαμίζουν τὸ Εὐαγγέλιο.Ἔξω ἀκόμα ἀπὸ τὶςστρατιωτικὲς μονάδες, ὅπου ἀξιωματικοὶ κα ὶὁπλῖτες μέρα καὶ νύχτα βρίζουν τὰθεῖα. Ἔξω τέλος ἀπὸ τὴ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων,ὅπου ἡ πρότασι ν᾽ ἀναρτηθῇ στὴν αἴθουσά της ἡ εἰκόνα Του ἀπορρίφθηκε μὲ εἰρωνικὰ σχόλια καὶ ὅπουψηφίζονται νόμοι φανερὰ ἀντιχριστιανικοί.
Καὶ γενικὰ στὸν κόσμο ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ διωγμένος ἀπὸ τοὺςκρατοῦντας· δὲν εἶνε ἀρεστὸς στὰ διοικητήρια, τὶς κυβερνήσεις, τὰ κοινοβούλια,τοὺς διεθνεῖς ὀργανισμούς. Ἄλλοι ἐπικρατοῦν ἐκεῖ, ἄνθρωποι ἀλαζόνες, κοῦφοι,ἢκαὶ ἐγκληματίες.
Γιὰ τὸ Χριστό, ὅπως τότε στὴ Βηθλεέμ, δὲν ὑπάρχει θέσι !Μία τέως βασίλισσα τῆς Ὁλλανδίας, ἡ ὁποίαπρὶν τὸ τέλος τῆς ζωῆς της πίστεψεστὸ Χριστό, ἡ Βιλελμίνη, παραιτήθηκε ἀπὸ τὸ θρόνο, ἀπομονώθηκε κάπου καὶἔγραψε ἕνα βιβλίο μὲ θέμα «Ὁ Χριστὸς ὁ μεγάλος ἄγνωστος τῆς Εὐρώπης». Καὶ ἕναςΓάλλος ἀνθρωπιστὴς καὶ φίλος τῶν λεπρῶν, ὁ Ραοὺλ Φολλερώ, ἔγραψε ἄλλοβιβλίο μὲ θέμα «Ἂν αὔριο ὁ Χριστὸς χτυπήσῃτὴν πόρτα σας, θὰ τοῦ ἀνοίξετε;». Καὶ ὅταν πρὸ ἐτῶν κάποιοςπρότεινε νὰ τεθῇ στὸν καταστατικὸ χάρτη τῶνἩνωμένων Ἐθνῶν ἡ ῥήτρα ὅτι τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα στηρίζονται στὴνθεμελιώδη ἀλήθεια ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶνεβελτιωμένη ἔκδοσι τοῦ κτήνους ἀλλὰ εἶνε θεῖο δημιούργημα πλασμένο«κατ᾽ εἰκόνα καὶ καθ᾽ ὁ μοί-ωσιν»τοῦ Θεοῦ (Γέν. 1,26) , ἡ πρότασις ἀπερρίφθη.Τί δείχνουν αὐτά; ὅτι γιὰ τὸ Χριστὸἰσχύει καὶ σήμερα τὸ «οὐκ ἦν τόπος ἐν τῷκαταλύματι» ,δὲν ἔχει θέσι ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο αὐτόν.
Φαινομενικὰ ἑορτάζουμε μιὰ χριστιανικὴ ἑορτή· στὴνπραγματικότητα ἑορτάζουμε σὰν εἰδωλολάτρες.Ὅσοι πίνουν καὶ παραδίδον-ται στὴ μέθη, λατρεύουν τὸ Βάκχο· ὅσοιβου-λιάζουν στὰ σαρκικὰ πάθη καὶ τὸν πανσεξου-αλισμό, λατρεύουν τὴν Ἀφροδίτη· ὅσοι ἀπορροφῶνται ἀπὸ τὸ ἐμπόριο καὶ τὰ λεφτά,λατρεύουν τὸν κερδῷο Ἑρμῆ. Φτάσαμε στὸ σημεῖο,ἐνῷ ἄλλοτε ἡ Ἑλλὰςπερίμενε τὴν ἁγία αὐτὴνύκτα, νὰ χτυπήσουν οἱ καμπάνες καὶ νὰ τρέ-ξουν ὅλοι στοὺς ναούς, τώρα οἱ ἄνθρωποιδὲνἑορτάζουν τὴν ἑορτὴ αὐτὴ στοὺς ναούς·τρέχουν σὲ καφφετέριες, σὲ λέσχες, σὲ νυκτερινὰ κέντρα γιὰ ρεβεγιόν (σατανικὸ ἔθιμο),κ᾽ ἐκεῖ ἑορτάζουν μὲ χοροὺς ἔξαλλους,μὲ μουσικὴ θορυβώδη. Καὶ ἔπειτα λεγόμαστε Χριστιανοί.Δὲν εἴμαστε Χριστιανοί, εἴμαστε εἰδωλολάτρες μετὰ Χριστόν καὶ χειρότερα.
Ν᾽ ἀπελπιστοῦμε λοιπόν; Ὄχι.Μολονότι γνωρίζουμε ὅτι θὰ ἔρθουνχρόνια χειρότερα,μολονότι ὡρισμένοι λένε ὅτι ἦρθε ὁ ἀντίχρι-στος ―κ᾽ἐγὼ παραδέχομαι ὅτι ἀκούγονται τὰβήματά του καὶ βρισκόμαστε στὴν τροχιὰ τοῦ ἀντιχρίστου―, μολονότι ἔρχεται ὁ Ἁρμαγεδὼν τῆς Ἀποκαλύψεως(16,16) , ἕνα εἶνε βέβαιο·ὅτι παρ᾿ ὅλα αὐτὰ θὰἔρθῃ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία θὰ λάμψῃ πάλι στὸν κόσμο τὸ ἄστρο τῆς Βηθλεὲμ μὲ μίαλάμψι μοναδική· καὶ τότε λαοὶ καὶ ἔθνη, Ἀνατολὴ καὶ Δύσις, Βορρᾶς καὶ Νότος, θὰ βροῦν τὸ σωστὸ τὸ δρόμο, ποὺ χάραξεὁ Χριστός, καὶ σὰν τοὺς μάγους θὰ ἔρθουν ὅ-λοι στὴ φάτνη, νὰ προσκυνήσουνἸησοῦν τὸνΝαζωραῖο· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων,ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινεστὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνηςτὴν 25-12-1986
