ΕυαγγελικόΑνάγνωσμα: Λουκ. β΄20-21, 40-52
Οκτώ μέρες μετά τη γέννηση του Χριστού,την πρώτη του πρώτου μηνός, η Εκκλησία μας γιορτάζει την περιτομή του Χριστού.Μια εβραϊκή τελετουργική διάταξη, την οποία εκπλήρωσε ο Ιησούς, όπως όλοι οιΙσραηλίτες, αλλά η οποία καταργήθηκε με το κήρυγμα του ευαγγελίου, τι νόημαέχει πράγματι να την γιορτάζει η ορθόδοξη καθολική Εκκλησία; Είναι ένα ερώτημα,όπου αυθόρμητα γεννιέται λίγο – πολύ σε όλους μας – όσοι δεν έχουμε τη βαθειάγνώση των ιερών πραγμάτων.
Βέβαια, υπάρχει η απλή απάντηση, πουμπορούμε αμέσως να σκεφτούμε. Με τη γιορτή τιμούμε, ένα γεγονός της ζωής τουΧριστού, σημαντικό κατά το ότι ανήκει στη θρησκευτική του πολιτεία και κατά τοότι σημαίνει την ώρα της ονομασίας του, τότε πήρε το όνομα Ιησούς καιεπαληθεύτηκε η προφητεία του αγγέλου ότι ο γιος, που θα γεννήσει η Μαρία θαονομαστεί έτσι. Όταν αγαπούμε ένα πρόσωπο – πολύ περισσότερο – όταν λατρεύουμετον Θεό, η κάθε στιγμή της ιστορίας του εύλογα γίνεται αντικείμενο προσοχής καιαφορμή ευφροσύνης. Στην Εκκλησία μας, όμως, το κάθε γεγονός του Θεούμεταποιείται σε γεγονός του ανθρώπου κι η κάθε γιορταστική πράξη μεταφέρει τονάνθρωπο στη θεϊκή πράξη. Στη γιορτή της Περιτομής πως μπορεί να νοηθεί αυτό;
Οι θεοφώτιστοι πατέρες μας διαπιστώνουνένα σπουδαίο μήνυμα, το μήνυμα της υπακοής. Ο Χριστός περιτέμνεται, υφίσταταιδηλαδή ένα ταπεινωτικό πάθημα, επώδυνο και αποκρουστικό, όπως είναι η περιτομή,για να υπακούσει στο νόμο, για να δηλώσει υποταγή στο θέλημα του Θεού, έστω κιαν ο Υιός του Θεού, δεν χρειάζεται ούτε το πάθημα να υποστεί ούτε τηνυποταγή να δηλώσει. Κι εμείς, οι Χριστιανοί του, μαθαίνουμε ότι έχουμε χρέος ναυπακούμε στο νόμο του Θεού, όχι κατά τη λογική μας αλλά κατά την εντολή του,ακόμη κι αν φαίνεται παράδοξη στον κόσμο μας και στις συνήθειες μας. Ο Κύριοςμας υπακούοντας κατά πάντα ως άνθρωπος δικαιωματικά μπορούσε να καταργήσει τα τουνόμου, και οι πιστοί του μιμούμενοι την υπακοή του χαρισματικά μπορούμε ναελευθερωθούμε από την αμαρτία. Έτσι ψάλλει ο υμνωδός, «Ουκ επησχύνθη οπανάγαθος Θεός, της σαρκός την περιτομήν αποτμηθήναι, αλλ’ έδωκεν εαυτόν, τύπονκαι υπογραμμόν, πάσι προς σωτηρίαν « (ιδιόμελο τουΕσπερινού).
Εν τούτοις, η ίδια η ιστορία τουγεγονότος της περιτομής, όταν θεωρηθεί κατά το πνεύμα της, αποκαλύπτει μιαυψηλή πνευματική απάντηση στο ερώτημα μας, γιατί γιορτάζουμε την Περιτομή. Μετην τελετουργία αυτή όρισε ο Θεός στον Αβραάμ κατά τη διαθήκη και τη συμφωνία,που συνήψε μαζί του, έβαλε ένα ορατό και ανεξάλειπτο σημάδι πάνω στο ίδιο τοσώμα των πιστών του, για να τους θυμίζει διαρκώς τη σχέση τους με τον Κύριότους. Όπως εκείνος, που θέλει να ασφαλίσει την περιουσία του βάζει τηνπροσωπική του σφραγίδα, ένα δικό του σημάδι πάνω σε όσα του ανήκουν, έτσι οΘεός σημάδεψε τον περιούσιο λαό του με την περιτομή, για να δείξει σ’ αυτόν καιστους άλλους λαούς ότι είναι ιδιοκτησία του. Φανερώνει, λοιπόν, η περιτομήπαρουσία Θεού, δηλώνει υπακοή του ανθρώπου και προϋποθέτει πίστη, σύνδεσμοαπόλυτης εμπιστοσύνης μεταξύ Κυρίου και πιστού. Αυτές οι άγιες έννοιες δεν ήτανδυνατόν να καταργηθούν με την κατάργηση του τύπου.
Η εβραϊκή περιτομή έπαυσε να ισχύει γιατην Εκκλησία του Χριστού. Από τη στιγμή, που περιετμήθη ο Χριστός, όλοι οιΧριστιανοί, που είμαστε μέλη Του είμαστε πλέον περιτμημένοι εν τω ονόματι Τουκαι η περιτομή ως σημάδι πάνω στη σάρκα μας δεν μας χρειάζεται. Μας χρειάζεται,όμως η αχειροποίητη περιτομή, ως συνείδηση και ως βίωμα μέσα στην καρδιά μας,ως γεγονός μέσα στο είναι μας. Μας χρειάζεται μια νοοτροπία, που θα κόβει καιθα διώχνει μακριά μας το θέλημα του κόσμου και θα κρατά ζωντανό στη ζωή μας τοθέλημα του Θεού. Αυτή την αχειροποίητη περιτομή την παίρνουμε με τα μυστήριατου βαπτίσματος και του χρίσματος και την ανανεώνουμε με το μυστήριο τηςμετάνοιας και της εξομολογήσεως. Σ’ αυτά τα μυστήρια ο καθένας μας κάνει μιασυμφωνία με το Θεό, συνάπτει μια διαθήκη, δηλώνει δούλος του Κυρίου και οΚύριος τον σφραγίζει με τη χάρη του, για να είναι δικός του, ομολογεί υποταγήκαι δέχεται υιοθεσία, αποτάσσεται τον σατανά και συντάσσεται με τον Χριστό.
Ζούμε, λοιπόν, και σήμερα, μέσα στηνΕκκλησία την περιτομή μας γιορτάζοντας την περιτομή του Χριστού. Ανανεώνουμετην απόφαση μας να ανήκουμε στον Κύριο και να τηρούμε τους όρους της σχέσεωςμας μαζί του. Η συναίσθηση ότι είμαστε κτήμα Του και περιουσία Του μας βοηθά νακρατούμε καθαρό τον εαυτό μας από τα αντίθετα και αντίχριστα μιάσματα. Ηπεποίθηση ότι είμαστε εκούσιοι δούλοι Του μας σπρώχνει να κάνουμε αβίαστα τοθέλημά Του. Έτσι νιώθουμε ότι μας αναγνωρίζει και εκείνος για δικούς Του καιβιώνουμε την προστασία και την παρηγοριά Του κάθε στιγμή. Αλλά έτσι μαςγνωρίζει και ο κόσμος για δούλους Χριστού, για παιδιά του Θεού και τηςΕκκλησίας και μας ξεχωρίζει. Χωρίς να έχουμε πάνω μας το σημάδι της εβραϊκήςπεριτομής, σημαδευόμαστε από την περιτομή των παθών, από την αποκοπή των κακών,από την εκκοπή του φίλαυτου και εγωιστικού μας θελήματος. Κι αν δεν γίνεταιαυτό ποτέ στην εντέλεια για την ανθρώπινη αδυναμία μας, ευλογείται, όμωςπάντοτε η διάθεση και η προσπάθεια μας από τη θεία χάρη.
Μια πολύ ωραία παράσταση τουπεριτμημένου Χριστιανού μπορούμε να διακρίνουμε σε ένα λόγο του αποστόλουΠαύλου, που γράφει προς τον Τιμόθεο μιλώντας για εκείνους, που θέλουν ναανήκουν στο Κύριο και δεν παρασύρονται από πλάνες διδασκαλίες. Ο πιστόςπαρομοιάζετε σαν ένα ασάλευτο αγκωνάρι, που έχει γραμμένο στη μια πλευρά τουτον αφορισμό. «Γνωρίζει πολύ καλά ο Κύριος τους δικούς του» και στην άλλη πλευράτην προτροπή, «Μακριά από την αδικία όποιος αναγνωρίζει τον Κύριο»! Είναιακριβώς οι δυο όψεις του γεγονότος της Περιτομής, που απηχούν και το νόημα της,να είμαστε του Θεού και να είναι ο Θεός δικός μας! Αποτελεί ίσωςτην καλλίτερη ευχή και την καταλληλότερη προσευχή για την καινούργια χρονιά,που έκανε και πάλι την αρχή της, με τη γιορτή της Περιτομής.
ΓιώργοςΣαββίδης – Μητρόπολη Πάφου
