Ο εν αγίοις πατήρ ημών Σίλβεστρος Πάπας Ρώμης
ΤουΠρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Ο άγιος Σίλβεστρος χειροτονείται λόγω της μεγάλης του αρετήςεπίσκοπος της πρεσβυτέρας Ρώμης, διαδεχόμενος τον προηγούμενο επίσκοπο Μιλτιάδηπου απέθανε. Έκανε πολλά θαύματα και ήταν αυτός που χειραγώγησε στην πίστη τουΧριστού τον μέγα βασιλιά Κωνσταντίνο, του οποίου καθάρισε διά του αγίουΒαπτίσματος τα πάθη της ψυχής και του σώματός του, και απέδειξε ότι ο Χριστόςείναι Αυτός που προφητεύτηκε από την Παλαιά Διαθήκη, όπως και έδωσε ζωή σε ένανταύρο, τον οποίο φόνευσε με μάγια ένας Εβραίος και δεν μπόρεσε βεβαίως να τονξαναφέρει πίσω στη ζωή. Ο άγιος έγινε αίτιος της σωτηρίας πολλών ανθρώπων καιεξεδήμησε προς τον Κύριο σε βαθύ γήρας».
Οάγιος Σίλβεστρος μολονότι ανήκει στους Πατέρες της Δυτικής Εκκλησίας,τιμάται από την οικουμενική Ορθοδοξία. Διότι έζησε σε εποχή που ήτανενωμένη η Δύση με την Ανατολή, δηλαδή σε εποχή που το σχίσμα της ΔυτικήςΕκκλησίας δεν την είχε ακόμη απομακρύνει από την αλήθεια της πίστεως.
Κι όχιμόνον τούτο: αποτελούσε στην εποχή του, αλλά και διαχρονικά, Πατέρα καιΔιδάσκαλο της ορθοδοξίας, τόσο που υπερμάχησε υπέρ αυτής αγωνιζόμενος κατά τωνπαρεκκλίσεων των αιρέσεων: φανέρωσε με δύναμη τη μία φύση του Τριαδικού Θεού,αλλά σε τρεις υποστάσεις, Μονάδα στην Τριάδα και Τριάδα στη Μονάδα. Πατέρας,Υιός και Άγιον Πνεύμα, μία όμως θεότητα. Οι ύμνοι της Εκκλησίας μας τονίζουν μεέμφαση τον υπέρ της αληθούς πίστεως αγώνα του, όπως και την προσπάθειά του ναδείξει ότι η αίρεση, η διαστρέβλωση της πίστεως, συνιστά σκότος, πουαπομακρύνει τον άνθρωπο από τον ίδιο τον Θεό. «Πάτερ Ιεράρχα Σίλβεστρε,ιερωσύνης φωτί ιερώς φωτιζόμενος, τους πιστούς εφώτισαςφωτοβόλοις διδάγμασι, Μονάδα φύσει την τρισυπόστατον ουσίαν σέβειν∙ καιαπεδίωξας σκότος αιρέσεων» (Πάτερ Ιεράρχα Σίλβεστρε, με το ιερό φως τηςιερωσύνης σου φώτισες τους πιστούς με φωτοβόλα διδάγματα να σέβονται τηντρισυπόστατη ουσία της Θεότητος, ως Μονάδα κατά τη φύση Της. Και γι’ αυτόέδιωξες μακριά το σκοτάδι των αιρέσεων).
Ηεπισήμανση του ιερού υμνογράφου περί της αιρέσεως ως σκότους δεν πρέπει ναδιαλάθει εύκολα της προσοχής μας. Ο υμνογράφος τονίζει αυτό που σήμερα πολλοίάνθρωποι, ακόμη δυστυχώς και πιστοί «χριστιανοί», το υποβαθμίζουν. Δηλαδή ότιτα δόγματα της πίστεως δεν είναι απλώς κάποιες θεωρητικές προτάσεις, οι οποίεςέχουν σημασία μόνον για κάποιους θεολόγους και παπάδες. Τα δόγματα συνιστούν τηφανέρωση της αληθινής εικόνας του Τριαδικού Θεού και του Ιησού Χριστού ως τουενανθρωπήσαντος Θεού, που σημαίνει ότι υποβάθμιση ή παρέκκλιση από αυτά οδηγείαυτομάτως σε οντολογική αλλοίωση του ίδιου του ανθρώπου και απώλεια της ίδιαςτης σωτηρίας του, ως πραγματικής σχέσεως με τον Θεό. Με άλλα λόγια το δόγμα καθορίζειτο ήθος και τη ζωή του ανθρώπου, γι’ αυτό και η Εκκλησία μας πάντοτε αγωνίστηκε«έως θανάτου» υπέρ της αληθείας της πίστεώς της. Τέτοιος πατέρας και διδάσκαλοςλοιπόν της πίστεως ήταν και ο άγιος Σίλβεστρος κι αυτό προβάλλει εν πρώτοις οάγιος υμνογράφος του.
Οίδιος βεβαίως, ο άγιος Ιωσήφ, δεν μένει μόνον στην προβολή του αγίου Σιλβέστρουως διαπρυσίου διδασκάλου της ορθοδοξίας και αντιαιρετικού αγωνιστή. Επικεντρώνει την προσοχή του και στις προϋποθέσεις τουαγίου, προκειμένου να έχει τον θείο αυτόν φωτισμό: ο άγιος Σίλβεστρος, μολονότιεπίσκοπος και μάλιστα της έχουσας τότε τα πρεσβεία τιμής πρεσβυτέρας Ρώμης, ήμάλλον ακριβώς λόγω της θέσεώς του αυτής, υπήρξε μέγας ασκητικός άνδρας, πουαγωνιζόταν για τον προσωπικό του αγιασμό διά της τηρήσεως των ευαγγελικώνεντολών και συνεπώς της υπερβάσεως των ψεκτών αμαρτωλών παθών. «Μεγαλοφρόνωςπαθών κατεκράτησας και σάρκα ασκητικαίς αγωγαίς υπέταξας τω Πνεύματι,σοφέ∙ θείον καταγώγιον Τριάδος γεγονώς περιφανώς της πονηρίας τα πνεύματαψάλλων εταπείνωσας» (Κυριάρχησες με υψηλό φρόνημα πάνω στα πάθη σου, σοφέΣίλβεστρε, και υπέταξες το σαρκικό αμαρτωλό φρόνημα με τουςασκητικούς τρόπους ζωής στον άγιον Πνεύμα. Έγινες λοιπόν θείο κατοικητήριο τηςΤριάδος, γι’ αυτό και ψάλλοντας ταπείνωσες με ένδοξο τρόπο τα πνεύματα τηςπονηρίας). Ο υμνογράφος εξαγγέλλει το αυτονόητο:κανείς δεν μπορεί να είναι αληθινός διδάσκαλος της Εκκλησίας και μάλιστακληρικός, αν δεν ακολουθεί ασκητική διαγωγή με τήρηση των εντολών του Κυρίου.Διαφορετικά, συνιστά κίβδηλο διδάσκαλο, που και την όποια θεωρητική κατάρτισήτου στα θέματα της πίστεως θα την χάσει σύντομα. Ο φωτισμός του νου δηλαδήσυνυπάρχει όχι μόνον με τη μελέτη των κειμένων της Εκκλησίας μας, αλλά και μετον ασκητικό τρόπο της ζωής.