Οσίου Γεωργίου του Χοζεβίτου
Η Μοναχική φυγή προς τον κόσμο
Tο πρόσωπο ενός κορυφαίου εκπροσώπου τηςασκητικής ζωής της Εκκλησίας μας, πουασκήτεψε στα Θεοβάδιστα χώματα των Αγίων Τόπων, προβάλει σήμερα η Εκκλησία μας,αγαπητοί μου, δεύτερη Κυριακή του νέου έτους. Πρόκειται για τον Όσιο Γεώργιοτον Χοζεβίτη που γεννήθηκε στην Κύπρο στα μέσα του 6ου αιώνα. Γρήγορα ικανοποίησε τον πόθο της ψυχής του να γίνειμοναχός και ασκήτεψε στην Μονή τηςΠαναγίας του Χοζεβά, που βρίσκεται μέχρι και σήμερα μεταξύ Ιεροσολύμων και Ιεριχούς. Εκείδιακρίθηκε στον αγώνα της προσευχής, τηςταπείνωσης και της υπακοής και έγινε πόλος έλξης για τους άλλους μοναχούς, οι οποίοιαναζητούσαν σ’ αυτόν συμβουλές καιπνευματική καθοδήγηση. Η τροφή του ήταν ακραία ασκητική, ενώ η ζωή του διακρινόταν από τον διαρκή θρήνο γιατον εκφυλισμό της μοναχικής ζωής απόκάποιους αδελφούς και την έπαρση η οποία τους διέκρινε. Προφήτεψε και έζησε την άλωση τηςΙεριχούς και την πολιορκία τωνΙεροσολύμων από τους Πέρσες και σώθηκε, ως εκ θαύματος, από την μανία των κατακτητών.Εκοιμήθη εν Κυρίω σε βαθύ γήρας έχονταςκαταστήσει τον εαυτό του διαχρονικό πρότυπο μοναχικής ασκήσεως και βιωτής.
Ημνήμη του Οσίου Γεωργίου του Χοζεβίτου γίνεται αφορμή να καταθέσουμε μερικές απλές σκέψεις σχετικά μετον Ορθόδοξο Μοναχισμό και την απόφασηενίων, μα εκλεκτών, ανθρώπων να ζήσουντην μοναχική ζωή. Ένας σύγχρονος Αγιορείτης Μοναχός περιγράφει απλοϊκά την μοναχική ζωή: «Το ναείσαι μόνος και να μην είσαι μόνος. Τονα είσαι με πολλούς και να είσαι μόνος. Να μην έχεις τίποτα και να μη θες τίποτα. Το να χαίρεσαιγια την ησυχία, την ηρεμία, τον χειμώνα,τη νύχτα, τον ουρανό, το κελί, την ειρήνη, να σε παίρνει ο ύπνος με το κομποσκοίνι, να ξυπνάςμε το κομποσκοίνι».
Αυτόςο λιτός ορισμός, αποκαλύπτει γλαφυρά τους λόγους εκείνους που μπορούν να κάνουν κάποιον σήμερανα απαρνηθεί τον κόσμο και να ζήσειαπόκοσμα για τον κόσμο. Δεν πρόκειται για λογοπαίγνιο με τη λέξη «κόσμος» αλλά για απάντηση σε εκείνους που ισχυρίζονται ότι οι μοναχοί σήμερα αρνούνταινα ζήσουν και να προσφέρουν στον κόσμοκαι, εγωιστικά σκεπτόμενοι, επιλέγουν την «εύκολη» ζωή της απομόνωσης και της φυγής.
ΟΜοναχός επιλέγει τη μοναξιά ως τρόπο ζωής. Δεν πρόκειται για τη μοναξιά όπως επιβάλλεται από ταδεδομένα της εποχής μας και μετατρέπειτον άνθρωπο από φύσει κοινωνικό ον σε μια παρά φύσιν αντικοινωνική μονάδα, πουζει μόνη εν μέσω εκατομμυρίων αλλά άγνωστωνκαι ξένων ανθρώπων. Πρόκειται για τη μοναξιά που του παρέχει τη δυνατότητα της αληθινής σχέσης καιεπαφής με τον πλησίον, αποτέλεσμα της υγιούςσχέσης και επαφής με το Θεό. Και αυτή ησχέση χτίζεται με τον αγώνα μιας ζωής, γιατί θέλει κόπο ν’ αποκαταστήσει κανείς μια σχέση διασαλευμένηαπό το σαράκι της αμαρτίας και τηςαποστασίας. Η αποκατάσταση αυτής της σχέσης καθιστά το Μοναχό αληθινά κοινωνικοποιημένο, ικανό να προσφέρει στον κόσμο έστω κι αν σωματικά απουσιάζει απότα του κόσμου. Και αυτό το αντιλαμβάνεταικανείς όταν τύχει να συζητήσει με ένα Μοναχό.Σότε διαπιστώνει ότι αυτός που προτίμησε τον μονήρη βίο γνωρίζει τα του κόσμου ίσως καλύτερα από τουςκοσμικούς και μπορεί να μιλήσει για τονκόσμο παρέχοντας νοήματα και διδάγματα ζωής, βγαλμένα μέσα από την εμπειρία της προσωπικήςτου ασκήσεως και θυσίας.
ΟΜοναχός βιώνει τη χαρά της ζωής, ακόμα και μέσα από την κακοπάθεια, τον αγώνα, τη στέρηση και τηνάσκηση. Μπορεί να είναι ευτυχισμένοςβλέποντας τον ήλιο ν’ ανατέλλει, τα λουλούδια ν’ ανθίζουν, πίνοντας ένα ποτήρι νερό. Και αυτό μπορεί να τοκάνει γιατί πίσω από όλα βλέπει τον ίδιοτο Θεό, που έρχεται και καλύπτει τιςανάγκες του κόσμου κινούμενος από την αστείρευτη αγάπη Σου. Και δοξάζει το Θεό και στέκεται ευχαριστιακάαπέναντί Σου.
Αλήθεια,δε θα μπορούσε το ίδιο να συμβαίνει και με τον κάθε άνθρωπο μέσα στον κόσμο; Δυστυχώς, ο άνθρωποςτου κόσμου δύσκολα ικανοποιείται ακόμακαι από την πληθώρα των αγαθών και των κατακτήσεώντου. Όσα περισσότερα απολαμβάνει τόσο ανεπαρκής νιώθει μπροστά στα όσα θαμπορούσε να έχει και δεν έχει. Ενώ αδυνατείνα κακοπαθήσει γιατί νιώθει καταναγκασμένος να το κάνει, αρνείται ν’ αγωνιστεί γιατί δεν αντέχει τηνκούραση, αρνείται να ασκήσει τον εαυτότου στον πνευματικό στίβο γιατί έχει μάθει στην άνεση. Ενώ συχνά ακούμε ανθρώπους φτωχούς,απομονωμένους, ταπεινούς, αλλά Χριστοφόρους, να λένε ότι είναι ευτυχισμένοι και δοξάζουν το Θεό γιατί έχουν αυτά που τουςχρειάζονται και αυτό τους αρκεί, μπορούν και υπομένουν τις δυσκολίες της ζωής, γιατίτις ερμηνεύουν ως επισκέψεις Θεού,μπορούν και αγωνίζονται γιατί ελπίζουν.
ΟΜοναχός ζει τη διαρκή ζωή της προσευχής ανακαλύπτοντας τον πλέον αληθινό δίαυλο επικοινωνίας με τοΘεό, καθιστώντας, ταυτόχρονα, τον εαυτότου μέσο επικοινωνίας και του κόσμου με τον Θεό. «τηνΟρθοδοξία το πρωταρχικό καθήκον ενός Μοναχού είναι η ζωή τηςπροσευχής και μέσω αυτής μπορεί να διακονεί τους άλλους»1
Είναικαθήκον και διακονία η προσευχή για τον Μοναχό, είναι προσφορά ζωής στονυπόλοιπο κόσμο, που είτε αδυνατεί, είτε ξεχνά, είτε αδιαφορεί, είτε αγνοεί τηναξία και τη σημασία της. Ο Μοναχός κουβαλά ολόκληροτον κόσμο πάνω του όταν ψελλίζει το Κύριε Ελέησον, εκπροσωπεί τον κόσμο όλο όταν μέσα στη νύχτα γονατίζει και κακοπαθεί προσευχόμενος. Τη στιγμή που οκόσμος κλείνει τα μάτια από τον κάματοτης ημέρας ή κάνει την ημέρα νύχτα ικανοποιώνταςτην παθογόνο φύση του, ο Μοναχός χύνει τα δάκρυα της ικεσίας του, εξισορροπώντας το κενό καιτην έλλειψη της ευχαριστίας. Όταν κόσμοςπλανάται και στρέφεται κατά του Θεού επιδιώκοντας την εκτόπισή του, ο Μοναχόςγονατίζει και προσεύχεται. Και όλα αυτάτα κάνει γιατί, ενώ έχει χωριστεί από όλους,ταυτόχρονα νιώθει ενωμένος με όλους. ΑΜΗΝ!
Του Αρχιμ. Επιφάνιου Οικονόμου, Ιεροκήρυκος της Ι.Μ.Δημητριάδος
-1. Κάλλιστος Γουέαρ, Μητροπολίτης Διοκλείας, «Η Ορθόδοξη Εκκλησία», σελ. 6
