ΕυαγγελικόΑνάγνωσμα: Ματθ. ιε΄ 21-28
Είδαμε,μέσα από την σημερινή ευαγγελική περικοπή, μια γυναίκα Χαναναία, που δενκαταγόταν δηλαδή από τον εκλεκτό λαό του Ισραήλ, να ανερεί με την πράξη της τηνπίστη των φαρισαίων περί «αποκλειστικότητας της σωτηρίας». Πίστευαν δηλαδή οιφαρισαίοι ότι μόνο αυτοί μπορούσαν να σωθούν γιατί κατάγονταν από το εβραϊκόέθνος, ενώ όλοι οι άλλοι λαοί αποτελούσαν το βδέλυγμα, την περιφρόνηση του Θεούκαι τους ονόμαζαν μάλιστα με μια λέξη «κύνες», σκυλιά. Πίστευαν ότι κάθε ξένοςλαός ήταν ταυτόχρονα και άπιστος, ενώ οι ίδιοι είχαν την πεποίθηση ότι ήταν οιπιστοί. Μα η πίστη δεν περιορίζεται σε έθνη και λαούς. Αυτό το αποδεικνύει ηΧαναναία, η οποία, μέσω της διακριτικής στάσης που παίρνει ο Χριστόςαπέναντι της, κατορθώνει να φανερώσει σε όλους την βαθειά πίστη που έκρυβε μιαγυναίκα, και μάλιστα αλλοεθνής.
Έτσι,ενώ βλέπουμε τον εκλεκτό λαό του Ισραήλ, ουδέποτε να αναγνωρίζει τον Χριστό ωςτον αναμενόμενο Μεσσία, αλλά ούτε και να ζητά το έλεός Του, παρά μόνο να τοναντιμετωπίζουν με περιφρόνηση, εντούτοις ακούμε σήμερα μια αλλοεθνή γυναίκα τηνΧαναναία, να του φωνάζει: «ελέησόν με, Κύριε, Υιέ Δαυίδ».Τον αναγνωρίζει ως τον Κύριο και τον αναμενόμενο Μεσσία απόγονο του Δαυίδ καιαυτή η βεβαιότητά και η πίστη της δεν είναι καθόλου επιφανειακή. Αποδεικνύεταιη πίστη της πρώτα με την υπομονή και την επιμονή της. Αν δεν πίστευε ακράδανταστον Χριστό ως σωτήρα, θα εγκατέλειπε την προσπάθειά της με την πρώτηπεριφρόνηση του Χριστού, πράγμα που δεν βλέπουμε να κάνει. Ύστερα αν η πίστητης ήταν χλιαρή, δεν θα μπορούσε να φτάσει, στην ταπείνωση και στονεξευτελισμό, με το να δεχθεί τους λόγους του Χριστού ότιείναι «σκυλί». Ο εγωισμός του άπιστου ανθρώπου δεν του δίνει αυτό τοδικαίωμα. Όμως η Χαναναία όχι μόνο δέχεται τους ταπεινωτικούς αυτούς λόγους,αλλά βάζει και την θέση της στη θέση του σκυλιού που ζητά το έλεος του Θεού,και μάλιστα, που αρκείται μόνο στα ψίχουλα. Και η θεραπεία της κόρης της ήτανμόνο ψίχουλα του ελέους του Θεού.
ΟΧριστός βέβαια ως παντογνώστης που γνωρίζει τα κρύφιατης καρδίας του καθ’ ενός χειρίζεται ως σωστός παιδαγωγός την περίπτωση τηςΧαναναίας. Αφενός μεν, για να δοκιμάσει τη πίστη της και μέσω της ταπείνωσης νατην οδηγήσει στην σωτηρία, αφετέρου δε για να ξεσκεπάσει την υποκρισία τωνφαρισαίων. Να αποδείξει τέλος, στους μαθητές Του και στους καλοδιάθετους ανθρώπους, ότι ο Θεός δενκρύβεται πίσω από έθνη και λαούς αλλά αγκαλιάζει «πάντα τα έθνη» με την ίδια στοργή και αγάπη. Μέτρο της κρίσηςΤου, είναι πάνω από όλα η πίστη, η οποία επιβεβαιώνεται όπως είδαμε, με τηνυπομονή, την επιμονή και την ταπείνωση της Χαναναίας.
Ηστάση των φαρισαίων από την μια και η στάση της Χαναναίας από την άλλη,χαρακτηρίζει άριστα τους ανθρώπους κάθε εποχής, καθώς και τη στάσητους έναντι του Θεού και της σωτηρίας τους. Οι πρώτοι που θααρκεστούν να πουν ότι συγκαταλέγονται ανάμεσα στους εκλεκτούς τουΘεού, θα παραμείνουν σε μια αυτοδικαίωση και παράλληλα σε περιφρόνηση των άλλωνως «αμαρτωλών», πράγμα που θα τους φέρει σε αντίθεση με την κρίση του Θεού. Οιδεύτεροι θα αναζητήσουν τον Χριστό και αφού τον βρουν θα αναφωνήσουν μαζί μετην Χαναναία «Κύριε, Υιέ Δαυίδ ελέησόν με». Έτσι θα φτάσουν στο έλεος του Θεούμέσα από την ταπείνωση και την αληθινή πίστη.
Ότανο άνθρωπος προσεγγίζει τον Θεό και τον προσεγγίζει κυρίως με την προσευχήαπευθύνοντάς του συνήθως αιτήματα, τα αιτήματα αυτά για να γίνουν δεκτά από τονΘεό και να εισακουστούν πρέπει να πηγάζουν από δύο κυρίως πηγές, όπως ακριβώςκαι της Χαναναίας, την πίστη και την ταπείνωση.
Ηπίστη είναι μια από τις κορυφαίες πνευματικές αρετές που πρέπει να κοσμεί τονχριστιανό. Αυτή ακριβώς η πίστη εκφράζεται μέσα από την επιμονή καιεπιβεβαιώνεται μέσα από την υπομονή και ιδιαίτερα την ταπείνωση. Βλέπουμε τονΧριστό σήμερα να δοκιμάζει την πίστη της Χαναναίας, μέχρι τέλους. Στην ζωή τουχριστιανού θα έρθουν και θλίψεις και αρρώστιες, που πολλέςφορές να νιώσει ότι εγκαταλείφθηκε από τον Θεό. Όταν τον παρακαλούμε και αυτόςφαινομενικά δεν ακούει τις προσευχές μας, ή δεν μας απαλλάσσει από κάτιδυσάρεστο που μας βρήκε ή δεν μας χαρίζει κάτι το ποθούμενο για μας, είναιγιατί, ο Ίδιος ξέρει καλύτερα τι θα μας ωφελήσει και τι μας οδηγήσει στονπνευματικό θάνατο. Αλλά και όπως είδαμε σήμερα είναι και με δοκιμασία που θαξεχωρίσει ο Θεός τους εκλεκτούς Του. Αν εμείς μείνουμε σταθεροί στην πίστη μας μέχρι τέλους και δεν ολιγοψυχήσουμε, τότε σαν πραγματικοί πιστοί θα αποτελέσουμε το παράδειγμαγια τους άλλους.
Έπειταη ταπείνωση μας βοηθά να κρίνουμε με αυστηρότητα τον εαυτό μας και νααντιμετωπίζουμε με επιείκεια τους άλλους, όπως και η μάνα το παιδί της. Θαπρέπει να μην αυτό-δικαιώνουμε τους εαυτούς μας όπως οι φαρισαίοι, και να κατακρίνουμε τους άλλους. Αλλά νακρίνουμε, αυστηρά τον εαυτό μας και να ζητούμε το έλεος από τον Θεό ως δούλοιαχρείοι, ενώ να βλέπουμε τα όποια ελαττώματα του αδελφού μας με αγάπη καικατανόηση. Ο εγωισμός δεν φέρνει ποτέ καλά αποτελέσματα. Ο διάβολος εξέπεσε από άγγελος φωτός και έγινε οδιάβολος εξαιτίας του εγωισμού του. Ο ίδιος ο Κύριος μιλώντας για τουςυπερηφάνους λέει ότι: «ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται». Είναιδηλαδή εχθρός του Θεού ο υπερήφανος, ενώ «ταπεινοίς δε δίδωσιν χάριν»στους ταπεινούς δίδει την χάρη Του.
Τόσο ηπίστη όσο και η ταπείνωση είναι κορυφαίες αρετές και χρειάζονται αγώνα και κόπογια να αποκτηθούν. Χρειάζονται επιμονή, υπομονή και αγώνα για την κατάκτησήτους, γιατί χωρίς αυτές τις αρετές δεν σώζεται κανείς.
Αςαποφύγουμε λοιπόν την υποκρισία των φαρισαίων. Ας μείνουμε μακριά από την όποια αυτό-δικαίωση,ή και την κατάκριση των άλλων. Στο πρόσωπο του οποιουδήποτε άλλουκρύβεται η εικόνα του ίδιου του Θεού για την οποία ήρθε στον κόσμο ο Υιός τουΘεού και ο οποίος σταυρώθηκε για να την σώσει. Ας έχει ο καθένας σαν πρότυποτην Χαναναία, και ιδιαίτερα τον τρόπο που προσεγγίζει τον Χριστό, δηλαδή μεπίστη και ταπείνωση. Μόνο έτσι θα εισακουστούν οι προσευχές μας από το Θεό καιθα μπορεί να πει και σε μας «μεγάλη σου η πίστις γεννηθήτω σοι ως θέλεις ».
Αρχιμανδρίτης Τυχικός – Μητρόπολη Πάφου
