Ο άγιος μάρτυς Τρύφων
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Οάγιος Τρύφων ήταν από την κώμη της Λαμψάκου της επαρχίας των Φρυγών, επί τηςβασιλείας του Γορδιανού, κατά το διακοσιοστό ενενηκοστό πέμπτο έτος από τηςβασιλείας του Αυγούστου. Όταν ακόμη ήταν πολύ νέος και ασχολείτο με εργασίακατάλληλη για την ηλικία του (διότι έβοσκε χήνες, όπως λένε), γέμισε από ΆγιοΠνεύμα και θεράπευε κάθε ασθένεια και έβγαζε και δαίμονες. Θεράπευσε μάλιστακαι τη θυγατέρα του βασιλιά, που κυριαρχείτο από τον δαίμονα. Στην περίπτωσηαυτή λέγεται ότι υπέδειξε ο άγιος στους παρόντες τον δαίμονα σαν μαύρο σκυλί,εξαγγέλλοντας τις πονηρές πράξεις του, και ότι με το θαύμα αυτό οδήγησε πολλούςστην πίστη του Χριστού. Την εποχή του βασιλιά Δεκίου, που διαδέχτηκε τονΦίλιππο, τον κυρίαρχο μετά τον Γορδιανό, κατηγορήθηκε στον έπαρχο της ΑνατολήςΑκυλίνο, ότι έλεγε να μη λατρεύουν οι άνθρωποι τους δαίμονες. Οδηγήθηκε προςαυτόν στη Νίκαια, κι επειδή ομολόγησε το όνομα του Χριστού, πρώτον κτυπήθηκε μεσπαθιά. Έπειτα τον έδεσαν σε άλογα και τον έτρεχαν, χειμώνα καιρό, μέσα απόδύσβατα και δυσπρόσιτα μέρη. Και μετά από αυτό, τον έσυραν γυμνό πάνω σεσιδερένια καρφιά. Κι ακόμη: τον μαστίγωσαν και του έκαψαν τα πλευράμε λαμπάδες πυρός, ενώ στο τέλος αποφάσισαν να τον σκοτώσουν με ξίφος, κάτι πουδεν πρόφτασαν να το κάνουν, διότι είχε παραδώσει ήδη το πνεύμα τουστον Θεό. Τελείται δε η σύναξή του στο Μαρτύριό του, που βρίσκεται μέσα στο ναότου Αποστόλου Ιωάννου του Θεολόγου, πλησίον της Αγιωτάτης Μεγάλης Εκκλησίας».
Δενείναι γνωστός ο άγιος Τρύφων για τις σπουδές του, τη μόρφωσή του καιτη θεολογική του κατάρτιση∙ δεν προβάλλεται από την Εκκλησία μας ωςκάποιος Ιεράρχης που την βοήθησε στην υπέρβαση κάποιας κρίσεως εξαιτίαςαιρέσεως ή για το θαυμαστό κοινωνικό έργο που επιτέλεσε. Τιμάται από τηνΕκκλησία, γιατί μέσα στην όλη απλότητα της ζωής του κατάλαβε ένα πράγμα, πουπροσπάθησε μέχρι τέλους, έστω και με θυσία αυτής της ζωής, να το κρατήσει: ότιδηλαδή σκοπός του στον κόσμο τούτο που βρέθηκε, ήταν να γίνει άγιος∙ ναμοιάσει του Χριστού ζώντας με σωφροσύνη. Δηλαδή ό,τι είχε ακούσει από τον λόγοτου Θεού, ό,τι ο Ίδιος ο Θεός τού φανέρωσε ως τρόπο ζωής, να το κάνει βίωμάτου. Κι είναι αυτό που σημειώνει και ο άγιος Θεοφάνης, ο υμνογράφος του κανόνατου: «Ρημάτων των θείων ενηχηθείς, ετέλεσας ταύτα, παναοίδιμε, πρακτικώς, τηναγιωσύνην αγαπήσας και σωφροσύνην ασπασάμενος» (Άκουσες μέσα στην καρδιά σου ταθεία λόγια και τα έκανες πράξη, πανσεβάσμιε, διότι αγάπησες την αγιοσύνη καιασπάστηκες τη σωφροσύνη).
Ηαγάπη για την αγιοσύνη συνιστά και το σκοπό της ζωής του κάθε ανθρώπου, ιδίωςεκείνου που έχει τη δύναμη γι’ αυτό, του χριστιανού. Η εντολή του Θεού είναισαφής: «Άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ άγιός ειμι», να γινόμαστε άγιοι, διότι ο ίδιος οΘεός είναι άγιος. Κι αυτό σημαίνει ότι η αγιοσύνη ως σκοπός ζωής δεν αποτελείιδιορρυθμία ενός περίεργου ανθρώπου, ένα «βίτσιο» ίσως. Είναι το όραμα προς τοοποίο καθημερινώς και αδιαλείπτως κατατείνει, πρέπει να κατατείνει, κάθεχριστιανός. Και θεολογική βάση γι’ αυτό είναι η «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσινΘεού» δημιουργία του ανθρώπου. Δημιουργηθήκαμε από τον Θεό να Τον εικονίζουμε,με σκοπό να Του μοιάσουμε όσο το δυνατόν πληρέστερα στα πλαίσια της ανθρώπινηςφύσης μας. Έτσι η φυσιολογία του ανθρώπου είναι να γίνεται - πουσημαίνει να αγωνίζεται διαρκώς για να το φτάσει - άγιος. Ο άγιοςΤρύφων, έστω και απλός βοσκός χηνών – προστάτης των γεωργών αλλά και των ζώωνθεωρείται - χωρίς κάποια μόρφωση, χωρίς μελέτες και ακούσματα κηρυγμάτων, αλλάμε μόνη την αγνότητα των προθέσεών του, το κατάλαβε και το άκουσε στο βάθος τηςκαρδιάς του. Κι επειδή πήρε στα σοβαρά αυτό που κατάλαβε, το ενεργοποίησε στηζωή του. Το «σωφροσύνην ασπασάμενος» που λέει ο υμνογράφος, αυτό ακριβώςφανερώνει.
Ηπιστότητα και η αγάπη του στο όραμα αυτό της ζωής του τον έκανε αφενός ναδεχτεί τις ακτίνες της χάρης του Θεού, γινόμενος δεύτερο φως μετά το πρώτο, τουΘεού («Φως εγένου δεύτερον, φωτί τω πρώτω προσπελάσας, αίγλη του αυτούπυρσούμενος και μορφούμενος», δηλαδή: έγινες δεύτερο φως, επειδή πλησίασες τοπρώτο φως, γινόμενος σαν πυρσός και παίρνοντας μορφή από τη δόξα Αυτού),αφετέρου να γίνει, ακριβώς γι’ αυτό, θαυμαστό όργανο Εκείνου για τηθεραπεία ασθενών και δαιμονισμένων, ωθώντας έτσι τους ανθρώπους στο να βρίσκουν τονδρόμο τους για τον Θεό. Κι αυτό σημαίνει ότι όπου ο Θεός βρίσκειάνθρωπο καλοπροαίρετο και με διάθεση στροφής προς Αυτόν εν αγάπη, τον κάνεικατοικητήριό Του και οδό Του για την εύρεση του Ίδιου από τους ανθρώπους. Οάγιος άνθρωπος, με άλλα λόγια, και χωρίς να μιλάει, με μόνο το παράδειγμά του,δρα ως ιεραπόστολος. Οι άνθρωποι βλέποντάς τον καθοδηγούνται προς Αυτόν.
Τηνπαραπάνω αλήθεια ο άγιος Θεοφάνης μας την προσφέρει με έναν έξοχο ύμνο, ήδη απότην πρώτη ωδή του κανόνα: «Υπήρξας τω όντι ποιμαντικός, ποιμαίνων ψυχής σου ενσοφία τους λογισμούς, ψυχάς επιστρέφων πλανωμένας και τω Θεώ προσάγων, ένδοξε» (Υπήρξεςπράγματι ποιμένας, με το να ποιμαίνεις με σοφία τους λογισμούς τηςψυχής σου, και με το να επιστρέφεις τις πλανεμένες ψυχές και να τις οδηγείςστον Θεό, ένδοξε). Είναι μία καταπληκτικής εμπνεύσεως αλήθεια: ο άγιος Τρύφων,αλλά και κάθε πιστός, είτε κληρικός είτε λαϊκός, είναι ποιμένας, γιατίποιμαίνει πρώτα από όλα τον εαυτό του. Πώς; Με το να ελέγχει τους λογισμούς τηςψυχής του, καθοδηγώντας τους, όπως ο βοσκός τα πρόβατα στο μαντρί, εκεί πουείναι ο τόπος της καταπαύσεώς του, ο ίδιος ο Θεός. Επομένως, όταν οι λογισμοίτου ανθρώπου απομακρύνονται από τον Θεό, κινδυνεύουν να «φαγωθούν» από τον λύκοδιάβολο, ή από το λιοντάρι διάβολο, κατά την εικόνα του αποστόλου Πέτρου: «οδιάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη». Και βεβαίως, με τοντρόπο αυτό γίνεται ποιμένας και των υπολοίπων ανθρώπων: επιστρέφει στον Θεό τιςπλανεμένες ψυχές. Όπως το καταλαβαίνουμε, από την άποψη αυτή, όλοι: κανείς δενμπορεί να γίνει αληθινός ποιμένας, κυρίως μάλιστα ο κληρικός, αν πρώτα δεν είναικαι δεν γίνεται ποιμένας του εαυτού του. Εκείνοςπου έχει μάθει να διαποιμαίνει τους λογισμούς του, εκείνος χαριτώνεται από τονΘεό και για την καθοδήγηση των άλλων.
Ακολουθείν
