Αγίου Πορφυρίου Επισκόπου Γάζης
«Κριτήρια» Αγιότητας
Σπουδαίες μορφές του Ορθοδόξου εορτολογίου, τιμά κατά την σημερινή Κυριακή της Τυρινής, αδελφοί μου, ηΕκκλησία μας.
Ανάμεσά τους δεσπόζουν η Αγία Φωτεινή η Σαμαρείτιδα, η οποία, μετάτον ιστορικό και σωτήριο διάλογό της με τον Κύριο στο φρέαρ του Ιακώβ, κατά τηνγνωστή Ευαγγελική διήγηση, μετεστράφη και κατέστη φλογερή Ισαπόστολος καιΜάρτυς του Χριστού, όπως, επίσης και ο Άγιος Πορφύριος, Επίσκοπος Γάζης, οοποίος έζησε τον 4ο αιώνα και διακρίθηκε για τους επίμονους αγώνες του για τηνπροστασία του Χριστιανικού ποιμνίου από τα κατάλοιπα της ειδωλολατρίας. Η μνήμητους, όπως και η μνήμη κάθε Αγίου στην καθημερινότητα του Εκκλησιαστικού βίου, γίνεται αφορμή νακαταθέσουμε κάποιες λιτές σκέψεις σχετικά με τα κριτήρια εκείνα που ενεργοποιείη Εκκλησία μας για να κατατάξει έναν άνθρωπο στην χορεία των Αγίων της.
Η κατάκτηση της αγιότητας είναι ο σκοπός της ζωής του κάθε Χριστιανού.Δεν πρόκειται για κάτι πού αφορά μία μερίδα ανθρώπων, πού διακρίνονται απόκάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αλλά αφορά όλους μας, όσοι έχουμε συνείδησητης αμαρτωλότητάς μας και ζούμε σε κατάσταση συνεχούς μετανοίας. Άλλωστε Άγιοιδεν αναδεικνύονται οι αναμάρτητοι, αλλά εκείνοι πού διακρίνονται για τημετάνοιά τους και τον διά βίου αγώνα τους για τον περιορισμό και την πάταξη τηςαμαρτωλότητάς τους.
Οι πλείστοι των Αγίων είναι άγνωστοι σε εμάς,είναι, όμως, γνωστοί και τιμημένοι από τον Θεό, αφού μετέχουν των αγαθών τηςΒασιλείας Σου. Οι λίγοι εξ αυτών είναι γνωστοί και τιμώνται από το Σώμα της Εκκλησίας και αναδεικνύονται ως Άγιοι επί τη βάσεισυγκεκριμένων «κριτηρίων». Πρώτο και βασικό κριτήριο, όπως φαίνεται από τηνΕκκλησιαστική ιστορία, είναι η βούληση Σώματος της Εκκλησίας, του λαού, όσων γνώρισαν καισυναναστράφηκαν το υπό αγιοποίηση πρόσωπο, κατά τη διάρκεια της ζωής του, όσωνγνώρισαν το περιεχόμενό του, τα έργα και τις ημέρες του και στη συνείδησή τουςτο έχουν ήδη κατατάξει στο χορό των Αγίων.
Άλλο πολύ σημαντικό κριτήριο είναι ο οσιακός βίος και η πνευματική ζωή. Η ζωήτου υπό αγιοποίηση προσώπου να είναι παράδειγμα πίστεως, ευσεβείας, μετανοίαςκαι προσευχής. Να ζει στον κόσμο αλλά να φαίνεται ότι δεν ανήκει στον κόσμο. Ναεργάζεται στον κόσμο, αλλά, κατά βάθος, να απεργάζεται την προσωπική του
τελείωση, αλλά και την ωφέλεια των συνανθρώπων του,καθιστώντας τον εαυτό του φάρο τηλαυγή, θεϊκό φως, κερί ελπίδας αναμμένο για ναδιαλύσει τα σκοτάδια του κόσμου και της αμαρτίας.
Ένα εξίσου σημαντικό κριτήριο είναι ο μαρτυρικόςθάνατος.Τέτοιο θάνατο δοκίμασαν οι άνθρωποι του Θεού κυρίως στους πρώτουςαιώνες ζωής της Εκκλησίας, στον Ελληνικό χώρο κατά την περίοδο τηςτουρκοκρατίας, στα κράτη πού δοκιμάστηκαν από το ζυγό των αθεϊστικώνκαθεστώτων, πού θέλησαν να πατάξουν τη θρησκευτική πίστη και να χαλιναγωγήσουντο Εκκλησιαστικό βίωμα, αλλά και στις μέρες μας σε τόπους που ανθεί ο επάρατοςθρησκευτικός φανατισμός.
Το μαρτύριο θεωρείται στη ζωή της Εκκλησίας ως «Βάπτισμααίματος», διά του οποίου ο Μάρτυρας απαλλάσσεται από τις αμαρτίες του καικαταλαμβάνει περίζηλη και κορυφαία θέση στη ζωή του παραδείσου.
Οι αγώνες υπέρτης Εκκλησίας, μπορεί κάλλιστα να θεωρηθούν ένα ακόμα κριτήριο για τηναγιοποίηση ενός ανθρώπου. Η Εκκλησία στην ιστορική της πορεία δοκιμάστηκε από διώκτες,από αμφισβητίες, από εχθρικά ιδεολογικά συστήματα, από αρνητικές πολιτικέςτοποθετήσεις, πού προσπάθησαν, με κάθε μέσο, να τη φιμώσουν, να την περιορίσουνκαι, ει δυνατόν, να την εξαφανίσουν. Τπήρξαν πάντα στο πέρασμα του χρόνου,φωτεινές προσωπικότητες, προερχόμενες είτε από τον Ιερό Κλήρο είτε από τιςτάξεις των λαϊκών, πού προέταξαν τα στήθη τους και αγωνίστηκαν για τηνελευθερία της Εκκλησίας. Τπήρξαν άνθρωποι πού, χωρίς να γευτούν το νέκταρ τουμαρτυρίου του αίματος, βίωσαν το συνεχές μαρτύριο της συνειδήσεως και στερέωσαντο οικοδόμημα της Εκκλησίας με τα θεολογικά τους έργα, με τούς δυναμικούς τουςαγώνες, με τη δύναμη της αδούλωτης πίστης τους, με τις περιφανείς νίκες τουςκατά των αιρέσεων.
Ασφαλήδείγματα αγιότητας, τέλος, μπορούν να θεωρηθούν και κάποια εξωτερικά σημεία ταοποία ο Θεός επιτρέπει να παρουσιάζονται και να ενεργούνται, όχι για ναπροκαλέσουν το θαυμασμό, όχι για να εκβιάσουν την πίστη, αλλά για ναεπιβραβεύσουν την πίστη και τη ζωή τόσο του εξαγιασμένου προσώπου, όσο και όλωνεκείνων πού το συναναστράφηκαν και πλέον, το προσκυνούν και το τιμούν.Πρόκειται για τις θαυματουργικές ενέργειες και την ιδιαίτερη χάρη των ΙερώνΛειψάνων και των Αγίων Εικόνων, σημεία αποδεικτικά της αγιότητας και της Θεϊκήςευαρέσκειας.
Η Αγιότητα, αδελφοί μου, είναι υπόθεση τουχθες, του παρόντος και του μέλλοντος στη ζωή της Εκκλησίας. Μία κατάσταση τόσοφυσική στον Ορθόδοξο κόσμο και στην Ορθόδοξη εμπειρία, όσο φυσική είναι η ίδιαη ζωή. Τπόθεση πού αφορά όλους, στόχος πού πρέπει να βάλουμε όλοι, αποσκοπώνταςστην Θεϊκή τιμή μάλλον κι όχι στην ανθρώπινη αναγνώριση. ΑΜΗΝ!
Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου -Ι.Μ.Δ
