ΑΘΕΪΣΤΙΚΑΕΓΚΛΗΜΑΤΑ
ΗΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ (1918)
Στις 3Ιουνίου του 1918 ο ιεράρχης πληροφορήθηκε τα σχέδια της συλλήψεώς του από έναντυχαίο ακροατή τους. Αποφάσισε, ωστόσο, να μην εγκαταλείπει την επαρχία, αλλάνα παραμείνει στη θέση του, ανάμεσα στο ποίμνιό του, και, αν ήταν θέλημα τουΚυρίου, να μαρτυρήσει γι' Αυτόν.
Ενημέρωσετους συνεργάτες του. Έστειλαν στο καμπαναριό του Καθεδρικού Ναού τον μοναχόΜιχαήλ με την εντολή να σημάνει συναγερμό με τις καμπάνες τη στιγμή τηςσυλλήψεως.
Την ίδιανύχτα, μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα, όλο το τετράγωνο, στο οποίο βρισκόταν τοεπισκοπείο, κυκλώθηκε από στρατιώτες. Είχαν φέρει μιαν άμαξα με γρήγορα άλογα,με την οποία θα έβγαζαν τον αρχιεπίσκοπο από την πόλη το συντομότερο δυνατό καιθα τον οδηγούσαν στη γειτονική πόλη Μοτοβίλιχα.
Μέσα στοσκοτάδι μερικές φιγούρες πλησίασαν την εξώπορτα της αρχιερατικής κατοικίας.Ήταν κλειδωμένη. Την ξήλωσαν και μπήκαν. Χτύπησαν την άλλη πόρτα. Άνοιξε οθυρωρός.
-Πού είναι ο Ανδρόνικος;
-Πάνω.
Μερικοίοπλισμένοι στρατιώτες έμειναν εκεί. Ανέβηκαν μόνο τρεις άνδρες, ο πρόεδρος τηςΕκτελεστικής Επιτροπής της Περμ Μάλκωφ, ο αστυνομικός διευθυντής της ΠερμΙβάντσενκο και ο βοηθός του αστυνομικού διευθυντή της Μοτοβίλιχα, Ζουζγκώφ. Οδεσπότης αγρυπνούσε μαζί με δύο κληρικούς.
-Ποιος από σας είναι ο αρχιεπίσκοπος Ανδρόνικος; τους ρώτησαν.
-Εγώ είμαι, απάντησε ήρεμα ο ιεράρχης.
Τη στιγμή εκείνη οι καμπάνες του Καθεδρικού Ναού σήμανανσυναγερμό. Ακούστηκαν μερικοί πυροβολισμοί, και η καμπανοκρουσία σταμάτησε.
Πρόσταξαντον αρχιεπίσκοπο να τους ακολουθήσει δίχως χρονοτριβή. Εκείνος υπάκουσεαδιαμαρτύρητα. Σε λίγα λεπτά έμπαινε στην άμαξα, που περίμενε μπροστά στηνεξώπορτα, μ' ένα τριμμένο ράσο, έναν καλογερικό σκούφο, το αρχιερατικό τουεγκόλπιο και το ραβδί του στο χέρι. Δίπλα του κάθησε ο Ζουζγκώφ και απέναντίτου ένας από τους επιτρό¬πους. Αμέσως η άμαξα κίνησε για τη Μοτοβίλιχα.
Οιστρατιώτες στο μεταξύ συνέλαβαν όσους βρήκαν στο επισκοπείο: τον αρχιμανδρίτηΠαχώμιο, τον διάκονο Ευλόγιο, τον φύλακα, τον θυρωρό και τον κλητήρα. Τουςμετέφεραν όλους αρχικά στην Εκτελεστική Επιτροπή και έπειτα στη φυλακή.Σύντομα, όμως, τους άφησαν ελεύθερους, αφού πρώτα τους πειθανάγκασαν ναυποσχεθούν ενυπόγραφα ότι δεν θα μιλούσαν σε κανέναν για τη σύλληψη τουαρχιεπισκόπου.
Η άμαξασταμάτησε στο Αστυνομικό Τμήμα της Μοτοβίλιχα για αλλαγή αλόγων. Κατέβασαν τονδεσπότη και τον έκλεισαν σ' ένα γραφείο. Τότε τηλεφώνησε ο πρόεδρος τηςΕπιτροπής Εργατών της Μοτοβίλιχα Μιάσνικωφ και ζήτησε να τον περιμένουν.Άλλωστε, η μέρα είχε ήδη χαράξει. Η κίνηση, που είχε αρχίσει στους δρόμους,φόβιζε τους επίδοξους φονιάδες του αρχιεπισκόπου.
Όταν σε λίγο ήρθε ο Μιάσνικωφ, ανακοίνωσε στους αστυνομικούς πωςαποφασίστηκε η αναβολή της εκτελέσεως. Το γνωστοποίησαν στον ιεράρχη, αλλάεκείνος δεν το πίστεψε.
-Γνωρίζωότι θα με εκτελέσουν, είπε με βεβαιότητα....
Στις 5 Ιουνίου το βράδυ έγινε η μεταφορά του ιεράρχη στην Περμ καιη παράδοσή του στην Εκτελεστική Επιτροπή....
Όλη τηνημέρα της 6ης Ιουνίου του 1918 ο αρχιεπίσκοπος την πέρασε κλεισμένος στοκρατητήριο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Περμ. Τον φρου¬ρούσαν κόκκινοιστρατιώτες ιδιαίτερα σκληροί, που τον χλεύαζαν και τον έβριζαν ασταμάτητα.
Το βράδυτον έφεραν στο γραφείο για ανάκριση. Για πολλή ώρα ο πρόεδρος της ΕπιτροπήςΜάλκωφ και το μέλος της Σίβκωφ τον βομβάρδιζαν με ερωτήσεις. Δεν απάντησε σεκαμία. Είχε κλειστεί στον εαυτό του και προσευχόταν ακατάπαυστα. Στο πρόσωπότου ήταν ζωγραφισμένες η ειρήνη και η ανδρεία...
Οιανακριτές, βλέποντας ότι έχαναν τον καιρό τους, τον έστειλαν πάλι στοκρατητήριο. Η εκτέλεσή του ανατέθηκε στους αστυνομικούς Ουβάρωφ και Πλατούνωφκαι σε τρεις Λιθουανούς.
Στη μία η ώρα μετά τα μεσάνυχτα έβγαλαν τον ιεράρχη από τοκρατητήριο. Τότε πετάχτηκε από το υπόγειο ο Ζουζγκώφ και ζήτησε από τονΠλατούνωφ να τον πάρουν μαζί τους, γιατί ήθελε να παραβρεθεί «στην ταφή τουΑνδρόνικου». Ο Πλατούνωφ του είπε ν' ανέβει στην άμαξα και να καθήσει δίπλαστον αρχιεπίσκοπο.
Στονδρόμο ο ιεράρχης ήταν καλοδιάθετος. Κά¬ποια στιγμή γύρισε στον Ζουζγκώφ και τουπαραπονέθηκε ήρεμα:
-ΣτοΑστυνομικό Τμήμα της Μοτοβίλιχα μου φέρθηκαν καλύτερα. Εκεί δεν με χλεύαζαν...
Αντί γι' άλλη απόκριση ο Ζουζγκώφ του είπε οργισμένα:
-Ανακαλέστε την απόφαση για απεργία των παπάδων!
-Όχι, δεν θα την ανακαλέσω. Γνωρίζω καλά ότι με πάτε για εκτέλεση.
Ακολούθησαντην κεντρική οδό Σιμπίρσκι και βγήκαν από την Περμ. Πέντε βέρστια μακριά απότην πόλη έστριψαν αριστερά και μπήκαν στο δάσος. Σταμάτησαν εκατό μέτρα πιόπέρα και κατέβηκαν από την άμαξα.
Ο Ζουζγκώφ έδωσε στον αρχιεπίσκοπο ένα από τα σκαπτικά εργαλεία,που είχαν πάρει μαζί τους, και τον πρόσταξε:
-Σκάψε τον τάφο σου!
Ο ιεράρχης άρχισε να σκάβει. Τον βοηθούσαν οι τρεις Λιθουανοί.Όταν τελείωσε, ο Ζουζγκώφ του έδωσε νέα προσταγή:
-Έλα, ξάπλωσε!
Υπάκουσε.Ο τάφος, όμως, ήταν μικρός και δεν τον χωρούσε. Σηκώθηκε και έσκαψε λίγο ακόμα.Ξάπλωσε για δεύτερη φορά στον τάφο, αλλά αυτός και πάλι αποδείχθηκε μικρός. Μετο τρίτο σκάψιμο τον έφερε στα μέτρα του. Τότε ζήτησε την άδεια να προσευχηθεί.Του το επέτρεψαν. Προσευχήθηκε γύρω στα δέκα λεπτά. Έπειτα, αφού στράφηκε στατέσσερα σημεία του ορίζοντα και ευλόγησε από μακριά το ποίμνιο του, είπε στουςδήμιους του:
-Είμαι έτοιμος.
-Δεν θα σε τουφεκίσω, τον απείλησε ο Ζουζγκώφ. Ζωντανό θα σε θάψω,αν δεν ανακαλέσεις την απόφαση για την απεργία.
-Δεν θα την ανακαλέσω ποτέ, αποκρίθηκε ο ιεράρχης, ξαπλώνονταςστον τάφο.
Οι Λιθουανοί άρχισαν να τον σκεπάζουν με χώμα.
Ο Ζουζγκώφ πυροβόλησε μερικές φορές. Το σώμα του αρχιεπισκόπουήταν εντελώς ακίνητο. Στη συνέχεια ο Πλατούνωφ πυροβόλησε δύο φορές. Τέλος, οΖουζγκώφ έριξε τη χαριστική βολή. Σε λίγο το μαρτυρικό λείψανο ήταν θαμμένο στηγη....
Σαν επίλογος
Στην τελευταία πασχαλινή εγκύκλιό του προς το πλήρωμα της Εκκλησίας της Περμ οάγιος ιερομάρτυς Ανδρόνικος έγραφε:
«Πέρασεένας χρόνος αφ' ότου η ζωή μας μετατράπηκε σε σκόνη από το φύσημα της βουλήσεωςτου Θεού, που μας εγκατέλειψε πρόσκαιρα και παιδαγωγικά. Με τέτοιους σκληρούςτρόπους συνέτιζε ο Κύριος το γένος μας από τα πανάρχαια χρόνια. Μέσα στα πιοτρομερά γεγονότα της ζωής, μέσα στις πιο μεγάλες συμφορές, όχι μόνο ορισμένοιάνθρωποι αλλά και λαοί ολόκληροι συναισθάνονταν την αδυναμία τους, αναγνώριζαντην αμαρτωλότητά τους και επέστρεφαν στον παντοδύναμο Προνοητή...
»Αςπαραδεχθούμε την ενοχή μας ενώπιον του Θεού, ας παραδεχθούμε πως Εκείνος μόνοέχει τη δύναμη να μας σώσει, και ας ζητήσουμε ολόψυχα τη βοήθειά Του. Βλέπουμεήδη, άλλωστε, ότι μας ευλογεί το παντοκρατορικό Του χέρι. Κοιτάξτε πόσο μαςωφέλησαν, πόσο μας αφύπνισαν, πόσο μας ψύχωσαν τα διατάγματα για την πίστη καιτην Εκκλησία, που εκδόθηκαν πρόσφατα στη χώρα μας. Η θύελλα σκορπίζει τον βαρύ,πυρωμένο και πνιγερό αέρα... Μπροστά στον κίνδυνο της στερήσεως της ελευθερίαςτους, της ελευθερίας να πιστεύουν και να προσεύχονται, οι ορθόδοξοι Ρώσοιαπέκτησαν πιο θερμή πίστη και πιο θερμή αγάπη προς την Εκκλησία...
»Υπήρξαναρχιερείς, ιερείς και μοναχοί που αναδείχθηκαν μάρτυρες και ομολογητές. Και οιπιστοί λαϊκοί με αυτοθυσία όρθωσαν το ανάστημά τους για την υπεράσπιση τηςπίστεως και της αγίας Εκκλησίας. Ήδη πολλοί, σε διάφορους τόπους, θυσίασαν καιτη ζωή τους για την πίστη. Ο Κύριος ας αναπαύσει τις ψυχές τους και ας ελεήσειμε τις προσευχές τους κι εμάς και τη Ρωσία».
Προσφορά στον δοκιμαζόμενο λαό από τις εκδόσεις "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ" ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ2012
